Þjóðviljinn - 04.07.1962, Blaðsíða 4

Enn hafa tvö ný ríki öðlazt sjálfstæði í
Afríku. Þau heita Rwanda og Burundi og
liggja í hjarta Afríku milli Kongó, Vikt-
oríuvatnsins og Tanganjiku. Þetta eru ekki
sérlega stór lönd, — Rwanda er 54172 fer-
kílómetrar cg Burundi 27834 ferkm. Sam-
anlögð eru þau því ekki nærri eins stór og
til dæmis ísland.
Dansandi Watusar. Þeir eru hávaxnasti þjóðílokkur í heimi,
meðalhæð karlmanna er yfir tveir metrar.
Þessi lönd verða þó ein af
allra þéttbýlu-stu ríkjum í
Afríku. Ein ástæðan fyrir því
er sú, að þrælaveiðarar áttu
í erfiðleikum með að stunda
iðju sína í fjalllendinu sem
umlykur bæði löndin. önn-
ur ástæðan er sú, að íbúarn-
ir kunnu að bíta frá sér. Wat-
usar eru þjóðfio.kkur sem
flýttist til íandsins á 17. öld
og lögðu undir sig frumbyggj-
ana, Bahúta, og stofnuðu
skipuiagðan her. Herskipu-
lagning Watusta minnir mjög
á rómverska herinn á keis-
aratímunum.
Loks þegar herir evrópskra
he'msvaidasinnj komu til
landsins, urðu hinir herskáu
Watusar að láta í minni pok-
og þeir misstu sjálfstæði sitt.
Ruanda-Urundi varð að föstu
heiti á þessu landssvæði, og
það komst undir nýienlu-
stjórn býzka keisaradæmis-
ins. Þegar Þjóðverjar töpuðu
fyrri heimsstyrjöldinni, komst
landið undir yfirráð Belgíu-
manna.
Ögnarsíjórn Belga
Þegar barátta Kongósmanna
gegn Belgum gaus u.pp 1959,
risu íbúar Rwanda og Bur-
undi einnig upp gegn ný-
lenduherrunum. Belgum tókst
að drekkja uppreisninni í
blóði hinna innfæddu.. Belg-
iski nýlenduherinn beitti fall-
hlífaliði og nýtizkuvopnum
gegn íbúunum, sem voru ým-
ist stráfelldir eða handteknir
þúsundum saman.
Stjórnarherrunum í Briissel
var þó ljcst, að til lengdar
væri óhugsandi að bæla niðri
frelsiskröfur íbúanna, og
væri nú mest um vert að
reyna að viðhalda hagsmun-
um Belgíu í nýlendunni með
öðrum hætti en beinni ný-
lendustjórn.
Belgíumennirnir notuðu
gamalkunna aðferð, þeir kröfð-
ust þess að fá að hafa her-
stöðvar víðsvegar um lándið,
og þeir reyndu umfram allt
að aíá á úlfúð milli innfæddu”'
þjóðfiokkanna í landinu og :
vekja upþ gamlar' væringar :
þeirra. !
Beigíuménn studdu upphaf- i
lega Watusana, hinn herskáa f
þjóðflokk. En eftir . að Wat- f
usa-fiokkurinn ,.Unars“ lét ;
skörulega til sín taka í upp- J
reisninni 1959,breyttu Iþei.r um f
aðferð og tóku að styðja Ba- |
húta. Árangurinn af þessu f
kom í Ijós í sveitarstjórnar- j
kosningunum 1960. Flokkur f
Bahúta „Parmehutu" fékk i
2200 af 3100 fulltrúum sem
kosntr voru. en flokkur Wat- ■
ustsa ákvað að taka ekki þáit ■
í kosnmgunum.
Þe-svesna er búizt við því 5
að Belgíumcnn muni haida f
áfram að reyna að auka sundr- i
ungi.na in.uanlands enda iþótt ■
íbúarnir hafi blotið formlegt f
s.iálfstæði. Kunnugir telja :
mtklár líku.r á bví að Belgum ■
tekist að si.ga þ.ióðflokkunum i
saman í vonnaðan bardaga ■
áður en langt um líður.
Flokkar og stefnur , f
I Rwanda er flokkur f
Bahúta. Parmehutu, stærsti f
stjórnmálaflokkurinn. Næst- f
öflugasti flokkurinn er Apro- f
mosa, sem hefur samvinnu við f
Parmehutu á ýmsum sviðum. f
Síðan kemu.r Unar-flokkurinn, i
sem Ihefur skeleggasta stefnu f
í sjálfstæðismálunum og f
krefst þes að Belgíumenn j
rými algjörlega landið, leggi !
ntður herstöðvar sínar og s
láti iausa alla pólitíska fang^ f
úr belgiskum fangabúðum.
