Þjóðviljinn - 22.01.1964, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 22. 'janúar 1964 — 29. árgangur — 17. tölublað.
Vinningsnúmerin
í Happdrætti Þjóðviljans 1963 eru birt á 12. síðu
blaðsins í dag. Þar eru ennfremur birt úrslit í
deildasamkeppninni svo og nöfn þeirra er hlutu
söluverðlaunin í deildasamkeppninni.
Sagan hans Hjalta
litla á rússnesku
Nýlega kom út i Moskvu hinn
þjóðkunna bamabók Stefáns
Jónssonar „Sagan hans Hjalta
Htla“, og er þetta fyrsta bók
höfundar sem þýdd er þar tim
dóðir. Bókin er gefin út í 65
þústtnd eintökum og mynd-
skreytt af einum þekktasta
teiknara landsins, Orett Vereiskí,
sem dvalizt hefur á fslandi og
gefið út smábók um för sína.
Þýðinguna gerðu Vladímír Ja-
kúb og Birgir Karlsson, stúdent
við Moskvuháskóla. Það fylgir
fregninni að bókinni hafi verið
ákaflega vel tekið, af sovézkum
lesendum.
ÓLGA MEÐAL SJÓMANNA ÚT AF FISKVERÐINU
LEITA SER NU AÐ ANNARRI
ATVINNU
□ Úrskurður yfimefndar um verðlagningu á
ferskfiski á komandi vetrarverfíð sem kveðinn
var upp í fyrrakvöld og s'tuttlega var frá skýrt í
blaðinu í gær hefur vakið mikla athygli. í fyrsta
lagi þýðir úrskurður þessi það að sjómenn eiga
á næstu mánuðum að búa við óbreytt kjör á
sama tíma og flaumur dýrtíðar æðir yfir. í öðru
lagi er úrskurðurinn felldur af oddamanni yfir-
nefndar einum og er hann byggður á annarri
málsmeðferð en áður hefur tíðkazt í yfirne'fnd-
inni. Þannig er nú veiðikostnaðurinn í fyrsta sinn
ekki mefinn sem jafnrétthár þáttur við verðlagn-
inguna eins og vinnslukostnaðurinn.
ir sjávarútveginn í heild og skal
fyrst vikið að þeim þætti
þessa máls er varðar sjómenn-
ina.
Hér á eftir verður rætt
nokkru nánar um þýðingu þessa
úrskurðar yfirnefndarinnar fyr-
ÞAKKIR
Um leið og vinningaskrá Happdrætt-
is Þjóðviljans er birt, viljum við færa
alúðarþakkir öllum þeim stuðnings-
mönnum Þjóðviljans nær og fjær, er
á einn eða annan hátt greiddu götu
happdrættisins.
Sósíalistaflokkurinn — Þjóðviljinn.
Eiga að búa við óbreytt
Þessi úrskurður þýðir það
fyrir sjómennina að þeir munu
standa í stað í launum á sama
tíma og dýrtíðaraldan flæðir
yfir landið þar sem kjarasamn-
ingum þeirra hefur ekki verið
sagt upp. Að óllum líkindum
verður útkoman sú að laun sjó-
manna standa í stað í tvö ár.
í árslok 1962 voru sett verð-
ákvæði þau er giltu allt síð-
asta ár. Nú hafa þessi verð-
lagsákvæði verið framlengd til
5 mánaða eða fram í maílok en
aðstaða til þess að fá fram
breytingar með vorinu eru vart
fyrir hendi þar sem aðalþorsk-
fiskframleiðslan er á vetrar-
vertíðinni sem nú er að hefj-
ast. Má því gera ráð fyrir því
að verðlagsákvæði þessi gildi út
þetta ár.
Árið 1962 höfðu margir sjó-
menn góðar tekjur vegna ágætr.
ar síldveiði en á sl. ári var um
lækkandi tekjur sjómanna al-
mennt að ræða vegna minni
afla og raunar hafa margir sjó-
menn haft rýran hlut bæði ár-
in, þ.e. 1962 og 1963. Og nú
er ætlazt til að sjómenn búi
enn eitt ár við óbreytt kjör.
Breytt málsmeðferð
Úrskurður sá sem nú var
felldur af oddamanni yfirnefnd-
ar ef byggður á annarri máls-
meðferð en tíðkazt hefur hing-
að til í sambandi við verðlagn-
ingu í verðlagsráði sjávarút-
vegsins og yfimefndinni.
