Þjóðviljinn - 07.02.1964, Qupperneq 10

|0 SIÐA
HðDVIUINN
Föstudagur 7. febrúar 1964
ARTHUR C. CLARKE
í MÁNARYKI
menn gerðu þetta daglega. Og
ef eitthvað yrði að leitartækinu,
var að minnsta kosti hugsanlegt
að hann gæti lagfært það.
— Hér er búningur af yðar
stærð, sagði Lawrence. — Mátið
hann — kannski hjálpar það yð-
ur til að taka ákvörðun.
Tom fór í mjúkan en þó
krypplaðan búninginn, renndi
upp lásnum að framan og stóð
berhöfðaður og fannst hann vera
eins og auli. Súrefnisflaskan sem
fest var við búninginn, sýndist
fáránlega lítil og Lawrence tók
eftir kvíðafullu augnaráði hans.
— Hafið engar áhyggjur; þetta
er bara fjögurra stunda vara-
forðinn. Þér notið þetta alls ekki
— aðalbirgðimar eru á skíðun-
um. Gætið að nefinu á yður,
þama kemur hjálmurinn.
Hann sá af svip þeirra sem
umhverfis stóðu, að þetta var
stundin sem aðskildi karlmenn
frá unglingum. Þar til hjálmur-
inn var settur á. var maður
ennþá hluti af mannkjminu; eft-
ir á var maður aðeins í örlitlum
vélrænum einkaheimi. Að vísu
gátu verið aðrir menn í fárra
sentimetra fjarlægð, en maður
þurfti að horfa á þá í gegnum
þykkt plast, tala við þá í sendi-
stöð. Það var ekki einu sinni
hægt að snerta þá nema gegnum
margfalt lag af gervihörundi.
Einhver hafði eitt sinn ritað, að
það væri mjög einmanalegt að
deyja i geimbúningi; í fyrsta
sinn gerði Tom sér ljóst hvaða
sannleikur fólst í þessum orð-
um.
Rödd yfirverkfræðingsins óm-
aði allt í einu úr litla hátalar-
anum sem festur var innaní
hjálminn.
— Eina mælaborðið sem þér
þurfið að hugsa um er talsam-
bandið —• það eru hnappamir
til hægri. Yfirleitt verðið þér
tengdur ökumanninum; sam-
bandið verður opið allan tím-
ann sem þið eruð báðir um
borð, svo að þið getið talað sam-
HÁRGREIÐSLAN
Hárgreíðslu og
snyrtistofa STEINTJ og DÓDÖ
Laugavegi 18 m. h. (lyfta)
SlMI 24616.
P E R M A Garðsenda 21
SfMI 33968. Hárgreiðslu- og
snyrtistofa.
Dömur! Hárgreiðsia víð
allra hæfi.
TJARNARSTOFAN.
Tjamargötu 10. Vonarstrætis-
megin. — SfMI 14662.
hArgreiðsldstofa
AUSTURBÆJAR.
(María Guðmundsdóttir)
Laugavegi 13 — SÍMI 14656.
— Nuddstofa á sama stað. —
an eins og ykkur sýnist. En
strax og þið lokið því sambandi
verður að nota útvarpið — eins
og við gerum núna. Þrýstið nú
á hnappinn sem merktur er ÚT-
SENDING og svarið mér.
— Til hvers er rauði neyðar-
hnappurinn? spbrði Tom þegar
hann var búinn að hlýða þessum
fyrirmælum.
— Ég vona að þér þurfið ekki
að nota hann. Hann setur af
stað neyðarmerki yfir kallstöð
þangað til einhver kemur og
finnur yður. Snertið ekkert í
búningnum nema við gefum fyr-
irmæli um það — allra sízt
þann hnapp.
15
— Ég geri það ekki, lofaði
Tom. — Við skulum koma.
