Þjóðviljinn - 07.05.1963, Blaðsíða 8

8
SlÐA
ÞJÖÐVILJINN
*
Þriðjudagur 7. mai 1963
//
ÞA VAR SAGT A GLUGGANUM"
„Margt býr í þokunri, þok-
aðu lokunni“. En bóndadóttir-
in, er vakti og gætti bæjarins,
hún lét ekki tröllið á gluggan-
um glepja sér sýn, heldur stóð
hún trúan vörð um velferð
heimilisins, og sjálfrar sín.
Svar hennar var ákveðið og
neitandi, en kjarni þess var
þessi: „Stattu og vertu að
steini, engum þó að meini.“
Þannig er íslenzk þjóðsaga
full af lífsspeki til varnaðar
þjóðinni á göngu hennar
gegnum aldirnar. Og tíminn
spinmur sinn vef. Tröllsandlit
birtast öðru hverju á glugga
þjóðarinnar og biðja um að
þokað sé lokunni, svo að þau
megi með loppu sinni þreifa á
þeim verðmætum sem í bæn-
um eru geymd, og hafa þau
á braut með sér. Islendingar
hafa löngum verið tortryggn-
ir þegar tröllsandlit hafa birzt
á gluggum þeirra, og beðið
um að þokað væii lokunni frá
bæjardyrum. Þeir hafa því
oftast svarað á svipaðan hátt
og bóndadóttirin í þjóðsög-
unmi, og það hefur verið okk-
ar gæfa.
Þó fór svo, að íslenzk rík-
isstjóm sem kenndi sjálfa sig
við viðreisn í þessu landi, hún
hlustaði á tröllið, en að þvi
búnu þokaði hún lokunni frá
bæjardyrum. Hún opnaði að
nokkru aftur íslenzka fisk-
veiðilandhelgi fyrir erlendum
veiðiskipum. Þegar brezk tog-
araútgerð var að þrotum
komin vegna aflaleysis, þar
sem gersamlega hafði mis-
tekizt að láta togarana
veiða undir herskipavernd í
okkar landhelgi, þá rjúka ís-
lenzk stjórnarvöld til og opna
12 m’ílna fiskveiðilandhelgina
á ýmsum stöðum upp að 6
mílna marítalínu fyrir erlend-
um veiðiskipum. Fyrst voru
það brezkir sem urðu þessa
aðnjótandi, en brátt sigldu
aðrar þjóðir í kjölfarið. Land-
helgislöggjöfin var rofin.
Það heitir víst svo, að um
þessi frfðindi gildi samningur,
og að okkur verði aftur feng-
in í henidúr 12 mílna landhelg-
in að skömmum tíma liðnum.
En ég spyr þig lesandi góður,
treystir þú þeim til að gæta
bæjardyra, sem áður ei-u
þekktir að því, að hafa þokað
lokunni, þegar tröllið bað um
að komast í bæinn, svo að
það mæti þreifa með loppu
sinni eftir nokkrum verðmæt-
um?
Tröllið mun aftur birtast,
og biðja um að bæ okkar
verði ekki lokað fyrir því, og
hverju verður þá svarað?
Verður íslenzka bóndadóttirin
þá til andsvara, og vísar tröll-
inu á bug, eins og forðum í
þjóðsögunni? Eða verður önn-
ur istöðuminni þá á verði sem
áður hefur komizt í bland við
tröllin? Máske tileinkaö sér
hugsunarhátt þeirra, og gerir
sér ekki grein fyrir öðru en
að hún sé úr þeirri fjöl-
skyldu? Á svari við þessari
spumingu getur oltið gæfa
eða ógæfa. llf eða dauði í
þessu landi.
