Þjóðviljinn - 23.05.1964, Qupperneq 10

10 SlÐA
M6ÐVHJIHN
Laugardagur 23. maí 1964
Þið
stúdentsárin
æskugiöð
EFTIR HANS SCHERFIG
SEXTANDX kafli
Disciplina Solerti Fingitur
Ingenium stendur með bronsbók-
stöfum þvert yfir tígulega fram-
hlið skólans. Það þýðir eitthvað
í þá átt, að kjaftshögg séu holl
fyrir andlegan þroska.
Þetta er skóli með erfðavenj-
ur. Það er talað um erfðavenj-
umar við allar skólauppsagnir.
Og erfðavenjumar eru rifjaðar
upp og lofsungnar í hvert sinn
sem skólinn á merkisafmæli. Og
það hafa verið gefnar út bfekur
og hátíðarit um erfðavenjur skól-
ans. Og það er hægt að lesa um
hrisvendi og pálmastikur og
kaðalspotta og reyrprik.
Á 15. öld er sagt að ákafur
kennari hafi eitt sinn orðið dreng
að bana. Og ötull rektor á eitt
sinn að hafa rifið eyrað af ein-
um nemanda sínum.
Það gerir rektor ekki lengur.
Og það er búið að afnema reyr-
prik og kaðalspotta með konung-
legri tilskipun. Nú verður rektor
að láta sér nægja að nota hend-
umar.
Sérgrein hans í vísindum
stendur i sambandi við pendul-
sveiflur. Og hann getur sveiflað
þandleggjunum, svo að löðrung-
amir hitta nákvæmlega og af
miklu afli.
Hendumar á rektur eru stór-
ar og holdugar. Það munar um
kjaftshöggin hans.
En þrátt fyrir erfðavenjurnar
er rektor mannúðlegri en fyrir-
rennarar hans á liðnum öldum.
Þegar hann þarf til dæmis að
slá dreng með gleraugu, þá skip-
ar hann honum fyrst að taka
gleraugun af sér.
Það er Mikael Mogensen, sem
hefur brotið eina af litlu. fer-
hymdu rúðunum í hurðinni að
skólastofunni. 1 fallega. stíl-
hreina skólahúsinu eru glerhurð-
ir milli skólastofanna með smá-
rúðum í fínlegum mynstrum.
Mikael Mogensen er lítill
drengur og magur og föiur. Rekt-
or heldur fast í aðra kinnina
á honum með stórri. holdugri
hendinni, svo að andlitið á Mog-
ensen verður allt skælt.
— Hvemig atvikaðist þetta?
— spyr rektor. — Og hvað get-
urðu sagt þér til afsökunar? —
En það er ekki auðvelt að
svara frjálslega, þegar togað er
í kinnina á manni.
— Það var einhver sem hrinti
mér — einhver strákur úr efri
bekkjunum. —
— Nú? Hver var það? —
Mikael Mogensen veit það
HARGREIÐSLAN
Hárgrelflsln og
snyrtistofa STEINTJ og DÖDÖ
Langavegi 18 m n. (lyfta)
SlMI 24616
P B R IW A Garflsenda 21
SÍMl 33968. Hárgreiðslo- og
snyrtistofa.
Dömnr' Hárgreiðsla rið
allra hæfl.
TJARNAKSTOFAN
Tjarnargðtn 10 Vonarstrætis-
megin. — SlM) 14662
HARGRETÐSLHSTOFA
ADSTURBÆJAR
(Marta Guðmundsdóttir)
Laugavegi 13 — SÍMi 14656
— Nuddstofa á sama stað —
ekki. Og þótt hann vissi það,
myndi hann ekki segja það. Það
tíðkast ekki að kjafta frá.
— Það er eins og vant er! —
segir rektor. — Það er segin
saga að kenna öðrum um. En við
viljum ekki sjá rúðubrot og ó-
spektir hér. Skilurðu það, ó-
bermið þitt? Taktu þessi gler-
augu af þér! — Og svo sveiflar
rektor feitri hendinni nokkrum
sinnum og Mikael Mogensen er
ekki fölur lengur.
10.
Seinna verður svo skrifaður
reikningur upp á tvær krónur og
fimmtíu aura, sem Mikael verð-
ur að færa föður sínum. Og það
er taugveiklaður og magaveikur
póstfulltrúi, sem á mörg böm
og hefur miklar áhyggjur og
mikil útgjöld. Það verða alvar-
legar heimiliserjur á heimili
Mogensens út af þessum reikn-
ingi.
