Þjóðviljinn - 24.03.1962, Qupperneq 4

Sunnudagsmessan var flutt
af séra Jóni Auðuns. Lagði
hann útaf guðspjalli dagsins,
sögunni um freisting Jesú, og
setti sig í allmikinn vanda,
því hann fór að velta því fyr-
ir sér, hvernig hægt væri að
samrýma hina tvo eiginleika
skaparans, sem stundum virð-
ast ærið ósamrýmanlegir, það
er algæzkan og almættið, og
tók sem dæmi hin nýafstöðnu
sjóslys. Að vonum vaðistlausn
þeirrar gátu fyrir honum. Þó
virtist hann frekar hallast að
þvíj að guð vildi alltaf vel, en
skorti hinsvegar úrræði til að
koma hinum góðu. áformum
sínum í framkvæmd, og yrði
að njóta til þess aðstoðar
mannanna. En ailar voru
þessar bollaleggingar ærið
loðnar og lausar í reipum.
En að hinu leytinu kom
allvíða fram í ræðu hans
nokkur gagnrýni á hina íhalds
samari kennimennsku, og
mátti á klerki þessum skilja,
að slíkar kenningar væru nú
frekar í sókn innan þjóðkirkj-
unnar, og virtist hann síður
en svo hrifinn af slíkri þróun.
Sverrir í
presfa staS
Sverrir Kristjánsson hgfur
nú tekið við um sinn af prest-
unum og útvarpsstjóra með
flutning miðdegiserindanna.
Eru það mikil umskipti, en til
þess að móðga engan þori ég
ekki að segja, að þau séu til
batnaðar. Ræðir hann um
lénsskipulag miðalda, og flutti
sitt fvrsta erindi á sunnudag-
inn. Ég æfia ekki að fara að
mæla með Sverri, það gerir
hann bezt sjálfur, en ég held
að í þessu fyrsta erindi hafi
honum tekizt næstum með ó-
líkindum að bregða uod eftir-
minnilegri mynd af lífi fólks
í Evrópu á þeim tíma er hér
ræðir u.m. Og vegna þess að
menn deila nú mjög um hver
sé hin raunverulega stétta-
skipting í nútímaþjóðfélagi,
væri ekki úr vegi að minna á
stéttaskiptingu þá er Sverrir
vitnaði til eftir einum frómum
biskupi, þeirrar tíðar:
í húsi guðs eru þrjár stéttir,
þeir sem biðjaj þeir sem berj-
ast og þeir sem vinna.
Um kvöldið var lesin verð-
■launaritgerð númer tvö í þætt-
inum: Því gleymi ég aldrei.
Nefnist frásögn þessi: Nú
hefur þú svikið mig, og var
eftir Kristján Jórfsson lög-
úlvarpsannáll
fræðing. Þet'ta var mjög
þokkaleg ritsmíð og greindi
frá kynnum og samskiptum
höfundar við Snæbjörn í
Hergilsey, og er ekki ósenni-
legt að það eitt út af fyrir
sig hafi átt einhvern þátt í að
ritsmíðin komst svo framar-
lega í röð, enda verður því
ekki neitað, að mynd sú er
höfundur bregður upp af Snæ-
birni, þegar hann hleypur frá
stýrinu til þess að lúskra á
stráknum, er hann taldi að
hefði svikið sig, er vel gerð og
eftirminnileg.
Þetta kvöld var lokahríðin
í spurningakeppni skólanem-
end.a. Áttust þar við Sam-
vinnuskólinn og Menntaskól-
inn í Revkjavík og bar hinn
síðarnefndi sigur úr býtum. Er
keppni lauk birtist útvarps-
stjóri í eigin persónu, þakkaði
öllum er að þessum leikjum
höfðu staðið og afhenti sigur-
vegurunum eitthvert hljóm-
plötuscfn. Annað slíkt féll
og Samvinnuskólanum í skaut,
fyrir að hafa staðið sig næst
bezt.
Ærnar 55
urSu aS 34
Á mánudagskvöld talaði
Guðmundur Jósafatsson í
Austurhlíð um daginn og veg-
inn. Hann var oft orðhepp-
inn og kom víða við, en sök-
um þess að stundum brá fyrir
dálítilli ergi í ræðu hans, naut
maður ekki orðheppninnar
sem skyldi. Mál sitt hóf hann
með málhreinsunarspjalli, sem
einkum beindist að nöfnum
á hreinlætistækjum, sem og að
vistarverðu þeirri er tæki
þessi eru geymd og notuð í
Þá eyddi hann allmiklum
tíma í að ræða um stéttaskipt-
ingu. í þjóðfélaginu, og virtist
vera allóánægður með ýms
hugtök og málvenjur í þvf
samband^ en kom þó ekki
með neinar tillögur til úrbóta.
