Þjóðviljinn - 03.05.1962, Blaðsíða 5

meðferð í fanaelsí
Eftir að auðvaldsleppairnir í Kongó myrtu Lumumba
varð Antoin Gizenga foringi frelsissinna í Kongo. Um
skeið var ekki annað talið fært en að hafa samráð við
liann um stjórn landsins og varð hann varaforsætisráð-
herra ríkisstjórnarinnajr í Kongo. Fljótlega kom þó í ljós
að samráðherrar hans gerðu allt til að bola honum í burt
Létu þeir loks til skarar skríða og handtóku hann fyrir
engar sakir. Hefur honum síðan verið haldið í fangelsi
á Bolabemba-eyju í mynni Kongofljótsins.
Vinstrisinnað málgagn í Belgíu
sagði fyrir nofckrum dögum frá
orðrómi sem gengur í Leopold-
Belgsr heimta
SS-mann frá Wien
BRUXELLES. — Belgar hafa
nýlega krafizt þess, að austur-
rísk yfirvöld framselji Robert
Verbelen, en hann var á sínum
tíma yfirmaður SS-sveitanna í
Belgíu. Verbelen er nú í haldi
í Wien.
Belgískur dómstóll hefur þeg-
er dæmt Verbelen til dauða fyr-
ir landráð. Hann hefur undan-
farið búið í Wien undir fölsku
nafni og hefur verið veittur aust-
urrískur ríkisborgararéttur.
Talið er að Verbelen hafi á
sfríðsáfúnum orðið samsekur í
aftökum eitt hundrað Belga.
ville að Gizenga hafi verið
myrtur af fangedsisvörðum og
yfirvöldin ynnu nú að því að
hugsa út einhverja skýringu sem
þau gætu haft að yfirvarpi.
öryggisþjónustan í Kongó sá
ekki vænna en að leyfa blaða-
mönnum að ræða við Gizenga
og er það í 'fyrsta sinn síðan
hann var fangelsaður sem hann
fær að hafa eitthvert samband
við umheiminn.
MeðaJ fréttamanna sefn hitti
Gizenga var Tass-fréttaritarinn
G. Fedyashin. Varð hann þrumu-
lostinn yfir því hve mjög Giz-
enga hafði breytzt síðan þeir
sáust í Leopoldviíle þrem mán-
uðum áður.
Gizenga var mjög magur og
sjúkilega fölur. Ekki hafði hann
fengið leyfi til að raka sig. Enda
þótt yfirvöldin hefðu Jofað því
að hann yrði undir iæknishendi
hafði hann ekki séð lækni í heil-
an mánuð. Heimilislæknir Giz-
enga hefur verið handtekinn.
Loftslagið á eynni er mjög ó-
heilnæmt.
Mál hefur verið höfðað gegn
Gizenga síðan hann var fluttur
thl eyjarinnar.
— Þinghelgi mín hefur verið
rofin, segir Gizenga. — Ef ég
verð ákærður fyrir eitthvað vil
ég svara fyrir mig í iþeirri stofn-
un sem fólkið hefur kosið mig
til starfa við.
— Ég krefst aðeins eins, og
það er að fá að svara fyrir mig
í iþinginu, svo að Kongómenn og
raunar aJJur heimurinn geti
dæmt um það hvort ég sé sekur
eða ekki.
Gizenga lagði áherzlu á að öll
loforð við hann hefðu verið svik-
in, hann hafi hvorki fengið leyfí
til að hitta ástvini sína né standa
í Ibréfaskiptum við umheiminn.
Bréf hans tiJ Sameinuðu iþjóð-
anna komust ekki til skiJa.
SérstakJega var hann ibitur í
garð „öryggisforingjans" Mstube,
en sá hafði komið (því til Jeiðar
að hann fékk ekki tækifæri til
að sjá konu sína né aldraða móð-
ur.
Móðirin, eiginkona og iböm
hans höfðu farið til Júgóslavíu,
en komið aftur tii Kongó eftir
Framhald á 10. síðu.
