Þjóðviljinn - 11.03.1961, Page 5

Laugardagur 11. marz 1961 — ÞJÓÐVILJINN — (S
Þa'ö vakti mikinn úlfaþyt í Frakklandi sl. sumar, er
gefið var út Ávarp 121 lista- og mennta.maims til frönsku
stjómarinnar. Ástæöan til aö „Ávarpið" var skrifaö voru
réttarhöldin yfir ihinum svokallaöa Jeanson-hópi, en
fólk í þeim hópi starfaði meö andspyrnuhrevfingunni
í Alsír og var kært fyrir landi’áö. Jeansonarnir skýrðu
afstööu sína þannig, aö stríöiö í Alsír væri Frakklandi
til skammair og glæpur gegn öllu mannkyninu. Skömmu
eftir að réttarhöldin yfir þeim hófust, gaf 121 franskur
lista- og menntamaður út ávarp þar sem lýst var'yfir
samstööu meö hinum ákæröu. Þetta hafði alvarlegar
afleiðingar fyrir þá sem undirrituöu ávarpiö, vinnubann
og afnám ríkisstyrkja.
Ávarpið vakti mikla athygli, eru þau mikil vegna þess að það
skiptir mig öllu hvað þeim finnst
og hvað þau hugsa. Þau trúa á
mig sem mannveru. Þeim er al-
veg sama hvernig heimurinn lít-
ur á mig. En þau líta þannig á
^ð ég megi ekki breyta rangt.-
Ég má ekki svikja þau, ekki
: valda þeim vonbrigðum. Þau
i mundu að sjálfsögðu ekki snúa
ekki aðeins í Bkakklandi, held-
ur um allan heim, þar sem flest-
ir þeir.ra, er undirrituðu það,
eru heimsþekktir. Nýléga birti
sænska blaðið „Femina“ viðtal
við eina þeirra, Simone Signoret,
sem er ein allra bezta leikkona
Frakka. Henni farast orð á
þessa leið:
,.Það sem hér um ræðir er að m®r baki, en ég mundi
hafa samvizku. Og á samvizku Sreina örvæntingu í augum
konu get ég ekki litið öðruvísi Þeirra. og það mundi skelfa mig.
en svona: Hún er ekki hinn Samvizkan, hún er barnsins
skelfilegi „Stóri bróðir“ fram- 'kæra tillit, gamla mannsins
tiðarsýningarinnar, sem starir á vitra, einfeldingsins hreina,
mig; ekki neitt ókunnugt, æðra ástarinnar einlæga ..........
og kannski hrollvekjandi vald, h>au Set ég ekki svikið. Ef
sem fær mig til að skjálfa und- til vill hefði ég gert það samt,
an augnaráði sínu. Nei, sam- ésjálfrátt, ef ég hefði ekki haft
vizkan er ef til vill tíu augna-! taekifæri til að ferðast mikið
ráð — tíu tillit — þess fólks
sem mér þykir vænst um og ber
mesta virðingu fyrir. Þessir
menn og konur eru ekkert „mik-
il“ í þeirri merkingu að nöfn
þeirra séu fræg. En fyrir mér
Öryggisráðið nun
ræða mál Angóla
um heiminn. Ég hef kynnzt því,
hvernig mörg lönd hafa um
langan tíma beint augum sínum
að okkur, Frökkum. Hin franska
menning, hið gallíska andríki,
þær hugmyndir og hugsanir sem
hafa fæðzt hér heima hafa leit-
að út fyrir landamærin og mynd-
að sérstakan skóla. En í seinni
tíð hef ég líka kynnzt gagnrýn-
inni, hinni hljóðu gagnrýni, sem
oft er miklu verri en sú háværa.
Ég hef orðið vör við vonbrigðin,
séð fólk snúa þreytulega við
okkur baki.
Mér hefur verið þetta þung
byrði, en ég hef ekki vitað hvað
ég gæti gert annað en lifa sjálf
eins og ég áleit réttast.
Þá kom kallið, Ávarpið.
Engum skyldi detta í hug að
New York, 10/3 (NTB—AFP)
— ÖryggisráMð samþylíkti á
fundi símim í kvöld að taka
mál Angíala til meðferðar og
opnaðj ] ar með leið að víðíæk-
um umræíum um stefnu Portú-
gal í Afríku.
