Þjóðviljinn - 31.07.1960, Blaðsíða 1

IflLIINN
VIUIN N
Sunnudagur 31. júlí 1960 — 25. ár,gangur — 168. tölublað.
Fjármálahlið viðreisnarinnar er í
rúst eftir fyrsta ársfjórðunginn
Sparifjársöfnun þverr en uflán bankanna stóraukast
þvert ofani jbað sem rikisstjórnin hefur lofaÖ
Skýrslur lig'pja nú fyrir um áhrif kerfis þess, sem rík-
isstjórnin kom á og skírði viðreisn, fyrsta ársfjórðung-
inn sem það var við lýði. Tölurnar sýna aö kerfið er
í rúst, allt fjármálalíf hefur þróazt þveröfugt við það
sem ríkisstjórnin sagði að myndi verða.
Burðarás í'iármálahliðar við-
reisnarinnar var stórkostleg
hækkun vaxta. Með henni kvaðst
ríkisstjórnin ætla að koma
tvennu til leiðar, ýta verulega
undir spariljármyndun og draga
úr lánveitingum.
Dregur úr sparifjármyndun
Hvorugt hefur tekizt, það sýna
nýjustu tölur um innlög í pen-
ingastofnanir og aukningu út-
lána bankanna.
Tölur liggja fyrir um innlán í
sparisjóði til maíioka. I>ær bera
ékki vott um vaxandi heldur
þverrandi sparifjármyndun. Inn-
lánin í heild voru í maílok 9.8
milljónum króna Iægri en i árs-
byrjun. höl'ðu lækkað úr 693.8
milljónum í 684 miljónir. Eftir
reynslu fyrri ára hefði mátt bú-
ast við verulegri aukningu á
þessu tímabili, og þáð því fremur
sem vaxtahækkunin kemur til
framkvæmdá á þvi miðju,
Sama sagan í bönkunum.
í bönkunum er sama sagan og
í sparisjóðunum, aukning inn-
stæða á öðrum ársfjórðungi, þá
mánuði sem liðnir eru síðan við-
reisnin kom til framkvæmda, er
minni en verið hefur á sama árs-
tíma um langt. árabil, eða síðan
1956. Aukning spari- og veltiinn-
Jána á öðrum úrsfjórðungi hefur
verið þessi síðustu árin:
1960 127.3 millj. 5.7%
1959 150 — 7.8%
1958 151 — 9.6%
1957 5.8%
1956 2.5%
Hundraðstölurnar segja þarna
söguna, og er þó ástandið í
spgrisjóðunum enn verra. því að
þar er um beina lækkun i krónu-
tölu að ræða.
Árshámarki náð á ársfjórðunsi
Ráðherrarnir lýstu því yfir á
þingi í vetur að nú yrði ekki
gerð sama skyssan og 1950 og'
1958, að eyðileggja fjármálaráð-
stafanir með bankápólitík sem
fengi ekki samrýmzt þeim, nú
yrði rekin hörð bankapólitik
hvað sem það kostaði. Tilkynnt
var í ræðu og riti að aukning
útlána á öllu árlnu mætti alls
ekki fara yfir 200 milljónir kr.
Reynsla annars fjórðungs árs-
ins, fýrsta' ársfjórðungsins sem
viðreisnin • ríkir, • hefur ómerkt
orð ráðherranna og.sýnt að við-
reisn þeirra er ekkert nema ó-
ráðsíálm. Mánuðina apríl til júní
hafa útlán bankanna aukizt um
222 milljónir, eða ineira en aukn-
ing mátti nema allt árið sam-
kvæmt viðreisnarboðskapnum.
Var sagt fyrir
Blákaldar tölurnar um þverr-
andi sparifjármyndun og láns-
fjárþenslu, þveröfugt við það
sem heitið - var að viðreisnin
skyldi koma til Ieiðar, sanna mál
stjórnarandstæðinga á þingi í
vetur. þegar þeir sýndu ríkis-
stjórninni fram á' að stefna henn-
ar væri óframkvæmanleg, hvað
sem útreikningar á papp.'r segðu.
Vextir voru stórhækkaðir, vext-
ir aí' spariinnlánum nema nú
10.5% til 12%. Þrátt íyrir það
dregur úr sparifjármynduninni.
Hvað veldur? Blátt áfram það að
aðrir þættir viðreisnarinnar ó-
nýta áhrif vaxtahækkunarinnar.
Vaxandi dýrtíð knýr fólk til að
taka út sparifé sitt til að geta
lil'að, eða haldið ál'ram íram-
kvæmdum sem byrjað var á,
hvað sem vaxtahæð líður.
Eftirspurn aldrei meiri
Svipuðu rnáli gegnir um aukn-
Framhald á 2. siðu
Þrjár systur
i ssldarvinnu
Það Jer lítið uni að vera
þessa dagana í síidarbæjun-
um fyrir norðan, engin sild
berst að Iandi, skipin í vari,
aðkoniufólkið aðgerðalaust.
