Þjóðviljinn - 01.07.1964, Qupperneq 4

4 SIÐA
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. — ,
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjóri Sunnudags: Jón Bjarnason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðust. 19,
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 90.00 5 mánuði
Bandarísk
mannhelgi
gjaldan hefur verið reynt vitandi vits að rugla
svo hugsun íslenzkra manna og með áróðri
þeirra íslenzku stjórnmálaflokka sem standa að
þátttöku íslands í hernaðarbaúdalaginu Nató og
bera ábyrgð á bandarískum herstöðvum á íslandi.
Á þetta jafnt við um allt sem lýtur að þátttöku
íslands í bandalaginu og því hvers eðlis þetta
hernaðarbandalag er.
^érstakur þáttur þessa áróðurs eru lýsingar hinna
heilaþvegnu Varðbergsmanna og blaða hernáms-
flokkanna á Bandaríkjunum og bandarísku þjóð-
félagi. Bandaríkjunum er lýst sem fyrirmyndar-
landi alls lýðræðis og frelsis í heiminum, stjórn-
arvöldin þar séu nánast sjálfkjörin til þess að
gseta lýðræðis og frelsis í heiminum. Fólk sem
tekur mark á þessum halelújalýsingum heilaþveg-
inna Varðbergsmanrþa, og blaða hernámsflokkanna
skilur ekki upp né niður í hlutunum þegar berast
sannar fregnir frá Bandaríkjunum, er sýna, að í
stórum hluta þeirra búa t.d. þeldökkir menn og
sósíalistar við svipað réttaröryggi, lýðræði og frelsi
og Gyðingar og kommúnistar í Hitlers-Þýzkalandi.
Þetta trúgjarna fólk stendur gáttað þegar frétt
kemur eins og gangstermorðið á sjálfum Banda-
ríkjaforseta.
f>að er von að fólk sem heyrt hefur heilaþveginn
Varðbergsmann lýsa lýðræðinú og frelsinu,
virðingunni fyrir manngöfgi og mannhelgi í
Bandaríkjunum, verði ónotalega við þegar fréttir
koma sem sanna að það getur verið lífshætta í
vissum hlutum Bandaríkjanna að neyfa kosninga-
réttar, ef maðurinn er svartur á hörund. Það get-
ur verið lífshætta í Bandaríkjunum ef stúdentar
fara til vissra staða þar og hvetja þeldökkt fólk til
þess að neyta einföldustu lýðræðisréttinda, eins
og að taka þá'tt í kosningum. Við slíkar fregnir
kemur fram sannleikurinn um Bandaríkin, land
hins harðsvíraðasta auðvaldsþjóðfélags sem nú er
uppi í heiminum, land gífurlegrar misskiptingar
auðæfanna, land auðhringanna og land miljóna-
hers atvinnulevsingja, land hins fasistíska stjórn-
arfars Suðurríkjanna gagnvart þeldökkum mönn-
um og róttækum. Beztu rithöfundar Bandaríkj-
anna fyrr og síðar hafa ekki hikað við að sýna
þetta þióðfélag eins og það er. Og áreiðanlega er
oft hægt að læra meira af einni frétt. eins og t.d.
morðinu á stúdentunum bremur sem vildu hvetja
svertingjana til að neyta kosningaréttar, en beim
illa bvddn árnðnr«:nIÖPO'iirn cem heilabvregnir Varð-
bergsmenn ætla íslenzku fólki að taka mark á.
— s.
MÓÐVILIINN
Hjálparsveit skáta i Hafnarfirði á æfingu.
Hjálparsveitin á nú
þrjá sporhunda
Hjálpar«veit skáta í Hafnar-
firði hélt nýlega aðalfundi sinn.
Á árinu hafa sveitinni borizt um
30 hjálparbeiðnir víða að af
landinu. oftast til að leita að
týndu fólki. Sveitin á nú þrjá
sporhunda, þá Nonna og Bangsa
og svo þriðja hundinn, sem
„Skapillur" hefur sent frá
sér eftirfarandi línur:
Einn af mönnunum sem Qft
tala í útvarp og segja mikið,
en þá þeir hætta hafa þeir
ekkert sagt, var að dásama
það að betlarar og förulýður
væri útdauð stétt á íslandi. En
ég segi nei. Áður röltu þeir
um landið soltnir og klæðlitl-
ir, en nú, á tímutn allsnægta
i ört tæknivaxandi heimi, fara
sömu fyrirbæri brunandi á bíl-
um og öldum ljósvakans betl-
aþdi um allt land. Slysavarna-
félag íslands og SÍBS eru t.d.
í hópi fárra beiningasamtaka
sem eiga rétt á sér, þó því að-
eins að sýnt sé að gjöfum til
þeirra sé vel varið. Ekki veit
ég hvað betlifyrirtækin eru
mörg, ekkert er hægt að gera
sveitin hefur nýlega fengið í
hendur.