Þetta var samþykkt án form-
legrar atkvæðagreiðslu þar sem (
engin hafði æskt hennar. í ég hafi gIaðzt ^fir að fá Þad 1
Það var Líbería. sem hafði i hendur- *8 er ekki svo hugrökk
lagt fyrir ráðið tillögu um að að ég kaffi stokkið upp og hrópað
ræða mál Angola. Fulltrúi Lí-! með sjáli'ri mér: „Hér færðu
beríu, George Padmore, lýsti j tækifæri til að sýna heiminum
þeirri kúgun sem fólkið í Ang- : °2 sofandi löndum þínum —
ola byggi við undir stjórn hvað þér finnst ... hér gefast
Portúgala. Haim sagði að nauð- j Þár möguleikar á að réttlæta
synlegt væri að kómið væri í; Þ'S, að afplána einskonar af-
veg fyrir að ástandið vrði enn- brot ...“
þá verra og skoraði á Breta og 1 Svo kjarkmikil er ég ekki. En
Frakka að samþykkia að málið , ég elska landið mitt, ég er stolt
yrði tekið fyrir í öryggisráð- | af að vera frönsk og ég vil geta
inu. _
Öryggisráðinu barst í unp-
hafi fundarins bréf 28 Afríku-
og Asíulahda, þar sem tí'laga
Líberíu um að taka Anep’a-
málið fvrir var studd osr sagt * ,
, . , I gær var dregið x 3. flokkx
að astendið í Ango'a væn ogn- ......
.. . happdrættisins. Vmnmgar voru
un við alþioðafnð og orvggi- , ,
1000, samtals 1.840.000 kr.
Hæstu vinningar:
200.000 kr.: Nr. 52051.
100.000 kr.: nr. 7896.
Saumavélaviðgerðir
fyrir þá vandlátu.
Syigia,
Laufásvegi 19.
Sími 1-26-56.
1„8 millg. kr í
10.000 kr.
10998 15810 17633 17915 20339
20346 20725 24301 28783 29150
35867 36884 38296 43567 44011
49468 50096 51668 55614 56079
Aukavinningar, 10.000 kr.: 52050,
52052. (Byrt án ábyrgðar).
verið stolt af því. Það gæti virzt
Vera harla einfalt að setja naín-
ið sitt á blað og gleyma svo ef
til vill öllu á eftir: Nú hef ég
gert skyldu mína, nú þarf ég
ekki að gera meira. Meiniaus á-
skorun — margar slíkar hafa
verið skrifaðar, og þær hafa
verið settar niður í skúffur og
í skúffunum hafa þær gleymzt.
Það var ekki þannig áskorun
í þetta sinn, og það vissi ég.
Hvers virði er trú, ef maður þoi'-
ir ekki að þjást fyrir hana? Ef
'oður vill ekki afsala sér eigin
þægindum og vera tilbúinn að
fórna einhverju?
Ég sat með blaðið í hendinni
og ég sagði við sjálfa mig: Nei,
nei, þú hefur það svo gott núna.
■v'i átt hamingjusamt heimili,
ert góð leikkona, fólk virðir þig
fyrir hæfileika þína og kunnáttu
og að öðru leyti ertu sjálfri þér
nóg. Þá var það sem ég fann
samvizku — samvizkur mínar —
horfa á mig. Og ég skriíaði und-
ir og fann til dásamlegrar ró-
semi yfir hverju sem kynni að
koma fyrir.
Ég elska landið mitt og þess-
veana var bent á mig sem land-
ráðak’onu. Það er stórt skref sem
ég hef tekið vegna þess að ég
dreg aðra með mér. Þær kvik-
myndir sem ég leik í munu héð-
an í frá verða af hinum fasta
ríkisstyrk. Það fólk sem ég um-
gengst mun einnig verða bendlað
við það sem ég hef gert. Þetta
er afar mikil ábyrgð, en mér
finnst sú ábyrgð sem fylgir því
að vera frönsk kona vera ennþá
meiri.
Einu sinni ias ég, einhver
þýddi það fyrir mig, sem út-
lendur menningarfrömuður
hafði skrifað harmþrunginn:
„Og við sem elskuðum Frakk-
land .. .“
Þessi orð bergmáluðu lengi
hið innra með mér.
Samt veigra ég mér við að
tala við fuIJtjrúa annarra þjóða.
Það gæti virzt svo auðvelt: Ég
er ein þessara svokölluðu
„frægu persóna“ og rödd mín
vekur ennþá eins konar endur-
hljóm út um heiminn. En það
er ekki þannig sem ég vil berj-
ast. Það er auðvelt að þvo ó-
hreina þvottinn sinn í bakgarði
náungans. En þar á ekki að þvo
bann. Það á að gera það hérna
heima. Ég stekk ekki yfir girð-
inguna til nágrannans til að
klaga og segja frá þrætunum
bérna, ég vil koma þeim í lag
heima, í mínum eigin garði.
