Þjóðviljinn - 01.12.1961, Blaðsíða 4

Markús Jónsson
— 15 dagar við vatn og brauð.
Dómar eru uppkveðnir
yfir Ólafi Friðrikssyni og
þeim sem fastast stóðu
með honum í baráttunni
gegn löglausu ofbeldi
gagnvart einstæðings
dreng. ^
Hér segir Arnór Hanni-
balsson frá dómsupp-
kvaðningunni og blaða-
deilunum sem fóru á eftir
liei'naðaraðgerð um íhalds-
ins.
Þann 24. nóvember hafði Al-
hýðublaðið lýst ýtarlega fram-
ferði hvítu hersveitarinnar dag-
inn áður og birt nöfn forystu-
manna. Blaðið setti fram kröfu
um. að hún yrði leyst upp taf-
ariaust, „eða alpýðumenn og
aðrir friðsamir bæjarbúar
verða að stofna varnarlið til
þfcss að varðveita líf og vel-
íferð. sína“:
Við þetta sló miklu felmtri
á íhaldsforkólfana. Samkvæmt
því, sem „Vísir“ skýrði frá,
hefur ætlun þeira verið sú,
að halda þessu liði til áramóta,
því að lögreglustjórinn. Jón
Hermannsson, átti að siá um
toilinnheimtu eingöneu til þess
tíma, en danski sjóliðsforing-
“ inn Jóhann P. Jónsson að vera
lögreglustjóri á meðan.
Nógu erfitt reyndist íháldinu
áð ráða við nokkra verkamenn
algerlega óvopnaða, og var rétt
' svo að hvítliðið hefði hug eða
•dug til bess að standa í sínu
stykki. Hvað hefði þá orðið,
ef verkamenn hefðu í raun-
irini byrjað að skipuleggja mót-
' stöðu gegn ólögum þeim og
dfbeldi,. sem hvítliðaskríllinn
gerði sig sekan um? Þegar í-
'íialdið Stóð frammi fyrir þess-
ari ógn, skipti bað engum tog-
um, að hvítliðarnir lögðu niður
' "'TÓfurja og daginn eftir fluttu
Þlöðin eftirfarandi auglýsingu:
..Hér með er úr gildi numin
lilskipun sú er borgarar bæj-
arins hafa fengið um að að-
stoða lögregluna. Skrifstofan í
Iðnaðarmannahúsinu er jafn-
framt lokuð. Reykjavik 24/11
— ’21. Aðstoðarlögreglustjórinn
í Reykjavík. Jóhann P. Jóns-
son“.
Með þessu var bundinn endir
á beinar hernaðaraðgerðir.
Nokkur tímj leið áður en
mál Ólafs Friðrikssonar var
tekið til dóms. En þann 6. fe-
brúar 1922 var hann sakfelldur
Sf b^ejarfógeta og fimm menn
aðrir. Sakarefnið var; „mót-
staða gegn lögreglunni þann 18.
nóvember 1921“. Sakfelldir
voru; ólafur Friðriksson, sem
AÐFÖRIN AÐ ÓLAFI FRIÐRIKSSYNI
I NÓYEMBER 1921 - 40 ÁRA AFMÆLI
hlaut 6x5 daga fangelsi upp á
vatn og brauð. Hendrik J. S.
Ottósson sem hlaut 4x5 daga
fangelsi upp á vatn og brauð,
Jónas Magnússon rafvirki.
Reimar Eyjólfsson verkamaður
og Markús Jónsson bryti fengu
3x5 daga fangelsi upp á vatn
og brauð. Ásgeir Möller Guð-
jónsson var sýknaður. Dómnum
var áfrýjað til hæstaréttar, og
staðfesti sá réttur dóminn
Hendrik Ottósson
— 20 dagar við vatn og brauð.
þarin 11. maí um vorið. með
þeim breytingum. að Ólafur
fékk 40 daga, en þeir Reimar,
Markús og Jónas 10 daga fang-
elsisyist upp á vatn og brauð. -
Allt frá lokum hvítu upp-
reisnarinnar og fram eftir
næsta ári jós Morgunblaðið
dag eftir dag striðum straumi
af lygum o,g óhróðri um Ólaf
Friðriksson og stuðningsmenn
hans. Allur sá móðursýkisvað-
all bar skýran vott um það,
að Morgunblaðið og íhalds-
pakkið .skalf af ótta við verka-
menn og var að reyna að
klóra yfir ólögin og yfirtroðsl-
urnar. ólafur átti að vera „fúl-
menni“, „ekkj með fullri dóm-
greinö'1, ..hégómlegur iygari"' o.
s. frv. Morgunblaðið krafðist-
þéss, að hann yrði dæmdur í
þyngstu refsingar, þessi „upp-
rersnarmaður“, ..foringi svarta
Iiðsins“, „lögbrjótur“, söku-
dólgur“, sem hefur engan rétt
til að blanda alþýðu í málið.
það var Ólafur sem var and-
stæður henni, en „lögreglulið-
ið“ sem vann með henni gegn
lögbrjótum.
í fyrstu reyndi Mbl. að láta
líta svo út, sem hér væri um
hreint sóttvarnarmál að ræða,
sjálfboðalið hefði gefið sig
fram til þess að brjóta á bak
aftúr mótstöðu manna, sem ó-
hlýðnuðust sóttvarnar.vfirvöld-
um. En gríman var ekki lengi
að falla. Fyrr en varði tók
Morguriblaðið að æpa um það
og- skrækja, að hér hafi átt
að gera byltingu, brióta niður
lögin, eyðileggja réttarfarið, —
þessvegna hafj orðið að bjóða
út liði til þess að bæla misk-
unnarlaust niður allar tilraun-
ir til óhlýðni við lögin, þ.e.a.s.
við vilja peningaskrílsins.
