Þjóðviljinn - 05.05.1964, Side 4

4 SÍÐA
ÞlðÐVILIINN
Þriðjudagur 5. maí 1964
Gtgelandi: Samemingarílokkur alþýðu — Sósialistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjórí Sunnudagsins: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. prentsmiðja. Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur) Áskriftarverð kr. 90 á mánuði.
Afíið ræður úrslitum
F|au undur gerðust annan maí að Vísir birti á for-
* síðu stóra mynd af útifundi verklýðsfélaganna
daginn áður og skýrði frá því að í honum hefði
tekið þátt „gífurlegur mannfjöldi". Mun þetta
vera í fyrsta skipti í sögu verklýðshreyfingarinn-
ar sem Vísir segir vinsamlega og heiðarlega frá
baráttudegi alþýðusamtakanna; allt til þessa hef-
ur það verið háttur þess blaðs og annarra mál-
gagna atvinnurekenda að gera sem minnst úr
baráttudegi verkalýðsins, hæða hann og spotta. í
annan stað bregður nú svo við að málgögn at-
vinnurekenda eru tekin að ræða um kröfur al-
þýðusamtakanna af hófsemi og yfirborðssann-
girni, og þess heyrist hvergi getið að þær séu
bornar fram í glæpsamlegum tilgangi samkvæmt
fyrirmælum frá Moskvu, eins og einatt hefur
kveðið við á undanförnum árum þegar líkt hef-
ur staðið á.
17’nginn skyldi þó ætla að þeir menn sem ráða
málgögnum atvinnurekenda hafi allt í einu
endurfæðzt og ætli nú að láta verklýðssamtökin
og kjarabaráttu þeirra fara að njóta sannmælis
jafnt í orði sem verki. Kurteisin og mildin er að-
eins baráttuaðferð líkt og fúkyrðaausturinn áður.
Stjómarvöldin gera sér ljóst að kröfur verklýðs-
samtakanna um kauphækkun án verðhækkana,
kauptryggingu, styttingu vinnutímans, aukið or-
lof og aðrar félagslegar umbætur eiga sér svo
traustan bakhjarl meðal launþega úr öllum stjórn-
málaflokkum, að það er vonlaust verk að reyna
að hafna þeim með pólitískum æsingi. í annan
stað vakir það fyrir valdhöfunum að fá launþega
til að ugga ekki að sér, ef ske kynni að þeir
oftreystu yfirborðssanngirni og fagurmælum og
hrepptu að lokum rýrari hlu't en fáanlegur er.
¥jví er ástæða til að vara fólk við því að ímynda
* sér að óvenjuleg kurteisi atvinnurekendablað-
anna sé til marks um það að samningar muni
takast fyrirhafnarlítið. í samningum þeim sem
nú eru framundan mun það sannast eins og jafn-
an fyrr að verklýðssamtökin ná þeim árangri ein-
um sem þau hafa unnið fyrir sjálf. Það er sam-
heldni þeirra og vald sem sker úr, sú vitneskja
að þau hafi afl til þess að tryggja sér sjálf þau úr-
slit sem togazt er á um við samningaborðið. Því
skiptir það öllu máli að verklýðshreyfingin búi
sig nú til baráttu og tryggi þannig í verki að vf-
irborðskurteisin breytist í raunverulega sanngirni.
Ofstæki
17'inn er sá aðili í þjóðfélaginu sem ekki telur
einusinni ástæðu til að sýna alþýðusamtökun-
um yfirborðskurteisi, sjálft ríkisútvarpið. Það er
óafsakanlegt ofstæki að launþegasamtökunum
skuli ár eftir ár neitað um dagskrá 1. maí í sínu
eigin útvarpi. Meðan slík ósvinna viðgengst þurfa
menn ekki að gera sér neinar gyllivonir urn skiln-
ing stjórnarvaldanna á réttindum og hagsmunum
launþegasamtakanna. — m.
Skúli Guðjónsson frá Ljótunnarstöðum skrrfar um útvarpið
Forystugreinar, þingmál
og laumukommúnistar
Sá hóttur var upptekinn á
þessum vetri öndverðum, að
flytja í morgunútvarpi úr-
drætti eða endursagnir af for-
ystugreinum dagblaðanna.