Einkum virtist þó sem honum
væri hugtakið menntamaður
nokkur fleinn í holdi, einkum
þegar það kæmi fram sem
andstaða við hugtakið ómennt-
aður maður. Og hvað þýðir nú
að vera að kippa sér upp við
slíkt? Hví skyldu blessaðir
menntamennirnir ekki mega
láta okur, hina ómenntuðu,
vita af því svona endrum og
VIKAN 11. TL 17. MARZ
eins, að þeir séu menntamenn,
en við ekki? — Skilgreining
Stephans G. Stephanssonar á
hugtakinu menntun hefur ekki
enn verið löggilt og verður
líklega seint. Þótt við gætum
boðið fram hvassan skilning,
haga hönd, hjartað sanna og
góða, mvndi það endast okkur
ærið skammt sem inngangseyr-
ir í menntamannaséttina. og
verður því hver að liggja þar
sem hann er kominn.
Að lokum ræddi svo Guð-
mundur um krónurnar 999,
sem þeir í Seiluhreppi lögðu
inn í Söfnunarsjóð Islands
snemma á þessari öld, og
mega ekki taka þaðan út fyrr
en bær eru orðnar að milljón.
Guðmundur breytti krónun-
u.m í ær, og reyndu.st þær í
öndverðu vera 5F| — Nú sagði
hann ærnar vera ekki nema
þr.iátíu. og fjórar. en hefðu átt
að vera á níunda þúsund.
Þetta var semsé sagan um
verðrýrnun neninganna, reikn-
uð í sauðkindum.
Pislarsaga
þrisvar á dag
Þetta kvöld flutti Sigurður
Gunnarsson kennari erindi um
Þrándheim, sagði frá því er
hann sá og heyrðl frá sagt á
einni dagstund og reyndist
það vera furðu mikið, enda
þótt tekið sé með í reikning-
inn. að hann hafði einn starfs-
bróður sinn barlendan sér að
leiðsögumanni.
Á þriðiudagskvöld flutti
Halldór Halldórsson prófessor
fyrri hluta af erindi, er fjaJl-
aði ura háskólabæinn Lund í
Svíbjóð.
Sá hlu.ti er fluttur var að
þessu sinni fiallaði einkum
um samskÍDti íslendinga fyrr
á öldum við stað þennan, eða
eða að mestu leyti u.m vígslu-
feröir biskupsefna þangað, í
þann tíð, er íslenzk kristni
átti sinn erkibiskup þarna.
Halldór flytur mál sitt ró-
lega og hefu.r einkar við-
felldna rödd.
Kvöldvaka miðvikudagsins
var gcð það sem hún náði.
Auk Eyrbycgiu Helga las Sig-
urður Nordal upp þjóðsögur,
er hann hafði annaðhvort
skráð siálfur eða safnað, eng-
ar að vísu mergjaðar, en sum-
ar dálítið spennandi.
En það var klipið aftan af
kvöldvöku.nni og þátturinn um
íslenzkt mál felldur niður til
þess að rúm fengist fyrir
föstumessu í dagskránni. Og
föstumessan var ósköp dapur-
leg eins og föstumessur eiga
að vera.
Og manni verður á að
spyrja sjálfan sig, undir þess-
ari dapurlegu messu: Er ekki
nóg, að heyra píslarsöguna
lesna yfir sér í morgunút-
varpij meðan beðið er eftir
veðurfréttum, og fá svo pass-
íusálmana í vökulok, þótt ekki
sé einnig verð að þylja yfir
manni píslarmessu í miðri
viku?
- - — ■ ■—--------"■ ' T.'W
Margt likt
meS skyldum
Á fimmtudagskvöldið kenndi
óvenju margra og ólíkra grasa
í hinu talaða orði, og mun það
að einhveriu leyti hafa verið
því að bakka, eða kenna, að
sinfóníuhljómsveitin lagðist í
inflúensu.
