Þjóðviljinn - 07.04.1963, Blaðsíða 4

4 SÍÐA
ÞIOÐVIUINN
Útsefandi: Sameimngarflokkur albýðu — Sósialistaflókk
urinn —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð
ur Guðmundsson Cáb)
Fréttaritstjórar: Jón B.iarnason. Sigurður V Friðbjófsson.
Ritst'- * ' '■••"’ýsingar. orentsmið.ía Skólavörðust 19
Sími 17-500 (5 línur) Áskriftaryerð kr .65 á mánuði
Njosnamál
JJvers vegna varð svona lítill hvellur í bomb-
unni miklu sem átti að verða, njósnamál-
inu? Hvers vegna leggjast bæði yfirvöld lands-
ins og blöð herstöðvaflokkanna á eitt að hvít-
þvo manninn, sem fór og sagði yfirvöldunum að
hann hefði átt í margra ára makki við sendiráð
erlends ríkis? Getur það verið, að þeim sem
stjórna blöðum og áróðri herstöðvaflokk'anna sé
óljúft að stuðla að því almenningsáliti á ís-
landi að það sé ósæmilegur verknaður og víta-
verður að íslendingar stundi njósnir fyrir sendi-
ráð erlendra ríkja eða erlendan her? Finnst
þeim ef til vill að þá sé of nærri höggvið ein-
hverjum þeim sem þá iðju hafa stundað hér á
landi, t. d. skoðananjósnir fyrir Bandaríkjaher
í sambandi við ráðningar á Keflavíkurflugvöll,
eða „skýrslu'gerðir" til „upplýsingaþjónustunn-
ar“?
J sambandi við njósnamálið er helzt að blöð
herstöðvaflokkanna séu enn að ympra á
þeirri tilhæfulausu lygi, að Þjóðviljinn hafi
tekið málstað erlendra njósnara. Þjóðviljinn
hefur hiklaust fordæmt alla njósnastarfsemi á
íslandi. En það kom fram, meira að segja í
ummælum sem stjórnárblöðin birtu, hve víð-
tækar skoðana- og persónunjósnir bandaríski
herinn og sendiráðið reka hér á landi eins og
í öðrum löndum. Um þær upplýsingar hafa
hvorki Morgunblaðið né Vísir, Tíminn né Al-
þýðublaðið, treyst sér að ræða. Herstöðvaflokk-
unum hefur verið bent á, að þær skoðananjósn-
ir og persónunjósnir muni ekki bundnar við
„kommúnist,a“, ekki einu sinni í þeirri fábjána-
legu merkingu sem bandarískir áróðursmenn
leggja í það orð, heldur muni einnig seilzt til
þess að safna „skýrslum“ um áberandi menn
herstöðvaflokkanna. Hver veit nema þær skýrsl-
ur séu þeim mun nákvæmari sem hlutaðeigend-
ur eru háttsettari í stjórnmálalífinu, því að
sjálfscgðu þykir bandarískum stjórnarvöldum
mikið við liggja að þekkja „sína menn“, svo
þau geti með þeim mun meiri árangri spilað á
þá til áframhaldandi undanláts og óhappaverka,
eins og gert hefur verið þegar samþykktur var
Keflavíkursamningur, inngangan í Atlanzhafs-
bandalagíð. herinn kallaður inn í landið 1951,
og fyrirU-’mnirnar gefnar varðandi Efnahags-
bandalagið.
|>að væri því áreiðanlega langhollast fyrir ráða-
menn herstöðvaflokkanna að snúa við blað-
inu. láta blöð sín hjálpa Þjóðviljanum til að
efla það almenningsálit, að það sé ósæmilegt
og vítavert ef íslenzkur maður tekur að sér
njósnir fyrir erlend ríki, hvaða ríki sem í hlut
á, hvort sem slíkt heyrir beint undir einhverja
lagagrein eða ekki. Viðbrögð aílra blaða her-
stöðvaflokkanna gætu bent til þess, að einmitt
betta almenningsálit óttist þeir, og það kastar
óneitanlega dálítið einkennilegu ljósi á afstöðu
þeirra til njósna á íslandi. — s.
