Þjóðviljinn - 21.10.1962, Blaðsíða 10

1G ?
■rT)A
ÞJOÐVILJINN
Sunnudagur 21. október 1362
Barizt til
þrautar
Skáldsaga effir RICHARD CONDON
ekki í hyggju að hirða tvö
handa sjálfum þér?“
Bourne hló stuttaralega. „Nei,
reyndar ekki. En við verðum að
sjá um að Jean Marie hafi um
eitthvað að tala við varðmenn-
ina, þannig að þeir venjist þvi
að hann sitji þarna í Goya-saln-
um daginn út og daginn inn.
Hann á að mála þrjár inyndir
í einn striga sem trompe l’oeil
til að sýna smækkaða mynd af
Öðrum maí, nákvæmlega eins
og myndin hangir í safninu,
milli sjáifsmyndarinnar af Goya
og „Mjaltastúlkunnar frá Borde-
aux“ “.
„Hangir ekki „Mjaltastúlkan"
til hægri?“
,iNei. Til vinstri. Það er eins
og fjölskyldan stari út úr stóru
myndinni til vinstri handar“.
„Það stendur heima“.
„Galdurinn er sá að striginn
sem Jean Marie máiar myndim-
ar þrjár á, verður nákvæmlega
jafnstór og Dos de Mayo“.
„Ég er víst ekki alveg með á
nótunum“.
.Hlustaðu nú á. Meistara-
kópia Jeans Marie af Goya á
að passa nákvæmlega inn í
rammann sem inniheldur þrí-
skiptu myndina. Það verður
næstum ómögulegt að finna hinn
strigann undir ytri striganum,
þegar maður veit ekki hvar leita
skal. Þegar við tökum Goya-
frummyndina niður af veggnum
og setjum stælinguna upp í stað-
inn, felum við hinn ósvikna
Dos de Mayo undir þrískiptu
myndinni".
„Þetta er ekki svo afleitt.
Þetta lízt mér vel á“.
„Annaðhvort væri nú. Ráða-
gerðin er næstum pottþétt".
„Næstum, sagðirðu?"
„Við verðum að fá beztu iit-
mynd sem til er af Dos de
Mayo eins fljótt og unnt er.
Reyndu að útvega Jean Marie
stærstu gerð“
„Hún skal verða komin á
gistihúsið þitt í kvöld ef hún er
til“.
' „Ef hún er ekki til, þá verð-
urðu að sjá um að hún sé tekin“.
Bourne sá hversu ákafur
markgreifinn var og hélt áfram:
Hean Marie er fljótvirkur. Hann
málaði Velazquésmyndina á
tveimur dögum. Við notum það
sem eftir er vikunnar j Goya.
Hann hlakkar til. Hann hefur
verið í Prado tvo undanfarna
daga og logar af ákafa eftir að
hefjast handa“
Bourne braut kortin s>n sund-
ur og stillti þeim upp. Svo byrj-
aði hann með kennararöddu: .,Á
hverjum einasta morgni frá og
með næsta mánudegi mun Jean
Marie koma bisandi með stóra
léreftið, sem myndimar þrjár
munu smám saman skapast á,
fest á lítinn pall á hjólum. Hann
kinkar kolli til varðmannanna,
sem hann á eftir að kynnast all-
vel. Hann teiknar af þeim mynd-
ir í hléunum. I hvert skipti
verður kópían af Dos de Mayo
falin bakvið rammann. Ef
varðmaður skyldi hjálpa honum
að ýta pallinum, þá finnur hann
hver þyngdin er. Á hverjum
morgni rúllar hann pallinum
inn og á hverju kvöldi rúllar
hann honum út — í tvær vikur,
alveg fram að San Isidro-hátíð-
inni. Þá afhendum við þér
Goya“.
„Aha. . . San Isidro. Fjör og
hlátur. Glæsilegt, Jaime“.
„Ekki fullkomiega glæsilegt“.
