Þjóðviljinn - 21.12.1963, Blaðsíða 4

4 SlÐA
MÖÐVILIINN
Laugardagur 21. desember 1563
Cteefandi: Sameinmgarflokkur alþýðu — Sósialistnílokk-
urinn. —
Rltstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson fób.t.
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn. afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust 10.
Sími 17-500 (5 linurt. Askriftarverð kr. 80 á mánuði.
Sarrmingar l$]u-félaganna:
IÐJA í REYKJAVÍK
RAUF SAMSTÖÐUNA
A F A N G I
J^jaldan eða aldrei hefur íslenzk ríkisstjórn kveð-
ið upp yfir sjálfri sér annan eins áfellisdóm
og sú sem undanfarna 11 daga hefur borið ábyrgð
á raunverulegu allsherjarverkfalli um land allt,
langvíðtækas'ta verkfalli íslenzkrar sögu. Til slíks
verkfalls kemur ekki nema alþýða manna sé
komin í raunverulegan uppreisnarhug, samstaðan
var rökrétt afleiðing af óðaverðbólgu þeirri sem
ríkisstjórnin hefur skipulagt yfir þjóðina og al-
geru getuleysi hennar gagnvart afleiðingum sinn-
ar eigin stefnu. Verklýðshreyfingin hafði gefið
ríkisstjóminni tækifæri á tækifæri ofan til frið-
samlegra samninga alla daga síðan í vor, ríkis-
stjómin sleppti hverju tækifæri, skipulagði að
lokum sjálf yfir sig verkföllin miklu og dró þau
seinast á langinn með herfilegum vinnubrögð-
um. Stjórnarstefnan hefur beðið svo algert gjald-
þrot að hún á sér enga viðreisnarvon.
■
gtjómarvöldin hafa tvívegis beðið stórfelldan
ósigur fyrir verklýðssamtökunum á þessu
hausti, og raunar eru þeir atburðir samtengdir.
Fyrst var hún neydd til þess að falla frá kúgun-
arfrumvarpi sínu um að skipa kjaramálum verka-
fólks með valdboði. Nú hefur hún neyðzt fil þess
að fallast á 15% almenna kauphækkun, þótt hún
teldi sjálf 3—5% algert hámark fyrir hálfum mán-
uði. En þessi tvöfaldi og stórfelldi ósigur ríkis-
stjórnarinnar er að sjálfsögðu enginn fullnægj-
andi sigur. fyrir verklýðssamtökin; þau komust
mun skemur en skyldi vegna þess að samheldni
brást á örlagastund. 15% kauphækkun vegur að
vísu ríflega upp þá óðaverðbólgu sem dunið hef-
ur yfir í sumar og haust, og nemur nú 11,4% frá
því í júní, en ef að vanda lætur mun haldið áfram
að skerða kaupið með nýjum verðhækkunum,
þannig að eftir nokkra mánuði mun aftur taka
að halla undan fæ'ti. Þannig mun þetta samkomu-
lag aðeins standa skamma stund, verði ekki gerð-
ar ráðstafanir til þess að bæta við það veigamikl-
um atriðum. Þar ber hæst kauptryggingu og
markvissa styttingu á vinnutíma án skerðingar
á heildarkaupi, en meðan þau atriði eru óleyst
fást engir viðunanlegir kjarasamningar á íslandi.
■
jþrá'tt 'fyrir þær alvarlegu veilur sem fram komu
í verkfallinu er sú víðtæka samheldni sem
einnig einkenndi það einn dýrmæfasti árangur
þess, þótt hann verði ekki reiknaður í neinum
prósentum. Stjórnmálaandstæðingar störfuðu þar
saman af trúnaði og heilindum, og ef sá hugur
helzt og styrkist geta samningarnir nú orðið
áfangi á leið til mun stærri markmiða. Alþýðu-
^mtökin í heild þurfa. þótt verkföllum sé lok-
ið. að halöa kjarasamningum áfram næstu viV
ur og mánuði og gera skilyrðislausar kröfur um
kauntrvggingu og styttingu á vinnutíma. Geti
valdhafarnir, rikisstjórn og atvinnurekendur,
nokkuð lært af reynslunni og eigin ófarnaði, ætti
á næstunni að sjá einhver merki þess. — m.
S.l. sunuudag gerðust þau
tíðindi í verkfallsmálunum að
Iðja í Reykjavík sagði sig úr
samstarfsnefnd verkalýðsfé-
Iaganna og hóf samninga við
atvinnurekendur ein út af
fyrir sig. Höfðu Iðju-félögin
í Reykjavík, í Hafnarfirði og
á Akureyri áður haft með sér
samstarf í kjarabaráttunni en
nú skarst Iðja í Reykjavík
þar úr leik án samráðs við
hin félögin. Stóðu samninga-
fundir á mánudag og þriðju-
dag með Iðju og atvinnurek-
endum og náðist samkomulag
aðfaranótt miðvUrndags er var
samþykkt-í félögunum síðdeg-
is á miðvikudag.
Aðalatriði Iðjusamninganna
voni þau að allir kauptaxtar
félagsins skyldu hækka um
14% og jafnframt voru gerð-
ar nokkrar smávægilegar
breytingar á öðrum greinum
samningsins, svo sem á á-
kvæðum um vinnutíma, skil
eftirvinnu og næturvinnu o. fl.