S'jnnudagur 7. apríl 1963
>:::
skak>attur#ritstj. sveinn i i t
iiiiSSSÍÍi:
S.nurt brauð
Snittur. Ö1 Gos og Sæigæt).
Opið frá kl. #—23.30.
Pantið tímaniega i ferming-
aveizluna.
INNHBIMTA
LÖGFKÆei&TORF
(Euwc hótar nú að vinna
riddarann með Da5 og Hcl.
Aljechin tekur því hað ráð að
fórna manni. til að réyna að
fá eitthvert spil).
12. — — Rxe4 13. Rxe4,
Rxd5 14. Dcl. Bf5 15. R?3,
Hc8 16, Dd2. Rxf4 17. Dxf4
(Eitt peð hefur Aljsch.n
fyrir manninn og virð'st í
fyrstu geta unnið annað, á b2,
en við nánari athugun kemur
bó í ljós, að svo er eigi: 17.
— — Bxb2 18. Rxfö, Bxal
(Eða 18.--gxf5 19. Ha—
bl o. s. frv.). 19. Dh6!, Bf6
20. Rg5, og hvítur mátar í
næsta leik).
17.-----Bc2 18. Db4. Dd8
19. Rel, Ba4 20. Hbl Bd4
(Aljechin neytir nú til hins
ýtrasta hugmyndaflugs síns, en
of seint. Ætlunin er að ná
jafptefli eftir 21. b3, a5 22.
Da3, Bc5 23. Bb2 Bd4 o.sfrv.).
En Euwe sér við gildru bess-
ari).
21. Rf3. Bc5 22. Dh4, Bc2
23. Hb—cl, f6
(Leikið til að hindra Rg5,
sem vofir yfir. Ef i. staðinn 23.
-----Bb6, þá 24. Rg5, h5 25.
Rxh5!. gxh5 26 Hxc2 og síð-
an Dxh5).
24. Bc4t,
(24. Hxc2, Bxf2t 25. Hxf2,
Hxc2 væri öllu einfaldari
vinningsleið fyrir hvítan).,
24. — — bxc4 25. Dxc4t,
Kg7 26. Dxc2, Da5 27. De2, e5
28. a3. Be7 29. Rd4, Hxcl 30.
Hxcl, Kh8
(Hér komst Tartakower
gamli svo að orði, að svartur
hefði misst gullvægt tæk’færi
til að gefast upp!).
31. Rc4, Dc7 32 Dxa6, Hc8
33. Rfl. Hb8 34. Rxe7,
(Hótar á f6).
34. — — Dxc7 35. Hc8t,
Hxc8 36. Dxc8+
og loks gafst Aljechin upp.
Hvernig ekki á að tefia
Mjög sýnist það misjafnt,
hvernig menn eru upplagðir til
að tefla skák. Virðist það gilda
um menn af öllum styrkleikg-
gráðum, stundum er eins og
allt leiki í höndum þeirra, rök-
lögmál hinna þyngstu visinda
ganga upp eins og þægur kap-
all. án sýnilegrar fyrirhafnar
teflandans. í annan tima leika
jafnvel heimsfrægir skáksnill-
ingar, já heimsmeistarar, svo
áberandi afleiki að það er líkt
og vanþroska böm hefðu hald-
ið þar um stjórnartauma.
Hver er orsök þessa?
Vafalaust geta margvíslegar
orsakir komið þar til greina,
bæði andlegar og Mkamlegar.
allt frá sálfræðilegum kom-
pleksum til þreytu og jafnve.
timburmanna. Skáklistin gerir
ákaflega harðar kröfur til and-
legs jafnvægis. líkamsþróttar
og líkamshreysti, og brennivín
þolir hún frámunalega illa.
En með þvi, að þátturinn
vill ekki hætta sér of langt út
fyrir sérsvið sitt, skáklistina,
þá mun hann ekki fara lengra
út í þá sálma að sinni.
En tilefni þessara hugleið-
inga var skák. sem ég var að
skoða úr einvígi þeirra Alje-
chins og Euwe um heimsmeist-
aratitilinn 1935. Sem kunnugt
er, vann Euwe þá heimsmeist-
aratignina af Aljechin í 30
skáka einvígi með eins vinn-
ings mun, en Aljechin endur-
heimti titilinn tveimur árum _
síðar. ^
Skákin sem ég birti er 12.
skákin úr einvígi þessu. Alje-
chin afsakaði sjálfur tafl-
mennsku sína í þessari skák
með þvi, að hann hefði verið
of sigurviss. þegar hér var
komið einvíginu, en vinningar
stóðu 614 : 4% honum í hag,
áðuf en skákin var tefld.
