Þjóðviljinn - 30.11.1962, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 30.11.1962, Blaðsíða 7
Föstudagur 30. nóvember 1962 ÞJÓÐVILJINN SÍÐA 7 ÞjóBin þarf frnmsækna stjórn semstyðst við vinnandi stéttir og allt frjálshuga fólk Þrír fulltrúar á flokksþinginu. Frá vinstri: Haukur Helgason, Sigurður Thoroddsen og Ragnar Ólafsson. Fulltrúar á flokksþinginu spjalla saman i fundarhléi. Frá vinstri: Oddbergur Eiríksson Njarð- vík, Stefán O. Magnússon Reykjavík og Þóroddur Guðmundsson Siglufirði. Myndirnar tók A. K. I. Sú framvinda, er orðið hefur í efnahags-. og stjómmálum síð- an 12. þing S.A.S. var haldið í marz 1960, hefur staðfest 'á skilgreiningu, er þá var sett fram í stjómmálaályktun þingsins. Afturhaldssamasti hluti ís- lenzks auðvalds hefur staðið að hatramari árásum á lífs- kjör almennings en gerðar hafa verið síðan á tímum gerð- ardómslaganna 1942. Hann hef- ur ráðið ríkisvaldinu og beitt því ósvífnar en nokkru sinni fyrr til að skapa auðmönnum gróða og efnahagsleg völd og til að þjarma að samtökum og stofnunum vinnandi fólks í landinu. Segja má, að þetta tímabil einkennist af síauknu v.aldi ís- lenzkrar auðstéttar í efnahags- málum og gjörræðislegri beit- ingu ríkisvaldsins til að efla það sem mest. Greinilegast kom þessi sam- tvinnun hins pólitíska og efna- hagslega valds auðstéttarinnar fram í bráðabirgðalögunum 2. ágúst 1961, er Alþingi var svipt gengisskráningarvaldinu og stjórnarskráin þar rheð brotin, en bankastjórar Landsban’ans síðan látnir misbeita valdi sínu til að lækka gengið um 13%, þótt engin efnahagsleg rök væru fyrir því. Og allt var þetta gert til að ræna verkalýð- inn aftur þeim kjarabótum (12—13% kauphækkun) er honum hafði tekizt að knýja fram í mánaðarverkfalli við harðsvírað atvinnurekendavald. Á þennan hátt tókst auðstétt- inni að hrifsa til sín aftur á brem mánuðum allan ávinning- 'nn af fórnfrekri verkfallsbar- ■ttu alþýðunnar. íðizt á kiörin r samtökin Verkalýðssamtökin svöruðu essari árás á hagsmuni sína 'eð að knýja fram —18% kauphækkun í maí 962. Auðmannastéttin áræddi í ekki í bili að svara á sama átt og áður vegna bæjar- iórnar- og þingkosninga S2 og ’63, en stefnir sýnilega ið því að gera það að kosn- ngum loknum, ef hún heldur •’öldum. Þótt verkalýðsstéttin hafi barizt hart og sigrað í verk- allsátökunum 1961 og 1962, hefur hún þó ekki náð til sín 'ullum helmingshlut þess kaup- máttar, sem hún var rænd, ef miðað er við árið 1959. og að- eins þriðjungi miðað við janú- irmánuð þess árs (kaupmátt.ir ’makaups 1959 var 99 og er þá '945 100. Lægst komst hann -iður í 83. en hækkaði eftir júníverkfallið 1961 upp í l»l og hefur ekki orðið hærri/síðan, því í árslok 1961 var hann aft- ur kominn niður í 83). En auðstéttin hefur ekki látið sér nægja að skcrða kjör og rétt verkalýðs og allrar alþýðu með bráðabirgðalögum, gengis- fellingum og skipulagðri verð- bólgu og að lækka kaup sjó- manna með gerðardómi, hún leitast við í æ ríkara mæli að grafa undan hagsmunasamtök- um almennings innan frá, og þá fyrst og fremst verkalýðs- samtökunum. Einkum hafa at- vinnurekendur óspart beitt hinu pólitíska tæki sínu, Sjálf- stæðisflokknum í þessu skyni og reynt að sundra þannig eðlilegri samstöðu launþega um brýnustu hagsmunamál sín. Jafnframt hafa ýmsir formad- endur auðstéttarinnar kveðið upp úr með það að afnema þurfi verkfallsréttinn eða skerða stprum frá því, sem nú er — og sú hætta hefur sýnt sig í raun, að ríkisvaldið taki að beita dómsstólaaðgerðum og öðru gjörræði til að sviota verkalýðshreyfinguna sjálfsá- kvörðunarrétti sínum og öðrum réttindum, sem hún hefur á- unnið sér í hálfrar aldar bar- áttu. Af öllu þcssu cr ljóst, að það er brýnasta