Fyrst í stað hétu þessar að-
farir ,,mannúð“ á máli Mogga,
síðan „aðstoð -við lögregluna
til að setja lögin í gildi“, síð-
an „ofurefli gegn uppþots-
mönnum“. En svona lýðræðis-
tal gufaði fljótt upp. Mogginn
segir þann 25. jan. 1922: „Hvíta
- liðið er staðráðið í því að láta
ekki svarta liðið (verkamenn)
vaða hér uppi með lögbrotum
og yfirgangi. Það ætlar að
mæta svartliðum hvar sem er
og hefta framrás þeirra“.
Kannast menn við tóninn?
Svona var einmitt nazistum títt
að tala hér fyrir stríðið, 12—
15 árum seinna en þessi orð
voru skrifuð, nema hvað í stað
,,svartliða“ var þá talað um
,,marxista“. í bæði skiptin var
átt við verkalýðsstétt landsins
og forystumenn hennar.
En Morgunblaðið vildi láta
gera meira. Það segir 7. des.
'1921: ,,Og það þarf að láta þá
vita það skýrt og skilmerki-
lega, að einmitt sömu tökum
og þeir voru nú teknir verða
þeir einnig aftur teknir ef þeir
rísa í annað sinn upp á móti
lögum og rétti í landinu. Hér
í Rej-kjavík þarf að vera til
taks sterk lögreglusveit, sem
landið kosti, og það er verk-
efni fyrir næsta alþingi að
koma því máli í framkvæmd“.
Hugmyndin um íslenzkan her
er eldri en Bjarni Benedikts-
son. Hún er jafngömul þeirri
draumsýn íhaldsins að geta
hvenær sem er barið niður
hverja viðleitni verkalýðssam-
takanna til að bæta kjör alþýð-
unnar, viðleitni hennar til auk-
ins þroska og menningar. f-
haldið hefur síðan þetta var
margsinnis gert tilraun til þess
að koma íslenzkum verkalýðs-
samtökum á kné, og nú síðast
vorið 1961. Eln þær tilraunir
íhaldsins hafa ætíð endað með
ósigri þess, og svo mun einnig
verða í framtíðinni.
Hernaðaráætlunin, sem íhald-
íð hafði dregið upp fyrir þessa
fyrstu vopnuðu sókn gegn al-
þýðunni í landinu, var þessi:
Fá ótíndum lýð í hendur skot-
vopn, kylfur, kaðalspo.tta og
önnur barefii, úthluta honum
brennivíni og sleppa svo þess-
um ölóða skríl eins og Ijóni úr
búri gegn albýðu í von um að
honum tækist að vinna ein-
hver hermdarverk, drepa menn
eða limlesta. Síðan átti að
kenna Óiafi Friðrikssyni um
þetta og dæma hann til langr-
ar fangelsisvistar, 5—10 ár eða
lengur. Þar með væri búið
að vinna Alþýðuflokknum álits-
Jóhann P. Jónsson
— ólöglegur lögreglustjóri.
hnekki og dæma hann úr leik
í stjómmálabaráttunni um
langan tíma, svo að ekki þyrfti
að óttast andstöðu hans við
kosningar.
Þessi var hugmynd íhaldsins.
En framkvæmd hennar fór öll
í hund og kött. Ólafur Friðriks-
son og menn hans komu fram
af þeirri festu o.g virðuleik, að
íhaldið og morðlið þess gat ekki
hengt hatt sinn á nein glappa-
skot af hans hálfu. Þessvegna
kom ekki til neinna blóðsút-
hellinga — ekki vegna Þess
að íhaldið hefði ekki stofnað
til þeirra.
Og þessvegna linnti ekki
ramakveinum Morgunblaðsins.
Skrækir þess voru eins og í
krakka, sem einhver hefur tek-
ið af leikföngin, og fyllist van-
megna heift: „Þú skalt fá að
kenna á því, þegar ég verð
stór!“
Ekki skortir Morgunblaðið
hæfileikann til að hræsna:
Málalokin voru góð, því að
„engin meiðsl, barsmíðar eða
blóðsúthellingar áttu sér stað
. . (Mbl.,24. nóv.). Það var
sem sagt ágætt, áð enginn var
drepinn, úr því að ekki tókst
að velta sökinni yfir á Ólaf
Friðriksson! En skyldi Morg-
unblaðið ekki hafa hlakkað,
hefði áætlunin tekizt?!
FARGJALDALÆKKU
LOFTLEIÐUM hefur nú tekizt að fá sam-
þykki hlutaðeigandi yfirvalda til lækkunar
á fargjöldum námsmanna fram og til baka
á flugleiðinni milli íslands og Bandaríkj-
Fargjaldið er nú:
Báðar leiðir: ísl. kr. 9.580.00
(söluskattur inniíalinn).
U.S.ií 216.00.
Námsmenn skulu vera búsettir á Islandi eða
Bandaríkjunum, og þurfa þeir að skila vott-
orði um að þeir ætli að stunda nám í öðru
hvoru landanna. Þeir séu á aldrinum 15—
30 ára. Sami afsláttur er gefinn maka og
börnum námsmanna. Farseðlar gilda í tvö ár.
Nánari upplýsingar eru gefnar í skrifstof-
um LOFTLEIÐA.
Sími 18440.
%) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 1. desember 1961