Skulum við nú líta á skák-
ina. Hún er einkum girnileg
til fróðleiks fyrir þá, sem ekki
vita, hvernig ekki á að tefla.
Hér ræðast þeir við fyrrvcrandi heimsmeistari i skák Max
Euwe og núverandi heimsmeistari Mikhail Botvinnik.
(Óheppilegur leikur á þessu
stigi. Algengast er nú 7.-----
Bg4 og síðar — — Rfd7, og
er sú !eið kennd við Smýslov).
8. Bf4, b5?
(Sem betur fer eru slíkir
leikir sjaldgæfir í heimsmeist-
araeinvígjum. Aljechin fórnar
peðinu á c7 og fær bókstaflega
ekkert í staðinn, nema tapaða
stöðu).
i). Dxc7, De8
(Sumir halda, að Aljechin
hafi hér flaskað á leikjaröð-
inni: 8. — — Dxc7 9. Bxc7,
b4 10. Ra4. Rxe4? 11. Rb6 o.
s. frv. En hver er þá skýringin
á því, að sjálfur Aljechin sér
ekki 3 le’ki fram í tímann í
tiltölulega einfaldri stöðu?).
10. Be2, Rc6 11. d5, Rb4
12. 0—0,
Hvítt: Euwe.
Svart: Aljechin.
12. einvígisskák 1935.
GRtÍNFELDSVÖRN.
1. d4, Rf6 2. c4 g6 3. tóc3, d5
(Griinfeldsvörn er ein af
þeim vörnum, sem hafa veitt
tönn tímans einna harðast við-
nám, því enn í dag er hún
tíðum tefld með góðum á-
rangri, sbr. t.d. 4. einvígisskák
Inga og Friðriks).
4. Db3, dxc4 5. Dxc4. Bg7
6. e4, 0—0 7. Rf3, a6
v^áwóq. óummm
l>Gstotofdtœ./7,vr<í Simi- 71970.
BRAUÐSTOFAN
Vesturgðtu 25.
Sími 16012.
Sængur
Endurnýjum gömlu sængun
ar. eigum dún- ob fiður
beld ver
Dún- on fiðurhreinsm
Klrkjuteig 29. sfmi 33301
LÁRÉTT: — 1 tollana, 6 ekki saklaus, 8
gamli tíminn, 9 ónýtt dót, 10 ákveð, 12
árhundraðaskipti, 14 gefa frá sér hljóð,
16 gef vatn, 18 gagnsæjan, 21 krakki, 23
erfingi, 25 kattarvæl, 28 heimatilbúinn
drykk, 29 vandar, 30 á nefi 31 drullu-
sokkurinn.
LÓÐRÉTT: — 1 falla í svefn, 2 smápen-
ingar, 3 ferðaskýlin, 4 strýkur, 5 and-
styggð (d=ð), 6 formælir, 7 illa farinn
blettur, 11 gekk, 13 skipun (útlenzku-
leg), 15 kipp, 16 hljóðgjafinn, 17 ung-
skáta, 19 útlend borg, 20 kraftur, 22 fer
í sundur, 24 forfeðurna, 26 Ölvíma, 27
jómfrúin.
Lausn á krossgátu 8 — 1963
LÁRÉTT: 1 stefnumál. 6 sök. 8 kannaði.
9 glott. 10 afréð. 12 launaði. 14 aíar. 16
algera. 18 gættin. 21 afar. 23 slakara 25
sakna. 28 aftar. 29 reislan. 30 ISR. 31
risaturns.
ÍjÓÐRÉTT: 1 sakka. 2 Einar 3 Njarðar
I meitla. 5 lognu. 6 skopast.. 7 köttinn.
II fíl. 13 arga. 15 faar. 16 austari. 17
grautur. 19 ærslist, 20 inn 22 Farris. 24
aurar. 26 kelur. 27 Arnas.