„Hvað áttu við?“
„Ég kem að því seinna. Ég legg
til að við fjarlægjum Dos de
Mayo fyrsta þriðjudag í San
Isidro, sem sé þann 12. maí,
milli klukkan fjögur og fimm
síðdegis, eftir að nautaatið er
byTjað og svo nærri lokunar-
tíma á Prado að Jean Marie geti
spennt frummyndina af Goya á
rammann sinn þannig að sem
minnstar líkur séu til að eftir
neinu verði tekið. Og nú kem-
ur þriðja og mikilvægasta
vandamálið handa þér“.
„Hvað er það?“
„Þú verður að sjá fyrir ein-
hverjum óvenjulegum atburði,
láta eitthvað gerast sem lætur
borgina standa á öðrum endan-
um í tólf mínútur og átján
sekúndur að minnsta kosti“.
Dr. Munoz var himinlifandi.
„Hvers konar atburð?" spurði
hann.
„Eitthvað fráleitt. Eitthvað
stórfurðulegt. Eitthvað sem
gengur eins og eldur í sinu milli
manna“.
„En hvers vegna? Ef þú segir
mér hvers vegna þið þurfið á
þessu að halda. þá skil ég bet-
ur hvers konar atburður það
þarf að vera.“
„Taktu þá eftir: Ef þú sérð
mér fyrir atburði af hinni réttu
tegund, þá frétta varðmennirn-
ir í Prado um hann jafnskjótt
og kaffihúsin og bankarnir.
spítalarnir og Fránco. Fréttin
verður að vera þess eðlis, að
fyrsti vörðurinn sem heyrir
hana hrópi upp yfir sig og kalli
á hina varðmennina. í ellefu
mínútur og átján sekúndur
verða þeir að vera uppteknir af
hinni æsilegu frétt og mér þætti
gott að fá svo sem sextíu sek-
úndur til ,vara“.
Dr. Munoz spratt upp úr stóln-
um í uppnámi. Hann greip
bröndótta köttinn Montes og
þrýsti honum að brjósti sér cg
svo möluðu þeir i kapp. Svo
spurði hann:
„Hvers konar atburð? Þú hef-
ur sjálfsagt tillögu"
„Bara í stórum dráttum",
svaraði Bourne. „Ég læt þig
Um þetta, vegna þess að aðeins
innfæddur Spánverji getur gert
þetta svo að vel sé. Hann verð-
ur að vita uPP á hár hvað kemur
Madrid-búum í uppnám á stund-
inni. Þegar þú færð hugmynd-
ina, þá veiztu um leið að það
er þetta sem með þarf. Skil-
urðu hvað ég á við?“
, Jú, reyndar. Vissulega. En
geturðu ekki gefið mér dæmi,
hliðstæðu?“
„Tja, eitthvað í ætt við það
að sprauta vatni á erkibiskup
fyrir háaltarinu. . .“
„Marlre de Dios!“
„ . . . eða skjóta naut með vél-
byssu í miðju nautaati. Sem
sagt eitthvað öldungis fráleitt".
,Já. Jahá. Nú skil ég. Hmm
. . . Ég skal sjá um þetta. Ég
skal finna upp á einhverju reglu-
lega áhrifamiklu. Já, já. Ég er
alveg viss um það. nú þegar ég
skil tilganginn“.
„Þetta er mikilvægasti hluti
áætlunarinnar. Hitt er bara út-
reikningur og æfing. Við byrjum
á morgun að reikna út tímann.
Við æfum okkur á því að taka
niður mjmd og setja aðra upp
— aftur og aftur, Þangað til
við getum gert það blindandi.
