Þjóðviljinn - 25.05.1963, Blaðsíða 3

Laugardagurinn 25. maí 1863
HÖÐVIUINN
sída 3
I landamærum Dóminikanska lýðveldisins og Haiti Mikiil atifundur í Moskvu
'yawrmxmttM aiMæe ' - * WHBMKKKM A &r !•••! 1*1.1 <. J Ji
ite. Geysilegurmannf|oldihlyddi
; ÍRRHílU M: 'Ui IH - ; n: u
MOSKVU 24/5 — Á annað hundrað þúsund manns voru
í gær á útifundi sem haldinn var í Moskvu til heiðurs
Fidel Castro, forsætisráðherra Kúbu. Þeir Castro og
Krústjoff héldu báðir langar ræður og var ákaft fagnað
af hinum mikla fjölda fundarmanna. Krústjoff fullvissaði
Castro um að Sovétríkin myndu standa við loforð sín og
koma Kúbumönnum til hjálpar með öllum tiltækum ráð-
um, ef Bandaríkjamenn svikju heit sín um að láta þá
í friði.
Það er enn ófriðlegt á landamærum Haiti og Dóminikanska lýðveldisins, þótt enn hafi ekki
komið til neinna átaka þar. Dóminikanska stjómin hefur sent liðsauka til landamærasveita
sinna og sést hér einn herflokkur hennar á leið til landamæranna.
Fjórír Bðndaríkjamenn
hafa kliffö Everesttind
KATMANDC 24/5 -
inn miðvikudag og
vann amerískur
mannahópur það
- Síðastlið-1 verið þörf. Þá bættist það við,
fimmtudag að þegar allhátt var komið brast
f jallgöngu-1 þá bolta og reipi til að snúa við,
afrek, að og urðu því að halda áfram
ganga í tvennu Iagi á hæsta
fjall jarðar. fjalliö Everest í
Hiimalajafjöllum. Þeir William
TJnsoeld og Thomas Hornbein
náðú tindinum frá vestur-
hlíðinni, og eru þeir fyrstu í
heiminum, sem það heppnast.
Barry Bishop og Luther Jerstad,
sem fóru hina venjulegu leið eft-
ir austurhiíðinni. stóðu á tind-
inum á miðvikudag.
Bishop og Jerstad náðu tind-
inum á nóni eftir staðartíma.
Þrem klukkustundum síðar kom-
ust þeir Unsoeld og Hombein á
leiðarenda. Brezkur fjallgöngu-
máður, er þátt tók í leiðangrin-
um á Everest 1953, hefur látið
svo um mælt, að förin upp vest-
urhlíðina sé mesta afrek í fjall-
göngum, er sögur fari af.
Fjallgöngumennimir voru
heppnir með veður, og á mið-
vikudag var lítill sem enginn
vindur á fjallinu. Unsoeld og
Hþrnbein tilkynntu það aðal-
stöðvum leiðangursins í útvarpi,
aa ferðin upp vesturhlíðina hefði
vérið erfið og mikillar varkámi
hvað sem tautaði og raulaði.
Talsmaður aðalstöðvanna sagði
svo á fimmtuadgskvöld, að hin-
ir fjórir göngugarpar væru vænt-
anlegir til aðalstöðvanna á
föstudagskvöld. Bent er á nokk-
ur atriði, sem gera þessa fjall-
göngu merka fremur öðrum. í
fyrsta lagi er þetta í fyrsta
sir.n, sem Everest er klifið tvis-
var sinnum samdægurs. 1 öðru
lagi er þetta í fyrsta sinn. sem
vesturhlíðin er klifin, en hún
Kosmos 18. á
braut um jörðu
MOSKVU 24/5 — Átjánda gervi-
tunglinu af gerðinni Kosmos var
skotið á loft frá Sovétríkjunum
í dag. I tilkynningu um geim-
skotið er ekki sagt annað en
tunglinu sé ætlað að afla upp-
lýsinga utan úr geimnum. Kosm-
ostunglin eru talin hafa verið
af tveimur gerðum og þykir víst
að fjögur þeirra a.m.k. hafi ver-
verið látin lenda aftur á jörðinni.
hefur til þessa verið talin ill-
fær. I þriðja lagi má svo geta
þess, að þetta er fyrsta skipti,
sem nokkur klífur upp aðra
hliðina og niður hina.