I eitt |af þeim taii skipt-
um sem saltað hefur verið
á þessu sumri á Raufar-
liöfn náði ljósmyndari l>jóð-
viljans á staðnum mynd
af þessum reykvísku systr-
um, sem þangað eru komn-
ar til að freista gæfiinnar
í síldarvinnu. Þier heita
Ánna, Guðbjörg og Edda
Hákonardætur, Skarphéðins-
götu 12. Guðbjörg er hjúkr-
unarnemi. Þær hafa ekki
áður saltað síld.

Þióðviljinn
Kemur næst út
á miðvikudag
Andstædengar herstööva
hefja fundi norðanlands
Fundahöld gegn hei'stöðvum á íslandi sem fram-
kvæmdanefnd Þingvallafundarins gengst fyrir hefjast
á Noröurlandi í kvöld með fundi á Hofsósi.
Fundurinn á Hofsósi hefst kl.
háliníu. Ræðumenn verða i'jórir:
Valborg Bentsdóttir.
Magnús Kjartansson.
Séra Árni Sigurðsson.
Stefán Sigurðsson. Sauðárkróki.
Næsti fundur á Norðurlandi
verður svo a Sauðárkróki annað
kvöld. Ræðumenn bar verða þeir
sömu og á Hoisósi.
Þriðji fundurinn verður í Al-
ver Sigurðsson, Siglufirði.
Fjórði fundurinn er svo í Ólafs-
firði á miðvikudagskvöld. Ræðu-
menn eru Valborg og Magnús og
einnig Hjalti Haraldsson bóndi
í Garðshorni í Svaríaðardai.
Hlaup í lækjum á Seyðisfirði:
Vatnið féll kolmórautt í
gegmim aðalsölubúð KS
Seyðisfirði í gær; írá | dægur o‘í hafa allar lækjar-
fréttaritara: j sprænur vaxið mikið. Þcssi sami
í morgun byrjaði lækur. sein lækur hljóp í lok nóvembcrmán-
rcnnur um bæinn í lokuðuni aðar 1949 og olli þá gíiurlegu
stokk, að hlaupa. Hcfur hann tjóni á vegum og öðrum mann-
þegar valdið miklum skcmmdum. virkjum. Fyllti sundlaugina og'
Mcstar hafa skenundirnar orðið i neðri hæð íbúðarhúsa svo dæmi
aðalsölubúð kaupfélagsins, cn þar séu nefnd
féll vatn kolmórautt i Rcgn.
Lækurinn heldur cnn úfram að
hlaupa og er hætta á írekara
tjóni.
Rigningunni er nú farið að
slota og vona menn að - ekki
hljótist eins. rr.ikið tjón aí þessu
TaLvert heíur rignt siðustll- ahlaupi og hinu íyrra.
þýðuhúsinu á.Siglufirði á þriðju-
dc’gskvöld. Þar tala þau Valborg
og- Magnús og auk þeirra lllöð-
Macmillan og
Home til Bonn
Brezka stjórnin tilkynnti í j
gær að Macmillan forsætisráð- i
herra og Home lávarður sem
nýlega hefur verið skipaður
utanríkisráðherra muni fara
í stutta heimsókn til Bonn.
Þeir munu koma til Bonn 10.
ágúst og ætla að eiga viðræð-
ur við Adenauer kanzlara
Vestur-Þýzkalands.
72oo mál til
Neskaupstaðar
Neskaupstað í gær;
frá fréttaritara.
Norðaustaii bnela er nú á
síldarmiðuiium og mikill fjöldi
skipa er á Norðfirði. 32 bát-
ar voru með cinhvern afla
þcgar þeir komu inn, flestir
slatta, alls 7200 máL
Framhajd á 2. siðu.
Flokkur Rhees
í SuSur-Kóreu '
gersigraður
Fyrstu kosningar i Suður-
Kóreu síðan Syngman Rhee
var rekinn frá völdum fóru
fram í fyrradag. Ekki var
enn vitað um nákvæmar at-
kvæðatölur í gær þegar blaðið
fór í prentun, en ljósf var að
Lýðræðisflökkurinn sem var
stjórnarandstöðuflokkur í for-
setatíð Syngmans Rhees hafði
unnið stórsigur og fengið
meira en helming kjörinna
þingmanna. Alls var boðið
fram í 238 kjördæmum.
Frjálslyndi flokkurinn, flokk-
ur Syngmans Rhees fékk að-
eins 10 menn kjörna, en óháó-
ir 40 og vinstri menn 4.
Miklar óeirðir urðu við taln-
ingu atkvæða og var sumstað-
ar reynt að kveikja í atkvæða-
kössunum. Tveir menn létu líf-
ið og yfir 50 lögreglumenm
særðust.
Helztu stefnuskrármál Lýð-
ræðisflokksins fyrir kosningar
voru sameining Kóreu undir
eftirliti Sameinuðu þjóðanna,
ríkisrekstur á stærstu iðnfyr-
irtækjunum, betra samstarf við
S.Þ. og Bandaríkin og stjórn-
málasamband við Japani. j^j