Þjóðviljinn - 24.11.1962, Qupperneq 2

2 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
I>augardagur 24. nóvember 1962
Litt gagnar aukin framleiSsla ein — þaS jbarf
„Sautjánda brúðan"
Ástralska leikritið „Sautjánda brúðan“ hefur nú verið sýnt tóif sinnum í Þjóðleikhúsinu. Senn Iíð-
ur að jólum og eru því fáar sýningar eftir á leiknum, hin næsta annað kvöld, sunnudag. Sýn-
ing Þjóðleikhússiins á ieikritinu hlaut yfirleitt góða dóma og frammistaða leikenda mjög rómuð,
ekkl hvað sizt þeirra Róberts Arnfinnssonar og Jóns Sigurbjörnssonar, sem sjást hér á myndinni.
40 sunnlenzkir
kennarar á fundi
I gær var fyrsti dagurinn á þessu Alþýðusam-
bandsþingi sem hægt var að ræða meginmál þings-
ins, fyrr var ekki starfsfriður fyrir málóðu mála-
liði ríkisstjórnarflokkanna, sem virðist hafa fengið
fyrirmæli um að eyðileggja starfstíma þingsins,
fyrst ríkisstjórnarflokkunum tókst ekki með að-' Eðvarð þá geta faiiízt á það
orððld^
stoð dómstólanna að leggja Alþýðusambandið und- Launamáiaáiyktunin var því-
! næst samþykkt, fyrrihluti henn-
hækkun aðeins til þeirra lœgst ' a* meðu, 164 atkv',gegn 83, en
máls Jón H. Guðmundsson, Hér-
dís Ólafsdóttir, Eggert Þorsteins-
son, Hermann Jónsson, Vest-
mannaeyjum, Sigurður Stefáns-
son, Tryggvi Helgason og Jón
Sigurðsson, er kvaðst eiga við
sambandsfélögin með orðunum
..þeir lægst launuðu“, og kvaðst
Helgina 11. og 12. nóvember
hélt Kennarafélag Suðurlands
kennaraþing á Selfossi, sóttu það
um 40 kennarar auk námsstjóra
og gesta.
ísak Jónsson skólastjóri flutti
þar erindi um átthagafræðslu,
Gestur Þorgrímsson erindi um
kennslukvikmyndir og notkun
þeirra í skólum. Seinni daginn
fluttí Skúli Þorsteinsson erindi
um kjaramál kennara og stóðu
umræður um það mál fram eft-
ir degi.
Meðal ályktana sem þingið
^efði',eru þessar!'i •f'*-*
1. Fundur haldinn í Kennara-
félagi Suðurlands á Seifossi 12.
nóv. 1962 álítur að launam:s
niunur kennara á skyldunáms-
diginu megi ekki grundvallast
á öðru en sérmenntun til starfs-
ins umfram almennt kennara-
próf.
2. Fundur haldinn i Kennara-
félagi Suðurlands 12. nóv. 1962
gerir eftirfarandi ályktun um
Fræðslumyndasafn ríkisins:
að fjárhagur safnsins verði
rýmkaður svo. að safnið verði
fært um að gegna betur hlut-
verki sínu;
að safnið gæti þess að eiga
jafnan nægilega mörg eintök
af hverri fræðslumynd;
að skýringar og leiðbeíningar
um notkun séu látnar fylgja
hverri mynd;
að í myndaskrá sé bent á
hvaða aldursflokki myndin hæfi
ásamt greinargóðu yfirliti um
efnj. myndarinnar;
að gerðar verði kvikmyndir af
fvrirmyndar skólum og kenns’u-
'"‘■^rfum á íslandi
Formaður Kehnarafélags Suð-
urlands er Bergþór Finnbogason
■ á Selfossi
ir sig.
Fyrsta málið á þingfundi A’
þýðusambandsins, er hófst eftir
hádegi i gær, var álit og tillÖ"
ur launamálanefndar og hafðí
Eðvarð Sigurðsson framsögu.
Hann rakti þróunina í kjara-
málum verkalýðsins og hvernig
þeim málum er nú komið. Síðan
fórust honum m.a. orð á þessa
léið:
Hagfræðingar ríkisstjórnarinn-
ar ræða oft um að framleiðslu-
aukningin eigi að þola vissa
hækkun á ári. En hasnaðurinn
af framleiðsluaukningunni hefur
farið eitthvað annað en til laun-
bega. Þetta verður að breytast.
Þeir verða að fá þann hlut sem
þeim ber af framleiðsluaukning-
unni.
Þá vék hann að því nýmæii að
farið væri fram á vinnuhagræð-
ingu og að gera rammasamning
um það fyrirkomulag. Eðvarð
skýrði frá að nefndin hefði þá
um morguninn m.a. rætt við þrjá
fulltrúa beirra fvrirtmkja
sem aðallega eru frystihús —
launuðu" hvort átt væri við
sambandsfélögin eða aðeins þá
iægst launuðu innan þeirra.
