Þjóðviljinn - 23.10.1960, Qupperneq 4

£) _ ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 23. október 1960'
r
Enffill. horfðu heim
Það má segja að Þjóðleik-
húsið hafi farið vel af stað í
byrjun þessa leikárs með
sýningu á hinu stórbrotra
verki Thomas Wolfe „Engiil
horl'ðu heim.“ Leikrit;1! he' r
vakið mikla athygii cg er c-
hætt að mæla með sýniig-
unni. Róbert Arnfinr.sson,
Guðbjörg Þorbjarnardóttir,
Gunnar Eyjólfsson og Jón
Sigurbjörnsson leika aðal-
hlutverkin og hafa þau sjald-
an sýnt betri leik en í þessu
ágæta ieikriti. •— Næsta sýn-
ing verður í kvöld. Myndin
er af Róbert og Ingu Þórð-
ardóttur í hiutverkum sínum.
Karl O. Runóllsson tónskóld
Það er að vísu ekki trúleg
saga, en mun þó vera hverju
orði sannari, að Karl O. Run-
ólfsson tónskáld sé sextíu
ára á morgun. Á það myndi
énginn gizka, sem ekki vissi
eða hefði • annað en útlit af-
mælismannsins að fara eftir.
Nú ber að vísu ekki að skilja
þetta sem neina venjulega af-
mælisgullhamra honum til
handa fyrir það, hversu hann
fcer aldurinn vel, heldur er
þetta sagt til rökstuðnings
því, sem vel á við að benda
á við slík tækifæri sem þetta,
að sá maður, sem sextugur er
eins og unglingur í sjón og
raun sem Karl, hljóti að eiga
enn fyrir höndum langan og
virkan starfsdag, og slíks
viljum vér óska honum allir
vinir hans á þessum afmælis-
degi.
Karl O. Runólfsson er fædd-
ur í Reykjavík 24. október
árið 1900 og hefur átt hér
heima lengst af ævinnar. Móð-
ir hans var Guðlaug Margrét
Guðmundsdóttir frá Saltvík á
Kjalarnesi, en faðir Runólfur
Guðmundsson frá Árdal í
Andakíl.
Snemma hneigðist Karl að
tónlistinni. Fyrstu tónlistar-
kennslu naut hann í barna-
skóla hjá Brynjólfi Þorláks-
syni og Sigfúsi Einarssyni.
Einnig var hann hjá Hall-
grimi Þorsteinssyni í söngkór
og lúðrasveit Góðtemplararegl-
unnar. 13 ára að aldri byrjaði
hann að leika í Lúðrasveit-
Sextugur á morgun:.
inni „Svani“í Hjá H^llgrími
Þorsteinssyni lærði hann
seinna tónfræði og hjá Þór-
arni Guðmundssyni fiðluleik.
Karl lærði prentiðn og lauk
því námi 18 ára að aldri.
vann hann síðan við prent-
störf nokkur ár. En ekki gat
Karl O. Runólfsson
hann unað þessu til lengdar.
Árið 1925 fer hann til Dan-
merkur cg dvelst þar tvö ár
við nám í trómetleik, fiðlu-
leik og hljiðfæraskipan. Að
því lcknu liveifur hann heim
til Reykjavíkur að nýju og
er hér um hríð við ýmis störf,
fer síðan til Akureyrar og er
þar í fimm ár við kennslu,
svo og lúðrasveitar- og hljóm-
sveitarstörf. Til Reykjavíkur
fluttist hann aftur 1934. Var
hann síðan nemandi í Tón-
listarskólanum hér um fimm
ára skeið og naut kennslu
þeirra doktoranna Mixa og
Urbancic. Eftir það gerðist
hann kennari við Tónlistar-
skólann og hefur nú gegnt
því starfi í rösk 20 ár. Hefur
hann kennt trómetleik og
hljómfræði. Á þessum árum,
allt til ársins 1955, starfaði
hann í Sinfóníuhljómsveitum
hér og lék þar fyrst á fiðlu,
síðan á trómet. Frá 1955 hef-
ur hann stjórnað Lúðrasveit
barna- og unglingaskóla
Reykjavíkur.