Hann gekk, fremur klunnalega
— því að hann var hvorki vanur
búningnum né loftþyngdinni —
yfir að Rykskíðum tvö og sett-
ist í athugunarsætið. Einfaldur
strengur sem festur var við
hægri mjöðm, tengdi búninginn
við súrefnis- og orkugeymslu
skíðanna. Þessi útbúnaður gæti
haldið honum lifandi, þótt ekki
væri það sældarlíf, í þrjá eða
fjóra daga í einu.
Litla skýlið rúmaði aðeins
skíðin tvenn og það tók dælum-
ar aðeins nokkrar mínútur að
tæma loftið. Þeðar búningurinn
varð stinnur utanum hann, fann
Tom til skelfingar. Yfirverkfræð-
ingur og ökumennimir tveir
horfðu á og hann vildi ekki gera
þeim til geðs að sýna á sér
hræðslu. Enginn maður gat að
sér gert að finna til ónota,
þegar hann fór út í tómið í
fyrsta sinn á ævinni.
Sogdymar lukust upp; það var
eins og draugafingur toguðu í
búninginn um leið og síðasta
loftið sogaðist út. Og svo blasti
við eyðileg flatneskja Þorsta-
hafsins, flöt og grá, svo langt
sem augað eygði.
Sem snöggvast virtist óhugs-
andi að hér, í aðeins nokkurra
metra fjarlægð, væri raunveru-
leikinn að baki myndunum sem
hann hafði rannsakað utanúr
geimnum (Hver skyldi nú vera
að horfa gegnum hundrað senti-
metra sjónaukann? Var einhver
starfsbróðir hans einmitt nú að
rýna í þennan stað úr sæti sínu
hátt yfir Tunglinu?) En þetta
var engin mynd sem máluð var
á tjald af fljúgandi rafeindum;
þetta var raunveruleikinn, þessi
undarlegi óskapnaður af efni
sem hafði gleypt tuttugu og tvær
manneskjur án þess að skilja
eftir af þeim tangur né tötur.
Og yfir það ætlaði hann, Tom
Lawson nú að leggja leið sína
á þessum veigalitla fleka.
Hann hafði lítinn tíma til þess
að vera með vangaveltur. Skíðin
titmðu undir honum og spað-
amir fóru að snúast; síðan
runnu þau hægt á eftir Skíðum
eitt út á nakið yfirborð Tungls-
ins.
Lágir geislar hinnar hækkandi
sólar skinu á þá um leið og
þeir komu út úr löngum skugg-
um bygginganna. Þrátt fyrir
hlífamar var hættulegt að horfa
á móti bláhvítri skjannabirtunni
á austurloftinu. Nei. Tom leið-
rétti sjálfan sig, þetta er Tungl-
ið, ekki Jörðin; hér kemur sól-
in upp i vestri. Og við stefnum
í norð-austur inn í Roris víkina,
eftir brautinni sem Selena fylgdi
en aðeins aðra leiðina.
Nú þegar lágar hvelfingar
virkisins voru að hverfa í átt
að sjóndeildarhringnum, fann
hann ósjálfrátt til hrifningar yf-
ir hraðanum. Sú kennd stóð að-
eins i nokkrar minútur, þar til
ekki var fleiri kennileiti að sjá
og engu var líkara en þeir
stæðu kyrrir á miðri endalausri
sléttu. Þrátt fyrir rótið kringum
spaðana og hægt og hljóðlaust
fall rykagnanna fyrir aftan þá,
var eins og þeir væru hreyfing-
arlausir. Tom vissi að þeir fóru
með hraða sem kæmi þeim yfir
hafið á tveimur klukkutímum,
en samt varð hann að berjast
við óttann við það, að þeir væru
týndir í margra ljósára fjar-
lægð frá hverri björgunarvon.
Það var þegar hér var komið
sem hann fór að finna til örlítils
virðingarvotts fyrir þeim mönn-
um sem hann var að vinna með.
