Þjóðviljinn - 11.01.1961, Side 6

6) ■— ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 11. janúar 1961
Azerhadsjan
•_ •
Onnur grein
Útgefandi: Sameiningarflokkur altiýðu — Sósíalistaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson, Sig-
urður Guðmundsson. — Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón
Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn,
afgreiösla, auglýsingar, nrentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími
17-500 (5 línur). - Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluv. kr. 3.00.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
m Misbeiting ráðherravalds
í flokksþágu
f ág laun og lélég kjör eru tvímælalaust aðal-
^ ástæða kennaraskortsins, en pólitískar at-
vinnuofsóknir við veitingu kennaraembætta
gjjj eiga áreiðanlega sinn þátt í því að íæla menn
frá stéttinni og ýta mönnum út úr henni til
íríjr annarra starfa. Mörgum eru enn í minni ofsókn-
[cJJ ir Hriflu-Jónasar og hans liðs gegn kennurum
fyrir sósíalistískar skoðanir. Þó mun Sjálfstæðis-
51 flokkurinn hafa gengið lengst í þessum sví-
jjjjJ virðilegu atvinnuofsóknum, algerlega andstæð-
um ákvæði íslenzku stjórnarskrárinnar um skoð-
SS ■anafrelsi. Sú var tíðin að íhaldið beitti sér fyr-
ir því að ungur menntamaður var rekinn frá
rnu kennslu í skólum fyrir að skrifa ritdóm um Bréf
Síi til Láru! Og frá síðustu áratugum er minnis-
stæð framkoma menntamálaráðherra Sjálfstæð-
Kíl isflokksins Björn^ Ólafssonar og Bjarna Bene-
jj};- diktssonar, en þeir misbeittu óspart ráðherra-
•jj: valdi sínu til að halda róttækum kennurum frá
mÍÍ kennaraembættum, og beittu hvers konar hlut-
drægni og óþokkaskap við stöðuveitingar. Yms-
gjjj um virtist sem Gylfi Þ. Gíslason væri líklegur
52 til að taka hér upp nýja siði og þess sáust
wji merki á Lmum vinstri stjórnarinnar. Nu hefur
hins vegar svo til tekizt að Gylfi hefur undan-
farin ár fetað dyggilega . í fótspor fyrirrennara
tj'á sinna og veitt kennarastöður og þó einkum skóla-
stjórastöður í algeru trássi við allt réttlæti, en
íp£ raðað flokksmönnum sínum í laus embætti hvað
m s sem öðru líður. Þessi misnotkun ráðherravalds
aí er óþolandi og sízt til þess fallin að bæta úr
fcg kennaraskortinum ^ða glæða áhuga manna fyr-
ir kennarastarfinu. Hér heggur sá er hlífa skyldi,
menntamálaráðherrann, og vinnur kennarastétt-
inni og þar með þjóðinni allri hið mesta ógagn
C? með flokksofstæki sínu og skoðanaofsóknum.
rti.
£T..:X.
Þú ekur eða gengur eftir
trévegum þessa furðubæjar,
og öldurnar sletta í góm
átta metrum fyrir neðan þig.
jízt er ástæða til að bera á það brigður að að-
alorsök kennaraskortsins eru hin bágu launa-
kjör kennara. En nú er þar komið, eins og oft
hefur verið sýnt fram á í vetur á Alþingi og í
blöðum, að vöntun á kennurum er orðin svo
tilfinnanleg að sumstaðar hefur verið gefizt upp
við framkvæmd gildandi laga um fræðslu barna
og ungmenna, en annars staðar er hlaðið á
kennara þungum aukastörfum, án þess að þeim
sé ætluð sams konar aukaþóknun fyrir slíka
yfirvinnu og öðrum starfsmönnum hins opin-
bera. Ófremdarástandið í þessum málum bend-
ir til hve illa menntamálaráðherra og fræðslu-
stjórnin hafa staðið í stöðum sínum- Ekki hef-
ur þó á skort að þessir opinberu aðilar, sem fal-
in er æðsta stjórn fræðslumálanna, hafi ekki
fengið nægar aðvaranir og ábendingar hvert
stefndi. En þær hafa verið látnar eins og vind-
ur um eyru þjóta og fátt aðhafzt til úrbóta.
Drátturínn á byggingu nýs húss fyrir kennara-
skólann er að verða álíka mikið hneyksli og
byggingarmál mennfaskólans í Reykjavík og er
þá mikið sagt. En jafnvel fullkomið kennara-
skólahús dugar ekki til að bæta úr kennaraskort-
inum, heldur þarf að bæta svo um munar launa-
kjör kennara og ekki síður afstöðu hins opin-
bera til veitingar kennara- og skólastjóraemb-
ætta.
Sólin glampar á gráhvíta
olíugeymaborg framundarj.
Þarna til vinstri eru sjálfir
steinarnir sem bærinn er
kenndur við, og í kringum þá
sjö gamlir ryðkláfar, sem
sökkt var hérna fyrir mörg-
um á.rum til að frumherjarnir
hefðu eitthvað fast land und-
ir fótum. Þarr-iT, er rafstöð
bæjarins reist á gervieyju úr
sementi og sandi." Þarna te’k-
ur þyrla sig upp af palli og
rflýgur ií átt til lands, líklega
með ástarbréf innanborðs. Þar
stendur maður með færi cig
dregur smáfiska úr sjó og
hendir þeim í fötu með vatni;
"hver fiskur er ekki stærri en
hálfur marhnútur. Þeir eru
kallaðir bits.jki, segir hann.
Hvað ætlarðh að gera við þá?
spyr ég. Ég nota þá í beitu
fyrir bersj, svarar hann, —
við róum stundurn hérna út-
fvrir. Hann snvtir fiskimanns-
lega í Kaspíchafið.
tnt
ua
Hér eru nokkur tveggja
hæða íbúðarhús, lreldur þokka-
leg, en sólarmegin við þau
vex allskonar gróður í stór-
um jurtapottum, steiroteypt-
um. í þessum húsum er
þröngt á þiagi, fimm í her-
bergi. En svo er mál með
vexti, að verkamenn hafa ekki
fasta búsetu hér, þeir búa
allir í Bakú og þar eru fjöl-
skyldur þeirra. Hér eru þeir
fimmtán, átján eða tuttugu
dalga mánaðarins, eftir þvi
hvað þeir vinna lengi á dag
(eiga að skila 180 vinnusturd-
um á mánuði) — hinn tím-
ann eru þeir í landi. Fyrir
stcrf sín fá þeir 1000—2000
rúblur á mánuði, sumir jafn-
vcl meira, og er þá meðreikn-
uð allmikil unpbót sem gefin
er sakir erfiðra vinr/uskilyrða
á hafi úti. Auk þess fá menn
12—15 rúblur á dag 'i fæðis-
peninga meðan unnið er.
Fyrir utan eitt íbúðarhúsið
stendur Fedorína, rússnesk
kona, sem hefur unniið hér i
þrjú ár. Hún vinnur við mæl-
ingar, fær 1200 á mánuði,
vinnur í níu daga í einu, hv'il-
ist í sex. Hún segist alltaf
vera í bíó, blessaður vertu. Svo
koma hingað stundum lei'karar
mörg börn og -hægt er, svar-
aði hún.
Hinsvegar veit Valentína
iBogatsjova ekkert um fram-
tíð sína, enda ier hún bara
nítján ára, feimin og roðnar
þegar horft er á hana. Bara
ekki að giftast, neheih. Hún
er ættuð frá úkranísku sveila-
þorpi. Valentína hefur verið
hér aðeins fimmtán datga, og
hemni finnst lífið mjög spenn-
andi.