Samkvæmt útvarpsfréttum frá
aðalstöðvum leiðangursins hefur
þá William Unsoeld og Barry
Bishop kalið nokkuð á fótum,
en þeir gistu í 8500 m hæð. Er
nokkur hætta talin á að þeir
kunni að fella tær af þeim sök-
um.
Krústjoff varaði Bandaríkin
við að hætta sér út í „ný ævin-
týri á Kúbu“ og sagði að slíkt
myndi leiða af sér enn meiri
hættu en vofði yfir heiminum
þegar Kúbudeilan stóð sem hæst
s.l. haust. Sovétríkin myndu æv-
inlega standa við hlið Kúbu-
manna og koma þeim til aðstoð-
ar ef þeir þyrftu þess með. Þjóð
sem gert hefur byltingu á fyrir
10.699 Serkir
reiSubúnir að
fara til Angóla
ADDIS AEBA 24/5 — Ben Bella
forsætisráðherra Alsír, lýsti því
yfir á ráðherrafundi Afríkuríkj-
anna í Addis Abeba, höfuðborg
Eþíópíu, í dag að tíu þúsund
serkneskir sjálfboðaliðar biðu
þess óþolinmóðir að geta komizt
til Angóla til að aðstoða lands-
menn í baráttunni gegn hinum
portúgölsku nýlendukúgurum.
Ráðherrafundi Nato
í Ottawa er lokið
Háifri lest af gulli
stolið í Engiandi
London 24/5 — Þrír grímu-
klæddir menn gerðu árás á
föstudag á geymsluhús dýrra
málma í London. Vörðinn börðu
þeir niður og höfðu á brott með
sér hálfa lest af gulli. Verðmæti
'ýfisins er meir en 30 milljónir
islénzkra króna. Glæpalýðurinn
ók á brott í vörubíl. Alls voru
bað 40 gullstengur, sem stolið
var. og vó nver þeirra 12 kg.
Þjófarnir voru klæddir sam-
festingum og höfðu dregið sliki-
sokka fyrir andlitin. Vörðurinn,
sem var barinn og bundinn,
slapp úr fjötrum stundarfjórð-
ungi síðar, og gerði lögreglunni
’-egar aðvart. Það er hald
inná, áð þfófunum hafi tekizt
’ ieynast inni í byggingunni
■r um daginn, meðan unnið
r að flutningi.
Lögreglan 'leitar dyrum og
dyngjum um alla London, og
allra flugvalla er vendilega gætt.
En þó er ætlun manna, að þýf-
ið, sem er eitt hið mesta sem um
getur í enskri sögu. sé tryggilega
falið £ London, og þar verði
stengumar bræddar upp.
OTTAWA 24/5 — Vorfundi ráð-
herranefndar Atlanzhafsbanda-
lagsins lauk í Ottawa í dag. AI-
gert samkomulag varð um það á
fundinum að leggja hluta af
kjarnorkubúnaði aðildarríkj-
anna undir herstjórn bandalags-
ins í Evrópu. Er hér um að ræða
brezkar sprengjuflugvélar, bún-
ar kjarnavopnum, og þrjá
bandaríska Polaris-kafbáta.
Skipaður verður sérstakur að-
stoðarforingi Lemnitzers, hins
bandaríska yfirmanns herafla
Nato í Evrópu, og er ætlunin að
Páfi hressist
Páfastóli 23/5 — Jóhannes páfi,
sem gefið var blóð á miðviku-
dag er honum elnaði sóttinn, var
miklum mun hressari á fimmtu-
dag. Tilkynnt hefur þó verið, að
fram að 2. júní muni páfi hvflast
til þess að safna kröftum á ný.
