Þjóðviljinn - 21.08.1962, Síða 4

tíð íslenzkra fiskveið
undir okkur sjdlfum komin
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kúld
Það er orðið fullkomlega
tímabært að við athugum í
alvöru hvernig fiskimiðin
kringum landið verði toezt hag-
nýtt, án þess að um rányrkju
sé að ræða. Það er varla nokk-
ur vafi að á þessu sviði stafar
okkur mesta hættan af þorska-
netaveiðunum eins og þær hafa
verið stundaðar. Áður þekktust
þorskanetaveiðar aðeins hér við
Suðurland, og þó á mjög tak-
mörkuðum svæðum. En nú má
segja að farið sé að nota nælon-
net við þorskveiðar hringinn í
kpingum landið og á ýmsum
árstímum. Það er sjálfsagt
hægt að nota nælonnet með
igóðum árangri ef réttilega er að
farið við notkun þeirra. En hér
hafa þau verið notuð á þann
hátt að stór skaða hefur valdið
á miðunum, án þess að íslenzk-
ir valdamenn hafi haft þrek til
þess að setja hér um skynsam-
lega löggjöf. Trassahátturinn
hefur verið svo dæmalaus við
þessar veiðar, og það hefur ver-
ið látið afskiptalaust að bátar
legðu fleiri net í sjó en þeir
gátu dregið affur í sæmilegu
veðri. Þetta hefur orsakað
meira af gölluðu hráefni heldur
en efni s;óðu til á hverjum
tíma, þegar svo menn hafa gert
sér þaö að leik að koma með
tveggja og jafnvel þriggja nátta
fisk úr netum í sæmilegu sjó-
veðri máski dag eftir dag. Hér
eiga að sjálfsögðu ekki allir
ERLENDAR
FRÉTTIR
Úthafssíld-
veiði Rússa
Rússneskur síldveiðifloti hef-
ur verið að veiðum á hafinu
milli fslands og Færeyja nú í
sumar eins og undanfarin sum-
ur.
Það er nýung við þessar veið-
ar Rússanna nú, að þeir nota
léttar flotvörpur úr gerviþræði
og af alveg nýrri gerð við veið-
arnar. Hins vegar hefur ekkert
frétzt um, hvernig veiðarnar
hafa gengið.
Laxveiði
Norðmanna
Laxveiðar frá Norður-Noregi
á opnu hafi hafa gengið sér-
staklega vel nú í sumar. Síð-
ustu daga júlímánaðar eftir
tveggja mánaða úthaldstima
voru tvö þúsund smálestir af
laxi komnar á land. Verðmæti
iþessa afla upp úr sjó er talið
25—30 milljónir norskar krónur.
I íslenzkum peningum 150—<180
inilljónir króna. Það eru ekki
íiema tiltölulega fá ár, síðan
Norðmenn hófu þessar veiðar,
en aflinn hefur farið vaxandi,
miðað við þátttöku í veiðunum.
'Nú í sumar varð metveiði.
Laxveiðarnar í sjó frá Norð-
ur-Noregi eru stundaðar . með
rekhetum á grunnunum norður
og norðvestur af Noregi.
Tími þessara veiða er oftast
júní og júlimánuðir.'
jafna sök, en dæmin um þetta
eru bara alltof, alltof mörg.
Bara þessi misnotkun nælon-
netanna var ærin nóg ástæða
til þess, að settar hefðu verið
fyrir löngu skynsamlegar regl-
ur um notkun þessara veiðar-
færa.
En þó cr það vcrsta ennþá
ótalið.
Mestum skaða á okkar fiski-
miðum valda þó að sjálfsögðu
þau mörgu net sem árlega tap-
ast og ekkert er skeytt um að
slæða upp. Þetta eru á máli
sjómanna hin svokölluðu
drauganet. Þau liggja við botn-
inn og halda áfram að veiða
fisk þó öll bólfæri séu af þeim
slitin og enginn viti því af
þeim. Og þannig halda þau á-
fram að drepa fisk sem sfð'áh
úldnar og morknar í netunum,
á meðan nokkurt flotholt er
fast á þeim, sem getur lyft net-
unum frá botni. Með skyn-
samlegri löggjöf og góðu eftir-
liti væri ekki aðeins hægt að
draga úr þessu tjóni á miðun-
um. heldur líklega koma í veg
fyrir að mestu.
