Þjóðviljinn - 26.03.1963, Qupperneq 4

4 SlÐA
MfmVIIHHN-
J«S05tKÍagwr 26. maarz 196*
Útgeíandi:
Ritstjórar:
.nÞvóu — Sósíalistafln
SameminKa' íiokJtui
urinn —
ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V Friðþjófsson.
Ritstjó— ' ' ' •"•"'■vsingar orGntsmiðia: Skóiavörðust. 19
Sáni 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Homskipfi
Forustumenn stjórnarflokkanna eru æfðir
stjórnmálamenn og stunda áætlunarbúskap
í pólitískum athöfnum sínum, þótt þvílíkur bú-
skapur sé að öðru leyti bannorð. Þetta sést
Ijóslega ef bomar eru saman athafnir valda-
manna á þingi í upphafi kjörtímabils og 1 lok
þess. Fullkomnari andstæður mun naumast
hægt að hugsa sér, og þær stafa auðvitað af
því að valdhafarnir hafa lagt á ráðin um orð
sín og æði og fylgja þeirri ráðagerð út í æsar.
Fyrri hluta kjörtímabilsins framkvæmdi rík-
isstjórnin hina raunverulegu stefnu sína. Hún
lækkaði gengið ekki einu sinni heldur tvisvar
og hratt af stað óðaverðbólgu sem ekki á sinn
líka í nokkru öðru nálægu landi. Með gengis-
lækkuninni margfaldaði hún jafnfrarnt alla
tolla, og bætti þar að auki við söluskatti sem
lagðist í fyrsta skipti í sögu þjóðarinnar á
hversdagslegustu nauðsynjar almennings. Hún
afnam okurlögin, tók upp hærri vexti en nokk-
urt annað Evrópuríki og skar þannig íbúða-
byggingar alrnennings niður í lágmark. Fjáiv
muni þá sem ríkisstjórnin fékk með tollum og
nefsköttum notaði hún m.a. tjl.Þgss að stór-
lækka beina skatta á auðmönnum og auðfélög-
um, á sama tíma og beinir skaítar vísitölufjöl-
skyldunnar hafa hækkað til viðbótar við óbeinu
álögurnar. Með stefnu sinni í efnahagsmálum
afnam ríkisstjórnin í verki samningsrétt verk-
lýðsfélaganna; í hvert skipti sem verldýðsfélag
samdi við atvinnurekendur tóku stjómarvöldin
ákvæði samninganna aftur. Með þessurn verk-
um og fjölmörgum öðrum hliðstæðum fram-
kvæmdu stjórnarflokkarnir þá raunveralegu
stefnu sína að gerbreyta skiptingu þjóðartekn-
anna launþegum í óhag.
I^n lítum á þessa herramenn nú á lokaþinginu
nokkrum mánuðum fyrir kosningar. Nú eru
þeir sannarlega ekki að hampa þeirri stefnu
sinni sem einkenndi allan fyrri hluta kjörtíma-
bilsins. Nú eru þeir kurteisir og mildir og lands-
föðurlegir. Þeir forðast að flytja nokkurt mál
sem valdið gæti verulegum ágreiningi; frum-
vörp af því tagi sem búið er að sernja eru lok-
uð niðri í hirzium. Þess í stað eru lagðir frarn
miklir lagabálkar um vísindarannsóknir, trygg-
ingamál og lof'tferðir, og stjórnarvöldin þykj-
ast meira áð segia hs.fa öðlazt áhuga á menning-
armálum. Sum bessara frumvarpa kosta jafnvel
nokki'a peninga, tryggingastofnunin á að fá 50
til 60 milliónir króna, og tii stendur að slaka
eitthvað crnávgg«iioda á tollheimtunni. Að lok-
um á svo að b’rta íramkvæmdaáætlun. skrá
yfir loforð sem að vísu veröur ekkert ráðrúm
til að efna fyrir kosningar.
.annig birtast Valdhafamir á kosningaþingi.