Þetta er þakkar vert og
raunar um leið undrunarefni,
að slíkt skuli ekki hafa verið
gert fyrir löngu. Það er sann-
arlega girnilegt til fróðleiks,
hvað þeim liggur mest á
hjarta þennan daginn eða
hinn, mönnunum, sem hafa það
hlutverk með höndum, að
halda pólitískum samherjum
alltaf jafnbrennandi í andan-
um, en sá þó jafnframt sæði
efasemdanna í hjörtu hinna
lítiltrúuðu í hópi andstæðing-
anna.
Raunar má segja að þessi
morgunkappleikur blaðanna sé
dálítið ójafn, hvað liðsstyrk
snertir. Stjórnarblöðin eru
þrjú, en blöð stjórnarandstöð-
unnar tvö. En áróðursgildi leið-
aranna fer þó ekki eftir orða-
fjöld, né hvað sagt er, heldur
hvernig það er sagt. >ó að út-
varpið hafi hér vel gert, mætti
það gjarnan betur gera og
gæti enda gert sér að skað-
lausu.
Sá stóri ljóður er á þess-
um úrdráttum, að þeir eru
allir steyptir i sama mótið.
Persónuleg einkenni og stíl-
brögð höfundanna eru þurrk-
uð út. Þeir bera af eðlilegum
ástæðum meira eða minna svip
þess, er endursegir. Þótt engri
vísvitandi hlutdrægni sé beitt
og verkið unnið af fullkom-
inni samvizkusemi, getur ekki
hjá þvi farið, að fleygar setn-
ingar, ef einhverjar eru, falli
niður á milli hinna sem aldrei
hófust til flugs, aukaatriði séu
gerð að aðalatriðum og aðal-
atriði að aukaatriðum.
En þessu mætti breyta til
hins betra á mjög einfaldan
hátt Útvarpið ætti að gefa
dagblöðunum kost á að birta
leiðara þeirra í heilu lagi og
óstytta. Jafnframt gæti það
svo sett það skilyrði að þeir
væru af ákveðinni lengd og
ekki lengri en svo, að hæfileg-
ir væru til flutnings á þeim
tíma, er til þess væri ætlað-
ur Þetta gæti jafníramt orðið
leiðarahöfundunum hvöt til að
vanda verk sín, svo sem þeir
væru menn til.
Útvarpsumræðurnar um ut-
anrikisstefnu íslendinga voru
leiðinlegar, svo sem venja er
um orðræður á Alþingi. Þeir
Ragnar Arnalds og Gils Guð-
mundsson höfðu þó nokkra
sérstöðu. Ekki þó svo að skilja.
að ræður þeirra væru sérstök
snilldarverk, og hefðu gjarnan
mátt betri vera. Þeir höfðu
það umfram aðra ræðumenn.
að þeir skírskotuðu til heil-
brigðrar skynsemi. í öðru lagi
eru þeir enn slíkir nýgræðing-
ar á þingi, að þeir hafa ekki
tileinkað sér hin þrautleiðin-
legu orðhengilsbrögð lang-
þreyttra þingmanna.
Ég kenni allt af í brjósti ura^
Ólaf Jóhannesson þegar ég
heyri hann uppljúka munni
sínum i sölum Alþingis. Ég
hef einhvern veginn á tilfinn-
ingunni, að hann sé bezti
drengur og vilji ekki vamm
sitt vita Því er líkast að hann
sé alltaf með slæma samvizku,
og að honum finnist sjálfum,
að hann sé að verja óverjandi
málstað Hefur þetta sjaldan
komið jafn átakanlega fram og
i umræðunum um utanríkis-
málin.
Þórarinn Þórarinsson var
hins vegar hinn borubratt-
asti og lék tveim skjöldum af
mikilli list, eins og sannur
Framsóknarmaður á að géra.
Af öllum þeim ræðumönn-
um, sem ég hef heyrt tala í
sölum Alþingis, er Guðmund-
ur f. Guðmundsson, só maður
er ég trúi sízt. Enginn skilji
þó orð mín svo, að ég telji
utanríkisráðherrann okkar ó-
sannsögulli en góðu hófi gegn-
ir. En hann byggir ræður sín-
ar þannig. að því er líkast,
sem hann ætlist til að þeim
sé ekki trúað. En þetta er
sennilega háttur mannsins, sá
er hann viðhefur, þegar hann
segir sannleikann. Guðmundur
I. Guðmundsson er vitur mað-
ur. Um það þarf enginn að ef-
ast, er á ræður hans hlýðir.
Hann er svo vitur, að hann
lætur engan standa sig að
því að segja ósatt, upp í opið
geðið á landslýðnum. Hann er
meira að segja svo vitur. að
hann tekur öllum íslenzkum
stjórnmálamönnum fram um
að segja sannleikann, hálfan.
