Þjóðviljinn - 16.12.1960, Blaðsíða 6

— ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 16. desember 1960

j Sérfræðingur SÞ um vegagerð
II i IJ HÍkynnir sér vegamál hérlendis
TTnHftnfnrnp t.vn mánnAi Tmfnr Hvnlii’í Vipr á InnVi; aÁr.
(ftaeíBndl: ■uulnlnciir21okkiii *lt>ýS* SáclnlutnXlokkamm. —
aitatJAr»r: UnsnÚB Kjnrtuuson (Ab.). AtnsnOa TorH Ólnfuon. Bll-
rrBur OuBmunduon. - Préttarltstlárnr: Ivar E. Jðcuon. Jða
Wlavnaaor. “Ausclýslngaatjórl: OuBuelr Maunúaoon. — BltatJðrn.
afsrelSala auulýalnaar. DrentsmlSJa: SkólavðrSuatls 19. — BísuS
j-eoo «» linar. AakrlftarterB kr. 4B a mfc. - £j**MJiSlmT. kr. S.UA
mrentamlSJa blðSvUJanA
Undanfarna tvo mánuði hefur dvalið hér á landi sér-
j^-jfræðingur í vegagerö dr. ing. Lutz Érlenbach, til þess
c'ð kynna sér íslenzk vegamál. Er dvöl hans hér kostuö
jgpaf tækniaðstoö Sameinuðu þjóöanna.
Dr. Erlenbach , er Þjóðverji
9f
Pólitískir flóttamenn”
E
vsi
81:
á
1
æ

i
íiH
kki alls fyrir löngu gerðust þau tíðindi á Aust-
fjörðum að tveir sjómenn hlupust í land af
finnsku skipi, kokkurinn og einn félagi hans.
Þeir lögðust í flakk og gerðu tilraun til að fela
sig, en íslenzk yfirvöld eltu þá uppi, handsöm-
uðu þá og fluttu nauðuga um borð í finnska
skipið. Lét það síðan úr höfn og fara ekki fleiri
sögur af örlögum flóttamannanna. 1 fyrradag
gerðust enn þau tíðindi að erlendur kokkur gekk
í land af skipi sínu og neitaði að starfa lengur um
borð í því. Hann gaf sig sjálfur fram við lög-
:regluna, og nú brá svo við að hann var ekki
íiandtekinn og þaðan af síður fluttur nauðugur
úm borð í skip sitt. í staðinn var hringt í Morg-
tmblaðið og það leggur forsíðu sína í gær undir
|jennan stórmerka atburð. Þessi síðari kokkur
'þr semsé austurþýzkur og þarmeð er hann orð-
fnn „pólitískur flóttamaður" og feiknarlegt inn-
Íegg í stjórnmálabaráttuna í heiminum. Finnski
B*1”' kokkurinn og félagi hans hafa á hinn bóginn
væntanlega verið ópólitískir með öllu.
SC|vo er að sjá sem áhöfnin á austurþýzka skip-
~ inu hafi átt erfitt með að skilja pólitískt
£5} ínikilvægi þessa atburðar. Að minnsta kosti hef-
Kjj úr Morgunblaðið það eftir skipstjóranum ,,að
S5 matsveinninn hefði komizt í kvnni við Austur-
S ríkismann einn og Vestur-Þjóðverja í Reykja-
p? vík og hefðu þeir talið hann á að flýja og notað
S til þess tóbak, brennivín og kvenfólk11. Þetta er
óneitanlega hversdagslegri skýring en hin heims-
pólitíska dramatík Morgunblaðsins, en hún er
býsna miklu trúlegri. Ekki sízt vegna þess að al-
fj$ kunnugt er að þegar hingað koma skip frá sós-
jsí{ íalistísku löndunum hafa áhafnir þeirra vart fló-
«=s arfrið fyrir mönnum sem lofa sjómönnunum
gulli og grænum skógum ef þeir „leiti hér hæl-
iiH is sem pólitískir flóttamenn". Ýmsir listamenn
og menntamenn frá sósíalistísku löndunum sem
hér hafa dvalizt um skeið hafa haft sömu sögu
cíjj að segja. Er engu líkara en þessir flóttamanna-
agentar hafi samtök sín á milli, og ekki virðist
þá skorta fé. En þeim sem sjá um útgerð þeirra
Híij hefur væntanlega fundizt tími til kominn að ein-
5Í1 hver árangur yrði af miklu erfiði.
