Þjóðviljinn - 20.09.1963, Blaðsíða 3

Föstutagur 20. september 1963
HOÐVILIINN
SÍÐA 3
Brezkir þegnar flýja frá Djakarta
Indónesíustjórn lofar ai
vernda líf og eigur Breta
LONDON, DJAKAHTA, KUALA LUMPUR 19/9.
Eins og kunnugt er hefur megnrar reiði í garð
Breta gætt í Indónesíu að undanförnu vegna
stofnunar Malasíusambandsins. Fólk í Djakarta
hefur ráðizt á sendiráð Breta þar í borg með í-
kveikjum og grjótkasti og spillt eigum Breta á
ýmsa lund. Nú hefur Indónesíusfjóm sent brezku
stjórninni orðsendingu þar sem hún harmar at-
burði þessa og skuldbindur sig til að vernda líf
og eigur brezkra þegna í landinu.
Diah sendiherra Indónesíu í
London afhenti Home lávarði.
utanríkisráðherra Bretlands. orð-
sendingu stjómar sinnar í dag.
Er það í þriðja sinn sem þeir
Diah og Home hafa hitzt í tvo
síðastliðna daga. Utanríkisráð-
herrann spurði sendiherrann að
þvi hver yrði hlutur brezkra
fyrirtækja í Indónesíu, en Diah
Gilchrist með „Sjálfstætt fólk”
I höndum.
kvaðst ekki geta gefið nein af-
dráttarlaus svör við þeirri spum-
ingu. Home lávarður bað um
að veita sér síðar frekari upp-
lýsingar um þetta atriði.
Bretar flýja
í dag yfirgáfu 128 brezkir
þegnar Indónesíu. Bandar. flug-
vél flutti fól'k þetta til Singapore.
Nokkm síðar flutti önnur flug-
vél 55 Ástralíumenn á brott.
Megnið af flóttafólki þessu em
konur og börn. Ekki vildi fólkið
ræða við blaðamenn en fréttir
herma að fæstir flóttamanna
hafi haft með sér annað en fötin
sem þeir voru í. Gert er ráð fyr-
ir að 250 Bretar að minnsta
kosti muni yfirgefa Djakarta eft-
ir hinar ofsafengnu árgsir lands-
manna. Fólk þetta mun hafa ver-
ið flutt á brott samkvæmt eigin
ósk og munu yfirvöldin 1 Indó-
nesíu hafa aðstoðað við flutn-
ingana. '
Gilchrist hólpinn
Þær fréttir berast af Andrew
Gilchrist, sendiherra Breta og
kunningja okkar Islendinga, að
hann hafi fengið inni á bezta
gistihúsinu í Djakarta. Þegar
múgurinn réðist á sendiráð Breta
í gær höfðu menn orð á því
að réttast væri að drepa Gil-
christ og undirmenn hans, en síð-
ar tók lögreglan hann undir
vemd sína. 60 starfsmenn sendi-
ráðsins dveljast ásamt sendi-
herranum í gistihúsinu, en sendi-
ráðsbyggingin mun ekki vera í-
búðarhæf eftir útreiðina í gær.
Uppþot í Kuala
Lumpur
I Kuala ríumpur, höfuðborg
Malasíusambandsins, bar það til
tíðinda að 300 menn ruddust inn
í sendiherrabústað Indónesíu-
manna og lokuðu sig inni. Höfðu
þeir einn sendiráðsstarfsmann í
haldi sem gísl og hótuðu að
brenna sig inni ef lögreglan
reyndi að fjarlægja þá. Lögreglu-
menn umkringdu þegar staðinn
en þeir sem inni voru gáfust
ekki upp fyrr en síðar í dag
þegar Tungku Abdel Rahman,
forsætisráðh. Malasiu. kom á
vettvang. Enginn þeirra hús-
brotsmanna mun hafa verið
handtekinn.