ÚTFLUTNINGSVÓRUR
Raflagnaefni. Ljósabúnaður. Postulíns-einangrarar
fyrir lág- og liáspennu. Plastik og annað einangrunar-
efni. Þriggja-fasa mótorar fyrir riðstraum. Rafsuðuvélar,
Rafsuðuspennar. Rofar fyrir Iág- og háspenhu. Einangr-
unarrofar. Háspennuöryggi. Spennubreytar, orkugjöf 1—
60.000 kVA til 120 kV
RAFMAGNSBÚSÁHÖLD
Litlar kaffikönnur fyrir heimili. Stórar kaffjkönhúr fyr-
ir veitingahús.
Óskið eftir frekari upplýsingum hjá útflytjendunum:
TRANSELEKTRO
Hungariáh' Tratfihg Cómpany for Electrical
Equipment & Supplies — Budapest, 62, POB 877.
HUNGARY — Símskeyti: Transelectro, Budapest.
Iðrast f ávíslegrar
i 1111 r á s a r f i I r a u na r
• í dögnn hins 17. apr. 1961 gerðu 1500 kúbansk-
ir andbyltingarsinnar innrásartilraun á Kúbu, og
gengu á land á strönd „Svínaflóa“. 72 stundum
síðar voru aðeins 1179 þeirra á lífi og allir fangar
Kúbustjórnar. Fáar hernaðaraðgerðir munu hafa
misheppnazt svo gjörsamlega sem þessi.
Innrásarliðið hafði verið þjálf-
að í Bandaríkjunum og í Mið-
Ameríku undir atjðm og með
kostnaði leyniþjónustunnar. Þótt
svo ólíklega hefði tekizt til að
innrásarliðinu hefði tekizt að
ná fótfestu á kúbönsku landi, þá
var árásin dauðadæmd í upphafi
því enginn íbúanna á Kúbu sner-
ist til fylgis við andbyltingar-
mennina, heldur stóðu þeir allir
með stjórninni og voru ákveðnir
í að vernda árangur byltingar-
innar.
Kaldhæðni ósigursins
Um þessar mundip þegar ár
er liðið frá innrásinni á Kúbu,
er að koma út í Bandaríkjunum
bók um innrásina eftir tvo
bandaríska blaðamenn. Heitir
hún „Annáll hrakfaranna". Höf-
undamir eru Tad Szule frá New
York Times cg Karl S. Meyer
frá Washington Post. Þeir skrifa
m.a.: „Það er okkar skoðun, að
árásin hafi ekki aðeins verið
framkvæmd ranglega, heldur
hafi hún verið gerð á röngum
forsendum". Misheppnuð aðgerð
getur haft tilgang ef hún er
gerð á réttum forsendum. En
þetta voru ófarir frá upphafi til
enda, — vanhugsað ævintýri.
Kaldhæðni hrakfaranna er sú. að
nú er hægt að fá fahgána 1179
gegn 62 milljónum dollara lausn-
argjaldi, en það er álíka upphæð
og sjálf innrásaraðgerðin kost-
aði árásaraðilana.
En það var ekki nóg með að
innrásin færi gjörsamlega út
um þúfur. Afleiðingin varð líka
sú hi-oðálegásta fyrir Bandaríkin.
sem þarlendir ráðamenn gátu
hugsað sér. Castro lýsti yfir því
að Kúba væri sósíalfskt ríki.
Kúbumenn sáu að sósfalisminn
var þeirra megin. o'g samúð og
stuðningur sósíalísku ríkjanna
var þeim mikill stuðningur gegn
árásareðli og ágengni Banda-
•ríkianna.
