Þjóðviljinn - 24.11.1962, Blaðsíða 5

Laugardagur 24. nóvemBer 1962
ÞJÓÐVILJINN
SÍÐA 5
íslendingar beri sáttarorð
og friðar miili stórveldanna
1 síðari hluta ræðu sinnar um
albjóðamál, sam nlnar
son flutti á Alþingi í fyrradag,
andmælti hann þeim málflutn-
ingi Bjarna Benediktssonar að
það væri fyrst og fremst styrk-
leikurinn, aflið og valdið gegn
kommúnlsr.'.anum sem væri
aðalatriðið til þess að tryggja
frið í heiminum. Bjarni virtist
halda að það hafi vérið vopna-
vald Atlanzhafsbandalagsins
sém várð þess valdandi, að
ékki varð stríð milli Banda-
ríkjanna og Sovétrikjanna út
áf Kúbu.
Við sem smáþjóðarþegnar
ættum ekki að leggja þennan
mælikvarða á deilur risanna í
heiminum, sagði Einar, heldur
ætti það að vera okkur fagn-
aðarefni þegar forystumenn
stórveldanna láta forsjá ráða
fremur en kapp. Við ættum
ekki að fylla þann flokk sem
helzt vill egna. þá til að sýna
hve sterkir þeir séu. Islend-
ingum ber að taka undir við
þær raddir sem segja: Reynið
að talast við, svo ekki komi til
þess að bandaríski flugflotinn
geri árás á Moskvu af mis-
skilningi og neyðist til að gera
sams konar árás á New York
til að sannfæra Sovétríkin um
að ætlunin hafi ekki verið að
hefja kjamoarkustríð.
Kúba — fordæmi þjóða
rómönsku Ameríku
Kúba á að fá að vera
í friði
Tímarnir háfa breyzt. Árið
1954 kcmst róttáek stjóm til
valda í Guatemala í Mið-Ame-
ríku. Og þegar United Fruit
Company, ávaxtahringurinn
bandaríski sem á meginið af
landinu og ræður með ein-
ræðisherrum sínum, varð
..rvddur um að eignir hans
yrðu þjóðnýttar, tók hann við-
bragð og fékk því til leiðar
komið að Bandaríkjastjórn lét
framkvæma innrás í landið og
steypa ríkisstjórninni með of-
beldi. Þannig hefur farið með
hverja stjómina af annarri í
Suður- og Mið-ameríku, allt
þar til Kúba vann sér þióð-
frelsi og hóf sína þjóðnýtingu.
Þá var ástandið orðið þannia
í heiminum að nú kostar það
heimstyrjöld að ráðast á Kúbu
og tortíma því þjóðfrelsi sem
hún hefur áunnið sér. Þegar
trygging Kennedys var gefin
fyrir friðhelgi Kúbu var allt
fengið sem þurfti. Það . í
þarf, er einmitt að Kúba fái
að vera í friði, fái að sýna
þá yfirburði sem þjóðfrelsið
færir henni, fái að sýna þjóðum
Suður-Ameríku hvers þjóð-
frelsið er megnugt.
Opinber krafa um
breytingu landamæra
Einar ræddi um hugleiðingar
Bjarna varðandi það' hvac á-
rásarhugur væri nú mestur
Benti hann á að það er varla
nema eitt land sem ber fram
opinberlega landakröfur á
hendur grannþjóðunum og
heimtar að landamærum verði
breytt í Evrópu, og það ríki er
Vestur-Þýzkaland. Þar eru
valdhafar sem meira að seg.ia
halda því fram að það verði
að gera leifturinnrásir í Aust-
ur-Þýzkaland, Pólland op
Tékkóslóvakíu cg þar er verið
að magna sveitir sem reiðu-
búnar eru til slíkra innrása. Og
þetta er land sem tvívegis s
öldinni hefur hleypt af stað
heimsstyrjöld. Og enn eru það
sömu öflin sem ráða því landi
eins og réðu Þýzkalandi fyrr.