í felum
Fyrrverandi sendiráðsritari vi.ð
sendiráð Malaja í Djakarta
skýrði frá því í dag að hann og
starfsmenn hans hefðu nauðug-
lega komizt undan þegar Indó-
nesíumenn réðust að sendiráðs-
byggingu Malaja í gær. Kvaðst
hann hafa falið sig ásamt starfs-
fólkinu í húsi einu í nánd við
flugvöllinn meðan múgurinn
braut allt og bramlaði í sendi-
ráðinu. Eftir að hafa dúsað í fel-
um i sex klukkustundir komst
fólkið loks undan með flugvél.
Reiðin skiljanleg
I yfirlýsingu sem Sukarno
Indónesíuforseti lét frá sér fara
í dag segir að stjórn hans harmi
atburði gærdagsins. Hinsvegar er
áherzla lögð á það að ríkisstjórn-
in skilji reiði fólksins og segir
NEW YORK 19/9 — Sovézki ut-
anríkisráðherrann Andrei Gro-
miko hélt í dag ræðu á alls-
herjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna og lagði til að stjórnmála-
Ieiðtogar þeirra landa sem sæti
eiga í afvopnunarnefnd Samein-
uðu þjóðanna kæmu saman í
byrjun næsta árs tii þess að
ræða um á hvern hátt helzt
megi takast að draga úr við-
sjám í heiminum, þar á meðal
um afvopnun.
Gromiko sagði að ríkisstjóm
Sóvétrikjanna skoraði á allar
ríkisstjómir heims að leitast við
að eiga slík samskipti við önn-
ur riki að takast megi að leysa
allar deilur sem upp kurina að
koma við samningaborðið. Skor-
aði ráðherrann á ríkisstjómir
heims að auka og bæta við-
skiptatengsl við önnur lönd, en
í yfirlýsingunni að uppþotin í
gær hafi verið svar við íkveikj-
unni í sendiráði Indónesíu i
Kuala Lumpur, sem átti sér
stað í fyrradag.
Sendiráðum lokað
Gilchrist sendiherra hefur lagt
til að brezka sendiráðinu í Dja-
karta verði lokað og Bandaríkja-
mönnum falið að annast hags-
muni Breta í Indónesíu um hríð.
Málsvari bandaríska utanrílds-
ráðuneytisins skýrði frá því í dag
að Bandaríkjastjóm hafi látið
þessi mál til sín taka. Meðal
annars mun bandaríski sendi-
herrann hafa snúið sér til Suk-
amos forseta. Rusk utanríkisráð-
herra kallaði sendiherra Indónes-
íu í Washington á sinn fund og
gerði honum grein fyrir áfstöðu
bandarísku stjómarinnar. 1 dag
skoraði blaðið The Washington
Post á Bandarikjastjóm að hætta
allri efnahagsaðstoð við Indónes-
íu og kalla heim sendiherra sinn
í Djakarta.
Profumo-
skýrsla birt
i heilu lagi
LONDON 19/9. Harold Mac-
millan, forsætisráðherra Bret-
lands, tilkynnti í dag að ríkiss-
stjórnin hyggðist birta skýrslu
Dennings lávarðar um Profumo-
málið í heild og án þess að draga
nokkuð undan. Verður tilkynnt
innan skamms hvenær af þessu
verður. Að undanfömu hafa ver-
ið uppi getgátur um að stjómin
myndi ekki birta skýrsluna alla
sökum þess að ýmsir voldugir
menn kæmuy þar við sögu.
