Þjóðviljinn - 04.03.1964, Side 6

g SlÐA
ÞlðÐVILIINN
Midvikudagur 4. marz 1964
/ fyrsta íagi var það
ekkisvona s/æmt
/ öðru lagi voru þab
bara þrjár milljónir
! þriðja lagi hófum við
séð okkur um hönd
JOSEF KLEIIR, einn sakborn-
inganna, nú 59 ára húsgagna-
smiður í Braunscweig, áður SS-
Oberscharfiihrer í Auschwitz.
Þetta cr viikvæðið hjá hin-
um 23 ákærðu í Frankfurt,
þar sem nú fara fram við-
tækustu réttarhöld gegn naz-
ismanum, sem vesturþýzk yf-
irvöld hafa nokkru sinni stað-
ið fyrir.
Fyrir sex árum komst vest-
urþýzkur blaðamaður, Thomas
Gnielka. af tilviljun yfir gríð-
armikið skjalasafn. Gamall
maður frá Breslau sagðist hafa
fundið þessi skjöl, sem öll
f.jalla um Auschwitz, hjá
Gestapo í Iok stríðsins og haft
þau á brott með sér sem minja-
grip. Biaðamaðurinn afhenti
skjölin ríkissaksóknaranum
Bauer í Hassen. Dr Bauer er
sósíaldemókrati. sem tók mik-
inn þátt í neðanjarðarhreyfing-
unni á stríðsárunum, lenti í
fangabúðum og varð landflótta.
Bauer vann að undirbúningi
AUSCHWITZ
málsins í fimm ár og tókst að
safna meir en V500 vitnisburð-
um.
Hinar alræmdu fangabúðir
voru staðsettar í pólska bæn-
um Auschwitz (12000 íbúar). f
þessum búðum Iétu milljónir
gyðinga lífið. Þúsundir manna
störfuðu við „likframleiðsluna".
og pólska ríkisstjórnin hcfur
safnað upplýsingum um nöfn
200 þeirra. Mc3 þessum fjórðu
Auschwitzréttarhöldum hafa
66 komið fyrir rétt.
AHir þessir 23 lifðu venju-
legu lífi og undir óbreyttum
nöfnum, þegar þeir voru hand-
teknir. Baer fangabúðastjóri,
lézt úr hjartaslagi i fangelsinu
fyrir nokkrum mánuðum, og
hinn yfirmaðurinn, hinn al-
ræmdi Rudolf Hoess, er einnig
dauður. Níu hinna ákærðu eru
í fangelsi. en hinir hafa verið
ROBERT MULKA, 68 ára
vcrzlunarmaður frá Hamborg,
fyrrverandi SS-stormsveitar-
foringi og aðstoðaryfirmaður i
fangabúðunum.
leystir úr haldi gegn tryggingu.
Skipta má hinum ákærðu í
tvo hópa:
1) Þeir sem unnu verkin og
höfðu gaman af, ruddar eins
og Wilhelm Boger og Oswald
Kaduk, sem mörg vitni hafa
bent á og væntanlega fá meir
en tiu ára fangelsisdóma.
2) Háttsettir liðsforingjar og
yfirmenn, sem stjórnuðu öllu,
en héldu sig þó i nokkurri f jar-
lægð frá glæpavcrkunum og
sleppa því sennilega með litla
refsingu sökum skorts á sönn-
unum. Einn þessara manna er
aðstoðaryfirmaðurinn í Ausch-
witz, Robert Mulka. Eftirfar-
andi orðaskipti eru úr yfir-
heyrslunum og birtust í brezka
blaðinu Observer. Þannig er
haldið áfram, tímunum saman,
dag eftir dag.
OSWALD KADUK, 57 ára gam-
all hjúkrunarmaður í Berlín,
áður einn vcrsti böðullinn í
Auschwitz
ROBERT MULKA, aldraður,
silfurhærður verzlunarmaður,
hefur verið látinn laus gegn
tryggingu. Hann lítur út eins
og æruverðugur prestur, á-
hyggjufullur yfir að hafa misst
af jámbrautarlest.