Setjum svo að hinn æsilegi at-
burður eigi sér stað klukkan
fjórar mínútur í hálffimm þenn-
an þriðjudag. Jean Marie verð-
ur staddur í Goya-salnum. þar
sem hann leggur síðustu hönd
á þrískiptu myndina. Ég kem
röltandi inn gegnum Paeso-inn-
ganginn flukkan fimm mínútur
yfir fjögur og slangra hægt í
áttina að Goya-salnum. Klukk-
an kortér yfir fjögur stend ég
fyrir framan Dos de Mayo. Ég
lít ekki á Jean Marie og hann
lítur ekki á mig. Eina eða tvær
mínútur yfir hálf fimm heyri
ég hrópin sem gefa til kynna að
atburðurinn hafi gerzt og fregn-
in sé á leið um borgina. Ef ein-
hver skyldi vera í Goya-saln-
um þá stundina, þá hrópa ég og
pata og bendi, svo að þeir hlaupi
út úr salnum. Jean Marie ger-
ir slíkt hið sama á frönsku. Þá
hverfa þeir áreiðanlega. Þá fjar-
lægjum við Jean Marie Goya-
málverkið og festum kópíuna
upp í staðinn. Frummyndina fel-
um við undir þrískiptu mynd-
inni. Jean Marie heldur áfram
að mála. Átta mínútur i fimm
fer ég út um aðaldymar. Þrjár
mínútur í fimm kemur einn
varðmannanna til Jean Marie og
segir honum að nú sé kominn
lokunartími og samtímis er hann
í uppnámi yfir fréttunum. Jean
Skákþáttur
Framhald af 9. síðu.
kost á hinum gagnlega riddara-
leik vegna svarsins h5.)
12. Df3.
(Hvítan fýsir að hrekja ridd-
arann af g6. Leikurinn bindur
einnig svarta kónginn við
völdun f-peðsins. Hér hefur
einnig verið bent á 12. f4 og
síðan g4 með f5 fyrir augum,
en sú fyrirætlun mundi krefj-
ast ýtrusfcu nákvæmni.)
12. — — — ^d7, 13. RÍ4,
Rxf4, 14. Dxf4, Re7!?
(Riddarinn er fluttur til
vamar á kóngsarmi og sam-
tímis undirbýr svartur hinn
áhættusam leik, sem á eftir fer.
Hinsvegar hefur Edward Lasher
en hann hefur rannsakað skák
þessa mjög gjört, mælt með
hinum, að því er virðist á-
hættusama leik 14. — — —
0—0. Ef hvítur léki bá 15. g4
kæmi 15. — f6, 16. exf6, Hxf6,
17. Dd6, Hf7, hótandi e5. Eða
15. Dg3, Kh7, 16. Be2, f6, og
svartur hefur betri vamarstöðu
en í hinu telída framhaldi.)
15. h4, Bxa4!?
(Vogaður og vafasamur leik-
ur. En hvað sem líður rétt-
mæti leiksins, er þetta þó vafa-
laust bezta leiðin í fram-
kvæmdinni. Vissulega virðist
hér um fávíslegar „peðaveið-
ar“ að ræða en svartur aflar
sér þó jafnframt færis á gagn-
hótunum. Frá og með þessum
leik fær skákin á sig mjög
æsandi blæ, sem stendur í
nánu sambandi við vinninga-
stöðuna á mótinu. (Botvinnik
og Smisloff tókust á nm efsta
sætið, og var Smisloff einum
vinningi hærri, áður en skák-
in var telfd. Þýð.))
16. h5!
(Fine hallmælir þessum leilt
og mælir með 16. Be2, Db5,
17. Bdl. En Ritson-Morry bend-
ir á, að eftir 17. — — — h5,
væri frekari kóngsókn raun-
verulega óframkvæmanleg fyr-
ir hvítan. T.d. 18. f3, Rf5, 19.
g4, hxg4, 20. fxg4, Rxh4, 21.
Df2, Rg6, og svörtum er borgið.
En eftir síðasta leik Smisloff,
er hin vel undirbúna framrás
hvíta g-peðsins yfirvofandi !
hótun.)
16. --------Db5!
(Upphaf hugvitsamlegrar
gagnsóknar. Svartur hótar þeg-
ar Bxc2.)
17. Kdl, IIc8!, 18. Bcl.
(Tímatap, en af 18. Be2, Hc6!
og hvítur á ekkert betra en
19. Bcl, vegna hótunarinnar
19. — — — Bxc2, 20. Kxc2
Db3t, 21. Kcl, Hb6 og vinn-
ur!)
18. --------Hc6, 19. Be2.