Hannibal Valdimarsson kvaðst
fagna þvi eftir ólögmætisyfir’.ýs-
ingu þeirra Jóns Sigurðssonar og
fél. í gær skuli þeir i dag koraa
og taka þátt í umræðum og til-
iösufiutningi enda þótt þeir
hefðu hætt að starfa í nefhdum
nú væri auðséð að þeir litu á
bingið sem löglegt
Hermami Guðmnndsson kvaðs*
skilja að ríkisstjórnarsinnar
kveinkuðu sér undan orðalafi
á’yktunarinnar. en bótt hann
hefði kosið vægara orðalag væri
hvert orð ályktunarinnar satt.
Hermann tók undir orð Eðvarðs
um ákvæðisvinnufyrirknmuian’ð
og kvaðst telia hreina fjarstæk.,
að hæad væri að la«ra misrétíi,[
í skintíngTj hió?l'>rteknar>na með
aukiuni ákvæðisvinnu. Hann
kvað taka lan^an tima að koma
á ákvæði^vinnufvrirkomulagi. og
vrði báð ekk’ aert nema verka-
sfem einhverj-ar tilraunir „hafa JJðurinn ^stæði. þíJ5¥Í:»
Standard-Triumph
★ 1 dag sýnum við ykkur
bfl sem ekki er mjög þekkt-
ur hér á landi, en eftir því
sem umboðsmenn hans hér
segja mun hann ekki gefa
öðrum bílum i þessum stærð-
arflokki mikið eftir. Fer hér
á eftir það sem umboðið
hafði um bíiinn að segja,
nokkuð stytt.
★ STANDARD fólksvagn, er
framleiddur með ýmsum nýj-
ungum í samræmi við vax-
andi kröfur heimsmarkáðs-
ins af hinum heimsþekktu
STANDARD-TRIUMPH verk-
smiðjum í Coventry, Englandi.
★ Hið nýtízkulega form hans
hefur gert hann mjög eftir-
sóttan á heimsmarkaðnum.
Hann er nú með hærri og víð-
ari rúðum og því bjartari,
einnig þægilegri og allur mik-
ið glæsilegri bíll en eldni
gerðir með gamla forminu. —
STANDARD fólksvagninn
lætur mjög vel að stjórn og er
því ákaflega lipur og þægi-
iegur i innanbæjarakstri. T.
d. má taka á honum hring
sem er aðeins 7.5 m í þvermál
og mun það vera alger nýung.
★ STANDARD fólksvagninn
er með 43 hestafla véi af fuli-
komnustu gerð, sem ásamt
hinum nýja sportbyggða gír-
kassa gerir möguiegt að ná 80
km hraða á aðeins 17 sekúnd-
um. Véiin er 4 cyl. og er stað-
sett að framan. Sjálfstæð
fjöður fyrir hvert hjól. —
Yfirbygging 2 dyra, lengd 3.89
m., breidd 1.52 m., hæð 1.32
m. Hjólbarðarstærð 650x13. —
Beygjuradius 3.85 m. Þyngd
750 kg. Verð: kr. 147.000,00.
Skyndihappdrætf*
Þjóövi I jans
gert í þessa átt. Síðan sagði
hnn:
Hér er um stórmál að ræða,
sem verkalýðsfé’.ögin verða að
hafa fullt vald á og fulla þátt-
töku i stjórn þessara mála,
annars má búast við að sé
ver farið en heima setið. Það
er margs að gæta í þessu má'i,
margar hættur.
Tryggvi Helgason annar fram-
sögumaður nefndaririnar. f’utti
langa og ýtarlega ræðu um þró-
unina í kjaramálum sjómanna á
síðustu tveimur árum, og er ekki
rúm tíl að gera henni skil að
1 yagni hér,
Elinbergur Sveinsson einn
nefndarmanna, kvartaði um
orðalag i upphafi nefndarálits-
ins er hann taldi pólitískt. vild’
auðheyrilega fara með kjara-
skerðingaraðgerðir rikisstjórnar-
irinar sem feimnismál, er ekki
mætti tala um, en var samþykk-
ur álitinu að öðru leyti.
Jón Sigurðsson talaði næst og
sagði fátt merkilegt; venjulegt
agg.
Pétur Sigurðsson talaði aðal-
’ega um ákvæðisvinnu og aukna
framleiðni. og skoraði á þlng-
iri sambykkia launaályktunina
.Tón Ingimarsson óskaði eft’r
að nánari kröfur um kauphækk-
un yrðu i ályktuninni.
Eðvarð Sigurðsson svaraði því
og vék síðan að ræðu Péturs
S'gurðssonar Qg sagði m.a.:
Hefur ekki orðið framleiðslu.
aukning hér á Iandi? Jú, svo
sannarlega, hún hefur orðið
mciri hér en í flestum Iönd-
um. En hafa kjörin batnað?
Þvert á móti. Hvað veldur
Því? Þvj veldur stefna ríkis-
stjómarinnar í skiptingu þjóð
arteknanna. Hér þarf réttlát-
ari skiptingu þjóðarteknannn.
