Þjóðviljinn - 28.05.1963, Blaðsíða 7

Þriðjudagairinn 28 maí 1983
HðÐVILJINN
8ÍÐA J
BAGT EIGA ÞEIR. SEM STÆRA SIG
AF LANDHELGISSAMNINGNUM
Hér cru svart á hvítu sýnd þau hafsvæði, sem við að alþjóðareglum um grunnlinur fyrir firði
og flóa máttum helga okkur hvenær sem var, áður en samnJngurinn var gerður við Breta,
en samkvæmt honum eru nú um alla framtið háðar samþykki þcirra.
afhentur erlendri þjóð þvert
ofan í gildandi íslenzk lög.
Þegar þess er einnig gætt,
að grunnlínurnar voru ekki
hreyfðar á ýmsum þeim stöð-
um,þar sem við að alþjóða-
reglum um firði og flóa áttum
rétt til útfærslu en getum nú
engu breytt nema með sam-
þykki Breta, verður enn
greiniilegra, að við Islendingar
höfum verið látnir kaupa okk-
ar eigin eignir óbærilega háu
verði af Bretum.
Réttindi Breta
í landhelgi Islands
En fyrst svo er um hið
græna tré, útfærslu grunnlín-
unnar, hvað þá um hin atriði
landhelgisamningsins ?
Ér það okkur hagur að
leyfa Bretum veiðar innan 12
mílna landhelginnar í 3 ár á
þeim tímum og þeim stöðum.
sem þeir kusu sér?
Auðvitað eru 3 ár í sögu
þjóðar ekki ógnarlangt tíma-
bil. En nú má öllum ljóst
vera, að það var ætlan stjórn-
arinnar, að hér væri ekki um
3 ór að ræða einvörðungu,
heldur1 var það stjórnarinnar
áform, að þá yrðu bæði Bret-
ar .og Islendingar orðnir aðil-
ár að Efnahagsbandalagi Ev-
yRWy.fiZ Á grunóvelli þess voru
notin af íslenzkri landhelgi
komin á nýtt samningsstig,
ef þau þá voru ek'ki beinlínis
heimil öllum aðildarríkjum að
jöfnu.
Undir þriggja ára ákvæð-
inu bjuggu svi'k, og það er á
engam hátt séð fyrir endann
á því, hvernig framhaldi þessa
máls reiðir af.
Nú erum við boðnir á
Iandhelgis- og markaðs-
ráðstefnu hjá Bretum
Vafalaust hafa menn veitt
því athygli, að Bretar eru nú
að efna til ráðstefnu um land-
helgismál. Þeir bjóða að samn-
ingsborðinu til sin fyrst og
fremst þeim þjóðum, sem hafa
orðið vontoiðlar Efnahags-
bandalagsins eins og þeir
sjálfir. En þótt Island hafi
ekki opinberlega komið þv5 í
verk að sækja um a'ðild að
EBE, þá erum við samt meðal
þeirra þjóða, sem boðnar eru
til fiskmarkaðs- og landhelgis-
ráðstefnunnar hjá Bretum.
Það verður ekki mikill vandi
fyrir stjórnarflokkana, sem
samþykkt höfðu fyrir síðustu
kosningar að hvika hvergi frá
12 mílna landhelgi umhverfis
allt landið, og gerðu svo
En hér hefur aðeins verið
fjallað um þá hlið landhelgis-
samningsins við Breta, sem
opinberlega hefur verið birt-
ur. Hitt er þó vitað og við-
urkennt frá upphafi af stjóm-
arvaldanna hálfu, að hluti
samningsins var ekki birtur
heldur er leynilegur viðbótar-
samningur.
Þau atriði sem mes'
voru auðmýkjandi
voru Ieynileg
Hvergi hefur það opinber-
lega verið sagt, hvaða ákvæði
sá hluti samningsins kveður á
um.
Frá upphafi var þó vitað,
að þar voru ákvæði svo niður-
lægjandi og auðmýkjandi fyrir
Islendinga, að stjórnin taldi
sér ekki fært að birta þau
einkum með tilliti til þess, að
hún ætlaði að túlka samning-
inn sem „stórsigur Islands í
landhelgismálinu“ eins og við
höfum svo oft heyrt smánina
nefnda.