Þetta var ágætur staður til að
byrja að reyna tækin. Hann setti
leitartækið í samband og beindi
því fram og aftur yfir sléttuna
að baki þeim. Með rólegri á-
nægju sá hann Ijósrákimar tvær
liggja yfir dimmt hafið. Þessi
prófun var auðvitað hlægilega
auðveld; milljón sinnum erfið-
ara yrði að greina dofnandi hita-
rákina frá Selenu í vaxandi sól-
arhitanum. En þetta var samt
uppörvandi; ef þetta hefði mis-
tekizt, hefði verið tilgangslaust
að halda lengur áfram.
— Hvemig reynist það?
spurði yfirverkfræðingurinn, sem
hlaut að hafa fylgzt með hon-
um af hinum skíðunum.
— Samkvæmt áætlun. svaraði
Tom varfæmislega. — Allt virð-
ist eðlilegt. Hann beindi leitar-
tækinu að minnkandi jarðsigð-
inni; það var ögn erfiðara mark,
en þó ekki sérlega erfitt viðfangs
því að ekki þurfti sérlega mikið
næmi til að ná upp mildri hlýju
móður jarðar gegnum ískalda
geimnóttina.
Já, þama var hún — Jörðin
í infrarauðu, undarleg sjón og
í fyrstu næsta torskilin. Því að
hún var ekki lengur skýr og
snyrtileg sigð, heldur óregluleg-
ur sveppur með stilkinn um
miðbaug.
Tom var fáeinar sekúndur að
túlka myndina. Bæði heimskaut-
in höfðu verið skorin af — það
var skiljanlegt, því að þau voru
of köld til þess að komast á
blað. En af hverju stafaði bung-
an yfir ólýsta næturhlið plánet-
unnar? Þá áttaði hann sig á því
að hann sá útgufunina frá höf-
unum kringum miðbaug, sem
vörpuðu frá sér hitanum sem
þau höfðu safnað að sér yfir
daginn. Á infrarauða sviðinu var
hitabeltisnóttin bjartari en
heimskautadagurinn.
Þetta var staðfesting á því,
sem enginn vísindamaður ætti
nokkru sinni að gleyma, að
mannleg skilningarvit sjá aðeins
örlitla og rangsnúna mjmd af al-
heiminum. Tom Lawson hafði
aldrei heyrt um dæmisögu Plat-
ons um hlekkjuðu fangana í
hellinum, sem horfðu á skugga-
myndir á vegg og reyndu af
þeim að gera sér hugmyndir um
raunveruleikann utan hellisins.
En hér var líking sem Plato
hefði kunnað að meta; hvor
Jörðin var ,.raunveruleg“
— reglulega sigðin sem augað
sá, rytjulegi sveppurinn sem
glóði á infrarauðu tjaldinu
eða hvorug?
Skrifstofan var lítil, jafnvel af
Roris virki að vera — sem var
þó aðeins viðkomustaður milli
Jarðarhliðar og Ytri hliðar og
endastöð fyrir farþega sem ætl-
uðu út á Þorstahaf (Ekki svo að
skilja að það yrði eftirsóttur
staður á næstunni). Virkið hafði
átt sitt stutta frægðarskeið fyr-
ir þrjátíu árum sem athafna-
svæði eins af örfáum glæpa-
mönnum Tunglsins — Jerry
Budkers, sem auðgazt hafði á
því að selja falskar menjar úr
Lunik II. Hann var ekki eins
spennandi og Hrói höttur eða
Billy the Kid, en hann var það
mesta sem Tunglið hafði upp á
að bjóða.