Friðmi
hrygningasvæða
Þegar fiskileitartæki hafa náð
slíkri fuilkomnun eins og í dag,
þá er friðun ó ákveðnum hlut-
um af hrygningarsvæðunum
orðin mjög aðkallandi nauðsyn,
ef fiskistofninum á ekki að
stafa bein hætta vegna rán-
yrkju. Við eigum að alfriða á
hverju ári ákveðna hluta af
þýðingarmestu hrygningarsvæð-
um þorsksins hér við land með-
an á hrygningu stendur. Við
eigum að merkja þessi svæði
með ljósduflum og láta gæta
þeirra yfir friðunartímann. Ger-
um við þetta, þá má segja að
stigi.ð væri fyrsta skrefið til
skynsamlegri hátta í okkar
fiskveiðimálum.
Hér hafa engar ranhsóknir
farið fram til að skerá úr um
það, hvort nælonnetin valdi
skaða með fleira móti, en nefnt
ihefur verið hér. En niðurstöður
vísindalegra rannsókna á fiski-
miðunum við Lófót sem birtar
voru í fyrravetur, að loknu
tveegja ára rannsóknartímaibili
leiddu í ljós að nælonnet þar
ollu miklum skaða þannig, að
fiskur sem ánetjaðist í þeim en
sleit sig síðan lausan, hann var
meira og minna særður eftir
netin, og stundum þannig að
hann gat aldrei borið þess bæt-
ur. Þegar hann svo var veidd-
ur með öðrum veiðarfærum
löngu seinna þá bar hann þenn-
an skaða. Fyrst þetta varð nið-
u.rstaða rannsóknanna í Noregi
hlyti hún að verða þeim mun
verri hér, sem því nemur. hve
notkun netanna er hér ósjtórn-
legri.
Skipting
miðanna
Eitt af þvi skynsamlegasta
sem við getum gert, og þurfum
að gera, er að skipta ákveðnum
veiðisvæðum hér á miðunum á
milli veiðiaðferða. Það er varla
vafi á því, að með þessu mætti
ýmislegt laga sem nú íer af-
lagá hjá okkur í þessum efn-
um. Eftir því sem ég þekki til,
þá er þessi skipting miðanna
hvergi eins aðkallandi og hér
við Faxaflóa, enda ena hér
á vetrarvertíð ein allra beztu
línumið sem þekkjast. En það
er útilokað að hægt sé að leggja
línu og net hvort innan um
annað og því er það aðkallandi
að veiðisvæðum verði skipt á
miilli veiðiaðferða. En það hefur
áreiðanlega stórlega dregið úr
línuveiðum hin síðari ár, hve
erfitt hefur verið fyrir línubát-
ana að athafna sig, eftir að
meginhluti veiðiílotans hefur
byrjað með.net, og engin skipt’-
irig v'erið' tfl millí' veíðiaðferða.
Því skyldum við ekki gela tekið
upp skynsamleg vinnubrögð á
miðunum, þegar hagsmunir
okkar krefjast þess? Þetta hafa
ýmsar þjóðir gert á undan okk-
ur með góðum árangri.
Hér að framan hef ég tekið
fyrir einn þátt okkar fiskveiða
og sýnt fram á að umbóta er
þörf. En þetta er einmitt sá
þáttur í okkar fiskveiðistarfi
sem mikið veltur á að verði
tekinn réttum og traustum tök-
um innan okkar fiskveiðilög-
sögu.