Kjósendur þurfa bins vegar að minnast þess
að um leið og atkvæði hafa verið greidd tekur j
við fyrri hluti kjörtímabils á nýjan leik. — m. t
árönaum
ÞINCSJA ÞJOÐVILIANS
í gær var til annarrar umræðu í efri deild frum-
varp ríídsstjómarinnar um staðfestingu bráða-
birgðalaga um hámarksþóknun fyrir verkfræði-
störf, en þau lög voru gefin út af Ingólfi Jónssyni
iðnaðarmálaráðherra 2. maí 1962. Alfreð Gíslason,
læknir, fulltrúi Alþýðubandalagsins í allsherjar-
nefnd lagði til að framvarpið yrði fellt, þar sem
rangt væri farið með staðreyndir í forsendum þess
auk annars.
sem eðlilegt
Magnús Jónsson (í) hafði
framsögu fyrir meirihluta
nefndarinnar. sem leggur til
að írumvarpið verði samþykkt.
Kvaðst hann viðurkenna það
meginsjónarmjð,
, „ að gæta bæri
fyllstu var-
færni f iaga-
setningu um
þessa hluti“. •
En ríkisstjórn-
in hefði verið
tilneydd að
gripa í taum-
ana í þessu tilfelli. Að vísu værf
ekki tekið nægilegt tillit til
Xangs og erfiðs náms í launa-
lögunum. en það tjóaði ekki að
vísa til kjara, sem menn gætu
fengið erlendis fyrir sambæri-
ieg störf. Hækkunin á taxta
verkfræðinga hefði verið ó-
hæíileg og þvi væri eðlilegt
að Alþingi staðfesti þessi
b ráðabi rgð alög.
Ólafur Jóhannesson (F) taldi
að setning laganna gæti eki-;
talizt réttmæt eins og á stóð,
auk þess væri farið með þessu
inn á mjög varhugaverða
braut. sem
gæti skapað
hættulegt for-
dæmi. Taldi
Ólafur að
verkfræð-
ingar hefðu
haft futlan
rétt tji þess
að setja slíka 'gjaldskrá á sama
hátt og t.d. lögmenn og end-
urskoðendur, og auk þess hefði
þetta ejnungis náð til starfa
sem unnin eru sjálfstætt. >á
væri það mjög óeðlilegt, að
lögin ættu að gilda þar til
samkomulag hefði náðst — án
nokkurra tímatakmarkana, —
Ólafur lagð; til að málinuyrði
vísað frá með rökst. dagskrá,
og yrði ríkisstjórninni falið
að koma ráðningarmálum verk
fræðinga í sómasamlegl horf.
Alfreð Gíslason (Alþýðu-
bandalag) framsögumaður 2.
minnihluta. minnti á. -að ríkis-
stjómir með ábyrgðartilfinn-
ingu gripu seint til þess úr-
ræðis að beita valdi til þess
að leysa deilur sem þessa. Til-
tektir ríkisstjórnarinnar væru
oft dálítið barnalegar, það
væri eins og
' hún hefði gam-
.■■■• -t an af því að
sýna vald sitt
og þessi
| bráðabirgða-
' lög væru eitt
dæmið um
það. Útgáfa
bráðabirgða-
laganna hefði
verið út í hött og alveg óþörf,
en ríkisstjómin hefði þó orðið
að reyna að færa 5ram ein-
hverjar ástæður. Þær væm
Greiðari aðgang æsku-
fólks að tæknimenntun
í fyrri viku var lagt fram á
Alþingi frumvarp um Tækni-
skóla ísands. Frumvarpið ger-
ir ráð fyrir stofnun skóla, er
útskrifi tæknifræðinga eftir
fjögurra ára nám, en til að
byrja með skulu starfa við
skólann eftirtaldar deildir: raf-
magnsdeild, véladeild. bygg.
ingadeild, fiskideild og Vél-
stjóraskóli.
Gylfi Þ. Gíslason, mennta-
málaráðherra, fyigdi frumvarp-
inu úr hlaði við fyrstu um
ræðu í neðri deid í gær Taldi
I hann að mesti
| annmarki á
s fræðslukerfi
þjóðarinnar
væri vöntun á
tænkiskóla, til
| þess að útskrifa
tæknifræðinga í
þágu atýinnu-
veganna. Frumvarpið er sam-
ið eftir fyrirmynd tækni-
fræðslukerfis á hinum Norður-
löndunum. einkum í Noregi. Á
það «r bent í greinargerð
frumvarpsins, sem samið er af
Ásgeiri Péturssyni, deildar-
stjóra, Gunnari Bjamasynj.
skólastjóra Vélskólans og próf.