A fimmtudag kom páfi í glugg-
ann í bókasafninu, en var þá
mjög fölur. Hann blessaði hóp
af pflagrímum, er safnazt höfðu
saman á torginu fyrir neðan, og
rómur var mikill yfir málinu. A
þessu hvíldartímabili páfa mun
hann ekki gefa mönnum áheym,
nema knýjandi ástæður komi
til.
hann fjalli fyrst og fremst um
kjarnavígbúnað. Þá verður liðs-
foringjum úr herjum aðildar-
ríkjanna veittur greiðari aðgang-
ur en áður að málum sem varða
kjamavopn.
Þessi nýmæli breyta engu um
það meginatriði að það verður
eftir sem áður á valdi Banda-
ríkjanna einna hvort og hvenær
bandarísk kjamavopn verða not-
uð. Á ráðherrafundinum var eng-
in ákvörðun tekin um hina
bandarísku tillögu um að koma
upp svonefndum „marghliða
kjarnaher" innan Nato, en einn-
ig samkvæmt þeirri tillögu
myndi Bandaríkjastjóm hafa úr-
slitaákvörðun um hvort kjama-
vopnum skuli beitt eða ekki.
sér erfiða göngu og leiðin til
sósíalismans er vörðuð mörgum
erfiðleikum, en á þeim má sigr-
ast, sagði hann. Hver þjóð hefur
ótvíræðan rétt til að rísa upp
gegn harðstjórn, arðráni og kúg-
un, bætti hann við.
Standi Bandaríkin ekki við
skuldbindingar sínar gagnvart
Kúbu, munu Sovétríkin neyðast
til að uppfylla þau loforð sem
þau hafa gefið Kúbumönnum.
Krústjoff sagðist vilja gera
Bandaríkjastjóm ljóst hvílík
hætta væri á ferðum, ef hún
héldi áfram að leika sér að eld-
inum. Ný átök á Karibahafi
myndu stofna öllu mannkyni í
hættu, sagði Krústjoff.
Friðurinn í heiminum byggir á
valdajafnvægi milli ríkja auð-
valdsins og sósíalismans, sagði
hann' ennfremur, en þau valda-
hlutföll breytast stöðugt sósíal-
ismanum í vil. Kerfi nýlendu-
kúgunar og heimsvaldastefnu er
senn úr sögunni.
Friðsamleg sambúð er eina
meginreglan sem kemur til
greina í samskiptum hinna ýmsu
ríkja, hvert svo sem stjómarfar
þejrra er. Stéttabaráttan heldur
áfram og harðnar í auðvalds-
ríkjunum og sigur sósíalismans
er vís, en honum verður ekki
komið á með stríði. Sovétríkin
eru viss um sigur í hinni frið-
samlegu efnahagssamkeppni
sinni við Bandaríkin, enda sýna
skýrslur, sem samdar hafa verið
á vegum SÞ, að efnahagsþróunin
er tvöfalt hraðari í sósíalistísku
löndunum en auðvaldsheiminum,
sagði sovézki forsætisráðherrann.
Verður lengur en ætlað var
Áður en Castro tæki til máls
föðmuðust þeir Krústjoff og ætl-
aði fagnaðariátunum þá aldrei
að linna.
Castro sagði að hann myndi
dveijast lengur í Sovétríkjunum
en ráð hefði verið fyrir gert, en
annars hafði verið ætlunin að
heimsókn hans lyki með þessum
fjöldafundi. Hann lýsti yfir fullu
samþykki sínu við stefnu sovét-
stjórnarinnar í Kúbudeilunni s.L
haust og sagði að Sovétríkin
hefðu aldrei hikað andartak að
koma Kúbumönnum til aðstoðar
þegar Bandaríkin ógnuðu þeim.
En enda þótt allar tilraunir
heimsvaldasinna til að brjóta
byltinguna á Kúbu á bak aftur
hefðu mistekizt fram að þessu,
þýddi það ekki að þeir hefðu látið
af þeim. Kúbumenn hafa sigrað
vegna þess að flest ríki heims
styðja þær þjóðir sem berjast
fyrir frelsi sínu og sjálfstæði.