(Winter bendir hér á 19. g4,
Ha6, 20. Kd2, og er aðstaða
svarts bá jafnvel enn hæpnari
en í hinu teflda framhaldi, þar
sem hvítur er nú leik á und-
an með framrás g-peðsins.)
19. — — — Ha6. (Hótar
20. -----Bxc2t), 20. Kd2.
Hvítu mennimir standa hver
fyrir öðrum, og Botvinnik á
hæsta hnoss skilið fyrir sitt
snjálla mótspil.)
20. --------0—0?!
(Botvinnik sjálfur er eini.
skákskýrandinn, sem gagnrýnir
þennan leik. Hann bendir á,
að eftir þetta verði leikurinn
— f6 brátt óhjákvæmilegur, en
við það verður hvíta drottn-
ingin mjög skæð. 1 stað hrók-
unarinnar mælir hann með
20.------Dd7 og 21.--------Bb5
eða 20. — — Db6 og 21. — —
Bd7. Það sem freistaði Botvinn-
iks til hróka var eftirfarandi
gildra (sem Smisloff sneyðir
þó hjá.): 21. Ba3. Bxc2!! 22.
Bxe7, Db2!! og vinnur! (Ef 23.
Bxf8, Bd3t og mátar.)
21. g4!
Hárrétt leikið. Viðureigin
verður nú svo spennandi, að
manni finnst nóg um!)
21. --------f6.
(Svartur verður eitthvað að
gera við hótuninni g4-g5.)
22. exf6, Hxf6, 23. Dc7!, HÍ7,
24. Dd8t, Kh7, 25. f4!
(Botvinnik rannsakaði þessa
stöðu í hálfa klukkustund og
komst að þeirri niðurstöðu, að
eítir 25. — — Dd7 væri 26.
Dxd7, Bxd7, 27. Hxa6, bxa6,
28. Ke3, Bb5, rakið framhald.
Þannig mundi svartur auðveld-
Iega hafa náð jafntefli með
því að Ieika — g6 á réttu
augnabliki.)
36. Bxe6t og hvítur naer vinn-
igsstöðu.)
26. — — Rc6, 27. De8, He7,
28. Dg6t?
(Hvítur átti að leika 28. Df8
og mundi á þanp veg viðhalda
góðum horfum, þrátt fyrir það,
að hann á peði minna.)
28.------Kg8, 29. Ba3.
Tímahrakið er að buga Smis-
loff. Hefði hann séð hvað verða
vildi, mundi hann hafa leikið
29. g5 og bjargað drottningu
sinni þannig undan hinni læ-
vfslengu hótun.)
w
II
1*
SiM, Jt í
M
ej
m
Ifi
sl
fiStl
wm wm wm mrn feí tEm, Wt
Í"‘íjí'
M wm wm. * w jgf
m ■ fi
SLmtm 11 fi
m m m M
afi&ta m
m m m Mm
25. ---Da5!?
(En hann leikur annan leik,
sem ætti að hafa leitt til taps.)
26. Db8,
(Hættuspilið lánast. Edward
Lasker bendir á, að hvxtur gat
hér unnið með 26. Dxa5, Hxa5,
27. Ba3! Hinar snjöllu skýring-
ar hans í „Moders Chess
Strategy" fara hér á eftir:
D 27.-----Rg8, 28. Bb4, Ha6
29. Ke3, Bxc2, 30. Hxa6, bxa6,
31. g5, hxg5, 32. fxg5, Kh8, 33.
Hf 1 og. hvítur á unna skák.
II) 27.---Rc6, 28. g5, Hxf4,
29. g6t Kg8, 30. Hh—fl, Hf6,
31. Bg4, e5, 32. Be6t, Kh8, 33.
Hxf6, gxf6, 34. Bf8 og vinnur.
III) 27.-----Rc8, 28. g5,!!
Hxf4, 29. g6t Kg8, 30. Bb4!,
Ha6, 31. Hh—fl, Hf6, 32. Bg4!
Bd7, 33. Hxa6, (Hvítur nær
einnig yfirburðum eftir 33.
— — Hxfl, 34. Bxe6t o.sfrv.