Leikþáttur á hafinu
Þau tíðindi gerðust morg-
uninn 27. apríl s.l. að varð-
skipið Óðinn kom að Aber-
deen-togaranum Melvood, þar
sem hann var að veiðum inn-
an 6 mílna límunnar undan
Skeiðarárósum. 1 stað þess að
hlíða stöðvunarmetki varð-
skipsins, tók togarinn stefnu
til hafs og sinnti í engu fyr-
irskipunum Óðins-manna.
miklu hraðskreiðara, hélt á
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kúld
Þegar varðskipið. sem var
hlið við togarann sveigði tog-
arinm allt í einu að því með
þeim afleiðingum, að skipin
rákust saman. en að því búnu
hélt togarinn ferð sinni á-
fram á haf út. Þegar hér var
komið sögu, þá er sagt að
foringi íslenzka varðskipsins,
Þórarinn Björnsson, hafi gert
um það fyrirspurni til for-
stjóra Landhelgisgæzlunnar
hvort hann mætti beita fall-
byssu varðskipsing til að
stöðva togarann, en fengið
neitandi svar.
Þegar þetta er að gerast á
hafinu sitja þeir saman í
skrifstofu Landhelgisgæzlunm-
ar, forstjóri hennar, Pétur
Sigurðsson, og brezki sjóliðs-
foringinn Hunt, æðsti maður
á herskipinu Palliser, sem
sent hefur verið á íslandsmið
brezku togurunum til fullting-
is.
Þáttur
Pallisermanna
Sagan segir, að hinm brezki
herskipaforingi hafi haft
skamma viðdvöl í skrifstofu
Landhelgisgæzlunnar eftir að
honum voru sögð tiðindin um
að brezkur togari væri á
flótta undan íslenzku varð-
skipi Næst gerist það, þegar
Palliser nær Óðni og togaran-
um Melvood á hafi úti. Her-
skipsforingirun fær togaraskip-
stjórann til að stöðva skip sitt,
það er mannaður bátur frá
herskipinu sem heldur rakleitt
um borð í togarann, tekur þar
meginhluta skipshafnar á-
samt skipstjóra og flytur á
burt en setur sjóliða um borð
'í togarann í staðinn. Rétt á
eftir koma svo íslenzkir varð-
skipsmenn um borð í togar-
ann, grípa í tómt, þar sem
bæði skipstjóri og stýrimaður
eru farnir frá borði en í
þeirra stað eru komnir um
borð sjóliðar úr flota hennar
hátignar Bretadrottningar.
Hunt flotaforingi tekur skips-
höfn togarans um borð til sín,
að undanteknum skipstjóra,
en með hann sendir hann
hraðbát sinn rakleitt um borð
í annan brezkan togara, sem
er á útleið
Þegar nú Þórarinn Björns-
son foringi íslenzka varð-
skipsins sér að hér eru brögð
í tafli, þá vill liann ekki una
slíkum málalokum og heldur
á Óðni á eftir brezka togar-
anum Juniper sem hélt á
fullri ferð með stefnu á Skot-
land með Smith skipstjóra af
Milwood um borð.
Næst gerist svo það,
að Hunt flotaforingi
sækir Smith skipstjóra
um borð í Juniper og
tekur hann til sín yfir í
Palliser, ekki til að af-
henda hann ísl yfir-
völdum til dóms, heldur
einvörðungu til að koma
honum undan til Bret-
lands Og nú er Smith
skipstjóri ásamt stýri-
manni og mestum hluta
skipshafnar í Bretlandi,
fluttur þangað með her-
skipi hennar hátignar
Bretadrottningar. Og
annað er ekki hægt að
sjá. þegar þetta er skrif-
að, en að brezkum yfir-
völdum lí'ki þetta állvel.
1 það minnsta hafa ekki
brezk yfirvöld beðizt
neinnar afsökunar á
framferði Hunt flota-
forinigja. svo vitað sé.
Hverju var
Bretum lofað?
Því er ekki að leyna,
að illur grunur hefur
Unglinga
vantar um tíma til innheimtustarfa, fyrir
og eftir hádegi.
TILBOÐ
Vegna byggmgaframkvæmda Menntaskól-
ans í R^ykjavík óskast tilboð í húsin á
lóðunum nr. 9 og 11 við Bókhlöðustíg og
skúr á ióðinni nr. 4A viö Amtmannsstíg
til brottflutnings eða niðurrifs fyrir 20.
