Þjóðviljinn - 24.03.1963, Page 4

4 SfDA
ÞiðsvnnNN
■pw
Smraoaagar 24. marz 1963
Otzefandi: Samemmsarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V Friðb.iófsson.
Ritst.ió— o'tfftýsmgar. orentsmiðia: Skóiavörðust. 19
Sími 17-500 (5 línur). Á.skriftarverð kr 65 á mánuði
Mannslíf
gjómenn hafa ekki farið dult með það álit sitt
að sex Svíþjóðarbátanna syonefndu, smíðaðir
eftir íslenzkri teikningu, væru hættuleg skip á
sjó. Fjórir af þessum sex bátum hafa nú farizt,
sumir með lítt skiljanlegum hætti að áliti kunn-
ugra, nú síðast Erlingur IV. frá Vestmannaeyj-
um, en með honum fórust tveir sjómenn. Hér
virðist því ekki um ástæðulausan grun að ræða,
að eitthvað sé athugavert við þessa báta, og
hefði fyrr átt að hefja á því nákvæma rannsókn.
Og ekki er sæmilegt að bíða með þá rannsókn
og viðeigandi ráðstafanir þangað til þeir tveir
bátar sem eftir eru af þessari óheillagerð eru
líka sokknir.
jyijannfallið á íslenzka fiskiflotanum hlýtur að
vekja og á að vekja þá spurningu í hugum
manna hvort nóg sé að gert í öryggismálum
sjómanna. Og almenna svarið við þeirri spurn-
ingu er raunar líka gefið: Það er aldrei gert nógu
mikið að öryggismálum sjómanna. Hvert dauða-
slys. ber að rannsaka ýtarlega og án allrar hlífð-
ar og læra af árangrinum. Rannsóknin verður
þannig að beinast að öllum þeim atriðum sem
hjálpað gætu til skilnings á því hvernig slysið
varð, og hvort af þeirri vitneskju mætti eitthvað
læra til að afstýra slysum framvegis.
jp*yrir allmörgum árum kom fram á Alþingi
þingsályktunartillaga um nákvæma rann-
sókn á sjóslysum, flutt af Steingrími Aðalsteins-
syni. Henni var fyrst sýnt tómlæti en loks sam-
þykkt eftir að flutningsmaður hennar hafði í
hvassyrtri ræðu minnt á dæmi sem sýndu að
full þörf væri á slíkri rannsókn. Niðurstöður
rannsóknarinnar skyldi einmitt nota í slysa-
vamaskyni, nota vitneskjuna sem fengist til
þess að gera viðeigandi ráðstafanir, með þeim
skilningi að ekkert mætti til spara, engin tillit
taka framyfir öryggi sjómanna að starfi, manns-
lífin yrði að setja öllu ofar. En framhaldið varð
einhver málamyndarannsókn sem ekki er vitað
að leitt hafi til neinna ráðstafana, enda kom
fram hjá áhrifamönnum á þingi lítil trú á gagn-
semi rannsóknarinnar.
^jómenn verða sjálfir að venja íslenzka valda-
menn af því, hverjir sem það eru, að taka
slíkum málum með tómlæti. Það er ekki nóg að
viðhafa falleg orð um að íslenzkir sjómenn setji
heimsmet í aflabrögðum. Þeir eiga kröfu til þess
þjóðfélags, sem svo mikið á undir starfi þeirra,
að það skeri ekki við nögl tryggingar, að allt
hugsanlegt sé gert til að auka öryggi þeirra í
starfi, það er nógu hættulegt samt, þó allt sem
í mannlegu valdi stendur sé gert til að afstýra
slysum. Telji sjómenn að á skorti öryggisbúnað
skips ber þeim hiklaust að vekja máls á því og
fylgja því eftir að úr sé bætt. Svo er um fleira.
í þessum efnum eiga margir sitthvað ólært,
bæði opinberir aðilar og einstaklingar, og sjó-
menn geta sjálfir stuðlað að því að hlutaðeig-
endur verði ekki alltof lengi að læra jafnsjálf-
sagðan hlut. — s.
Gilfer: Asmundur
Snemma í apnl mun skák-
þing Islands hefjast og standa
fram yfir páska. ef. að vanda-
lætur. Enn hefur þátturinn
ekkert frétt um vasntanlega
þátttakendur í mótinu, en lík-
legt er að það verði skipað
sterku liði og dragi að sér at-
: hygli skákáhugamanna vítt um
Jand.
Kannske við setjum hugann
í afturábakgír og bökkum hon-
um aldarfjórðung aftur í tím-
ann.