LundúnarMaðið Daily Mail
fullyrti í dag að allir ráðherram-
ir í stjóm MacmilUans séu sýkn-
aðir af sakargiftum í skýrslu
Dennings. Sögusagnir hafa ver-
ið á kreiki um að nokkrir ráð-
herranna kæmu verulega við
sögu í skýrslunni og gæti svo
farið að þeir yrðu að hrökklast
úr embættum. Daily Mail segir
að sögusagnir þessar séu úr lausu
lofti gripnar.
slík tengsl væru forsenda stjóm-
málalegra og menningarlegra
tengsla
Miklar kröfur
Gromiko! sagði ennfremur að
miklar kröfur væru gerðar til
þeirra ríkja 1 sem þátt eiga að
taka í afvopnuninni og sú mik-
ilvægasta væri að ríkisstjóm-
irnar og stjórnmálamennirnir
vildu einlæglega ná markinu.
Þau riki sem sæti éiga í af-
vopnunamefnd Sameinuðu þjóð-
anna eru: Brasilía. Búlgar;a,
Burma, Kanada, Tékkóslóvak-
ia, Eþíópía, Frakkland, Indland,
Ítalía, Mexíkó, Nígería, Pólland,
Rúmenía, Svíþjóð. Sovétríkin,
Sameinaða Arabalýðv., Bretland
og Bandaríkin.
Tillaga Gromikos á allsherjarþingi:
Leiðtogar hittist
á friðarráðstefnu
SuBurríkjafánanum veifað
Brezka stjórnin
samsek Verwoerd,
segir Russell
LONDON 19/9 —- Lundúnablað-
ið Daily Telegraph birti í dag
grein eftir brezka helmspeking-
inn og nóbelsverSlaunahafann
Bertrand Russell þar sem hann
segir m.a. að almenningsálitið
í heiminum verði að mótmæla
hinum skammarlega stuðningi
brezku ríkisstjórnarinnar við
lögregluríkið í Suður-Afríku.
Russell lávarður segir að
Bretar haldi áfram að selja
valdhöfunum í Suður-Afríku
vopn þrátt fyrir þá ógnaröld
sem nú ríkir í landinu og magn-
ast stöðugt. Auk þess hafi Bret-
ar stutt Verwoerd-stjórnina á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna
og leyft útsendurum hennar að
ræna fólki frá brezkum yfir-
ráðasvæðum í suðvesturhluta
Afríku.
Þar með hefur ríkisstjórnin
orðið samsek harðstjóminni i S-
Afríku og því verður almenning-
ur að mótmæla, segir Russell.
Ekki hefur dregið til stórtíðinda í Alabama eftíir níðingsverkin
sem unnin vorra í Birmingham á sunnudag, cn blökkumenn eru
við öllu búnir. Hatursmenn svertingja hafa heldur hægar nm
sig þessa dagana, en þó barst í gær frétt frá Sclma í Alabama um
að lögreglan þar hefði handtekið hvítan mann sem staðinn var að
því að reyna að troða Iifandi eiturslöngu inn í munn á svertingja
einum í bænum. Það er mjög í tizku hjá svertingjahöturum í suð-
urríkjunum um þessar mundir að yeifa hinum gamla fána suður-
ríkjanna úr þrælastríðinu eins og sést á myndinni.
Titó kominn
ti! Brasilíu
Titó Júgóslavíuforseti kom í
gærkvöld flugleiðis til höfuð-
borgar Brasilíu, en hún er fyrsti
viðkoihustaður í mánaðarlöngu
ferðalagi hans um Rómönsku
Ameríkn. Hann mun heimsækja
Chiie, Boliviu og Mexíkó áður
en hann heldur til Washington
og ræðir við Kennedy Banda-
ríkjaforseta. Loks mun hann
fara til New York og sitja
nokkra daga á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna.
108 manna fylgdarlið er f för
með forsetanum, þar á meðal
kona hans. Jovanka og Koca
Popovic utanríkisráðherra, Joao
Goulart forseti var meðal þeirra
sem tóku á móti Tító á flug-
vellinum í Brasilíuþorg.
Það er hagur allrar
lunnar að lesa
ÞJÓÐVILJANN
Við hringjum í dag og
fáum blaðið í fyrramálið
SÍMINN ER 17500
/