Og rektor þurrkar sér um
bústnar hendumar eftir unnið
verk Qg hressir sig á glasi af
portvfni úr flösku sem hann
geymir í stóra skápnum hjá
prótókollum skólans.
Skólinn hefur sín eigin lög
og réttarfar sem eru ólík því
sem gildir í heiminum fyrir utan
hann. Friðhelgi líkamans er ekki
viðurkennd héma inni. þar sem
mikils metnar erfðavenjur ríkja.
— Kemurðu of seint? Það kost-
ar löðrung! — hrópar umsjónar-
kennarinn morgunhress, þegar
nemandi kemur hlaupandi laf-
móður og kirkjuklukkan er far-
in að slá.
Og þessi kennari er lærður
maður. Hann hefur vísindaleg
áhugamál. Hann hefur skrifað
ágæta orðabók og margar útgáf-
u :• af frábærum kennslubókum.
Hann hefur farið i ferðalög er-
lendis og tileinkað sér evrópska
menntun og menningu.
Og þessi hámenntaði maður
hefur tekið að sér að lemja þá
sem koma of seint. Ef til vill
hefði maður með minni vísinda-
þekkingu getað annazt það verk.
En enginn hefði rækt það af
meiri samvizkusemi.
sautjAndi kafli
Skólinn er heimur fyrir sig.
Dálítill lokaður og einangraður
stóra umheim fyrir utan. Sjálf-
stætt samfélag í miðri borginni.
Sjálfstætt ríki með sérstökum
lögum og erfðavenjum. Svolítið
páfaríki í Kaupmannahöfn miðri.
Úti í heiminum gerast stór-
viðburðir. Styrjaldir og bylting-
ar. En í hinu litla samfélagi
skólans gengur lífið sinn gang,
óháð öllum heimsviðburðum.
Þegar Blomme lektor gengur
um götuna úti í hinum stóra
heimi. er hann ekki annað en
lítill maður með hökutopp og
gleraugu. Hann verður að hlýða
umferðareglunum eins og annað
fólk. Hann verður að borga spor-
vagnsmiðann sinn. Hann er á
engan hátt meiri en aðrir far-
þegar. Hann er lítill, óásjálegur
maður, sem verður að gera sér
að góðu pústra og hrindingar í
þrengslum og bíða þess rólegur
að röðin komi að honum.
En þegar hann gengur inn um
skólahliðið. tekur heimurinn
breytingum. Þá réttir hann úr
lithim búknum og stækkar á
furðulegan hátt. Augnaráð hans
verður hvasst og gneistandi
gegnum gleraugun. Limaburður
hans verður stæltur og reistur.
Auðmjúkir þrælar heilsa honum
með lotningu. Og honum finnst
gamli, brúni frakkinn vera orð-
inn skikkja með klassískum
fellingum. Sjálfblekungurinn
hans verður stíll sem skrifar ó-
hrekjanlega dóma. Skóhlífamar
verða ilskór sem þræU færir
hann úr.
Litli, grái maðurinn, sem allir
troða á úti í heiminum, verður
að rómverskum keisara, þegar
hann er kominn á yfirráðasvæði
skólans. Og þegar hann sezt við
kennaraborðið í bekknum, er
hann sjálfur Cæsar.
— Látum þá hata, ef þeir að-
eins óttast! — segir hann 1 fullri
alvöru. Og augnaráð alvaldsins
beinist að titrandi hópi. sem ótt-
ast ásjónu dómara síns.
Litlar, kringlóttar blikkdósir
með maltbrjóstsykri eru settar
á kennaraborðið við hliðina á
vasabók og sjálfblekungi og ver-
aldarsögu, og öðru hverju fær
Cæsar sér brjóstsykur til að
skýra röddina og styrkja taug-
amar.
— Jæja, Þykksen! — hrópar
hann til feita drengsins í bekkn-
um. — Hefur þú þrek til að
segja okkur frá öðru púnverska
stríðinu? Rís upp, Þykksen þú
akfeiti unglingur! —
Feiti drengurinn rís á fætur.
Hann heitir Thygesen, og það er
auðveld og nærtæk fyndni að
kalla hann Þykksen. Þetta hef-
ur verið gert fyrr, allir í
bekknum hlæja eins og brandar-
inn væri splunkunýr og snjall.
Það er hættulegt að hlæja ekki,
þegar Cæsar lætur ljós sitt skína.
Thygesen bíður. þar til hlátr-
inum linnir. Hann hefur sjálfur
orðið að hlæja dálítið með til
öryggis.