Á Skákþingi Islendinga (svo
nefndist það þá) 1938 voru
þátttakendur aðeins 6 í meist-
araflokki og tefldu því tvö-
falda umferð innbynðis. Þessir
sex menn voru: Ásmundur
Ásgeirsson, Baldur Möller,
Eggert Gilfer, Einar Þorvalds-
son, Guðbjartur Vigfússon og
Steingrímur Guðmundsson.
Þessa meistara þarf víst ekki
að kynna frekar. Þó er ekki
víst, að allir kannisi nú við
Guðbjart Vigfússon, en hann
var ættaður frá Húsavík, hafði
góða skákhæfileika, en mun
aldrei hafa notið sín til fulls
vegna þungbærra veikinda, sem
drógu hann til dauða ungan
að árum.
Úrslit á móti þessu urðu svo
þau, að Baldur Möller vann
þar mikinn sigur þótt ekki væri
hann þá nema rösklega tvítug-
ur að aldri. Hlaut Baldur 8
vinninga. 1 öðru sæti kom Ein-
ar Þorvaldsson með 6V2 vinn-
ing. Þriðji varð Steingrímur^
með 5% vinning. I fjórða til
fimmta sæti urðu þeir Gilfer
og Ásmundur jafnir með 4 Vz
vinning hvor, en 6. varð Guð-
bjartur með 1 vinning.
Eftirfarandi skák er tefld á
móti þéssu. Þár leiða þeir
Gilf er og Ásmundur saman
hesta sína, og eins og svo oft
þegar þeim tvímenningum lenti
saman þá verður úr þessu mik-
il baráttuskák, sem gaman er
að rannsaka, enda báðir kepp-
endur listfengir vel, hugkvaem-
ir og ókvalráðir:
Hvítt Eggert Gilfer.
Svart: Ásmundur Ásgeirsson.
Slavnesk vörn.
I. d4, d5, 2. c4, c6, 3. Rf3,
Rffi, 4. e3.
(Eggert Gilfer sniðgekk oftast
algengustu skákteóríur og sama
mátti reyndar segja um Ás-
mund. Báðir byggðu meir á
brjóstviti en bókalærdómi. Al-
gengara er, og var einkanlega
þá, að leika 4. Rc3.)
4. — — e6.
(Skákfræðingar telja 4. — —
Bf5 betra.)
5. Dc2.
(Hér mundi maður telja
5. Rc3 heppilegri leik).
5. — — Rb—d7, 6. Rc3, a6,
7. cxd5.
(Gilfer vill ekki taka á sig
leiktap með 7. Bd3, dxc4, 8
Bxc4, b5 o.s.frv. og velur því
þessi peðaskipti. Þeirsemkann-
ast við uppskiptaafbrigði
drottningarbragðs munu minn-
ast þess, að þá er drottning-
arbiskup hvíts venjulega utan
við peðamúrínn, enda er það
óneitanlega hagkvæmara fyrir
hvítan.)
7. — — cxd5.
(Algengara er að drepa með
e-peðinu í svipuðum stöðum.)
8. Bd3, b5, 9. 0—0, Bb7, 10.
De2, Bd6, 11. Rd2.
(Hvað ætlast riddarinn fyrir?)
II. ----0—0, 12. Í4.
(Þetta var þá ætlunin með
riddaraleiknum. Þessi leikur er
einkennandi fyrir stíl Gilfers
síðari ár hans. Hann hneigð-
ist þá mjög að lokuðum peða-
stöðum.)
12. — — Hc8, 13. a4, b4,
14. Rdl, a5, 15. Rf2.
(Svona riddaratilfæringar að
baki víglínunnar voru í ákaf-
lega miklu uppáhaldi hjá Gilfer,
enda þótti hann afar snjall
riddaraliðsstjómandi . og ekki
á allra færi að þreyta kapp við
hann á þeim vettvangi.)
15. — — Re8, 16. g4, f5,
17. gxf5.
(Gilfer ætlar að ná sókn eft-
ir g-línunni, en er þar full-
bjartsýnn. 17. g5 var vafalaust
öruggari leikur.)
17. — — exf5, 18. Rf3, g6,
19. Rg5.
(Þessi riddaraleikur er óeðli-
legur. 19. Re5 virðist betri leik-
ur.)
19.-------Ðe7, 20. Khl, Rg7,
Ásmundur Ásgeirsson
21. Bd2, Rf6, 22. Hgl?
(Gilfer sést hér yfir ákaf-
lega snjalla og tasvert djúpa
leikfléttu, sem Ásmundur fær
nú færi á. Raunar má segja,
að honum sé að vissu leyti ekki
láandi, þótt honum sjáist yfir
fléttuna, því hún er ekki mjög
nærliggjandi. Einföld leið til
að koma í veg fyrir hana var
hinsvegar 22. Ha—cl, og hefði
svarbur þó liprari stöðu.)