Kti f*að hafa aldrei þótt sérlega mikil tíðindi þótt
**|f fUr
* fyrir kæmi að sjómenn gengju af skipi sínu
í erlendri höfn, og slíkt hefur einnig hent ís-
lenzka sjómenn. Því mun tilgangslítið að reyna
að gera þvílíkan atburð að einhverju stórpóli-
tísku æsingatilefni, og raunar ætti Morgunblað-
ið að temja sér að læra af reynslunni. íslend-
ingar hafa fyrr séð framaní „pólitíska flótta-
menn“. Fyrir nokkrum árum var sóttur til út-
landa heill hópur af Ungverjum, og var hópur-
inn vandlega valinn af dr. Gunnlaugi Þórðar-
íiVj syni. íslendingar hafa nú fengið alllanga reynslu
|Í£ af þessum völdu gestum, og er talsverðan hluta
foi hennar að finna í sakaskrám lögreglunnar.
55? Mættu Morgunblaðsmenn gera sér ljóst að hafi
„flóttamenn" þessir haft einhver pólitísk áhrif á
íslandi eru þau þveröfug við það sem til var
fiT ætlazt. — m.
m
iijgS og var um árabil ráðunautur
"Sþ við byggingu bílabrauta í
Þýzkalandi en er nú ráðunaut-
J ur samgöngumálaráðuneytisins
52 í Schleswig-'Holstein og enn-
fremur ráðunautur um vega-
gerð á vegum S.Þ. Kcm hann
t.d. hingað frá Japan, þar sem
Shann var í líkum erindagerð-
___ um og 'hér. Hér á landi hefur
EU hann ferðazt um og kynnt sér
ástandið í vegamálum okkar og
gefið forráðamönnum vegamál-
anna ýmis góð ráð og bending-
ar, m.a. um lagn;ngu nýja
m Keflavikurvegarins.
Si I framhaldi af þessari tækni-
aa aðstoð S.Þ. mun ísienzkur verk-
fræðingur fara utan um 2ja
mánaða skeið á næsta vori á
jjíl vegum Sameinuðu þjóðanna til
gþess að kynna sér byggingu
vega úr varanlegu efni. Mun
Snæbjöm Jónsson deddarverk-
fræðingur fara þá för.
tl viðtali við fréttamenn á
fimmtudag sagði dr. Erlenbach,
að það væri ekki fyrr en bíla-
umferð væri kominn upp í ca.
2000 bíla á sólarhring, sem
Sjí nauðsynlegt væri að steypa eða
rrA
malbika vegi. Hér á landi væri ;
hvorki þ'jrf né viðlit vegna I
kostnaðar að steypa nema f jöl- |
förnustu vegi í nágrenni Rvík- j
ur, s.s. til Keflavíkur, Selfoss
pg Mosfellssveitarveginn. Mal- j
arvegunum væri bezt viðhaldið 1
með vegheflum og þar sem all-
mikil umferð væri mætti bæta
yfirborðið með olíuíburði.
Þá ibenti hann á sérstöðu
Islands vegna fólksfæðar og
vegalengda. Þannig eru vegir
hér 60 km á hverja 1000 íbúa
á móts við t.d. 20 :km í Sví-
þjóð, Í3 í Danmörku og 4 í
V.-Þýzkalandi, enda eru 99%
vega hér malarvegir en í SVi-
þjóð 88%, 38% í V Þýzkalandi
og 22% í Danmörku.
Til (þess að bæta vegina hér
taldi dr. Erlenbach að auka
þyrfti útgjöld til þeirra. Taldi
hann, að tekjur ríkisins af um-
ferðinni ættu allar að koma
vegagerðinni til góða. I V-
Þýzkalandi væru t.d. tekjur
‘ríkisins af benzínskatti og
sköttum og tollum af bifreið-
um og varahlutum 3800 millj-
ón mörk en til, vegagerðar
væru veittar 4000 millj. marka.
.1 Hér á landi eru samsvarandi
tölur 275 millj. kr. og 110
Imillj. kr. Einnig taldi hann
! að hækka mætti benzínskatt,-
inn þar sem verð á benzíni
væri lægra hér en v'iðast ann-
arsstaðar í Evrópu.
