Þjóðviljinn - 01.05.1963, Blaðsíða 4

4 SfÐA
HðÐVILHNN
Miðvikudagur 1. maí ' 1963
Ctgefandi:
Bitstjórar:
SamemmgarflokkUT aiþýðu — Sósíalistaflokk
urinn. —
ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur Guðmundsson Cáb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V Friðbióísson.
'fits* íuplýsmgar. orentsmiðja: Skólavörðust. 19
Sími 1.7-500 C5 línur) Áskriftarverð kr 65 á mánuði
Mann-
réttíndi
k llt frá upphafi hinnar alþjóðlegu verklýðshreyf-
ingar hefur baráttan fyrir hóflegum vinnu-
tíma verið eitt megintakmark launþega; menn
skildu það vel að því aðeins býr fólk við sóma-
samleg lífskjör að það hafi rúmar frístundir til
þess að sinna hugðarefnum sínum, mennfun,
skemmtunum og hvíld. Lengi vel var markmiðið
8 stunda vinnudagur, og á það var lögð áherzla
á baráttudegi verkalýðsins fyrsta maí. En í fjöl-
mörgum löndum er sú krafa nú orðin úrelt með
öllu, vinnudagurinn er þegar orðinn mun skemmri.
En hér á íslandi hefur launþegum ekkert orðið
ágengf í þessu efni; hin samningsbundnu ákvæði
um 8 stunda vinnudag fela aðeins í sér tvenns-
konar eða þrennskonar kaupgreiðslur á degi hverj-
um; kaupinu er aðeins skipt f dagvinnu, eftirvinnu
og næturvinnu. Það er mjög algengt að verkafólk
á íslandi vinni tvöfalf lengur en starfssystkini
þess í nálægum löndum. Og þjóðfélagið neyðir
menn til þessarar vinnuþrælkunar; dagvinnu-
kaupið á íslandi er miklu lægra en í nokkru ná-
lægu landi — svo lágt að ritstjóri Alþýðublaðsins
hefur kveðið upp þann dóm að óbreyttur dag-
launamaður sem ætlaði sér að lifa af átta stunda
kaupi yrði hungurmorða — en muninn reyna
menn að vega upp með því að leggja á sig lengri
og lengri vinnutíma og sækjast sérstaklega eftir
því að vinna á nætumar og á lögskipuðum hvíld-
ardögum. Ekki ætti að þurfa að færa rök að því
hversu ógnarleg þjóðfélagsleg meinsemd þessi
vinnuþrælkun er, menn sem þannig sfrita fara
á mis við margt af því sem gefur lífinu gildi, og
margir þeirra falla fyrir aldur fram.
^ylfi Þ Gíslason hefur margsinnis lagt áherzlu
á það að vinnutekjur manna hafi á undan-
förnum árum orðið um það bil tvöfált meiri en
svarar fullum dagvinnulaunum verkamanna. Sú
staðreynd er til marks um það hversu síórfelld
aukavinnan er, en hún gefur einnig til kynna hvert
kaupgjald efnahagskerfi íslendinga þolir. Verkefni
það sem við blasir um þessar mundir er því það
að stytta vinnutímann í eðlilegt horf án þess að
nokkuð skerðist árstekjur þær sem Gylfi Þ. Gísla-
son talar mest um. Til þess þarf fyrst og fremst
breytt fyrirkomulag á atvinnurekstrinum, það þarf
að vinna bug á hverskonar skipulagsleysi, aftur-
haldssemi og tregðu hjá atvinnurekendum; þeir
þurfa að láta sér skiljast það að hámarksákvæði
um vinn’itíma eru meðal óhjákvæmilegustu mann-
réttinda.
Ffc^ráttan fyrir styttingu vinnufímans með óskertu
^ arskaupi hlýtur að verða meginverkefni verk-
lýðssamtgkanna á næstunni, á sama hátt og B.
S.R.B hefur miðað kröfugerð sína við það að
eðlilegur vinnutími einn saman eigi að tryggja
áómasa-miegar tekjur Launþegar munu fylkja liðí
um bá kröfu í dag, 1. maí. þeir munu hafa hana
að leiðarljósi í alþingiskosningum þeim sem fram-
undan eru og í öllum aðgerðum samtaka sinna. Á
bessn <;viði er hægt að vinna stórsigra á næst-
unn; * bofa samstöðu og baráttukjarki. — m.
Framhald af 1. síðu.
ástæða en oft áður til þess að
hvetja allt vinnandi fólk til þess
að fjölmenna í kröfugönguna og
Þrjótarinn á heim-
ieið með Pailíser?
Það eitt er að frétta af Mil-
wood málinu að utanríkisráðu-
neytið hefur borið fram ítrek-
uð mótmæli við brezka sendi-
herrann hér og krafizt þess að
John Smith skipstjóri verði
framseldur. Sendiráðið hefur
syarað því til. að brezka stjórn-
in telji sig ekki eiga sökótt
við manninn og geti því ekki
framselt hann nauðugan.
Af Palliser er það að segja, að
hann mun vera kominn til Orkp-
eyja með skipstjórann innan-
borðs. Skipið kom þar við til :að
taka olíu, en ekki er vitað hvert
það hefur haldið síðan.
Síðdegis í gær barst sakadóm-
araembættinu formleg kæra frá
Landhelgisgæzlunni og Þórarinn
Bjömsson skipherra á Óðni gaf
skýrslu um atburðina.