22. ------Bxf4!
(Þessi snotra fóm þætti
samboðin hvaða stórmeistara
sem væri nú til dags og sýn-
ir glöggt, að það er fyrr en
nú á síðustu árum, sem við
höfum átt sleipa skákmenn.)
23. exf4, Dxe2, 24. Bxe2, Hc2,
25. Hg—dl.
(Hvað á svartur nú að gera?
Hann er búinn að fóma manni
fyrir eitt peð og getur að visu
.unnið annað á b2, en varla á
það að nægja. Leynist ef til
vill einhver veila í fléttunni?
Ásmundur svarar því í næsta
leik.)
25. -----Re4!
(Þetta er leikurinn, sem flétt-
an var raunverulega grund-
völluð á. Hvítur kemst nú ekki
hjá liðstapi hvaða leið sem
hann velur.)
26. Rfxe4, dxe4, 27. d5!
(Gilfer verst af hugvitssemi.
Hann sér fram á, að hann tap-
ar manninum aftur, en reynir
að komast sem bezt frá því.
Nú vonast hann líklega eftir
27. — — Bxd5, en þá fengi
hann færi á 28. Bel o.s.frv.)
27. -----h6. 28 Rh3, e3, 29.
Bxe3, Hxe2.
(Nú er liðsafli jafn, en staða
svarts er greinilega betri. Hrók-
ur hans er vargur í véum á
annarri reitalínunni. Auk þess
Eggert Gilfer
er frípeð hvíts á d5 leppur og
reynist ekki sterkt, eins og
við sjáum af framhaldinu.)
30. Bb6, Hc8, 31. Kgl, Hc8—c2,
32. Bf2.
(Hér var Rf2 betri leikur.
Hinsvegar gekk 32.- d6 auðvitað
ekki vegna 32: — — Hg2f, 33.
Kfl, Ba6t, og svartur mátar.)
32.-----He—d2, 33. d6, Re6,
34. d7, Bc6, 35. Bb6, Bxd7.
(Orslit skákarinnar eru nú
raunverulega ráðin, þótt Gilfer
verjist enn um stund.)
36. Hxd2, Hxd2, 37. Bxa5,
Hxb2, 38. Bb6, b3.
(Auk hinnar slæmu kóngs-
stöðu hvíts þá ræður þetta-
frípeð úrslitum.)
39. Ha3.
(Svartur hótaði — — Ha2.)
39. — — Bc6, 40. a5, Bd5,
41. Be3, Hg2t.
(Og nú gaf Gilfer upp bar-
áttuna, því eftir 42. Kfl, renn-
ur b-peð svarts upp og rnátar.)
KROSSGATA 7 - 1963
LÁRÉTT: 1 sterkur drykkur, 6 neyðar-
kallmerki, 8 „presenteraður“, 9 fitla við
10 efnislitlar, 12 stikaðir, 14 sótti sjó, 16
band, gatað, 18 staflar, 21 klæða, 23 af-
komu, 25 ekki fullorðnar, 28 andláts, 29
gata í háskólahverfi, 30 beita árum, 31
erfðaskrá (útl.).
Lausn á krossgátu 6 — 1962:
LÁRÉTT: 1 Reykjavík. 6 rói. 8 kokkinn.
9 öldin. 10 sárið. 12 uppkast. 14 IKRA.
16 banani. 18 uslinn. 21 Salk. 23 lýgital.
25 rógur. 28 afana. 29 gataður. 30 góa.
31 kargaþýfi.
LÓÐRÉTT: 1 býr til brauð. |2 karl-
mannsnafn, 3 svefnfriður, 4 kast^r, 5 frá
Noregi, 6 geilin, 7 stólpar, 11 fiskur, 13
á fæti, 15 kvennafn, 16 gælupafn, 17
ámuna, 19 spottana, 20 kvenmaonsnafn,
22 ritstjóra vikublaðs, 24 með flýti, 26
útlenzka, 27 spekjast. *!-
m
LÓÐRÉTT: 1 rokks. 2 yrkir. jáyrðin.
4 vondur. 5 klöpp. 6 riddari. 7 innstan.
13 Paul. 15 kisa. 16 boldang. 17 paglana.
19. skratta. 20 níu. 22 álögur. 24 traðk.
26 Guðný. 27. rýrnj.
i
t
x.