Um efni til vegagerðar hér
á landi, sagði hann, að það
-væri gott og minni flutnings-
kostnaður við það en víða ann-
j arsstaðar. Um rykbindingu
vega gaf hann þær upplýsing-
ar, að kostnaður við hana væri
um 20 þús. kr. á km á ári
en til samanburðar má geta
þess, að viðhald vega kostar
hér nú um 5 þús. kr. á ári
hver km.
íslondssaga
ungra
Sægan
okkar. Myndir
og frásagnir úr Is-
iandssögu. Efnisval:
ViLbergur Júlíusson.
Myndir: Bjarni Jóns-
son. Texti: Ólafur Þ.
Kristjánsson. Rikisút-
gáfa námsbóka.
Lítil bók en fal'eg og
skemmtileg. 1 henni eru 66
stuttir kaflar ■ úr sögu lands-
ins allt frá landnámstíð til
lýðveldisársins 1944. Þó kafl-
arnir séu stuttir gefur hver
þeirra ágætt tilefni til að rifja
UPP og ræða efnið, sem liann
fjallar um. Seinni hluti bókar-
innar fyllir ofurlítið i aleyðu
''ramhflW á u ?:öu.
ÍGuðrúnu Á. Símonar hoðið enn
|í söngför til Sovétríkjanna

Guðrún Á. Símonar óperu-
söngkona hefur nú fyrir
skömmu fengið ítrekað boð frá
menntamálaráðherra Sovétríkj-
anna, frú Jekaterinu Furtsevu,
um að koma aftur austur þang-
að, bæði til þess að halda
söngskemmtanir þar og fara
með aðalhlutverk í óperum.
Sagði menntamálaráðherr-
ann, að Guðrún væri fyrsti ís-
lenzki listamaðurinn, sem
komið hefði opinberlega fram
í Sovétríkjunum, og hvort-
tveggja væri, að þessi gáfaða
og glæsilega íslenzka söngkona
hefði með frábærum söng sín-
um og túlkun viðfangsefna
hlotið vinsældii og virðingu
manna austur þar.
Forsaga þessa heimboðs er í
stuttu máli þannig: Fulltrúi
sovézka menntamálaráðherr-
ans, Kholojiev, vakti móls á
. því við Guðrúnu í skilnaðar-
hófi, er haldið var henni til
heiðurs í Moskvu, áður en hún
fór þaðan sumarið 1957, að
hún kæmi aftur austur þangað
á næsta ári, og héldi þá söng-
skemmtanir í Georgíu, Ar-
men.'u og fleiri Kákasusríkj-
um, en þá hafði hún haldið
konserta í sex stórborgum:
Moskvu, Leníngrad, Kiev,
Lvov, Riga og Minsk, auk þess
sem hún söng oft í útvarp og
sjónvarp.
Svo skeði það, að sovétlista-
menn, sem hingað komu haust-
ið 1957, voru viðstaddir flutn-
ing óperunnar Toscu í Þjóð-
leikhúsiníi, en þar fór Guðrún
með titilhlutverkið. Farar-
stjóri þessa sovézka lista-
mannahóps var leikhússtjórinn
fyrir rikisleikhúsinu „Sjev-
stjenko" í Kiev, Gondar að
nafni. Þegar eftir óperusýn-
inguna fór hann þess á leit við
Guðrúnu, að hún kæmi á
næsta ári austur til Kiev og
færi þar með aðalhlutverk í
þremur \ óperum, þar á meðal
Toscu í samnefndri óperu.
Síðast liðin tvö ór hefur
Guðrún dvaiizt vestan hafs og
sungið víða á söngskemmtun-
um í Bandaríkjunum og
Kanada, ennfremur í útvarp
og sjónvarp við góðan orðstír.
Var hún t.d. fyrsti íslending-
urinn, sem kjörinn var heið-
ursborgari Winnipegborgar, óg
margs konar öðrum metorðum
hefur hún verið sæmd í Banda-
r kjunum og Kanada. Var Guð-
rún og fyrsti íslendingurinn,
sem sönög í kanadíska útvarp-
ið þannig að söng hennar var
útvarpað um allt Kanada, frá
Atlanzhafsströnd til Kyrra-
hafsstrandar. einnig í sjón-
varpið í Winnipeg.
Guðrún Á. Símonar á söngpalli í Sovéfcríkjiunun.