Samningurinn gildir til 31.
desember 1964 en kaupgjalds-
ákvæði hans eru opin til end-
urskoðunar frá og með 1. júní
1964. (
Iðjufundurinn var haldinn í
Iðnó og var hann mjög fjöl-
sóttur, fullskipað var í sæti
hússins og fjöldi manna stóð.
Var samningurinn samþykkt-
ur með öllum greiddum at-
kvæðum nema 5 og var verk-
fallinu þar með aflýst. Hófst
vinna í verksmiðjum hér í
Reykjavík á fimmtudags-$>
morgun. Páein fyrirtæki urðu
þó að senda starfsfólk sitt
heim þar eð þau gátu ekki
starfað vegna olíuleysis.
Framkvæmd verkfallsins
gekk árekstralítið en þó bar
nokkuð á tilraunum til verk-
fallsbrota hjá smærri fyrir-
tækjum, einkum þeim sem
ekki eru í samtökum atvinnu-
rekenda.
Iðja á Akureyri
Eftir að Iðja í Reykjavík
hafði samið héldu hin Iðju-
félögin tvö áfram samningum
við atvinnurekendur innan
samstarfsnefndar verklýðsfé-
laganna. Á föstudag náðist
samkomulag milli Iðju á Ak-
ureyri og atvinnurekenda um
15% kauphækkun og nokkrar
smálagfæringar aðrar á samn-
ingum. Er gildistími samn-
ingsins útrunninn 31. desem-
ber 1964. Var samkomulag
þetta samþykkt á fjölmenn-
um fundi í Iðju á hádegi á
föstudag og hófst vinna í
verksmiðjum samvinnufélag-
anna á Akureyri síðdegis í i
gær, en þau samþykktu samn-
inginn fyrir sitt leyti. Einka-
Banaslys
12/12 — Klukkan rösklega ell-
efu í gærkvöld varð það slys a j
Akureyri, að 17 ára piltur, Guð-
mundur Arason, Aðalstræti 19-
Akureyri, féll af palli vörubif-
reiðar og beið bana. Slysið varð
skammt írá bifreiðaverkstæðinu
Þórshamri. Hafði Guðmundur
staðið á palli vörubifreiðar ásamt
öðrwm manni. Hann var þegar
fluttur í sjúkrahús, en lézt áður
en þangað kom.
Myndin er tekin í bækistöðvum samstaxfsnefndar verklýðsfélaganna áður en Iðja í Reykjavík
gekk úr henni. I hléi frá samningaþjarkinu reyna l>eir með sér í tafli Jón Ingimarsson for-
maður Iðju á Akureyri og Guðjón Sigurðsson formaður Iðju í Reykjavik og Magnús Guð-
jónsson formaður Iðju í Hafnarfirði (með gleraugu og pípu) horfir á. (Ljósm. Þjóðv. A.K.).
iðnrekendur á Akureyri felldu
hinsvegar samninginn og
verður samningafundur í dag
með Iðju og fulltrúum einka-
atvixmurekenda.
1 viðtali við Þjóðviljann í
gær, sagði Jón Ingimarsson
formaður Iðju, að samningar
Iðju í Reykjavik hefðu mjög
torveldað Akureyrarfélaginu
að ná hagstæðari samningum,
einkum varðandi lengd gildis-
tíma samninganna.
Þá sagði Jón að fram-
kvæmd veríkfallsins hefði tek-
izt með ágætum, samstaða fé-
lagsmanna verið góð og lítið
um verkfallsbrot.
Iðja í Hafnarfirði
Á sámningafundinum á
föstudagsnótt fengust at-
vinnurekendur ekki til þess
að bjóða Iðju í Hafnarfirði
upp á hagstæðari samninga
en þá sem Iðja í Reykjavík
hafði gert. þ.e. 14% kaup-
hækkim ög ‘samning -til eins
árs. Var tilboð þetta borið
upp á fundi í félaginu á föstu-
dagsmorgun og þar var það
fellt með 13 atkvæðum gegn
12 en 6 sátu hjá. Hélt verk-
fallið því áfram í gær.
Formaður Iðju í Hafnar-
firði, Magnús Guðjónsson,
sagði í viðtali við Þjóðviljann,
að hann harmaði það mjög að
Iðja í Reykjavík Skyldi hafa
skorizt úr leik og rofið sam-
stöðu Iðju-félaganna. Sagði
hann að það hefði mjög veikt
aðstöðu hinna félagahftá .íá>.
samningunum og gert þeim á
allan hátt erfiðara fyrir.
SPCKIH 06
SPARIFÖTIN
eftir EINAR PÁLSSON
er bók allra hugsandi manna. I bókinni er brugðið upp
myndum af sárustu stundum mannsins og sfkoplegustu hlið-
um yfirborðsmennskunnar í heiminum.
Elf þú vilt Iesa góða bók — sem þú minnist lengi — þá
lestu Spekina og sparifötin.
Þú gleymir henni ekki.
Að frágangi er þetta einhver fegursta bók, sem gefin hefur
verið út á Islandi, prýdd fjölda mynda eftir listamanninn
Baltasar.
Þessi mynd fylgir kaflanum um mótið við flugmanninn,
sém skaut lslendingana í striðinu.
litið á húsbúnaðinn hjá
ekkert
samband
húsgagna
framleiðenda
laug'avegi 26
simi 20 9 70