verkcfni vcrkalýðs og annarra launþcga að binda enda á einræðistilburði og vald- niðslu núverandi ráðamanna og samcinast um að svipta auð- mannastétlina ríkisvaldinu. Þá þarf verkalýðsstéttin í æ ríkara mæli að tengja og sam- tvinna stjórnmálabaráttu sína við baráttuna fyrir hærra kaupi og bættum kjörum. Og öll al- þýða, allir launþegar, hvar í flokki sem þeir standa, verða a£ slá skjaldborg um verka- lýðssamtökin til að vemda sjálfstæði þeirra og réttindi gegn ásókn atvinnurekenda- vaidsins og efla þau til varnar og sóknar. Beinist að ójöfnuði Stefna ríkisstjórnárinnar hef- ur öll beinzt að því að koma á nýrri eigna- og tekjuskiptingu : landinu og skapa ný valda- hlutföll, gera þá ríku ríkari og hina snauðu snauðari, þá vold- ugu valdameiri. Þessi stefna hefur ekki aðeins bitnað á \ erkalýðnum heldur öllum launþegum, bændum og milli- stéttum bæjanna. Með gengis- lækkun og skipulagðri verð- bólgu hefur ríkisvaldið þrengt svo að hag ýmissa starfsstétta, að þær hafa risið upp. Kennarar og læknar sem og aðrir opin- berir starfsmenn hafa krafizt bættra kjara. Bændur hafa gerzt æ óánægðari með kjör sín, enda hafa ráðstafanir rík- isstjórnarinnar í landbúnaðar- málum. einkum vaxtaokrið og lánsfjárstefnan, reynzt þeim þungar í skauti. Og hefur dreg- ið úr framkvæmdum í svéitum og lífskjör bænda versnað. 1 húsnæðismálum hefur stefna ríkisstjórnarinnar valdið öngþveiti. Vaxtaokrið, ástæðu- laus útlánaminnkun bankanna, ásamt stórauknum byggingar- kostnaði hafa dregið stórkost- lega úr íbúðabyggingum. Og hef- ur þetta allt þrengt svo að því alþýðufólki, sem heíur verið að brjótast í að koma þaki yfir höfuð sér, að því reynist æ tor- sóttara að halda áfram bygg- ingarframkvæmdum eða halda húseignum sinum. (Byggingar- kostnaður við 320 rúmmetra íbúð hefur samkv. Hagtíðind- um hækkað úr 350 þús. kr. 1957 upp í 522 þús. kr. 1962, eða um 172 þús. kr. Árið 1957 var byrj- að á 1610 íbúðum á Islandi, en 1961 aðeins á 770 íbúðum. Árið 1957 var lokið við 935 íbúðir í ..Reykjavjk, hæsta tala full- gerðra íbúða, 1961 aðeins 541). Evrópumet í vinnuþrælkun Stefna auðstéttarinnar ís- lenzku hefur yfirleitt valdið þrengingum hjá öllu vinnandi fólki. Hún hefur að vísu ekki enn leitt til atvinnuleysis, sem er rökrétt afleiðing hennar og fyrirhugað var af hagfræðing- um stjómarinnar. Ný tækni í síldveiðum og góðar gæftir hafa hindrað það. En ríkis- stjórninni hefur tekizt að lækka raunverulegt tímakaup og' lengja vinnudag alls starf- andl fólks í landinu, og heíur þannig rænt það þeim tóm- stundum, sem ætlaðar voru til hvíldar, félagsmála og mennt- unar. Almenningur hefur neyðzt til að bæta sér upp launaránið rneð síaukinni yf- irvinnu, svo að áunnin réttindi um 8 stunda vinnudag, orlof og helgarfrí eru nú orðin lítið meira en pappírsgögn. Enda svo komið, að lengstur vinnu- þrældómur er á Islandi allra landa í Evrópu. Þá hefur það komið enn skýrar í ljós en áður, hver fjötur yfirráð íslenzks auðvalds yfir framleiðslutækjum lands- ins, bönkum og ríkisvaldi er orðinn á þróun atvinnulífsins og hagnýtingu framleiðslunnar. Allur togaraflotinn var stöðv- aður í 4 mánuði, sumir í 1—2 ár. Fiskibátar hafa verið stöðv- aðir á vertíð hvað eftir annað og óstjórn hefur ríkt um hag- i nýtingu hins mikla síldar- magns, sem hægt hefði verið bæði að salta og flaka í miklu stærri stíl en gert var. Freð- fiskframleiðslan hefur og minnkað (úr 85 þús. smál. 1958 niður í 60 þús. 1961). Sýnir þetta allt, hvílíkt tjón þjóðar- búið bíður í minni framleiðslu- verðmætum vegn.a rangrar og ofstækisfullrar stefnu í uVan- ríkisviðskiptum og fjandskapar gegn því að taka upp áætlunar- búskap, sem kæmi m.a. á stór- felldri