— I>JóFA'ILJINN — MiðVikudagur 4. júlí l'9B2
ÍjsgBÍÞjiggg
KENVA -.
í ' Victorio'rr *.
TángnnyÚM . j
T AN SAMYIKÁ
R v »*«•- . i •*
E African j^|
P. . WANDA? population |j| Bahulu ð5%M
o éA Kigali'A' / Watutsil 4%P
r S Ty Btlwa /% M
1 v E kBURUNDI

C 0 | Kitegá p.r
N V/aiutsi
e í Hk Xtanganyika
0
o 50 100 ml.
Kort af nýju ríkjunum og
annað sem sýnir legu þeirra
í Afríku „
Tveir stærstu flokkarnir
í Burundi eru Unaru, sem
einkum hefur fylgi í höfuð-
borginni Usumbura, og hins-
vegar flokkurinn Uprona. Ár
ið 1960 sameinuðust flestir
beztu kraftarnir úr sjálfstæð-
ishreyfingunni . í Samvinnu-
fylkingu (Front Commun).
Þegar framtíð Rwanda og
Burundi var rædd á allsherj-
arþingi Sameinuðu þjóðanna,
lögðu fulltrúar sósíalistísku
ríkjanna áherzlu á að það
væri naðsynlegt, að allir
belgiskir hermenn yrðu
látnir hverfa úr löndum þess-
um um leið og þau fengju
sjálfstæði. Um þesa kröfu
náðist þó ekki meirihluti hjá
S.Þ. Þess er nú að vænta
að þessara nýju ríkja bíði ekki
sömu örlög og Kongó, sem öðl-
aðist sjálfstæði án þess að
gamla nýlenduveldið sleppti
tökum á því. Afleiðingin varð
hin mesta hörmungarsaga i-
búanna, sem enn er ekki öll á
enda.
Fðsinna að flytja inn er-
lendan nautgrípastofn
Þegar kreppti að íslenzkum
bændum hérna á árunum og
j reyndar ailri þjóðinni, af
f heimskreppu og innlendu úr-
j ræðaieysi, var fundin upp sú
; stórkostlega hagræna kenning,
að flytja mætti inn erlenda
j búfjártegund, o.g blanda henni
5 saman v;ð innlenda, og átti þá
■ að koma skinn, sem væru verð-
j mætari, en allar aðrar afurð-
f ir af þeirri búfjártegund, en
f það var sauðfé. í þessu brast
■ ekki framkvæmd, og fyrr en
varði var landið fullt af svörtu
ólánsfé, og fyrr en varði var
• þetta svarta fé allt dautt, og
á eftir því hrundi niður allt
j sauðfé landsmanna nema þar
■ sem vörnum mátti við koma.
f Þetta er ljótasta saga í land-
: búnaðj íslands, því rökin fyrir
f < þessu, sem voru þau, að drepa
f þurfti lömbin nýfædd, eins og
f tófan vill helzt gera, voru svo
j fáránleg, að þess er sárt að
f mrnnast, að slíka flugu gætu
f íslenzkir bændur gleypt. Tjón
j og kvalir hafa hlotizt af þessu
meira en menn vita, og allir
j biðja guð að fyrirgefa sér slíka
j synd.
★ ★ ★
En það er eins og þar stend-
f ur, að jafnan keyfar kerling
f nokkuð, og nú býst þjóðin, eða
f angurgapar hennar í samskon-
j ar ævintýri, en nú á að flytja
j inn svört naut. Þessu getur
ekki valdið annað en heimsku-
: ieg ævintýramennska, eins og
• fyrri dapinn. Við eigum hið
f bezta nautakyn í iandi hér, og
j eigum alls kostar að kynbæta
það í allar áttir, líka til holda-
f framleiðslu,1 engu síður en
; Baker-bræðurnir i Englandi
■ með enskt kyn,
Hættan, sem af þessu stafar,
j og ekki þarf að rekast í vafa
■ um, sú þekking, sem víða er
til staðar, að tvö nautgripakyn
þrífast ekki í sama landi. Það
innflutta útrýmir því seni fyrir
er. Þetta gerir jarðvegsástand-
ið sem skapast eða breytist,
'þegar nýtt dýrakyn fer að
teðja jarðveginn, þá jarðvegs-
breytingu þolir ekki frumstofn
í neinu landi og verður það
því um stund, sem hvorugt
kynið hefur full þrif. Það hef-
ur verlð reynt í Bandaríkjun-
um að breyta hlutfalli dýra-
tegunda á landi, og sýndi jarð-
vegsástandið, að það hefði
„breytzt svo, við að naut voru
fjarlægð, að sauðfé þreifst ekki
eft;r það á landinu, en ailtafl
áður höfðu þessar dýrategundir
búið saman á víðkomandi land-
svæði. Víðar i náttúrunnar
ríki sést það, að fvær teg-
undir búa ekki saman, meðal
annars í skógum, ein tegundín
fær alitaf yfirhöndina.