Borgardómaraembættið bvað
ólíklegt að nokkur sjóréttur yrði
í árekstrarmálinu; það yrði trú-
lega tekið fyir hjá sakadómara
um leið og landhelgisbrotið.'
Ofbeldi Breta
Framhald af 12. síðu.
Við brezku stjórnina
að sakast
Ýms dæmi eru um það að
brezkir togaraskipstjórar hafi
einskis svifizt til þess að kom-
ast undan landhelgisgæzlunni,
og' 'stjóm Bjarhá Benediktssonar
á þeim málum ýtir undir þá
iðju eins og áður hefur verið
rakið. En þetta mál er nú orð-
ið miklu clvarlegra og umfangs-
meira. Brezki flotinn hefur verið
notaður til að b.jarga veiðiþjóf-
um undan réttvísinni; nú er við
brezku stjórnina að sakast en
ekki neinn togaraskipstjóra. Neiti
brezka stjórnin að framselja
lögbrjótinn neitar hún að virða
fullveldi Islands og alþjóðalög.
Undirlægjumennimir í rikis-
stjóro fslands hafa auðvitað
ímyndað sér að þeir mjmdu á-
vinna sér vinsemd Breta með
samningnum um land-helgina sem:
hleypti brezkum togurum inn í
sex mílur og afsalaði landgrunn-
inu utan 12 mílna. En þeir hafa
í staðinn uppskorið hjá Bretum.
þá fyrirlitningu sem alltaf verð-
ur afleiðing undirlægjuháttar.
Framkoma Breta i Milwood-
málinu sýnir að brezk stjómar-
völd telja að hægt sé að bjóða
ríkisstjórn fslands allt — enda
hafa þeir af því langa reynslu
að það mat sé rétt.
mótmæla á þann hátt gerræði
íhaldsmeirihlutans í útvarpsráði.
Allír með í kröfu-
göngu Verkalýðs-
félaganna
Voldug kröfuganga og glaesi-
legur útifundur verkalýðsfélag-
anna við Miðbæjarskólann sýna
klofnings- og kjaraskerðingar-
mönnunum innan verkalýðs-
hreyfingarinnar að vinnandi
fólk er staðráðið í að bera kröf-
ur sínar, kröfur Alþýðusambands
íslands, fram til sigurs. Látum
kröfugönguna 1. maí verða
fyrsta áfangann í sókn til
baettra lífskjara.
Allir út á götuna í dag. Tak-
ið þátt í kröfugöngunni frá upp-
hafi. Mætið við Iðnó eigi síðar
en kl. 2 e.h.
Að geími tilefni
vill Verzlimarmannafélag Reykjavíkur taka
fram að augiýsing Landssambands íslenzkra
verzlunarmanna varðandi 1. maí er V.R óvið-
komandi.
Verzlunar- og skrifstofufólk á félagssvæði V.R.
mun vinna til kl. 12 á hádegi 1. maí, eink og
venja hefur verið.
Félagsfólk V.R. ei hvatt til að taka þátt í há-
tíðahöldum Fulltníaráðs verkalýðsfélaganna í
Reykjavík 1. maí
VERZLUNARMANNAFÉLAG REYKJAVÍKUR.
Ameríkuleikirnir um
síðusiu helgi
+ Ameríkulcikamir í frjáls-
um íþróttum fóru fram um
síðustu helgi í Sao Paulo.
Meðal afreka voru þessi: 100
nV 1) Figuerola, Kúbu, 10.3,
2) Herrera, Venezuela 10.4 3)
Murchinson, USA 10,5. 110 m
grindahL; 1) W. May, USA
14.1. 2) Betancourt, Kúbu
14.1, 3) Da Conceiaco, Bras-
Ilíu 14.4. 400 m hlaup: 1)
James Johnson, USA 46.7, 2)
Mel Spence, Jamaica 46.8.
Kringlukast: 1)' Humphres,
USA 57.82. Stangarstökk: 1)
David Tork, USA 4.90 m. 100
m kvenna: 1) Edith McGurie,
USA 11.5. 2) Miguelina Cob-
can, Kúbu 11.5: Hástökk:
Gene Johnson, USA 2.11.
5000 m: Suarez, Argentínu
14.25,8 mín.
ir Á morgun fer fram úr-
slitaleikurinn í ensku bikar-
keppninni. Það eru Leicester
og Manchester Unided sem
mætast á Wembley.
Sendum starfsfólki okkar og landsmönnum
öllum beztu kveðjur í tilefni af 1. maí.
Bæjarútgerð
Reykjavíkur

Landsba inki
Íslanc Reykjavík — Austurstræti 11- Is - Sími 17780.
OTIBC 1 REYKJAVlK:
Austurbæj^irútibú, Laugav. 77. Langholtsútibú, Langholtsv. 43 Vegamótaútibú, Laugavegi 1 3 Vesturbæjarútibú, Háskólabíói við Hagatorg Sími 11600 Sími 38090 Sími 12258 Sími 11624
OTIBO OTI Á LANDI:
ísafírði — Akureyri
Húsavík — » Eskifirði
Seifossi — Gríndavík
Kefíavik á
Afgreiðsla í KEFLAVÍK í húsakynnum Snari | sjóðs Keflavíkur, Suðurgötu 6.
ANNAST ÖLL BANKAVIÐSKIPTl INNAN LANDS OG UTAN.