þ.m. — Tilboðin verða opnuö 10. þ.m. kl.
10 f.h„ á skrifstofu húsameistara ríkisins,
Borgartúni 7, að viðstöddum bjóðendum.
Húsameistaraskrifstofan veitir nánari upp-
lýsingar kl. 10—32 daglega.
BYGGINGANEFND MENNTASKÓLANS.
læðst að mönnum í sambandi
við þetta mál. Það er spurt
manna á meðal, hvort eirn-
hverju þv*i hafi verið lofað í
sambandi við landhelgissamn-
inginn við Breta. sem íslenzku
þjóðinni sé ekki kunnugt um.
Samvinna Landhelgisgæzlunm-
ar og brezki-a herskipafor-
inigja hefur magnað þenn-
an grun. Hefur brezkum
yfirvöldum verið lofað því, að
ekki skuli skotið á brezka
landhelgisbrjóta kúluskotum ?
Hafi því verið lofað, þá getur
maður búizt við að sú vit-
neskja sé nú á vitorði brezkra
togaras'kipstjóra, sem að sjálf-
sögðu mundu nota sér slíkt
út í æsar.
Framferði flotaforingjans á
Palliser, við að koma hinum
brotlega togaraskipstjóra und-
an íslenzkum lögum, hefur
jafnvel verið afsakað í mál-
gögnum ríkisstjórnarinnar
með því að Smith skipstjóri
hafi verið óður. Svo birtist
samtal í Morgunblaðinu við
vélstjóra togarans. Blaðamað-
urinn spyr: „Skipti Smith
skipstjóri aldrei skapi í við-
ureigninni við Óðin?“ „Hann
var alltaf rólegur. En hann
var reiður og vonsvikinn yfir
afstöðu s'kipherrans á Pallis-
er.“ Þannig lýsir vélstjórinm
þeim manni sem sagður er
hafa verið svo óður að flota-
foringinn hafi verið til neyda-
ur að koma honum undan.
Ennþá hefur litil reisn sézt í
sambandi við þetta mál frá
hendi íslemzkra valdhafa. og
væri þó full þörf á því. Og
séu einhverjir leynisamningar
til í sambandi við hinn yfir-
lýsta landhelgissamning við
Breta. þá á íslenzka þjóðin
heimtingu á, að fá að vita í
hverju slíkur samningur er
fólginm. En það er engan veg-
inn ástæðulaust að margir
halda nú að svo sé, þar sem
framkvæmd íslenzkrar land-
helgisgæzlu virðist vera koni-
in að hálfu í hendur brezkra
herskipa og undirtök þeirrár
gæzlu algjörlega.
Lágkúruhátturinn 1 sam-
bandi við þetta Melwood-mál
er svo algjör, bæði frá hendi
stjórnar Landhelgisgæzlunnar
og íslenzkra stjómarvalda, að
til eindæma verður að telja.
Því er það að Islendinga
hefur almennt sett hljóða við
þessi tíðindi.
Voriö er á næsta leiti
Vorið fikrar sig óðum norður eftir - Paris, London, Hamborg eru lausar úr greipum vetrarins. Við
þurfum ekki að halda lengra en til Kaupmannahafnar, þar er komið dýrlegt vor. Og þangað flytur
Flugfélagið yður á skammri stundu
á.
þér spariö 1688 krónur
með þvi að njóta vorsins í Kaupmannahöfn. Með hinum riýju, lágu vorfargjöldum Flugfélagslns getið
þér sparað upphæð, sem jafngildir 7 daga dvöl á góðu hóteli! Og sama máli gegnir um London,
París, Amsterdam, Hamborg, - þarf að hugsa sig frekar um?
Nú er timinn til að varpa af sér vetrarhamnum og taka sér far með Flugfélaginu til Hafnar á vit
vorsins!
Leitið upplýsinga
hjá ferðaskrif-
stofunum eða
Flugfélaginu um
vorfargjöldin
lágu, sem gilda
til 1. júní.
~m y JÞ
v/gýefaf Á/av/ds^
i
i
I
i