★ ★ ★
Ef við flytjum inn óskyldau
nautgripastofn, útrýmum við
þeim innlenda á eigi löngum
tíma, án þess að við höfum
tryggingu fyrir því. að inn-
flutti stofninn haldi sínum'
heimalandsþrifum hér í land-
Inu. Slík ævintýri er óþarft að
gera, jafnvel þótt einhverjum
gistihúsagikkjum Þyki ekki,
enn sem kqmið er, nógu þykkti
á íslenzkum nautsbeinum. All-
ar þjóðir rækta sín eigin bú-
fjárkyn, og leyfa ekk; nein
innflutningsævintýri út í blá-
inn. f góðu landi e;ns og fs-
landi er hæ»t að rækta búfjár-
stofnana, svo að þeir standt
flestum búfjárstofnum framar,
og okkar mjólkurkýr standa núl
þegar jafnfætis, eða framar,
mjólkurkúm í Skandinavíu.
Benedikt Gíslason
frá Hofteigi.
sig hafa fundíð
i geimsteinum
MOSKVU — Tveir túrkmenskir læknar, Tsjarí
Bajréff og Saddik Mamedorff, telja sig hafa
i'engið i'ulla-i' sannanir fyrir því að lifandi bakt-
driur se- að finna í loftsteinum, komnum utan
/ V - '
ur geimnum.
Frá þessu segir í skeyti til
Pravda frá fréttar. blaðsins í
Asjkabad. Fréttaritarinn segir
að læknarnir sem stundað hafa
athuganir á gimsteinum um
llangt skeið tclji sig hafa fcng-
ið cyggjandi sannanir fyrir því
að lífræn el'ni sem finna má í
lcítsteinum stafi af starfseini
baktería. Þeir telja sig einnig
hafa fuiuUð bakteríurnar sjálf-
ar, sem vöknuðu tii lífsins,
cftir að loftstcinaduftið hafði
verið hitað upp í 150 gráður.
Rannsóknir sínar gerðu þeir
á kblvetnissamböndum sem
þeir fundu í gimsteinum, sem
vöktu athygli þeirra vegna þess
hve , lík þau voru kolvetnum
sem mynda(3,t á jörðinni fyrir
starfsemi baktería.
Eínalræðingurinn Gennadí
Vdavíkín segir í Pravda um
þessi tíðindi sunnan úr Túrk-
menistan að reynist þau rétt sé
hér um að ræða „mestu frétt
aldarinnar", en gefur þó í skyn
að ástæða sé til þess að fara
varlega í að draga ályktanir af
henni að svo stöddu.
„Tilraunir læknanna eru
viápulega mjög athyglisverðar“,
segir hann, „einkum varðandi
það að þeir hafa staðfest að
vissar smásæjar lífverur geta
lifað af geysilegar og snöggar
breytingar á umhverfinu. Þetta
sannar þó ekki, að mínu áliti,
að líf sé til úti í geimnum. Eru
þessi einföldu kolvetnissambönd
sem finnast í dufti úr vistum
loftsteinum í raun og veru
framleidd af starfsemi ein-
hverra lífvera? Ef við gætum
svarað þeirri spurningu af-
dráttarlaust játandi, gætum við
u.m leið leyst fjölmörg vanda-
mál varðandi lífið á ckkar eig-
in plánetu, eins og t.d. um
uppruna jarðgassins og olíunn-
ar. En vísindamönnum er á
hinn bóginn vel kunnugt um að
lífræn efnasambönd geta mynd-
azt fyrir 'sarAruna ólífrænnal
efna“.
Vdovikin vill þannig ekki fall
ast á að fundizt hafi endanleg
pönnun fyrir því að lífverup
berist til jarðarinnar með loft-
steinum utan úr geimnum.
—O—
Eins og lesendur blaðsinS
munu minnast hafa ýmsir vís-
indamenn á vesturlöndum, bæði
í Bretlandi og Bandaríkjununij
...einíiig talið sig,,l)3fa fundið votfc
um lífverur í lbftsteinum seml
borizt hafa til jarðar után ÚP
geimnum. Aðrir hafa þó dregið
þær niðurstöður í efa en þeim
mun fara íjölgandi sem telja
þær réttar. Rannsóknir sovézku
læknanna munu renna stoðum
undir það álit.
/i
Trúlofunarhrlngir, steinhrini,
lr. hálsmen, 14 18 karabij