auðhringamir, Krupp og fjöl-
skylda hans, stálhringurinn
þýzki, IGF, sömu hrinpamir
sem 'tir styrjöldl.ia voru
dæmdir til að leysast upp og
híóðnýtast. 1 Vestur-I '_'.:a-
landi er gamli fasisminn uð
reisa sig aftur. Víða um lönd
og þá ekki sízt á Norðurlönd-
um er kominn upp alvarlegur
ótti við þann áráéarhug sem
nv f tTr ' -"-Þýzkalandi.
jafnframt því að aðferðir na„-
ismans eru teknar upp, t.d. i
Spiegel-málinu. Einmitt ráð-
herrann sem þar er að verki
hefur lýst því yfir, að Vestur-
Þýzkaland verði búið að fá
kjarnorkuvopn fyrir árslok
1962. Og halda menn að þæi
þjóðir sem misstu 30 milljónir
manna í síðustu styrjöld af
völdum nazismans horfi á
þessa þróun með jafnaðar-
geði?
Því er það að hafi nokk-
urn tíma komið fram opin-
berlega i Evrópu árásarhugur
hjá ríkisstjórn er það hjá
ríkistjórn Vestur-Þýzkalands,
sem heimtar að núverandi
landamærum Þýzkalands
verði breytt
Hvað hitt snertir, hina
d.iúpstæðu grundvaliarand-
stæðu sósíalisma og kapítal-
isma. þá veltur á miklu a>
sú andstæða verði ekki ley
mcð styrjöld milli þessara
andstæðu bjóð' k'milaga. held
ur geti það orðið líkt og varð
isminn leysti Iénsskipulagið
af hólmi. að það geti gerzt
án styrjaldar.
Kína og Indland
Einar svaraði spurningum
Bjarna um Kína og Indland
með því. að ef þeim tveimur
yrði falið að dæma í þvi máli.
mundu þeir telja sér skylt að
kynna sér málavexti frá báð-
um hliðum, i stað þess að dærh„
þegar einhliða dóm eins og
3jarni hefði gert.
Benti Einar á að þessar þjóð.
ir virtust enn ekki telja sig
í stríði hvor við aðra þar sem
þær hefðu ekki enn slitið
stjórnmálasambandi. Og Kín-
verjar héidu því fram að Ind-
verjar hefðu ráðizt á sig og
Indverjar segia að Kína hafi
hafið árás. klögumálin ganga
á víxl. Kínverjar telja að Ind-
verjar hafi ásælzt kínverskt
land og virðist alþýðustjórnin
ekki ein um þá skoðun, held-
ur einnig Sjang Kajsék. Ind-
verjar. ekki einungis Indlands.
stjórn heldur einnig indverskir
kommúnistar. halda hinu fram
að Kínverjar haf farið inn á
indverskt land. Það virðist
þannig fyrst og fremst vera
um að ræða þjóðernislega deilu
um ákveðin landamæri.
Ættu Evrópumenn að rann-
saka það mál yrði þeim sjálf-
sagt fyrst fyrir hverrar þjóðar
menn byggju á hinum um-
deildu svæðum að svo miklu
léyti sem þau eru byggð. Þá
kæmi i ljós að þeir eru Tihet.
ar að þjóðerni.
Við hlutlausa rannsókn
myndu fleiri slíkar staðreynd-
ir koma fram sem eðlilegt væri
að táka tillit til. En Bjarni
Benediktsson hefur aðra að-
ferð. Hann segir bara þama
eru vondir kommúnistar að
almpnmmir. bnr meö er málið
’eyst En svona einföld eru
verki. þeir eru auðvitað árás-
ekki deilumálin í heiminum.
Vafalaust eru Viða í Asíu slík
ógiögg landamæri. Það er sorg^
legt þegar tekið er að beita
vopnavaldi til að útkljá slík
i deiiumál. en''það“er -óhyggilegt
að afgreiða slík mál með því að
barna séu bara vondir komm-
mistar að verki.
Friðarmálin og vel-
ferð mannkynsins
Einar lauk ræðu sinni með
þvi að leggja áherz’u á að eitt
stærsta vandamál heimsins nú
væri að viðhalda friði, að
hvorki andstæður milli ein-
Framhald á 8. síðu
ÞINCSIA ÞIOÐVILIANS
Það sem Kúba vill. eins og
við Islendingar og aðrar smá-
þjóðir, er að fá að vera í friði.