Verðlagsráð hefur jafnan unn-
ið þannig að það hefur reynt að
ná samkomulagi á samnings-
gmndvelli, enda eiga sæti í
því bæði fulltrúar fiskseljenda
og fiskkaupenda. Ef samkojnu-
lag hefur ekki náðst í verð-
lagsráðinu er málinu vísað tfl.
úrskurðar yfimefndar, þ.e. lagt
í gerðardóm. í yfimefndinni
hefur oddamaðurinn komið fram
sem einskonar sáttasemjari.
Hann hefur leitað eftir sam-
komulagi og síðan komið með
miðlunartillögur þar sem farið
hefur verið bil beggja, þannig
að þeir aðilar sem eiga hlut að
máli, þ.e. fiskimennirnir annars
vegar og fiskvinnslustöðvamar
hins vegar, hafa verið jafn-
réttháir. Ef söluverð fiskafurða
Framhald á 12. síðu.
Skagstrendingar vilja fá
framleiðslufyrirtæki
Alþýðubandalagið boðaði tB
almenns fundar á Skagaströnd
9. janúar síðastliðinn og voru
framsögumenn Kagnar Arnalds,
alþingismaður, Friðjón Guð-
mnndsson málari og Fálmi Sig-
urðsson. Fnndinn sóttu uxn 70
manns og var einróma sam-
þykkt áskorun til stjóraarvald-
anna að gera róttækar ráðstaf-
anir í atvinnumálum staðarins,
en á Skagaströnd er nú atvinnu-
leysi og hreint neyðarástand.
í upphafi fundarins sagði
Ragnar Amalds fréttir af Al-
þingi en síðan voru atvinnumál-
in tekin á dagskrá og voru
framsögumenn Friðjón Guð-
mundsson og Pálmi Sigurðsson.
Ragnar Amalds gerði grein fyr-
ir væntanlegri þingsályktunar-
Framhaid á 12. síðu.
Rúmlega 70 manns sóttu fund Alþýðubandalagsins á Skagaströnd.
Friðjón Guðmundsson, málari, er í ræðustóL
TRYGGJUM DAGSBRÚN STYRK 0G REISN
MEÐ ÖFLUGUM SIGRIA-LISTANS
□ Valdhafarnir vilja Dagsbrún sundraða. Dagsbrúnarmenn þurfa að
vera einhuga, Dagsbrún þarf að halda styrk sínum og reisn. Það gerir
hún aðeins með því að listi Dagsbrúnarmanna, A-listinn, vinni öflugan
sijpir í kosningunum á helginni — Að þeim sigri þurfa allir Dagsbrúnar-

Þriðji maðurinn
látinn af völdum
umferðarslysa
Klukkan 16,25 í fyrradag lézt
þriðji maðurinn af þeim er slös-
uðust í hinum mörgu bifreiða-
slysum í síðustu viku. Það var
Þorlákur Guðmundsson, 68 ára
gamall maður, til heimilis að
Njálsgötu 80, en á þeirri götu
varð hann fvrir tiifreið síðast-
liðinn fimmtudag.
menn að vinna.
Kosningafundur Dagsbrúnar
var í Iðnó í gærkvöldi.
Eðvarð Sigurðsson formaður
Dagsbrúnar flutti framsögu af
hálfu A-listans. Hann kvað s.l.
ár hafa verið viðburðaríkt i
sögu Dagsbrúnar, þrisvar á árinu
hefði Dagsbrún þurft að semja
um hækkað kaup Dagsbrúnar-
manna. Ástæðuna vissu allir, þá
að s.l. ár var metár i dýrtíð og
verðbólgu.
A þcssu eina ári hækkaði vísi-
tala framfærslukostnaðar um 18
stig Qg vísitala matvara, en hún
sýnir bezt hækkunina á brýn-
íisíu nauðsynjum verkamanna —
hækkaði um 33 stig. Síðan 1960
hcfur vísitala matvöru hækkað
um 80 stig.
Slíkt ástand er óþolandi fyrir
alla aðila, verkamenn, atvinnu-
rekemdur og bjóðarbúið, sagði
Eðvarð. Þá rakti hann samninga-
málin á árinu, verkföllin og með
hve mikilli einingu verkalýðs-
samtökin svöruðu frumvarpi rík-
isstjómarinnar um kaupbinding-
arlögin.