Einnig eru í leynisamningn-
um ákvæði svo hliðholl brezk-
um veiðiþjófum, að stjómin
mun hafa beðizt undan þvi,
að þau væru auglýst opinber-
lega.
En þótt þagað hafi verið
samninginn við Breta eftir
þær, að sverja fyrir frekari
landhelgissvik fyrir þessar
kosningar en setjast svo að
borðinu með Bretum og semja
að nýju, ef þeir fengju að-
stöðu til, eftir næstu kosning-
ar, enda er það margyfirlýst
stefna þeirra, að ekki þurfi að
vanda íslenzkum útvegi kveðj-
urnar, þvi við getum hvort
sem er ekki lifað á honum.
þunnu hljóðu um ákvæði
leyndsamningsins, þá þegja
ekki staðreyndirnar um fram-
kvæmd þeirra.
Hver sá sem fylgiet með
íslenzkum sjávarútvegsmálum
og framkvæmd landhelgisgæzl-
unnar sér nú blasa við að
minnsta kosti þrjú efnisatriði
leynisamningsins.
Hlutaðeigandi embættis-
mönmum verða ekki ætluð þau
lausatök og það ábyrgðarleysi
sem framkoma þeirra sýnir,
ef ekki lægi fjötur leynisamn-
ingsins á bak vi'ð gerðir þeirra
aða aðgerðarleysi öllu heldur.
1. leyniákvæði
Islendingar fá ekki að
hagnýta landhelgina til
togveiða umfram Breta
1 FYRSTA LAGI hlýtur
það að vera atriði í leynisamn-
ingnum, að engir skulu fá
meiri rétt til botnvörpuveiða
í landhelgi Islands en Bretar,
ekki einu sinni Islendingar
sjálfir.
Hver man ekki eftir þvi,
þegar mikill hluti vélbátaflot-
ans í Eyjum og víðar tók upp
botnvörpuveiðar sakir manm-
eklu og ýmissa annarra að-
stæðna á yfirstandandi vertíð
Framhald á 10. síðu.
Hluti samningsins
er leyndur
1 Eyjablaðinu, sem út kom
hinn 16. maí s.l. birtist grein
sú er hér fer á eftir um
„stór,sigurinn“ í landhelgis-
málinu við Breta, sem stjórn-
arflokkarnir leyfa sér svo
að nefna án tilits til stað-
reyndanna.
Greinarhöfundur hefur á
nokkrum stöðum, þar sem
fjallað var sérstaklega um
deilur Vestmannaeyjablað-
anna um mál þetta, vikið
málfari til almennara horfs.
Fátt er táknrænna um
blygðunarleysi stjómarflokk-
anna en tal þeirra um land-
helgismálið. Því lýsa þeir sem
stórsigri sínum yfir Bretum
og hagfelldri lausn fyrir ís-
lenzka hagsmuni. Og jafn-
framt tala þeir um andstæð-
inga sína sem svikara við mál-
stað Islendinga.
En þegar íhaldið og hækju-
lið þess ræðir þessa dag-
ana um „stórsigur" sinn í
landhelgismálinu eru þeir þó
furðu seinheppnir, því Mill-
wood-málið hefur opnað augu
margra þeirra, er áður höfðu
takmarka'ð innsæi í málið, fyr-
ir því hvers eðlis „lausn land-
helgismálsins" raunverulega
er.
Reynt að breyta smán-
inni í heiðurskrans
Það eru mikil fim, sem í-
haldið heldur fram um að-
gerðir vinstri stjórnarinnar í
landhelgismálinu. Ekki er það
þó alls staðar á sama veg,
sem haldið er fram af íhalds-
ins hálfu í því efni.
I Vestmannaeyjum er því t.
d. haldið fram, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi ólmur viljað
færa út grunmlínur 1958 en
ekki fengið því ráðið fyrir of-
ríki Alþýðubandalagsins.