Fjnnboga R. Þorvaldssyni. að
aðrar þjóðir leggi á það hina
mestu áherzlu að fjölga tækni-
fræðingum og bæta tækni-
menntun þeirra. Nú eru einung-
is um 100 starfandi iðnfræð-
ingar á öllu landinu, eða 0,5
af þúsundi íbúa og er það
langt fyrir neðan það lágmark,
sem talið er viðunandi hjá
öðrum þjóðum.
Gísli Guðmundsson, Eysteinn
Jónsson og Ingvar Gíslason
lýstu yfir stuðningi sínum við
málið. Ingvar
spurðist sér-
|staklega fyrir
* um það. hvort
% taíið væri að
fiskiðnskóla
yrði bezt kom-
ið fyrir í .sam-
| bandi við slík-
. an skóla. Þá
taldi hann mjög koma til
grejna að staðsetja skólann ut-
an Reykj.avíkur gagnstætt því
sem gert er ráð fyrir í frum-
varpinu og benti sérstaklega á
Akureyri í því sambandi. —
Einnig kom fram hjá ræðu-
mönnum sú skoðun að nauð-
syn væri að endurskoða íðn-.
fræðsluna í heiW í sambandi
við þetta,
Gylfi Þ. Gíslason kvaðst
sammála því að endurskoða
þyrfti iðnfræðslulögin og væri
stjórnskipuð nefnd að vinna að
því verki. Hann taldi að ekki
væri unnt af praktísknm ástæð
um að staðsetja skólann utan
Reykjavíkur, en til mája gæti
komið að undirbúningsdeildir
fyrir han.n störfuðu víðar, t.d.
á Akureyri.
Leiðrétting
Þegar skýrt var frá afgreiðslu
frumvarps um lögreglumenn
hér á síðunni fyrir nokkru, láð-
ist að geta þess, að allsherjar-
nefnd tók upp tillögu frá Gunn-
ari Jóhannssyni um heimild
sveitar- og sýslufélaga til að
hafa lögreglu og greiðslu kostn-
aðar í sambandi við það. Til-
lagan er á þessa leið (eins og
hún var endanlega samþykkt):
„Nú óskar hreppsnefnd eða
sýslunefnd í sveitar- og sýslu-
félagí, sem befur færri en 500
íbúa, að hifa lögreglu og ir
ríkisstjóminni þá heimilt að á-
kveða, að greiða skuli helming
kostnaðar samkvæmt L yr.**
Einar Olgeirsson kvaðst
fagna því að frumvarp þetta
væri komið fram. En í sam-
•'r-TO».mv. bandi við
" ' framkvæmd
þess að tæknj-
mennta þjóð-
|ina væri óhjá-
irfcvæmilegt að
j kom-a iðnnám-
i inu í heiW í
betra horf
Sem stæði
væri ungu
fólki ætlað að
vera fjögur ár Í iðnskóla og
síðan fjögur ,ár til viðbótar í
tækniskóla, en hætt væri við
að mjög erfitt reyndist að fá
nægilega margt, ungt fólk í svo
langt nám. Þar væri einkum
tvennt til hindrunar; Námið
yrði . að fara fram hjá meist-
ara og aðgangur því takmark-
aður að iðninni og tæki fjög-
ur ár skilyrðislaust. Þetta þarf
að breytast, ef við ætlum að
veita ungu fólki greiðan að-
gang að tæknilegri menntun,
sagði Einar. — Þá minnti
Einar á tillögu þeirra Hanni-
bals Valdimarssonar og Eð-
varðs Sigurðssonar urn verk-
námsskóla í járniðnaði. Fara
bæri inn á þá braut. og gætí
það orðið til þess að unnt væri
að stytta iðnnámið yíirleítt um
eitt ár a.m.k. og meira í sum-
um greinum. Nauðsyniegt værj
að athuga þessi atriði gaum-
gæfilega um leið og frumvarp-
þetta vorður afgreitt.
Gylfi Þ. Gíslaso** kvaðst taka
undir ummæli Einars um end-
urskoðun jðnfræðsiulagánna. f
þessu frumvarpi væri fyrst Qg
fremst miðað vifj þær kröfur,
sem nú væru gerðar til und;r-
búhingsmenntunar tæknjfræð-
inga á Norðuriöndum. En ým-
is atriði væru einnig þar i
endurskoður og v-’nri nauðsyn-
legt að fylgjast vel með fram-
viadu þeasaga mája.
hins vegar harla léttvægar,
þegar betur væri að gáð. Hækk
un gjaldskrár verkfræðinga
væri ekki einungis af launa-
ástæðum, heldur væri þar trm
breytt fyrirkomulag að ræða.