Hins vegar er hann ekki svo
vitur, að hann geti leynt hlust-
endur því, að hann veit meira
en hann segir og tíundar
aldrei sinn síðasta pening.
Sem betur fór náði útvarp-
ið sér fljótlega eftir fylliríið
mikla á Tómasarpáskum. Líf-
ið gekk aftur sinn vana gang,
dagskráin féll í sínar fyrri
skorður og heimurinn hélt á-
fram að vera til. Vorið færð-
ist nær með hverjum deginum
sem leið. Flotamálaráðherra
Bandarikjanna kom og fór, og
það var mjög hljótt um hann,
næstum óhugnanlega hljótt.
Þorskurinn hefur hins veg-
ar verið mjög á dagskrá, því
hann hefur veiðzt í svo stórum
stil, að til algerra eindæma
er talið. Okkur verður hugsað
til viðreisnarinnar, hvort hún
muni þola svona mikinn
þorsk. Þessi mikli þorskur
hlýtur að auka á þensluna og
kalla á aukna kaupgetu, jafn-
vel þótt landið sé saltlaust,
þrátt fyrir frjálsa verzlun og
einstaklingsframtak, svo þorsk-
urinn fer í gúanó, eða er bara
alls ekki veiddur, meðan beð-
ið er eftir saltinu.
Surtur heldur áfram að
gjósa og hefur meira að segja
fært út kvíarnar, en drauga-
gangurinn á Saurum hefur
ekki verið nefndur á nafn.
Útvarpið heldur áfram að
senda út dagskrá sína, jafnvel
eftir að Ragnar í Smára lýsti
því yfir að hún væri þunn.
Svo þunn, að enginn myndi
vilja kaupa sig inn á hana.
Þetta gerum við nú reyndar,
möglunarlítið eða möglunar-
laust. Reyndar er Ragnar svo
vandlátur, að hann vill ekki
annað en hreina list. En við
hinir, sem ekki vitum einu
sinni, hvað list er, gerum okk-
ur ánægða með minna. Okkur
finnst jafnvel að útvarpið hafi
verið við mjög sæmilega heilsu,
siðan ó Tómasarpáskum. Það
er t.d. komin ný útvarpssaga,
Málsvari myrkrahöfðing'jans,
sem virðist mega tengja nokkr-
ar vonir við. Kvöldsagan, þætt-
ir úr ævisögu Vilhjálms Stef-
ánssonar, er einnig vel þess
virði, að á sé hlerað. Þriðju-
dagsleikritið, Oliver Twist, er
okkur eldri mönnunum kunn-
ugt frá gamalli tíð, og gaman
að heyra það upprifjað í leik-
formi. Skemmtiþættir þeirra
Svavars og Sveins eru fremur
í framför en hið gagnstæða.
Er það meira en venjulega
verður um skemmtiþætti sagt.
Ellimörk þeirra koma oftast
fljótt í Ijós.
Sú nýbreytni var meira að
segja uppi höfð í síðasta þætti
Sveins, að snillingar hans gerðu
uppreisn í byrjun þáttarins og
hugðust yfirbuga Svein og
taka stjórn þáttarins i sínar
hendur. Virtist Guðmundur
Sigurðsson vera foringi þeirra
uppreisnarmanna. Sveini tókst
þó að bæla niður uppreisn
þessa, áður en vandræði hlut-
ust af og ná stjórnartaumun-
um úr höndum uppreisnar-
manna. Það hefur ef til vill
verið sökum þess, að snilling-
arnir hafa ekki verið búnir að
ná sér eftir hina misheppnuðu
uppreisnartilraun, hve þeim
gekk illa að finna eiganda
fyrstu raddarinnar er þeim
var kynnt. Þegar þeir eftir
mikla leit höfðu -fengið vitn-
eskju um að eigandinn væri í
Strandasýslu, bregða þeir sér
burt þaðan og spprja eftir
honum í Vestur-ísafjarðar-
sýslu. Það er raunar furðu-i
legt, hve þeim gengur miklu
verr að þekkja innlendar radd-
ir en erlendar. Þeir eru yfir-
leitt mestu snillingar að hafa
upp á eigendum erlendra
radda, einkum, ef sá sem rödd-
ina átti, er dauður og einkum
sér j lagi, hafi hann dáið
voveiflegum dauða.
Eitthvert hressilegasta út-
varpsefni síðustu vikna, var
viðtalið við Ragnar í Smára.