Þýð.).
34. Hel, Rb6, 35. Be7, Hf4,
VALVER—15692—VALVER—15692—VALVER—15692—VALVER—
29. ----e5!!?
(Botvinnik einn gagnrýnir
þennan leik, sem aðrir skýr-
endur telja til skýjarena f
athugasemdum sínum. Hann
bendir á að rétta leiðin var
29. -----Dc7!! 30. Hh-fl, Rb4!
(Meðan á skákinni stóð sá Bot-
vinnik aðeins leikinn 30. — —
Re5?, 31. fxe5, Be8, 32. Hf8t,
Kxf8, 33. Dh7, sem væri slæmt
fyrir svartan), 31. Bxb4, Be8 og
svartur vinnur drottninguna og
skákina.)
30. fxe5??
Hvílík staða í tímahraki! Ef
30. Bxe7, Rxe7 og drottningin
fellur eða 30. Df5, exd4, og
svartur sækir fram til sigurs.
Ennþá er Botvinnik sá eini,
sem bendir á, að 30. dxe5!!
gæfi hvítum viðunandi gagnspil*
og byggist það einkum á því,
að enda þótt hvíta drottningin
falli, getur svartur ekki skák-
að með drottningu sinni á
g5.)
30. ----Rxd4!
(Botvinnik missir ekki jafn-
vægið í tímahrakinu. Eftir 30.
— — Rxe5, 31. Dxa6 og síðan
Bxe7 mundi hvítur hafa vinn-
ings horfur.)
31. Bb4.
(Hvítur er glataður, hvað sem
hann leikur. T.d. 31. Bd6, Rxe2,
32. Kxe2, Dxc3 og svartur vinn-
ur. Eða 31. Dxa6, Dxa6, 32.
Bxe7, Rxe2, 33. Kxe2, De6! og
svartur hreppir vinninginn, þótt
hann sé hér nokkru langsótt-
ari.)
31.-----Dd8, 32. Dxa6, bxa6,
33. Cxd4, Hb7!!
(Mjög vél teflt. Eftir 33. — —
Bb5, 34. Bxe7, Dxe7, 35. c3,
væri mjög vafasamt, að svartur
ynni.)
34. Hxa4, Dg5f!, 35. Kdl.
Ef 35. Kc3 vinnur 35. — —
De3f. Eða 35. Kel, Dclt, 36.
Bdl, De3t, 37. Be2, a5! og
vinnur.)
35. ----a5!?
(Tímahrakið rekur á eftir.
Að skákinni lokinni uppgötv-
aði Botvinnik, að 35. — — c3!
leiðir til skjóts máts.)
36. Bf3, Hxb4, 37. Bxd5t, Kf8,
38. Hflt, Ke8, 39. Bc6t, Ke7,
40. Hxb4, Dxg4f.
og hvítur gafst upp.
Með þessari stórbrotnu skák
braut Botvinnik baráttuþrek
andstæðings sins og vann skák-
mótið.
Skýringar eftir bandaríska
meistarann Fred Reinfeid, úr
bókinni „Botvinnik the Invin-
cible" nokkuð styttar.
Stúlkumar sátu á barmi sundlaugarinnar og reyndu
að útskýra það fyrir Bob og Henry í hvíslingum, að
þau yrðu að flýja með dráttarskipinu. Piltunum létti
sýnilega. Loksins sáu þeir færi á að komast burt úr
þrældóminum. Þá heyrðist allt í einu í lögreglubifreið
og í hátalaranum kvað við: Takið eftir! takið eftir!
I skyndi stungu þau sér öll í laugina.
VALVER
Laugavgi 48.
Við aðstoðum
yður við að
J2 gleðja bömin.
§ Avallt úrval
á af leikföngum. ----—«mg 45
> I
VALVER—15ÚW—VALVER—15692—VALVER—15692—VALVER1569!
VALVER
Sími 15692
Sendum heim
og í póstkröfu
<
>
F1
<
P3
58
cn
C5
<0
I
<
>
tr1
<
H
W
I
um land allt.
t
t