Castro talaði í heila klukku-
stund og lauk hann máli sínu
með því að bera fram þakkir til
sovétstjórnarinnar og Krústjoffs
persónulega fyrir allan stuðning
við Kúbumenn.
I gærkvöld var síðan haldin
veizla í Kreml Castro til heiðurs
og var honum þar sýnd marg-
vísleg virðing. Bresnéff forseti
afhenti honum Leninorðuna og
jafnframt var hann sæmdur
nafnbótinni „Hetja Sovétríkj-
anna“, en næsta fátitt mun vera
að útlendingar hljóti þann sóma.
Tveir unglingar
myrtir í Svíþjóð
S' [’.OKKHÓLMI 24/5 — 1 gær
fi ndust lík tveggja unglinga,
a mgrs^átján ára og hins fimm-
tan'ara, í skógi einum á Skáni
í Svíþjóð. 1 fyrstu var talið að
um dráp og sjálfsmorð hefði ver-
ið að ræða, en lögreglan telur
nú víst, að þeir hafi báðir verið
myrtir.
Suðnrnesieferð
á sunnudaginn
Á sunnudag verður farið á
Suðurnes á vegum Ferðaskrjf-
stofu ríki'sins. Lagt verður upp
frá Ferðaskrifstofunni Lækjar-
götu 3, klukkan 10 f.h. og ekjð
til Grindavíkur, en þar géfst
tækifæri til að ganga á Þor-
bjarnarfell. Þaðan liggur leið-
in út í Reykjanesvita, og síðan
að Hafnabergi. í berginu er
talsvert varp, og skilyrði ágæt
til þess að fylgjast með fuglin-
um. Til Reykjavíkur er áætlað
að koma um 7 leitið. Ráðlegast
er að hafa nesti með í ferðina,
því ekki verður stanzað við
greiðasölur á leiðinni. Leiðsögu-
maður verður Bjöm Þirsteins-
son, sagnfræðingur. Farmiða-
sala og upplýsingar hjá Ferða-
skrifstofunni fyrjr hádegi í dag,
og fcl. 9—10 á morgun. Sími
11540.
i
Kjarnasprenging í
Nevada-eyðimörk
WASHINGTON 24/5 — Bandaríska kjarnorkumálanefndin
skýrði frá því í gær að daginn áður hefði kjamasprengja
verið sprengd neðanjarðar í Nevadaeyðimörkinni. Sprengjan
var af meðalstyrkleika, þ.e. sprengimáttur hennar var á
við 20.000—1.000.000 lestir af TNT, Fyrir rúmri viku hafði
nefndin afboðað áður kunngerðar kjarnasprengingar £
Nevada, en talsmaður hennar vildi í gær ekki gefa neina
skýringu á því hvers vegna sprengingin í fyrradag hefði
verið gerð þrátt fyrir þá afboðun.

í
Ný, sjálfstæð, elnörð rödd um Sovétríkln
VALDIÐ OG ÞJOÐIN
w
//
eftir ARNÓR HANNÍBALSSON,
Höfundur bókarinnar, „Valdið og þjóðin" hefur lokið prófi í heimspeki og sálarfræði frá háskólanum í Moskvu.
Hann hefur ferðazt um landið og kynnzt mönnum og málefnum.
Ritgerðir Amórs Hanníbalssonar um lífið í Sovét eru skrifaðar af sannfærandi réttsýni og hófsemi. Höfundur
flytur mál sitt á skýru og skorinortu máli og er óháður allri pólitík. Við lestur þessara snjöllu ritgerða munu
íslendingar í fyrsta sinn fá rétta og all ítarlega mynd af stjóm og hagkerfi Sovétríkjanna, kynnast hugprýði og
þolgæði þjóðanna þar. — Bókin fæst hjá öllum bóksölum. Verð 155.00. HELGAFELLSBÓK.
4
4