Mulka er nýbúinn að full-
vissa dómarann um, að verk-
efní sitt í Auschwitz hafi ein-
ungis verið að sjá um öflun
nauðsynja. Enda þótt hann
væri aðstoðaryfirmaður fanga-
búðanna, hélt hann sig stöðugt
á skrifstofu sinni. þar sem
hann var niðursokkinn í bréfa-
skriftir. „Það kann að virðast
undarlegt, en sannleikurinn er
sá, að ég steig aldrei fæti inn
fyrir sjálfar fangabúðimar."
(Kærunautar Mulka á saka-
mannabekk brosa kaldhæðnis-
lega).
Dómarinn: Reynduð þér aldr-
ei að kynnast högum þessara
60 þúsund manna, sem þama
voru innilokaðir? Höfðu þeir
fæði og klæði? Fengu þeir
nokkurn tíma heitan mat að
borða? Fengu þeir vatn?
Mulka: Ég heyrði engan
kvarta.
Dómarinn (þyrstur): Hver var
í aðstöðu til að kvarta? Og
hvert átt,i hann að snúa sér?
Mulka: Enginn fékk leyfi til
að fara inn fyrir. Við því lá
dauðarefshig.
Dómarinn.: Horfið á þetta
kort. sjáið gráu bygginguna.
torgið. Vissuð þér um þetta?
Mulka: Nci.
Dómarinn: Vissuð þér ekki,
að á þessu t'-roi vnni tvpír
gálgar9
Mulka: Tveir hvað?
Dómarinn: GÁLGAR. Gálgar,
þar sem fólk var hengt.
Mulka: (Lágnmæltur) Ég gat
ekki séð þá úr glugganum mín-
um.
Dómarinn: Gerðuð þér yður
aldrei ljóst, að mjög, mjög
slæmir hlutisr væru að gerast
í Auschwitz?
Mulka: Ég spurði aldrei um
ncitt. Ég var varkár.
Dómarinn: Hvað gerðuð þér.
þegar menn voru barðir til
bana?
Mulka: Ég fékk ekkert að
vita.
Dómarinn: Heyrðuð þér aldr-
ei um hin svokölluðu kanínu-
búr?
Mulka: Nei.
Dómarinn: Vissuð þér ekki
um, að fólk var rekið inn í raf-
magnsgirðinguna og skotið?
Mulka: Ég man ekki eftir
neinu slíku.
Dómarinn: Hvemig var það
til dæmis, þegar hundrað fang-
ar voru sprautaðir í hjartastað
og dóu — var ekki gefin
skýrsla?
Mulka: Hún hefur kannski
verið send til pólitisku deild-
arinnar?
Dómarinn: En þér voruð
hægri hönd fangabúðastjórans
— hægra eyra hans?
Mulka: Ég naut ekki trún-
aðar hans.
Dómarinn: Hvers vegna vor-
uð þér þá gerður aðstoðarmað-
ur hans.
Mulka: Því get ég ekki svar-
að.
Dómarinn: Sagði Hoess nokk-
um tíma, að hann væri óá-
nægður með yður?
Mulka: Já, já.
Dómarinn: Viljið þér nefna
réttinum einhver dæmi.
Mulka: Já, það var mikill
pappirsskortur. Ég hafði sér-
staka aðferð við að loka um-
slögum. Hoess varð öskuvond-
ur.
Dómarinn: Var aðbúnaður
góður í Auschwitz fyrir starfs-
liðið?
Mulka: Já, mjög góður. (Lýs-
ir fiskstampinum og hænsna-
húsinu) Ég gat jafnvel sent
pakka heim. Nokkrum sinnum
komu mikilvægir gestir í heim-
sókn.
Dómarinn: GESTIR?
Mulka: Herramenn frá I.G.
Farben . . . . I sambandi við
rafmagnsútbúnað.
Dómarinn: Hvemig lífi lifðu
undirmenn yðar?
Mulka: Eins og allir her-
menn. Þeir sungu og spiluðu á
spil. (Hann talar um hljóm-
svcit) Stórkostleg hljómsveit.
(Aðallega byggð upp með þátt-
töku fanga, sem höfðu leikið
í Sinfóníuhljómsvcit Varsjár-
borgar). Hljómsveitin spilaði
fyrir utan hcimili fangabúða-
stjórans á hverjum supnudags-
morgni. Og við höfðum
skemmtanir, Iciksýningar cða
eitthvað því um Iíkt minnst
einu sinni í viku.