Maurice Spenser var feginn
því að Roris virki var svona ró-
legur staður undir einni hvelf-
ingu, þótt hann hefði grun um
að friðsældin stæði ekki öllu
lengur, einkum þegar starfsbræð-
ur hans í Clavius áttuðu sig á
því að Skrifstofustjóri Alheims-
frétta virtist hafa sezt þar að
í stað þess að flýta sér í suður-
átt til stórborgarinnar (íbúatala
52.647).# Orðvart skeyti til Jarð-
arinnar hafði séð um yfirmenn-
ina, sem myndu treysta dóm-
greind hans og skilja hverju
hann var á hnotskóg eftir. Fyrr
eða síðar mjmdu keppinautam-
ir geta upp á hinu sama — en
þá vonaði hann að hann hefði
sjálfur fengið ríflegt forskot.
Maðurinn sem hann var að
ræða við var skipstjórinn á Aur-
igu, sem ennþá var geðvondur
og hafði rétt í þessu verið að
tala langt og ófullnægjandi sam-
tal við umboðsmenn sína í
Clavius og reyna að útvega far-
kost fyrir farm sinn. Mclver.
McDonald, MaCarthy og Mc-
Culloch h7f, virtust álíta það
hans sök að Auriga hafði orðið
að lenda í Roris; Xoks hafði hann
skellt á, en hafði þó áður sagt
þeim að hafa samband við aðal-
skrifstofuna. Og nú var sunnu-
dagsmorgunn í Edinborg, svo að
þetta ætti að halda þeim niðri
smástund.
Anson skipstjóri bráðnaði lítið
eitt eftir annað whiskýglasið:
maður sem gat fundið skota í
Rorisvirki var þess virði að
þekkja hann og hann spurði
Spenser hvemig hann hefði far-
ið að því.
— Vald pressunnar, sagði
hann hlæjandi. — Fréttamaður
skýrir aldrei frá uppsprettu
sinni; ef hann gerði það ætti
hann ekki langa framtíð fyrír
sér.
Itomdu hvutti minn, ég er
hérna með matinn þinn. Góði
vertu ekki að æpa þetla, ég
fann lyktina af matnura í JSO
raetra fjarlæg1
Flýttu þér nú með þetta
gamli minn. Hvers vegna
þarf hann alltaf að hanga
y£ir mér -meðaa é? barða?
Sjá hvernig hann gleypir
þetta í sig. Hann kann sann-
ariega að meta matreiðslu-
hæfileika mína. Ja, svei, ég
mundi ekki líta við þessu
guiasi ,.4«j
.... ef ég vissi ekki sem væri
að kettinum þykir þetta hið
mesta hnossæti.
SKOTTA
Eitt atriði veitir mér alltaf örugga vitneskju um að ég sé ástfang-
inn .... ég missi allan áhuga fyrir sjónvarpinu.
Vinningsnúmer í HÞ 1963
Eftirtalin númer hlutu vinninga í Happdrætti Þjóðviljans 1963:
32997 — sðfasett frá Húsgagnaverzlun Austurbæjar
23223 — ferð með Gullfossi fjrír tvo til Kaupmannahafnar og heim
38168 — málverk eftir Þorvald Skúiason
285 — Simson-skeilinaðra (vespugerð)
5581 — hringferð umhverfis landið með Esju fyrir tvo
15028 — fiugferð með Loftleiðum til Kaupmannahafnar og heim
29285 — flugferð með Loftleiðum til London og heim aftur
18970 — vegghúsgögn frá Húsgagnaverziun Axels Eyjólfssonar
6882 — fjögurra manna tjald frá Borgarfelli
39000 — Ijósmyndavél (Moskva).
Handhafar vinningsnúmeranifa eru beðnir að gefa sig fram við
skrifstofu happdrættisins að Týsgötu 3, sími 17514.
- SÓFASETT
SVEFNSÓFAR
HN0TAN, húsgagnaverzlun
Þórsgötu 1
Lausu hverfin
- ; VESTURBÆR:
Fálkagata Melar
AFGREIÐSLA ÞJÓÐVILJANS Skólavörðustíg 19 — sími 17-500.
Auglýsingasíminn er
17-500 fimmlínur