fullvinnslu hér innan- lands á afurðum sjávarútvegs og landbúnaðar. Afturhaldsstjórnin íslenzka hefur reynzt ófær um að hag- nýta gæði landsins og fram- leiðslugetu til nokkurrar hlítar, en mænt því fastar til erlendra auðfélaga og haft við orð að veita þeim aðstöðu og sérrétt- indi í íslenzku atvin.iulifi. Hún hefur stjórnað landinu með hagsmuni tiltölulega fá- mennrar auðklíku fyrir augum, gegn verkalýð landsins og öll- um þorra launþega, gegn hags- munum bænda og annarra smáframlciðenda. Það er því kominn tími tii, að þcssar stétt- ir taki höndum saman til að hnekkja vaidi afturhaldssam- asta hluta auðstéttarinnar, svipta hann og erlenda bak- hjarla hans umráðum yfir rík- isvaldinu og stjórna landinu til hagsmuna fyrlr vinnandi fóik. II. Framtíð þjóðarinnar í veði Síðsumars 1961 dró þá bliku á loft, sem boðar íslenzkri þjóð geigvænlegri pólitíska hættu en áður hefur að henni steðjað. En það er sú hætta, er stafar af hugsanlegri og ráðgerðri inn- göngu í Efnahagsbandalag Ev- rópu. (E.B.E.). Efnahagsbandalag Evrópu er einskonar nýtt ríki, stórveldi auðhringa Vestur-Evrópu undir forystu auðdrottnanna þýzku. 1 þessu stórveldi er ætlunin að sameina um 300 milljónir manna, steypa saman í eitt þeim þjóðrikjum, sem smám- saman risu á legg upp úr sundrungu lénsaldar, og vakn- andi og framsækin borgara- stétt átti drjúgan þátt í að skapa. Og tilgangurinn er að efla þannig auðvald Evrópu sem mest má verða gegn verkalýðshreyfingunni í Vest- ur-Evrópu, gegn nýlendunum og nýfrjálsu ríkjunum, gegn ríkjum sósíalismans og að nokkru gagnvart Bandaríkjum Norður-Ameriku. 1 Efnahags- bandalaginu ráða auðhringamir þegar öllu í efnahagsmálum, og það alræði færist í vaxanúi mæli yfir á stjómmálasviðið. Ríkisstjóm Vestur-Þýzkalands fær á sig æ meiri einræðissvirx, svo sem bannið á kommúnista- flokknum og ýmsum öðmm róttækum samtökum vottar — sem og vaxandi ofsóknir gegn verkalýðshreyfingunni. I Frakklandi hefur þingræði í venjulegu formi verið stór- skert og hætta á að persónu- legt alræðisvald de Gaulle geti reynzt undanfari fasisma. Innganga ísiands í Efnahags- bandalagið myndi því grafa undan öllu lýðræði og þjóð- frclsi i landinu og stofna þióð- erni voru og fullvcldi í bráðan voða. Henni fylgir réttur er- lcnds auðvalds til fjárfestingar á Islandi, réttur feil þess að flytja inn erlendt vinnuafl og til að nytja ísl. auðlindir, eins og vatnsafl, pandhelgi, jafn- framt því sem æðsta valdi í málcfnum þjóðarinnar er af- salað til erlendra stofnana. Allt jafngildir þetta endalokum þess sjálfstæðis, scm oss íslendinga drcymdi um öldum saman og barizt var fyrir kynslóð eftir kynslóð, unz sigur loks vannst. Ekki skyldu menn heldur treysta því, að hægt sé að sneiða hjá hættunni með ein- hverskonar aukaaðild. Sár reynsla hefur kennt oss, að engu er treystandi, sem upphaf- lega cr kallað undantekningar- ákvæði cða sérstaða — og þvl Ijóst, að hverskonar aðild að E.B.E. felur í sér fyllstu hættu fyrir sjálfstæði vort og þjóð- erni. Og liggur framtíð þjóð- arinnar við, að íslenzkir vald- hafar fái enga heimild til samninga við E.B.E. um neins- konar aðild. Mikilvægrasta verkefnið Sósíalistaflokkurinn og Al- þýðubandalagið hófu óðar bar- áttuna gegn E.B.E. er þessa bliku dró á loft. A.S.Í. tók þeg- ar afstöðu gegn inngöngu Is- lands í bandalagið, og víðtæk hreyfing myndaðist gegn þess- ari innlimunarhættu í Sam- tökum hemámsandstæðinga og víðar. Ýmsir forystumenn áhrua- mikilla samtaka með þjóðinni risu upp og tóku höndum sam- an um að vekja athygli á hætt- unni, og varð af því eftirtekt- arverður árangur, ekki sízt Framhald á 10. síðu. v i * t

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.