Dómarinn: (hvasst): Leiksýn-
ing?
Mulka: Um það bil 2000 SS-
menn voru staðscttir í Ausch-
witz, bæði f aðalstöðvunum og
Auschwitz II og III.
Dómarinn: Herra Mulka, til
hvers haldið þér eiginlega, að
þessar búðir hafi verið?
Mulka: Varnarbúðir. Staður
þar sem óvinir Ríkisins voru
aldir upp á ný.
Dómarinn: Gegn hverju var
verið að verja þá? Sáuð þér
listann með nöfnum fanga, sem
voru að koma?
Mulka: Slíkir listar voru til.
Dómarinn: Vissuð þér, að ,
svartir krossar voru við mörg
nöfnin?
Mulka: Ég hcld mig rámi
eitthvað í það.
Dómarinn: Vissuð þér, hvað
svörtu krossamir táknuðu?
Mulka: Nei.
Dómarinn: Þeir táknuðu:
heimferð ekki æskileg. „Ruk-
kehr unerwunscht". Vissuð þér
um svarta múrinn? Um klef-
ann, sem aðeins var unnt að
standa í? Um fjöldagrafimar?
Vissuð þér, að matarskammtur-
inn var við það miðaður, að
fanginn gæti ( mesta lagi lifað
í þrjá mánuði?
Mulka: Nei. Nei. Nei.
Dómarinn: Spurðuð þér
nokkum tíma um holræsið úr
gasklefunum?
Mulka: Ég skipti mér ckki
af því.
Dómarinn: Vissuð þér um
gasklefana?
Muika (löng þögn): Já. En ée
hafði aldrci tækifæri til að
minnast á þá.
Dómarinn: Aldrei við vfir-
mann yðar?
Mulka: Rudolf Hoess var
Frá réttarhöldunum í Frankfurt
■ I
tír fangabúðum nazista
furðulega óaðgengilegur maður.
Ég forðaðist að leggja fyrir
hann spurningar.
Dómarinn: Hefðuð þér getað
sent skýrslu til Oranienburg eða
Berlín?
lýlulka: Ég er handviss um,
að það hefði verið minn
dauðadómur.
Dómarinn: Vissuð þér hvað
„sérstök meðhöndlun" táknaði
(Sonderbehandlung) ?
Mulka (þegir en hrópar svo
skyndilega): ,,Sérstök með-
höndiun" var morð. Ég var
skelfingu lostinn, þegar ég
komst að því.
Dómarinn: Hvers vegna var
það köliuð „sérstök meðhöndl-
un“?
Mulka: Vegna þess að þctta
var Mesfa T.eyndarmál Ríkis-
ins.
Dómarinn: Samt vissuð þér
um það?
Ekkert svar.
Dómarinn: Sjáum til. Hverj-
ir fengu slíka meðhöndlun?
Fangar? Sem komu í vörulest-
um? Var tilkynnt um komu
þeirra með símskeyti? Tókuð
þér við símskeyti um 964 gyð-
inga frá Berlín, þar af 473
konur og börn.
Mulka: Skeytið hefði verið
afhent pólitísku deildinni ó-
opnað.
Dómarinn: Vissuð þér um þá
almennu reglu, að öll böm
yngri en 16 ára átti að myrða
með gasi ásamt mæðrum sín-
um?
Mulka: Ég sá aldrci nein
>>örn.
Dómarinn: Fenguð þér skeyti
um flutning á Hollendingum?
Vitið þér, hver kallaði út
hundasveitina, SS-liðið, sem
átti að umkringja lestina?
Stjómuðuð þér því, sem gerðist
á brautarpallinum?
Mulka: Mér var aklrci falið
neitt verkefni á brautarpallin-
um. (Hann scgist hafa verið
slcginn niður, orðið veikur og
legið bjargarlaus). Ég sá það
út undan mér. Það kom mér
ekki við. Það var pólitíska
deildin.
Dómarinn: Og hvað voruð
þér að hugsa, þegar þúsundir
fanga komu með þessum hætti
til fangabúðanna?
Mulka (vcikt og fálmandi,
gamall maður, sem finnur
jörðina gliðna undir fótum sér):
Það var ætlunin að losa Ríkið
við gyðingana.