Könnunarturnar við Oliusteina rísa á stálgrindapölhun yfir öld
og músíkantar, s'iðast var hér
ungverskt sígaunaleikhús, já
það var voða gaman. Innan
í þessu húsi, þar sem allt er
fullt af línuritum, plakötum
og eftirprentunum af bjarnar-
húnunum þrem eftir Sjísjkín
— þar hitti ég azerbadsjanska
stúlku, Akhúiítiovu, en hún
ku teikna mjög vel og vill
verða listakona. Hvernig vildi
hún ihelzt hugsa sér líf sitt
eftir svo sem t'iu ár? spurði
leinhver. Ég vildi búa í þriggja
herbergja íbúð, segir hún. Al-
ein? — Nei, ég vil eiga eins

Úti við dæiustöð stendur
Salaéf, og hefur áreiðanlega
ekki rakað sig í þrjá daga.
Þetta er hressilegur karl með
breitt þros, hálffimmtugur að
aldri. Hann er dælumeistari
og hefur bréf upp á það, enda
fær liann 2800—3000 á mán-
uði. Gott hjá karli. 1 landi á
hann fimm börn og konu.
Þykir þá konumii ekki leiðin-
legt hvað þú ert oft lengi að
iheiman ? spyrjum við. Nei,
blessaður, svarar hann, —
ekki meðan hún fær hýruna.
— Sjálfur er þessi ágæti
azerbadisani harðánægður
með lífið. Hann hsfur unnið
hár í átta ár, er semsagt
einn af feðrum bæjarins, og
langar hreint ekkert til að
brevta til.

Viunuhetjan Josif Kérimof cr snjallasti bormeistari Olíusteina.

Það er margt skrýtið í
þessum bæ. Hingað er bannað
að flytja bæði bc.rn og brenni-
vín, slysahættan ■ er of mikil.
En hér er sitthvað annað til
dægrastyttingar. Hér er
klúbbur, sem oft fær heinr
sóknir úr landi. .Jafnvel dans-
flckkur Biolsjojleikhússins hef-
ur komið hirgað og dansað
úti á stcrum palli með him-
ininn og hafið að leiktiöldum.
Þar eru líka kvikmyndasýn-
■ingar upp á hvern dag. Hér
er foókasafn með 19 þúsund
bindum á azerbadsjönsku,
rússnasku og armensku. Hér
eru sportvellir fvrir körfu-
bolta og blak. Hér er líka
útibú frá kvcldiðnskóla, þar
sem verkame-vi geta styrkt
sig í olíufræðum. Og alltaf er
hægt að spila á harmoníku
og synigja með sínu nefi rétt
‘‘-ins og allstaðar annarstað-
ar 3 heiminum