Og meðalhækkun launa væri
langt fyi’ir neðan það sem
ríkisstjórnin heldur fram í
greinargerð sinni. Meðalhækk-
un eftir gjaldskránni hefði
orðið um 25 prósent í ýmsum
algengum verkefnum. — Þá
vék Alfreð að því, að þetta
væri ekki í fyrsta skiptið, sem
ríkisstjómin kæmi þannig
fram gagnvart opinberum
starfsmönnum. Ríkisstjómin
hefði ejnnig sett bráðabirgða-
lög gegn starfandi læknum í
Reykjavík. í forsendum hefði
verið talið að læknamir færu
fram á allt að 100 prósent
launahækkun. Þar hefði einn-
ig verið um blekkingar að
ræða. Læknar hefðu farið
fram á ýmsar skipulagsbreyt-
ingar, scm haft hefðu íförmeð
sér aukna og bætta þjónustu.
En í forsendum bráðabirgða-
laganna væru staðreyndir
beinlínis falsaðar til þess að
telja launahækkunjna meiri en
læknar fórn fram á.
Ríkisstjómin hefði sýnt ger-
ræði með setningu þessara
bráðabirgðalaga. Það væri víð-
urkennt af öllum, að verkefm
íslenzkra verkfræðinga væru
mikil og vaxandi, og einnig
virtust allir sammála um að
gcra þyrfti kjör þeirra sem
bezt tii þess að í stéttina veld-
ust hæfir menn. Ráðherrarnif.
héldu að vísu hjartnæmar ræð-
ur um þýöingu og mikilvægi
verkfræðinga, — en svo væri
_sú raunin á, að óskum þeirra
um betri lcjör væri svarað með
þvingunarlögum. Afleiðíngamar
væru þær, að hæfustu menn-
imir flæmdust úr Iandi og
nemcndum í verkfræði fækkaði.
1 greinargerð frá Verkfræð-
ingafélagi Islands væri sýnt
fram á, að, forsendur bráða-
birgðalaganna væru rangar og
villandi. Af þeirri ástæðu einni
bæri Alþingi að feila lögin. En
það væti einnig fleiri ástæður
til þess að Alþingi bæri að af-
greiða þessi bráðabirgðalög
þannig. Hagur þjóðarinnar get-
ur beinlínis verið í veði. Ef
haldið yrði áfram á þeirri braut
ríkisstj ómarinnar að flæma
verkfræðinga frá okkur
þá yrði efnahag þjóðarinnar
fyrr en varir stefnt í voða.
Ef nahag þjóðarinnar hefði
vissulega ekki verið stefnt í
voða, þótt gjaldskrá Verkfræð-
ingafélagsíns hefði tekið gildi.
En efnahag þjóðarinnar er
hætta búin af tiltækjum ríkis-
stjómarínnar í málum eins og
þessu, sagði Alfreð. RíkisstjÓra-
in hefur að vísu nokkurt vald,
en það er lítið á móti valdi
launastéttanna, ef á það reyn-
ir fyrir alvöru eins og bézt má
sjá i Frakklandi þessa dagana
og er þar þó sterkari stjóm við
völd, en su sem hér situr.
Ingóifur Jónsson, iðnaðar-
máiaráðherra, sagði, að bráða-
birgðalögin hefðu verið nauð-
syæleg til þess
þess að koma
í veg fyrir að
aðrar stéttir
„lékju þetta
eftir“. Taldi
réðherrann -ið
Alfreð Gísla-
son vildi að
„launamismunur stéttanna yrði
sem mestur“. Fara yrði eftir
því, hvað þjóðfélagið hefði efni
á að greiða og lögin, hefðu ver-
ið til þess að trygája það, að
við hefðum citthvað við verk-
fræðingana að gera en ekki til
þess að reka þá úr landi! —
Vamarræða ráðherrans fyrir
bráðabirgðalögunum stóð til
loka fundar í efri deild og var
mnræðu frestað.