Það hefur þegar verið gerð ein
innrás frá Bandaríkjunum á
Kúbu, og það var vitanlégt að
önnur var í undirbúningi og
hún gat orðið tilefni styrjaldar.
Það fór vel að þeir tveir menn,
sem forystu hafa fyrir Banda-
ríkjunum og Sovétríkjunum
sem stendur, báru gæfu til að
afstýra því að heimsstyrjöld
yrði úr. Það er aðalatriði fyrir
Kúbu að fá að vera í friði og
byggja upp sitt land, og því er-
hægt áð skaðlausu að flytja
burt éldflaugar og flugvélar,
sé það tryggt.En það var ann-
að sem krafizt var af Kenne-
dy Bandaríkjaforseta, og það
var að út yrðu þurrkaðir það
sém bandaríski áróðurinn kall-
ar „kommúnistana" á Kúbu.
Og hvers vegna? Vegna hess
að Kúba er eins og andleg eld-
flaugáStöð fyrir Suður-Ame-
ríku. Það sem kúbanska þjóðin
er að gera, vekur fögnuð í allri
Suður-Ameríku, það fordæmi
að arðrænd þjóð getur risið
upp og eignast sjálf sína jörð.
Þjóðir Suður-Ameríku vilja þá
fara að gera það sama, og við
íslendingar höfum einnig gert
það, þegar við höfum eignasl
sjálfir okkar jörð, •-d.rráðin yf-
ir fossunum. landhelginni, ei“n-
ast sjálfir atvinnutækin. Þeg-
-.r þjóðir Suður-Ameríku taka
bessa stefnu, þá eru völd
bandaríska auðvaldsins -fir
beirri heimsálfu búin að vera.
Þetta er það sem bandaríska
auðváldið óttast.
w
Abyrgðartrygging fyrir
slysabótum starfsfólks
Karl Guðjónsson og Hannibal Valdimarsson flytja eft-
irfarandi tillögu til þingsályktunar um ábyrgðartrygg-
ingar atvinnurekenda á starfsfólki:
„Alþingi ályktar að jela ríkisstjórninni að láta und-
irbúa og leggja fyrir Alþingi frumvarp til laga, sem■
geri atvinnurekendum að skyldu að kaupa fullnægj-
dndi ábyrgðartryggingu fyrir slysabótum, sem á at-
vínnureksturinn kunna að falla“.
Eftirfarandi greinargerð fylg-
ir tillögunni:
„Þegar slys verða á fólki við
störf, er atvinnurekandi oft
skaðabótaskyldur lögum sam-
kvæmt.
Flest meiri háttar atvinnu-
fyrirtæki munu tryggja sig
fyrir slíkum skaðabótagreiðsl-
um. svo að sá, sem skaða-
bótarétt öðlast fær sínar
greiðslur, eins og lög standa
til. Á hinn bóginn eru margir
atvinnurekendur ótryggðir fyr
ir öllum slíkum skakkaföllum
og oft vanmegnugir til að
leysa aí hendi þær skyldur,
sem á þá falla, þegar slys ber
að höndum í atvinnurekstri
þeirra.
Þegar svo illa tekst til, ger-
ist hvort tveggja í senn: Hinn
slasaði verður af þeim bótum
sem hann á lögum samkvæmt,
eða greiðsla þeirra dregst ó-
hæfilega, og atvinnurekandinr
verður upp frá því með dóm
kröfu vegna slyssins á herðum
sér, þar til slysið er bætt, sem
máske getur aldrei orðið.
Hver sá maður, sem tekur
bifreið í notkun, verður áður
að kaupa ábyrgðartryggingu
fyrir því tjóhi, sem hann kann
að valda með bifreiðinni. Víst
er, að þett.a fyrirkomulag er
almennt talið sjálfsagt og veitir
að ákveðnu marki fullvissu
fyrir því, að tjón, sem bifreið-
n kann að valda, fáist bætt.
Fliutningsmenn telja eðlilegt,
(ð hliðstæð skylda og á bíleig-
mdum hvílir til kaupa á á-
jyrgðartryggingu verði einnig
iögð á atvinnurekendur varð-
andi slys og tjón, sem hljótast
kunna af atvinnurekstri þeirra.