— Opnaðu gin þitt, þú hval-
fiskur, og spúðu vizku þinni!
Leyndu ekki þekkingu þinni fyr-
ir okkur hinum, ver ekki sínk-
ur á Iserdóm þinn heldur lát
•okkur htna verma okkur .við Ijós
vizku þinnar! —
Aftur er hlegið. Og Cæsar
horfir yfir bekkinn, hvort allir
taki þátt 1 gleðinni. Og feiti
drengurinn er orðinn mátulega
rugiaður í ríminu, og getur að-
eins stamandi sagt frá upphafi
annars púnverska stríðsins, árið
218 fyrir tímatal oikkar. Og
meðan hann segir frá, hvílir
augnaráð Blomme lektors á hon-
um.
Þegar hann kemur að stríðs-
filum Hannibals, gefst tækifæri
til að láta ljós fyndninnar ljóma
að nýju. Það liggur beint við að
líkja feita drengnum við fíl. og
Cæsar gáir vandlega að því,
hvort nokkur láti hjá líða að
hlæja.
Með erfiðismunum heldur
Thygesen áfram að segja frá. —
Og svo — og svo —
— Þetta er skelfilegt! Við höf-
um heyrt nóg frá þér. Seztu aft-
ur, þú slyttislegi fituklumpur og
gef þig hvfldinni á vald. Ef til
vill vildi Jörgensen halda á-
fram? Jörgensen með hið fallega,
háleita nef. Snúðu til höfðinu.
fagri Jörgensen, svo að ég megi
líta vangasvip þinn! Kærar
þakkir, og fljótur nú að snúa
höfðinu til baka. Æ, Jörgensen.
Þegar ég horfi beint framan í
þig. þá langar mig til að sjá
þig frá hlið. En þegar ég lít syp
á vangasvip þinn, þá vil ég þó
heldur horfa beint framan í þig.
En láttu það ekki trufla þig,
unglingur! Leystu óhræddur frá
skjóðunni! Segðu það sem þú
veizt um Hannibal! —
Og Jörgensen segir frá.
— En bíddu andartak, Jörgen-
sen! Ég horfi á nefið á þér, og
svei mér þá ef ég verð ekki
dauðhræddur um að einhvem
tíma komi maður og hengi frakk-
ann sinn á það í þeirri trú, að
það sé snagi. — Jæja, haltu nú
áfram með fyrirlesturinn! —
Annað púnverska stríðið sil-
ast áfram. Það horfir óvænlega
fyrir Rómverjum, en það lagast.
Og svo getur Eðvarð haldið á-
fram.
Það er Eðvarð Ellerström. sem
Blomme kaflar með skímarnafni,
og það er merki um sérlega hylli
og alúð. En Eðvarð er líka svo
snyrtilegur snáði með faflegan
matrósakraga og í hálfsokkum,
með ljóst hár og blá augu. Og
hann hlær svo notalega með
augunum, þegar Blomme segir
eitthvað skemmtilegt.
— Þetta var gott, Eðvarð. Þú
kannt lexíuna þína. Þú ert stoð
mín og stytta í þessum hópi. —
Mikill og máttugur situr Cæs-
ar við kennaraborðið með brjóst-
sykur og vasabók fyrir framan
sig og stjómar púnversku styrj-
öldunum. Hann hefur allt í hendi
sér. Hann sendir hersveitimar
fram og þjarmar að Karþagó-
borg.
Fyrir utan gluggann sitja dúf-
ur og drita niður á gráan skóla-
vegginn. Utaná næsta húsi stíg-
ur vörulyfta með marga legu-
bekki og bláklæddan verkamann.
Það er mjög spennandi.
Gegnum dymar að næsta bekk
heyrist kennari öskra f trylltri
reiði. Þar er það franska sem
er á dagskrá.
Vörulyftan er nú búin að skila
af sér legúbekkjunum uppi á
fimmtu hæð og nú sígur hún
niður aftur. Og dúfumar á sifl-
unni fyrir utan “luggann. eru ó-
siðlegar.
Það gerist ýmislegt úti í
heiminum. Flugvél urrar uppi f
loftinu. Og það er stúlka að
fága glugga.
En inni f skólastofunni er
heimur andans, sem lyftumaður-
inn og stúlkan og dúfumar
þekkja ekki. Mannkynssagan líð-
ur hjá. Og menntamennimir láta
fyndnina leiftra. Og skólasvein-
amir horfa með löngunarfullum
augum út f heiminn, þar sem
lyfta hreyfist upp og niður og
dúfumar kurra.