Margir hafa stutt starfsem:
sve:tarinnar af rausn og mynd-
arskap, og hefur það gert henni
fært að gegna ætlunarverki
sínu. Slysavamardeildin Hraun-
prýði færði félaginu 10 þúsund
nema betla til þess fé, en hitt
veit ég að vart líður sú helgi
(og skortir þó ekki helgidag-
ana á íslandi) að húsfriður sé
fyrir þessum ófögnuði. Síðasta
helgi er kannski sú eina í
lengri tíma sem fjölskyldur
hafa mátt sofa út. Allskonar
samtök hafa sigað út heilum
her af fólki: happdrætti, merki,
blöð og blóm, allt á að sélj-
ast. Bjallan glymur, barsmíð á
hurðum, a.m.k. 3—4 tíma.
BÖrnum er att út í þessa vit-
leysu, oft með loforði um há
sölulaun, en svo er sent það
margt út án skipulags að hlut.
ur hvers vérður harla smár, en
öngþveitið og ónæðið enn
meira.
Svo er flokkur fullorðins
fólks (oft útlendingar) sem
krónur að gjöf, bændur í Flóan-
um 8 þúsund kr., Vestmanna-
eyjabær 5 þúsund kr. og hjón
í Borgarfirði 3 þúsund krónur.
Þá hafa sveitinni verið gefin
leitarljós og dúkka til æfinga,
auk þess hefur sveitinni verið
gefið fóður handa hundunum
og þeim jafnvel borizt áheit.
Stjórn sveitarinnar er þannig
skipuð: Marinó Jóhannsson for-
maður, Jón Bergsson varafor-
maður, Jón Kr. Gunnarss. 2.
varaformaður, Þórarinn Guðna-
son ritari, Bjargmundur Alberts-
son gjaldkeri. Bergur Jónsson á-
haldavörður og Hafdís Adólfs-
dóttir fjármálaritari.
flakkar um og býður blöð og
bækur ýmissa ofsatrúarflokka
sem flest vírðist skrifað í
móðursýkisköstum vatlheilla
manna. Þessir menn eru prest-
um öllu öruggari um eilífðar-
málin. Þeir einir vita allan
sannleika um guð, þeir hafa
komizt í „snertingu“ við hann,
jafnvel tekið í höndina á hon-
um. En öll herferðin, bæði hjá
þeim og prestum, er til þess
gerð að fá aðra til að trúa
því sem þeir ekki trúa sjálfir,
og umfram ailt að fá trúgjarna
til að styrkja vitleysuna fjár-
hagsléga svipað og fyrrverandi
bændur sem gáfust upp á bú-
skap, en eru nú grónir fastir
við skrifstofustóla í Reykjavík
(enda rólegra starf), en koma
Framhald á 9. síðu.
Miðvikudagur 1. júlí 1964
Nokkur börn í Hafnarfirði
og Reykjavik, hafa sýnt fá-
gætt framtak til styrktar góðu
miilcfný
í Haínarfirði tdku sig sam-
an 3 telpur. 7—10 ára gamlar,
og efndu til tombóiu. Ágóðann
færðu þær Styrktarfélagi van-
gefinna að gjöf.
I bílskúr vestur á Kvist-
haga í Reykjavík efndi hópur
barna til skemmtisamkomu,
Áður höfðu þau ræst og mál-
að bílskúrinn, fengu síðan lán-
aða bekki og sitthvað annað,
sem þurfti til að breyta hon-
um í samkomuhús, og héldu
svo skemmtun þar sem þau
sáu sjálf um öll skemmtiatriði.
Að vísu hefur heyrzt, að söng-
kona, sem átti að koma fram,
hafi brugðizt skyldu sinni, en
laun voru greidd fyrirfram,
Þar sem hún mun aðéins vera
um þriggja ára gömul, verður
samningsrof henni vonandi
ekki til trafala síðar á ævinni.
Er ekki að orðlengja það, að
ágóðann af skemmtisamkom-
unum færðu börnin dagheimil-
inu Lyngási að gjöf.
Lyngásheimilið og Stýrktar-
félag vangefinna eru mjög
þakklát fyrir þessar gjafir og
meta þær hvað mest af þeim
mörgu góðu gjöfum, s.em þéim
hafa borizt. Þær sýná, að
börnin hafa hugleitt, að ekki
eru öll böm svo lánsöm að
búa við óhefta. andlega
þroskamöguleika, þau hafa
skilið, að það er göfug nauð-
syn, að hinir sterkari styðji
þá, sem minni máttar eru;
Þessi börn hafa þegar í
bernsku beitt kröftum sinum
til hjálpar þeim, sem alla ævi
búa við vanmátt bernskunnar,
þeim, sem hvem dag standa
frammi fyrir viðfangsefnum,
sem eru þeim um megn, sé
þeim ekki veitt vemd og hlífð.
Um leið og þessum elskulegu
bömum er þakkað. skulum
við gleðjast yfir því mann-
dómsmerki, sem,. framtak
þeirra sýnir. S. Th.