^að hefur ekki staðið á ís-
’ ’.'.m verkalýð að koma betrr
'■ipulagi á vinnubrögð. efnisnýt-
mgu og stjórn fyrirtækjanna. ís-
lenzkur verkalýður vill að það
sé vit í því sem hann er að gera
Eðvarð óskaði eftir nánari
skilgreiningu á orðum Jóns og
Péturs Sigurðssonar um „kaup-
naum enan síður ph stvínnurek-
nnóur éð lokum car,^l Trp>rn-'Qrirv
Yið ve^ðu'n að berins^ fv',i'*
cooCV,,*,, kauni með sömlu að-
f'”'ðinni
síðari hlutinn einróma.
Hver laug að Dananum
Guðmundur Garðarsson kvaddi
sér hljóðs utari dagskrár og las
tvö bréf frá Dönum, send L.ÍV,
hið fýrra frá dönskum verzlun-
armönnum og hið síðara fr;
ara danska Alþýðusambandsins
til danskra verzlunarmanna. þar
sem hann segist hafa fengið
upplýsingar utti það á Islandi í
sumar að Hannibal Valdimars-
son hefði sagt sér rangt um mál
LÍV.
Hannibal Valdimarsson kvaðst
fagna því að þessi bréf hefðu
verið lesin, einmitt á Alþýðu-
sambandsþingi. Nú kvaðst hann
fá tilefni til að fá upplýst frá
hverjum á ísiandi hin dönsku
félagasambönd hefðu fengið
þessar upplýsingar. Hann kvaðst
ekki efast um að ritari daneka
Albýðusambandsins myndi vilja
hafa það er sannara reyndist.
Jáfnframt tók hann skýrt fram:
ég er þó ehki með þessu að
leggja mái íslenzks verkalýðs
undír neintt danskan dóm.
— Við þessar umræður rifj-
aðist ósjálfrátt upp fyrir þing-
fulltrúum að Jón Sigurðsson
Petur Petursson skýrði frá hafði í ræðu sinni snemma á
beim vimuhagræðingartilraunum : þinginu sagt: „Ég átti þess kost
sem gerðar hafa verið á íssfirði
og taldi ávinninginn hafa orð-
ið mestan á paonírnum. Afburðn-
menri hefðu borið meira úr být-
að ræða við hinn danska mann
nckkra klukkutíma nóttina áður
en hann fór af Iandinu".
Næst var álit Allsherjamefnd-
um en mareir ekki náð þvi sem ar afgreitt, og síðan rædd at-
miðað hefði verið við sem meða’- ! vinnumál þar til fundi var frest-
afköst. ! að til kl. 9. — Samþykktir
Auk framanskráðra tóku til þingsins verða birtar síðar.
Ö~
löglegt
Sex fulltrúar á Alþýðusam-
bandsþingi hafa látið bóka
yfirlýsingu þar sem þeir kom-
ast m.a svo að orðr. „Við
teljum þessar og síðari gjörð-
ir þessa þings, þar á meðal
væntanlegt stjómarkjör, ólög-
legt, þótt við höldum áfram
þátttöku í þingstörfum". Þe;
þykja stjórnarblöðunum mik-
ii tíðindi; Morgunblaðið segir
í þversíðufyrirsögn: „Allar
gerðir þingsins ólögmætar.
Engin lögmæt stjórn í ASI
næstu tvö árin“; og Alþýðu-
b’.aðið segir með heimsstyrj-
aldarletri: „Þíng ASÍ ólög-
legt“. Og víst eru þessi við
brögð - sexmenninganna sögu-
leg; þess eru náumast dr-’
áður að menn mótmæli lög-
brotum með því að taka þátt
i þeim. Hefðu sexmenningarn.
ir trúað staðhæfingum sínum
um ólög meirihlutans hefðu
þeir auðvitað horfið af þing-
inu umsvifalaust eins og sann-
heilagir menn, en með því að
taka þátt í þingstörfum áfram
eru þe:r að gera yfirlýsingar
sinar hlægilegar.
Hinn eiginlegi tilgangur
með yfiriýsingunni er auðvit-
að sá að undirbúa nýjan
málarekstur i Félagsdómi. Ef
Alþýðusambandsþing sam-
þykkir mótmæli gegn stefnu
rikisstjórnarinnar í kaup-
gjalds- og verð’.agsmálum,
verðu.r Félagsdómur látinn úr-
skurða að lögum samkvæmt
hafi þingið stutt stefnu ríkis-
stjórnarinnar. Mótmæli þingið
skertum kjörum og takmörk-
uðum réttindum. verðUr Fé-
lagsdómur látinn dæma að
’.n.gtð hafi í raúriinni heimt-
ð bágari kjör 0° rriirifti rétt
Og að lokum verða þeir Ósk-
ar Hallgrímsson. Pétur Sig-
urðsson. Sverrir Hermannsson
og kumpánar þeirra kjörnir
!ögmætri kosningu í Alþýðu-
sambandsstjórn af þeim einu
mönnum sem eiga að hafa
atkvæðisrétt um verkpJvð'-
mál á íslandi — þrovpA-,--.--
unum í Fé’agsdómi. — A- '