Dragnótaveiðarnar
í landhelginni
Síðustu árin hafa dragnóta-
veiðar verið leyfðar innan fisk-
veiðilögsögunnar á grunnmið-
um, á ákveðnum svæðum. Það
er orðað svo, að þessar veiðar
séu leyfðar undir vísindalegu
eftirliti. Hver hin vísindalega
niðurstaða er eða verður af
þessum veiðum er mér ókunn-
ugt. Hins vegar er það stað-
reynd nú í dag, að afli hefur
sffellt- farið minnkandi í drag-
nót á þessum svæðum, þannig
að bátar hafa hætt veiðunum
sumstaðar af þeim sökum nú
í sumar. Ef svo verður í reynd
sem margir hyggja, að drag-*
nóta og botnvörpuveiðar spilli
fyrir öðrum veiðiaðferðum á
gfúnrimíðum, þannig að veiðar
rrieð línu og handfæri svari
ekki kostnaði lengi á eftir þar
sem botngróðri hefur verið
spillt með botnvörpu eða drag-
nót, þá færi ávinningu.rinn að
verða vafasamur að leyfa slíkar
veiðar á grunnmiðum innan
fiskveiðilögsögunnar. Hins
vegar er okkur á því fyllsta
nau.ðsyn að geta hagnýtt fiski-
stofnana innan fiskveiðilögsög-
unnar, jafnt skarkolann sem
aðrar tegundir. Kemur þá til
álita á hvern hát það er fram-
ikvæmanlegt, svo það valdi sem
minnstum skaða á fiskimiðum.
Hinu vísindal. eftirliti sem tal-
að er um í sambandi við leyfð-
ar dragnótaveiðar, hlýtur að
-vera ætlað það hlutverk að fá
sem skynsamlegasta lausn á
þessu þýðingarmikla máli. Ann-
ars virðasi sum ókvæði fisk-
veiðilöggjafarinnar orðin úrelt.
Það nær t. d. ekki nokkurri
átt að leggja að jöfnu veiðar
með botnvörpu og flotvörpu(
eins og gert er nú í dag. Fisk-
veiðilöggjöf okkar þarf að end-
urskoða og samræma breyttri
tækni í veiðunum. En öll sú
endurskoðun verður að miðast
við, að við getum fullkomlegá
hagnýtt okkur fiskistofnana á
landgrunninu, án þess að um
rányrkju sé að ræða, og ber
þá fyrst og fremst að leggja
hvað mesta rækt við þau veið-
arfæri sem góðan árangur gefa
í afla, en valda jafnframt
minnstum skaða á þeim fiski
Sem veiddur er og þeim sertt
eftir er skilinn hverju sinni.
Hér er mikið rannsóknarstarf
sem þarf að rækja og rækja
vel.
Gleymum því ekki, að fiski-
miðin á landgrunninu eru sú
guUkista sem verður að endast
þjóðinni um langa framtfð,
þess vegna verður að hagnýta
þessi miklu verðmæti af skyn-
semi og fyrirhyggju. Ef við lær-
um að gera það, þá mun okkur
vel farnast.
láikrraskiptí
veria í Svíþjóð
STOKK-HÓLMI 20/8 — Breyt-
ingar eru fyrirhugaðar á sænsku
ríkisstjórninni eftir sveitar-
stjórnarkosningarnar, sem fram
eiga að fara í haust, segir sós-
ía!demókrataib1aðio ,,Aftonþlad-
et“ í dag.
Blaðið skýrir frá þv4, að Er-
lander forsætisráðherra hyggi á
ráðherraskipti með tilliti til
nýrr,a verkefna. M.a. er talið
að Östen Unden láti af embætti
utanríkisráðherra, en Thorsten
Nilsson, núverandi félagsmála-
ráðherra, taki við því embætti.
AUSTIN GIPSY
LANDBÚNA ÐA RBIFREIÐIN
AUSTIN -GIPSY fer sigurför um landið vegna sinnar frábæru
aksturhæfni jafnt á vegi sem vegleysum.
AUSTIN-GIPSY er byggð fyrir akstur við erfiðar aðstæður, og
hentar því mjög vel við staðhætti hérlendis.
AUSTIN-GIPSY er með FLEXITOR-fjöðrun við hvert hjól, sem
gerir hann sérlega hæfan fjalla- og torfærubíl.
Vegna sívaxandi eftirspurnar er væntanlegum kaupendum bent
ú að tala við okkur sem fyrst.
ÞÉR GETIÐ TREYST AUSTIN
GARÐAR GISLASON h.f.
bifreiðaverzlun — Sími 11506.
’4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 21. ágúst 1962