Eðvarð kvað litlar líkur á þvi,
að þeir samningar sem síðast
voru gerðir yrðu lengi varanleg-
ir. Nú vasru stjómavöldin með á
pjónunum nýjar álögur tfl fjár-
öflunar, og myndu að vanda
taka meira en kauphækkanimar
gæfu tilefni til. Myndi t.d. sölu-
skatturinn verða stórhækkaður.
Eðvarð kvað tímabært að
verkamenn athuguðu hin næstu
verkefni og nota þyrfti tímann
sem framundan er til að finna
nýjan grundvöll svo ekki þyrfti
að koma til verkfalla.
Við teljum að stefna beri að
f fyrsta lagi verðtryggingu
kaupsins. Það hlýtur að verða
svar verkamanna gegn siendur-
teknum verðhækkunum að
hækka kaup sitt, og stjómar-
vöidin hafa séð og reynt að
verkalýðssamtökin sækja aftur
hlut sinn — þótt vísitölugreiðsl-
ur á kaup hafi verið afnumdar.
f öðru lagi styttur vinnutími
án skerðingar á tekjum. f við-
ræðum við ábyrga ráðamenn
hefur komið fram skilningur á
nauðsyn þess, en atvinnurek-
endur hafa allt á móti slíkum
ráðstöfunum.
f þriðja lagi þarf almennt að
sækja fram til bættra kjara.
Slíkt er hægt með ýmsum öðr-
um atriðum en beinum kaup
hækkunum, og hefur stjórn
Dagsbrónar lagt áherzlu á það
í hverjum samningum.
Skattstigar eru gersamlega úr-
eltir og miðaðir við allt annað
en nú er.
Hin gífurlegu skattsvik hér á
landi em á allra vitorði.
Það gætu orðið cl júgar tekj-
ur sem mættu vera skattfrjáls-
ar eftir að komið hefði verið í
veg fyrir hin stórfelldu skatt-
svik sem nú tíðkast.
Þá vék Eðvarð að atvinnu-
leysistryggingasjóðnum, sem
samið var um í verkfaflinu 1955,
en hann er nú orðinn 500 millj.
kr. Hefur verið lánað úr hon-
um til atvinnuframkvæmda og
húsnæðismála. — lána á vegum
húsnæðismálastjórnar — en hann
hefur ekki komið að notum
þeim sem eiga sjóðin, verkalýðs-
samtökunum. Kvað hann nauð-
synlegt að koma því á að hægt
væri að hjálpa með viðbótarlán-
um úr s'jóðnum þeim félögum
verkalýðssamtakanna sem verst
eru settir.
Þá gat Eðvarð þess að í
Styrktarsjóði Dagsbrúnarmanna
væru nú röskar 2 milljónir, en
sjóðurinn tók til starfa X. }an.
1963 og greiddi rösldega hálfa
millj. kr. til 170 Dagsbrúnar-
manna á árinu.
Þá vék hann að húsmáli Dags-
brúnar, en skrifstofur Dagsbrún-
ar verða fluttar í nýja húsnæð-
ið á Lindargötu í þessari viku
og þar verður kosið um helg-
ina.
Nokkrum orðum vék hann að
framboði B-listans. Nokkur hluti
þeirra sem á honum væru hefðu
þurft að koma sér vel við valda-
menn af persónulegum hags-
munaástæðum — slíkir menn
væru ekki líklegir til stórræða'.
Á listanum væru einnig menn
sem væru alltaf og allstaðar
andstæðingar verkalýðssamtak-
anna og vildu hag þeirra sem
minnstan. Sameiginlegt væri
þessum mönnum öllum það eitt
að láta utanaðkomandi öfl scgja
sér fyrir verkum.
Ræðu sinni lauk Eðvarð á
þessa leið:
Valdhafar og atvinnurekendur
vilja Dagsbrún sundraða. Dags-
brúnarmcnn þurfa sterka og ein-
hruga Dagsbrún. Dagsbrún þarf
að halda reisn sinni og styrk,
en það gerir hún ekki nema með
öflugum sigri A-Iistans £ kosn
ingunum á laugardag og sunnu-
dag.

i