Ekki verður séð að Kennedy
og stjórn hans ætli sér að taka
upp neina raunsærri stefnu
gagnvart Kúbu en fyrirrennarar
hans. Stiórn Kennedvs hefur erft
hina pólitísku blindni frá fyrir-
rennara sínum, Eisenhower-
stjóminni, gagnvart undravérk-
inu á Kúbu. Þessi blindni og
þrjózka orsakast ekki sízt af því.
að Bandaríkjastiórn finnur til
niðurlaágingar sinnar og getu-
leysis gagnvart þróuninni á
Kúbu. Þrátt fvrir vaJdayfirburði
sína verða Bandarfkianienn að
horfa upp á að bvgst sé upp
sósíah'skt þióðfélag á Kúbu fvrir
samstilit átak íbúanna aðeins
nokkur hundruð kíiómetra und-
reykto ekki
í RÚMINU!
«Kaap5SS*.s5v«vLv«‘.vri:vv >
Húseigendafélag Reykjavíkur.
an ströndum Florida. Hin ves-.
aldarlega innrásartilraun fyrir-
ári arð ekki til þess að bætav
hugarástand bandarískra ráða-',;
manna eða auka raunsæi þeirra.,;
Þeir Szulo og Meyer rita ná-.
kvæmlega um hinn skuggalegaji
þátt bandarísku leyniþjónustunn-'
ar (CIA) í innrásartilrauninni./
Leyniþjónustan undir forystu-.
Allan Dulles vildi nota sömu að-
ferðina og Bandaríkjamenn not-
uðu gagnvart Guatemala 1954 er.
vinstristjórn Armas var hrakin.
frá völdum af bandarísku her-
iiði. ^ ;
Samkvæmt fyrirskipun Eisen-
howers byrjaði CIA að skrá';
menn í innrásarherinn í febrúar-/,
mánuði 1960. Það voru hinir/j
afturhaldssömustu áhangendur i
Batista, fyrrv. einræðisherra, sem
valdir voru foringjar fyrir liðið^j
og þeir tortryggðu alla hina,;
frjálslyndari andstæðinga Castr-j
os og misstu allt samband við'
þá. En CIA treysti á fjöldaupp-;;
reisn gegn Castro á Kúbu eftirý;
að innrásarliðið hefði gengið á<i
land og náð fótfestu á einhverjuíJ
svæði. Síðan var ætlunin að
mynda leppstjórn á því. svæði,
sem myndi biðja Bandaríkin um ;
beina hernaðarlega fhlutun gegn
Castro. En ríkisstjórnin, sem
leyniþjónusta USA hafði sett á
fót, var skipuð slíkum mönnum,
að engum skynsömum manni ;
datt í hug, að Kúbubúar myndu ;
fara að hætta lífi sínu í bardasa
gegn Castro og eiga von á aö fá .
í staðinn hina gömlu Batista-
sinna til valda á ný.
Iðrandi fljótræðismaður
Báðir bókarhöfundai’nir greina
skýrlega frá þætti Kennedvs í
málinu. Hann fylgdist mjög vel
með öllum undirbúningi innr-s-
arinnar. Kennedy féllst alls ekki
á þá hugmynd Dulles, að bei ta-1
banc|arísku hei’liði gegn Kúbu
eins’ og í Guatemala 1954. En.
eftir að Kennedy hafði setið tvo
mánuði í forsetastóli eaf hann-
jáyrði sitt til þess að hinir bnr-
dagafúsu andbyltingarsinnnr frá.
Kúbu mættu hefja innrásina..-
Einskis iðrast hn.nn méir úr sín-
um stjórnarferli en bessa já-
yrðis.
Haag — Geislavirkt af-
rennslisvatn verður látið
renna út í Norðursjó frá
kjarnorkuveri Hollendinga í
Petten á Norður-Hollandi.
Á þessu ári ætla Hollend-
ingar að leggja ileiðslu úr
gerviefni, og á hún að ná
10 kílómetra út í Norðursjó-

inn Nokkurs óróa hefur gætt
vegna þessarra fyrirætlana, 1
sem auka' muni geislunaráhrif i
í sjónum.; Hóllenzk yfirvöld
fullyrða hinsvégar, að geisla-
virku úrgangsefnin þynnist svo
mjög J sjónum, að af þeim
stafi engin hætta.
. «
Fimmtudagur 3. maí 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (g[