Meinsemdin í heiminum er
mikil og endalaus. En það er
aðeins heima hiá mér sjálfri
'em ég get gert eitthvað til að
'ækna hana. Mesta meinsemdin
er stríðið, þetta fjarstæðukennda
og eins og öllum vitibornum
mönnum er ljóst, einskisnýta
stríð. Það er sagt að listamaður
eigi ekki að skipta sér af stjórn-
mátum. Að listamanninum sé
mestur hagnaður af því að nafn
hans sé á sem flestum auglýs-
ingaspjöldum. Það er „show“.
Það eru vinsældir.
Ég hef aldrei leitað eftir vin-
sældum, ekki slíkum vinsældum,
þeirra hef ég ekki þarfnazt. Ég
hef haít og ég hef hæfileika
Myndin sýnir Simone Signoret með Oscarsvcrðlaunin fyrir bezt-
an leik í aðalhlutverki, en þau fékk hún í fyrra fyrir leik
sinn í brezku kvilunyndinni Room at the Top. Með lienni
á myndinni er Cliarles Heston, sem fékk verðlaunin fyric
leik sinn í myndinni Ben Húr. (
mína og er stolt af þeim. Ég
hef aðskilið einkatíf mitt frá
leiksviðinu, lifað bví þægilega
og rólega.
En nú er kominn tími til að
afsala sér þeim þægindum. Ég
hef ekki upp raust mína sem
leikkona, heldur sem kona, sem
eiginkona og móðir.
Ég held að tími konunnar sé
runninn upp. Það er komið að
konunni að móta mannkynssög-
una til að t.ryggja öryggi fæddra
og ófæddra barna sinna og rétt
þeirra til að eiga sér framt'ð.
Það sem nú gerist er skelíi-
legt. Svo skelfilegt að stunduns
gerum við okkur það ekki ljóst.
Við lesum um stríðshættuna $
blöðunum —- og gerum okkur
rel'u útaf smákvefi, útaf þvt
hvað við eigum að gera næsta
sunnudag, útaí því að þvottur<
inn er ekki enn kominn Ú£
þvottahúsinu. Mér finnst þettsj
afskiptaleysi vera það hættuleg*
asta af öllu. Hættan er svo mik-
il að við veigrum okkur við að
skilja hana. Og' svo þögnurn við.
En nú megum við ekki þagna.
þann dag sem við þegjum, höfunt
við gefizt upp.“
Osló (NTB) — Sex af ri-Iu
biskupum norsku kirkjunnar
hafa neitað að vígja cand.
Afskða USA til
aðiidar Kína að
SÞ éráðin enn
AVashington 9/3 (NTB—Reut-
er) — Dean Rusk utanríkisráð-
herra sagði m.a. á vikuleguxn
blaðamannafundi sínum í dag
að ef Kínverska alþýðulýðve’d-
ið fengi aðild að SÞ frá sept-
ember að telja og stjórn þjóð-
ernissinna á Formósu yrði út.i-
lokuð frá þeim, myndi }:að or-
saka alvarleg vandamál. Hann
sagði að ef Peking stjóminni
yrði veitt aðild að SÞ myndi
það hafa víðtækari pólitískar
afleiðingar en þótt hún yrði við-
urkennd. Þetta mál yrði stjórn
Bandaríkjanna að ræða við
aðrar rikisstjómir á tímabilinu
þangað til AlJsherjarþingið
kæmi saman í september, sagði
Rtisk.
theol. Ingrid Bjerkás til prests,.
sem hefur fengi'ð leyfi ríkis-
stjórmrinnar til vígslunnar.
iBiskuparnir segja í sameigin-
legri yfirlýsingu að þeim sé-
ómögulegt að vígja konur eða
„veita þeim á annan hátt að-
stoð í prestsstarfi“.
Undir þetta rita biskuparn-
ir Smemo, Indrebö, Stöylen,
Wislöff og Birkeli. Þeir telja
„ógerning að samræma það að
konur gegni prestsembætti
grundvallarsjónarmiðum nýja
testamentis'ns og því sem þar
sterdur berum orðum“ og þeir
byg’gja afstöðu sína á því að
þeir séu „bundnir af orði
Guðs og hollustu sinni við
kristna kirkju“.
Þeir scgjast hafa fullan rétt
til að gera sem samvizkan býð-
ur þeim — „eixmig þó að þetta
kunn; a'ð ganga 'I berhögg við
ákvarðanir rikisvaldsins og
rikiskirkjunnar".
Þxúr norsku biskupanna hafa.
ekki vil.iað skrifa urdir þetta
og er því búizt við að fyrsti
norski kvenpresturinn verðí
vígður bráðlega.
i.j i< p
•tst»i 'fhiUdiiif 2iíim