Karl hefur samið lög, allt
frá því er hann man fjust
eftir sér, en ekki mun neitt
hafa birzt eftir hann fyrr en
eftir 1930. Verk hans eru nú
um 50 að tölu, og er þar að
ræða um flestar tegundir tón-
listar, — sönglög (60-70 að
tölu), leikhússtónlist, idans-
sýningarlög, tvær sónötur
o.fl. Ut hafa verið gefin 10-12
einsöngslög og kórlög. 1 und-
irbúningi er útgáfa á nokkr-
um sönglögum nýjum og
gömlum, svo og endurprent-
un hinna alkunnu og vinsælu
sönglaga ,,Förusveinninn“
(Den farende Svend) og „1
fjarlægð“.
Löngum hefur Karl hneigzt
að því mörgum íslenzkum tón-
skáldum fremur að semja
verk fyrir lúðraeveit og
Framnald á 10. síðu.
Lo'ks hefur þátturinn kom-
izf yfir skák eftir hinn unga
skáksnilling Leif Jósteinsson,
frá skákmótinu 'í Hafnarfirði.
Skákin er tefld í síðustu um-
ferð, og andstæðingur Leifs
er kunnur meistaraflokksmað-
ur, Jón Guðmundsson.
betur að vígi.)
16.-------BxliG; 17. Bb5,
c6; 18. dxc6, bxc6; 19. Be2,
gxh3; 20. Dxd6, Hb8; 21. b3,
Bg4; 22. Ddl. (Eðlilegra virð-
ist 22. Bxg4, Dxg4; 23.
Rxh3.)
22.------f5; 23. exf5, Bxf5;
24. Bd3, De6; 25. Bxf5, Hxf5;
26.Rc4, Hb-f8; 27. Rxh3, Hf3;
28. Dd6, Df5; 29. Ha-dl, Bg7;
Skék effir Leif Jósfeinsson
Jón Guðmundsson
Svart: Leifur Jósteinsson
1. e4, g6; (Nú til dags leyfa
menn sér að leika g6 í fyrsta
leik við hvaða leik hvíts sem
er.)
2. Rf3, Bg7; 3. d4, d6;
4. Bc4, Rc6; 5. Rg5. (Vafa-
samur leikur. Betra virðist
að hróka og ljúka síðan frek-
ari liðskipun. Svartur verst
auðveldlega hótuninni á f7.)
5.------Rh6; 6. c3, Bd7;
7. O—o, e5; 8. d5, Re7; 9.
Bd3, O—O; 10. h3, Dc8; 11.
Kh2, f6; 12. Rf3, g5!
(Þessi leikur er einkennandi
fyrir Leif. Hann undirbýi^
sókn í skjóli sterkrar peða-
girðingar. Sumum hefði þótt
eðlilegra að lpika f5.)
13. Rgl, Rg6; 14. g3, Kh8;
15. Ra3. (HVítur hefur enn
ek'ki lokið liðskipun sinni. Lio
svarts vinnur greinilega betur
saman).
15. _ _ g4; 16. Bxh6.
(Vandræðaleg lausn á við-
fangsefninu, en eftir 16. h4,
f5 stæði svartur greinilega
30. Dd7, Dh5; (Leifur reynin
að skapa hótanir gegn hvita
kóngnum og hótar nú Hxf2ý,
en Jón er ennþá vel á verði.)
31. Kg2, Hf3-f7; 32. Dd3„
Dg4; 33. Dh2, e4; 34. Dd6,
Dh5, 35. Kg2, Df3ý 36. Kgl,
Hf5; 37. Rd2, Dh5; 38. Kg2,
Be5. (Heimavarnarliðið er
einnig komið í sóknina.)
39. Dxc6, Rh4f! 40. Kgl„
(40. gxh4 strandar á 40.
-— — Dg4f, en 40. Kh2 sýn-
ist hins vegar betri leikur.)
40. ----Dg4.
Svart: Leifur Jósteinsson
AICDIVON
ABCDEFGH
Hvítt: Jón Guðmundsson
Framhald á 10. síðií
CSkó&ððrm/i þurfa.
hoC€a. (fóéa Iwótf
ér-4-5%Je//ur
■í, .cttBtí '&ý.nH :-\o fvs ii:>.'/"c: :nc:A . aa-Oö'u;
ifí‘ jí. i Tb»v-T£íj:. i;• • i * •--7. i' »«. ..d.- '.yjí'/t %'itz&i -i