Það heyrði ég fvrst af orð-
ræðum þessa kvölds, að
bankastjórinn Jón Maríasson
var að lýsa því fyrir hlust-
endum, hve peningamál þjóð-
arinnar stæðu með miklum
blóma, og skildist mér, að
hann þakkaði það fyrst og
fremst hve tekizt hefði giftu-
samlega að afmá áhrif kaup-
hækkana þeirra, er orðið
hefðu á liðnu ári. Að lokum
tilkynnti hann svo, að stefnan
í peningamálunum yrði ó-
breytt á þessu ári.
Frá peningamálunum var
horfið að frændum okkar öp-
unu.m, örnólfur Thorlacíus
fræddi okkur um þessar á-
gætu skepnur, bæði þær sem
standa okkur fjær, hafa rófu
og lifa í einkvæni. sem og
hinar, er líkjast okkur enn
meit] eru rófulausar, hafa
sömu. blóðflokka og við og
lifa í fjölkvæni, eins og við
erum sagðir hafa náttúru til.
Frá öpunum barst talið að
Struense. hi.nu.m þýzka lækni
er gerðist líflæknir og ráð-
gjafi hins geggjaða Dana-
kóngs, Kristjáns hins sjöu.nda,
lagðist með drottningunni og
ríkti sem einvaldur í Dana-
ríki sextán mánuði og lét
margt gott af sér leiða, en var
eigi síöur fangaður og réttaður
og umbæturnar síðan að engu
gerðar. Jón Hjálmarsson
skólastjóri gerði þessum þætti
ágæt skil.
Frá Struense var haldið
norður í Miðfjörð, og hafði
annar skólastjóri, Björn Daní-
elsson þá fengið orðið og sagði
frá því er hann, á sínum
duggarabandsárum, var búðar-
maður í Norðurbrau.t og
heyrði eitt haustkvöld að rið-
ið var heim að húsinu og bar-
ið þar gífurlega. fyrst nokkr-
um sinnum með dularfullum
hætti, síðar á náttúrulegan
hátt. En með því atburður
þessi útaf fyrir sig, entist ekki
í útvarnsbátt, drýgði höfund-
u.r frásögnina með alllöngum
formála, og ýtarlegum aðdrag-
ande^ en öll var sú frásögn
frekar liðleg. þó efniviðurinn
væri ekki stór.
FyndiS kon-
/erensráð
Frá hi.num dularfullu högg-
um í Norðurbraut lá leiðin
inn í mvrk og dapurleg ljóð,
ort og lesin af Einari M.
Jónssyni. Svo komu fréttir,
hinar síðari. Þá Passíusálmur
nr. 2t. lesinn af séra Sigurði
Stefánssyni. Og baðan lá svo
leiðin yfir í Veraldarsögu
Svei.ns frá Mælifellsá. Var
það í raun og sannleika voða-
legur lestur. því Sveinn stóð
þá í blóðugri styrjöld við ná-
granna sinn út af heit og
slægjum.
Þannig endaði þetta fjöl-
breytta fimmtudagskvöld, og
segi menn nú að útvarpið hafi
ekki eitthvað fyrir alla.
Þáttinn Efst á baugi heyrði
ég ekki á föstudagskvöldið.
Birgir Kiaran blaðaði í
Ferðarobu Magnúsar Stephen-
sens og las unn nokkrar glefs-
ur, ásamt laglega orðuðum
skýringum og athugasemdum.
Frásagnir konferensráðsins af
viðskintum bess við kóngafólk
og mektarmenn út í Kaupin-
hafn verka á okkur eins og
óborganlegt grín. sökum þess
hve hær eru settar fram af
mikilli alvöru.
Guðión Guðiónsson lauk
vi. ð Seið Satúrnustar. og hefur
þetta í rauninni verið ágæt
útvarossaga, þót.t reyfara-
kennd hafi verið, og sjálft
kalda stríðið í baksýn.
Laugardagsleikritið Sex eða
sjc| heyrði ég því miður ekki
en það hefur eflaust verið
skemmtilegt.
eftir SKÚLA GUÐJONSSON frá Ljótunnarstöðum
Bílaþvagan sú arna myndaðist á götum Bab-el-Oued
hverfisins í Algeirsborg cftir að leigubílstjóri var myrtur
í bíi sínum. iBab-el-Oucd er eitt helzta vígi OAS-manna og
þar kom í fyrsta skipti til átaka milli þcirra og franska
hersins. Hafði OAS skipað hermönnum ,að yfirgefa hverfið,
og þegar þeir hlýddu ekki hófu hermda|rverkasamtökin
skothríð á þá af sprcngjuvörpum og vclbyssum.
— ÞJÖÐVILJINN — Laugardagur 24. marz 1962