ATJANDI kafli
Leikvöllurinn er mjó renna
milli hárra veggja. Á tvo vegu
er hálfþak úr bárujámi. þar sem
reiðhjólin og talsverður hluti
skólasveina geta staðið þegar
rigning er.
1 homi er vatnshani, rusla-
kassi, mígildi og þrjú salemi
fyrir skólasveina og eitt fyrir
kennara.
Á miðjum veflinum stendur
gamalt linditré og bekkur í
kring. Linditréð hefur árum
saman verið lofsungið af hinum
ýmsu dönskukennurum og göml-
um nemendum með skáldskapar-
hæfileika. Og lindin á lofið skil-
ið, því að það er furðulegt, að
hún skuli hafa lifað og fundið
sér næringu í súrri moldinni
undir malbikinu á veflinum.
Skólasveinamir borða nestið
sitt úti á leikveflinum. Stand-
andi eða gangandi með brauð-
pakkann í annarri hendi og af-
bitna sneið í hinni. Og stundum
er ýtt við þeim. svo að brauðið
þýtur langar leiðir.
Það er einkum vinsæl skemmt-
un að slá f nestispakka Hrycan-
es, svo að eggjasneiðar og lifr-
arkæfa slást upp f bárujáms-
þakið. Og hann fær tár i augun
f hvert sinn sem það kemur fyr-
ir. Móðir hans er svo hrædd um
að hann fái ekki nóg að borða.
Það er ekki rúm fyrir afla
undir bárujáminu. Margir verða
að borða úti í rigningunni og
brauðið verður rennbiautt og ó-
lystilegt. Einkum er busunum
ýtt út í rigninguna.
Busamir eru þeir litlu f fyrsta
bekk gagnfræðadeildar. Þeir eru
píndir og plagaðir. Erfðavenjum-
ar heimta það. Og það er einkum
annar bekkur gagnfræðadeildar
— þeir sem voru busar í fyrra,
sem sjá um það með mikifli
elju að erfðavenjunum sé fram-
fyigt.
Þegar nýr hópur busa kemur
í skólann að haustinu til á að
skíra þá undir vatnshananum
og viðhafa ótal afbrigði af mis-
þyrmingum. Og þessar pyndingar
haida áfram allt árið. þar til
þeir geta sjálfir byrjað að taka
nýju busana til meðferðar.
Schriff undirkennari, sem er
umsjónarmaður og heldur vörð
á leikveflinum, þekkir vel erfða-
venjumar og skiptir sér ekki af
því, þótt busunum sé misþyrmt,
heldur horfir á með nokkrum á-
huga.
Hurrycane fær ekki heldur
rúm undir þakinu. Meira að
segja er honum haldið góða
stund undir lekanum af þakinu,
HÓTÍL SELFOSZ
HEITUR MATUR ALLAN DAGINN
opið frá kl. 8 f.h. til kl. 1 1,30 e.K.
Gjörið svo vel og reynið viðskiptin.:
HÓTEL SELFOSZ
Fró barnaskólum
Kópavogs
Öll börn fædd árið 1957 komi til innritunar !
skólana miðvikudaginn 27. maí kl. 1—3.30 s.d.
Sama tíma eiga öll börn á barnaskólaaldri, sem
flytjast í Kópavog og hefja eiga þar skólagöngu
næsta haust, að mæta til innritunar. Ef böm geta
ekki komið sjálf er áríðandi að foreldrar þeirra
eða forráðamenn geri grein fyrir því.
Skólastjórar.
Fró Stýrimannaskólanum
Sérstök deild verður haldin við Stýrimannaskólann á
hausti komanda, fyrir þá sem lokið hafa hinu minna
fiskimannaprófi, og vilja lesa undir fiskimannapróf.
Kennsla hefst 1. okt. og lýkur með fiskimannaprófi n.
k. vor. — Umsóknir um þáttföku þurfa að hafa bor-
izt undirrituðum, fyrir 15. ágúst.
Skólastjóri Slýrimannaskólans.
Kópavogsbúar
Jafnframt því sem gengið verður hart eítir að fólk
hreinsi lóðir sínar, skal vakin athygli á, að það er
brot á heilbrigðissamþykkt bæjarins að hafa ekki Iok
á sorptunnum svo og að kveikja í tunnunum.
Hér eftir verða slik brot kærð til lögreglunnar.
Heilbrigðisfulltrúi.
SVEFNSÓFAR
- SÓFASETT
HN0TAN húsgagnaverzlun
‘ *

i
I