ÆFR-ferð „út í
bláinn” í kvöid
Æskulýðsfylkingin í Reykjavík
efnir til kvöldferðar „út í blá-
inn“ í kvöld, miðvikud. Lágt
verður af stað frá Tjarnargötu
20 kl. 8 stundvíslega. Þátttaka
tilkynnist í síma 17513 milli kl.
10,30—12,30 og kl. 17—20.
Kvöldferðir þessar eru orðnar
fastur liður í ferðastarfsemi fé-
lagsins og hafa ávallt átt mikl-
um vinsældum að fagna meðal
æskufólks. öllu ungu fólki er
heimil þátttaka meðan sætapláss
er fyrir hendi.
Eru bedarar og förulýður
útdauð stétt á íslandi?
(Bæjarbíó)
Jules og Jim
* * *
Mannleg náttúra læh-ir ek„
að sór hæða. Hún hefur vor-
ið jafn óstýrilát á öllum öld-
um. O tempora, o mores —
sögðu menn forðum og segja
enn, árið 1912 var líflegt í
slæpingjahverfum Parísar —
ekki síður en i dag, og þá
upphefst atburðarásin í þess-
ari kv;kn,ynd. sem gerð er
eftir skáidsögu Henri-Pierre
Roché.
Fransmaðurinn Jim «
Þjóöverjimi Juies hafa kynnzt
á áhygg.iulausum dögum æsk-
unnar innan um aðra bóhema
i París. Þeir hafa engar pen-
ingaáhyggi’-^ og eru að gutla
við skáldskap. Á vegi beirra
verður bráðskemmtileg stúlka
Cat.herine, sem hrífur bá háða
Hinn einfaldi en geðfelld:
Þjóðverii kastar eign sinni á
har.a upphafi. eg vinur
hans, Frakkinn, lætur það
gott heíta, þótt hann liti hana
líka gimdaraugum. Hin lífs-
reynda Catherine og hin sak-
lausi Jules giftast og flytjast
til Þýzkalands. og skömmu
siðar hefst heimsstyrjöldin
fyrri. Að henni lokinni heim-
sækir Jim vini sína í Þýzka-
landi. og er hann þá orðinn
blaðamaður. Þá hefur Jules
eignazt nokkra kokkála. og
lætur sér það lynda vegna
ofurástar á „drottningunni" í
lífi hans. Hann lætur sér
heldur ekki oregria begarbezti
viliur hans bætist f þennan
hóp. og lifir hessi þríhyming-
ur i sóðu harmoní’ um hríð
En blindar ástríður og veik-
Ivndi leikur hetta blessaða
fólk erátt,- oc betta getur ekkí
mdnð með öðrj en tortím-
'ngu.
Þetta er dramatísk og frá-
hærlega vel leikin mynd. Je-
anne Moreau hefur margan
kvenvarginn leikið. en sjald-
an tekizt betur upti ep hér
Ágæt er einnig meðferð Os-
cars Wemer og Henri Serre
í hlutverkum Jules og Jims.
Hætt er við að fólk dæmi
þessa mynd misjafnt. Sumir
munu kalla hana dekur við
lauslætið, en aðrir munu telja
liana lofsöng til ástar og vin-
áttu. öllum mun hún seint
gleymast. og á kvikmynda-
stjórinn, Francois Truffaut,
s'Tin stóra þátt i því. hversu
vel þessi mynd hefur
tekizt. e. þ.
Gamla Bíó:
Lög vestursins
* *
Eins ->g nafnið bendir til
gerist þessi mynd í því villta
vestri. sem lengst af hefur
verið eitt helzta framlag
Bandaríkjamanna til heims-
menningarinnar. Ekki er
mvndin tiltakanlega spenn-
andi. en þó skárri mörgum
öðrum af svipuðu tagi. Robert
poktoir Loggia leikur Elfego
Baca slagsmálahund og lðg-
træðipg. sem öllu biargar: ef
undirritáður man rétt. hefur
i'ann unp á tvö sviobrigði að
i-,ióða. anrtnilpaa hara bau hn
ekki verið nema eitt. James
Dunn er stórum betri sem fé-
lagi hans í lögfræðiskrifstof-,
unni. — J.Th.H., .
Háskólabíó:
Bankaránið í
Boston
* *
I Háskólabíói er sýnd „saka-
málamynd". Þar segir frá á-
kaflega kænlegu bankaráni
og vel undirbúnu enda heppn-
ast það mætavel. Lögreglan
fær ekki að gert og liggur
málið í Kyrrþey þar til glæpa-
mennimir sjálfir fara að deila
um fenginn.
Saga þessi er særp.ilega fjör-
lega sögð. án þess þó að sér-
stakra tilþrifa gætí. Þáð er
að minnsta kosti sé| fýrir því
að áhorfendum lefðist ekki.
Þótt svo að mynd þessi fjalli
ekki hvað sízt um 'það, hvað
bað er leiðinlegt, og,ópraktískt
að vera gangster.
Leikur einstakra' manna er
áferðargóður og eefur ekki til-
efni til sérstakra attrnga-
semHp. — \ B.
*