Ragnar er ekkert blávatn, enda
tók hann þegar forystu í
leiknum, og sigraði með mikl-
um yfirburðum svo að stuðzt
sé við orðalag íþróttafrétta-
ritara útvarpsins. Þeir gerðu
upphlaup þegar á fyrstu mín-
útu leiksins, mótherjar Ragn-
ars, og minntust á sjónvarpið
það sem kennt er við Kefla-
vík. Það hefðu þeir efcki átt
að gera. Ragnar brázt við hart^.
og skoraði þegar sitt fyrsta
mark. Hann kom beint að
kjarna mólsins. En það hefur
þó vafizt fyrir mörgum, sem
gegn þessu sjónvarpi hafa
mælt.
Það er i rauninni aukaat-
riði, hvort sjónvarpið sem
slíkt er gott eða illt, æskilegt
eða óæskilegt. Aðalatriðið og
raunverulega hið eina sem
máli skiptir, er sú þjóðernis-
lega niðurlæging og auðmýk-
ing sem í því felzt, að slík
starfsemi sé rekin hér af er-
lendum aðila. Svo gersamlega
rökþrota stóðu viðmælendur
Ragnars frammi fyrir þessari
staðreynd, að þeir spurðu í
ráðaleysi, hvort hann vildi láta
banna innflutning amerískra
bóka! Má segja, að þá séu
menn ærið langt leiddir, þegar
þeir finna engan mun á að
kaupa erlendar bækur eftir
eigin vali, eða leyfa að rekið
sé fyrirtæki, eins og sjón-
varp og útvarp á íslenzku
landi, og án þess að þeir sem
landinu eiga að ráða, að lög-
um réttum, hafi þar nokkurr)
íhlutunar- eða umráðarétt.
Raunar mætti þó minna á,
að þetta sjónvarpsævintýri er
ekki annað en ein af mörgum
en miður þægilegum afleiðing-
um þess, að við erum í Atlanz-
hafsbandalaginu, sem Ragnar
segist þó styðja í góðri trú. En
ekki væri með ólíkindum, þó
hann og sálufélagar hans i
sextíu manna bandalaginu
hefðu nú senn fengið nóg af
feita selnum.
Eitthvert skemmtilegasta af
hinum misheppnuðu upphlaup-
um þeirra blaðamanna var
þegar þeir spurðu: — Ertu
laumukommúnisti?
Það er nefnilega orðin mik-
il tízka að láta menn sverja
af sér kommúnisma, bæði
leynilegan og óleynilegan. En_
Ragnar vildi ekki vinna eið-
inn. Hann svaraði óskóp ró-
lega: — Ég er laumukommún-
isti. Maður heyrði, hvernig
blaðamennirnir misstu andlit-
in, eins og danskurinn myndi
orða það.
f vandræðum sínum spurðu
þeir hvað laumufcommúnisti
væri. Reyndar hefði sú spurn-
ing þurft að koma á undan.
En Ragnar hefur víst ekki tal-
ið sér skylt að taka upp rök-
ræður um jafn óákveðið og til-
viljanakennt hugtak sem
laumukommúnisti, og var alls
ekki til viðtals um slíka smá-
muni.
Síðari hálfleikur var yfir-
leitt daufari en sá fyrri, fyrr
en í leikslok. Þá fór Ragnar
að minna Matthías Morgun-
blaðsritstjóra á einhverja nafn-
lausa hunda, er hefðu verið að
glefsa í hann í blaði Matthí-
asar. Lauk þar með leiknum
og sigraði Ragnar með yfir-
burðum, sem fyrr segir.
Gæruúlpur
kr. 998,00
Miklatorgi
OOUBLE ^
EOBE

SIMAR 13117
Hin fróbœru nýju PERSONNA rokblöS úr „sfain-
les* (ImI" aru nú loksins fóonleg hér é landi.
Sfoenfo tktofiS I þróun rakblaSa fré þvf aS frarp-
leiStlo þoirro hóftf. PERSONNA rakbloSiS heldur
flugbifi fré fyrtfa til tiSatfa =15. roksfurt.
HEILDIOIUBIROOIR
_ ! teyndardómur PERSONNA sr tó, aS meS tföS-
^ ugum tilraunum hefur ranntóknarliSi PERSONNA
feklzt aS gera 4 flugbeittar eggjar ó hverju blaði.
BiSjiS um PERSONNA blöSin.
BLÖÐIM
k
t
4