Slík trygging mundi báðum
henta, atvinnurekendum og
starfsmönnum þeirra."
Utgetandi: Samelningarflokkui atþýðu — Sóslalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson. Magnús Torfi ölafsson.
Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjórar: tvar H Jónsson. Jón Bjarnason.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðustfg 19.
Sími 17-500 (5 linur) Áskriftarverð kr 65.00 á mánuði.
Vilja ASi
feigt
það er ekki nýtt að harkalega sé deilt á Al-
þýðusambandsþingi, þar hefur verið ágrein-
ingur milli manna allt frá því verkalýðshreyf-
ingin komst á laggirnar á Islandi. Allt fram und-
ir þetta þing hefur með góðum vilja mátt telja
að þessi ágreiningur stafaði yfirleitt af skiptum
skoðunum um markmið og baráttuaðferðir og að
deiluaðilar vildu í rauninni frjáls verklýðssam-
tök á íslandi hver út frá sínum forsendum. En
með deilum þeim sem nú eru risnar og mótað
hafa það Alþýðusambandsþing sem nú stendur
yfir er ljóst að deilurnar eru komnar langt úf
af þessum vettvangi, og að innan verkalýðs-
hreyfingarinnar starfa menn sem vilja samtök-
in feig, eru fjandmenn þeirra og ganga opin-
skátt erinda ríkisvalds og atvinnurekenda á Al-
þýðusambandsþingi.
þeir menn sem beita sér fyrir því að dómstól-
ar landsins séu látnir taka ráðin af verka-
lýðshreyfingunni og skipa henni fyrir verkum
eru ekki r&tuðningsmenn alþýðusamtakanna
heldur opinskáir fjandmenn þeirra. Þeir menn
sem bregðast þannig við, þsgar þeir verða und-
ir í lýðræðislegum kosningum á Alþýðusam-
bandsþingi, að kalla ákvarðanir meirihlutans
ólöglegar, eru ekki verkalýðssinnar, heldur hand-
bendi annarlegra afla sem vilja verkalýðssam-
tökin feig. Með þvílíkri ýfirlýsingu eru þeir að
skora á ríkisvaldið að koma í veg fyrir „ólög-
legar“ ákvarðanir verkafólks og hrinda „ólög-
legri“ stjórn heildarsamtakanna með dómum
eða öðru ofbeldi- Þeir eru að gera kröfu
til þess að heildarsamtök verkalýðsins
starfi ekki lengur sem baráttutæki með lýðræð-
islegan meirihluta að bakhjarli, heldur verði
þau gerð að halakleppi á dómsvaldi atvinnurek-
enda.
gngum þarf að koma á óvart þótt þeir menn
sem sendir eru inn í verkalýðssamtökin beint
frá aðalskrifstofu atvinnurekenda 1 Sjálfstæðis-
húsinu hafi þessa afstöðu; þetta er það hlutverk
sem þeim hefur verið falið. En eru engin eymsli
í gömlum taugum Alþýðuflokksmanna, sem nú
segjast vilja láta brjóta niður allt það sem þeir
börðust einu sinni fyrir að byggja upp? Á Jón
Sigurðsson ekkert erfitt með að leggja til að
alþýðusamtökin verði beygð undir dómsvaldið
og handjárnuð, maðurinn sem hefur státað af
því að hafa stofnað fleiri verklýðsfélög en nokk-
ur annar? Ef til vill eru þessir forustumenn
orðnir svo vanir því að sporðrenna öllu sem upp
á þá er troðið að þeir eru hættir að taka eftir
. bragðinu. Hinu verður ekki trúað að óbreytf-
ir Alþýðuflokksmenn og verkalýðssinnar hvar
í flokki sem þeir standa láti sér lynda að for-
ustumenn þeirra innan verklýðssamtakanna uni
svo illa ósigri sínum, að þeir vilji samtökin
feig. Þeir menn sem láta ofstækið teygja sig svo
langt eiga ekki heima í þeim samtökum sem
þeir vilja sjálfir leggja niður. — m.