Þessa firru hefur íhaldið
þó líklega ekki leyft sér að
bera á borð annars staðar,
En þótt það sé óneitanlega
nokkur freisting að rekja
þessa og fleiri hliðstæður
sundur i einstökum atriðum
og sýna fram á þau botnlausu
ósannindi sem ba'k við þær
liigja, þá skal hér yfir það
hlaupið.
Þess 5 stað er vert að rifja
upp aðalatriði um gang land-
helgismálsins eins og það ligg-
ur fyrir í staðreyndum sem
máli skipta, því niðurlæging
þjóðarinnar og vesöld stjóm-
arvaldanna breytast ekki í
heiðurskrans, þótt um núver-
andi stjórn sé skrifað lof af
mönnum, sem sjáandi sjá ekki
og heyrandi heyra ekki, það
sem gerzt hefur og er að ger-
ast.
(Ftfærslan úr 4 í 12
mílur, en grunnlínur
Ólafs Thors látnar
standa
Árið 1958 var landhelgi Is-
lands færð út úr 4 mílum í
12 m'ilur frá grunmlínum allt
umhverfis landið. Þetta var
gert í beinni andstöðu við
Sjálfstæðisflokkinn og óbeinni
andstöðu við Alþýðuflokkinn.
Grunnlínum var hinsvegar
ekki breytt neinsstaðar, því
nefndir flokkar færðust sér-
sta'klega undan því að slíkt
væri gert í einum og sama á-
fanganum með stækkuninni út
í 12 mílur. Reymt var að hafa
um málið eins mikla samstöðu
innanlands og hægt var, og
því voru þeir látnir ráða þessu.
Það er því furðulegt, þegar
íhaldið talar um það sem
glæp, að ekki var gunnlínun-
um breytt jafnhliða útfærsl-
unni i 12 mílur. Slík er þung
ásökun á Sjálfstæðisfl., því
þær grumnl'ínur, sem glæpur
var að láta standa. óbreyttar
voru á sinni tið ákveðnar af
Ólafi Thors.
Eignir Islands keyptar
dj'ru verði af Bretum
Nú er það hinsvegar rétt,
að útfærsla grunnlínanna var
mál sem beið síns tíma og
hefði verið góð og lofsverð
1961, ef ekki hefði fylgt henni
hið versta ákvæði alls þess
vonda samnings, sem núver-
andj ríkisstjóm gerði við
Breta. En það var ákvæðið
um að aldrei framar skyldu
Islendingar færa út landhelgi
sína frekar, nema að fengnu
leyfi Breta eða eftir úrskurði
alþjóðadómstólsins, sem allir

© *-a* G'unr.ífo.vrfiir
• •••• Gnjnrjry^
P*kve*Art01t»ói*
U*t0fíNÞS}&USV£9
ORero
Þótt stjómmála-
flokkarnir hétu
því fyrir síðustu
kosningar að
halda fast á rétti
Islands til 12
milna landhelgi
umhverfis landið
allt, sömdu þeir
um veiðirétt Breta
og síðar einnig
Þjóðverja á þeim
svæðum Iandhclg-
innar, sem svörtu
reitirnir á korti
þessu sýna.
vita að engin lög hefur til
þess að dæma eftir í sliku
máli, og að samþykki Breta
er ófrávíkjanlegt skilyrði
frekari útfærslu meðan samm-
ingurinn er í gildi, en honum
er ætlað að gilda um alla
framtíð.
Jafnvel útfærsla grunnlín-
anna, sem annars væri eind
ljósi pumkturinn í svikasamn-
ingi ríkisstjórnarinnar við
Breta, er því of dýru verði
keypt.
Þetta ákvæði samningsins
um samþykki Breta við frek-
ari útfærslu er líka algert
brot gegn íslenzkum lögum,
því árið 1948 voru samþykkt
á Alþingi svonefnd land-
grunnslög, sem kveða svo á,
að Islendingar telji sig eiga,
eina og óháða, lögsögurétt á
öllu landgrunninu við Island.
En með saomningunum við
Breta er sá réttur að parti

i
i
i
I