Þjóðviljinn - 09.07.1964, Blaðsíða 12

I
n
c .
Þýtt margt íslenzkra
bóka í Tékkóslóvakíu
I
Jan Rak.
Tékkneskur menntamaður,
Jan Rak, er nýfarinn af land-
inu eftir hálfs mánaðar dvöl
hér og hafði blaðið samband
við hann skömmu áður en
hann steig inn í flugvél.
llann var boðinn hingað
af Tékknesk-íslenzka menn-
ingarfélaginu og einnig veitti
Menntamálaráðuneytið heim-
sókn hans nokkurn stuðning
og vildi hann fyrst af öllu
þakka kærlega þeim aðilum
sem stóðu að boðinu og ekki
sízt Bimi Þorsteinssyni, for-
manni TlM og Halldóri Lax-
ness.
Jan Rak er bókmennta-
fræðingur og hefur einkum
lagt fyrir sig Norðurlanda-
bókmenntir. Hann byrjaði
að læra íslenzku fyrir sextán
árum og árið 1950 kom út
á tékknesku fyrsta þýðing
hans á íslenzkri bók og var
það Atómstöðin. Síðan hefur
hann þýtt fleiri bækur Hall-
dórs Laxness, þeirra á meðal
Islandsklukkuna og Heims-
ijós.
Ég hef. sagði Jan Rak, gef-
ið út greinasafn um Norður-
landabókmenntir fyrir nokkr-
um árum. Og hingað kom ég
til að safna efni um íslenzkar
bókmenntir í pistil sem birt-
ur verður í safnriti um Evr-
ópubókmenntir frá 1948 til
okkar dags. Hér hef ég rætt
við marga ágæta menn, feng-
ið hjá þeim upplýsingar og
kynnzt skoðunum þeirra —
þeirra á meðal eru Sigurður
Nordal og Jakob Benediks-
son og ýmsir rithöfundar.
Þetta hefur verið góð ferð
og ég hef kynnzt mörgu
skemmtilegu þótt ég hafi ekki
haft tíma til að ferðast neitt
að ráði né heldur til að
kynnast íslenzku leikhúslífi —
nema þá Sardasfurstinnunni
blessaðri. Og ég vona að ég
eigi eftir að endurnýja kunn-
ingsskapinn við Island — því
vissulega á ég margt óséð
og það er auk þess ekki vel
gott að geta aðeins lesið
íslenzku en ekki talað mál-
ið. Á því þyrfti ég að ráða
nokkra bót.
I fljótu bragði virðist ekki
ýkja margt sameiginlegt með
þessari norðlægu og hrjóst- R
ugu eyju og ættlandi mínu. fe
Þó má finna margar hlið- "
stæður í tékkneskri og ís-
lenzkri sögu og það er vissu-
lega ekki hvað sízt vegna
þess að báðar þjóðirnar hlutu
að berjast lengi fyrir sjálf-
stæði sínu og menningu. Og
það hefur lengi verið góð-
ur áhugi á íslandi í Tékkó-
slóvakíu þótt vík sé á milli
vina. Við höfum þýtt margt
úr íslenzku — eigum til að
mynda ágæta Edduútgáfu.
Nýléga kom Grettla út á
tékknesku og von er á Njálu
bráðlega. Bók Einars Olgeirs-
sonar um íslenzka þjóðveldið
seldist upp á hálfum mánuði
í tékkneskri þýðingu. Stutt
skáldsaga eftir Ólaf Jóhann
kom út ekki alls fyrir löngu
og ráðgert er að þýða Halldór
Stefánsson og Jónas Ámason.
*
*
I
Si
I
92 E>ús. sáu sýningar Þjóð-
leikhússins á liðnu leikári
□ — Ég fel að nýlokið leikár sé eitt af beztu
og listrænustu leikárum Þjóðleikhússins frá upp-
hafi, bæði hvað snertir leiksýningar, fjölbreytni
í verkefnavali og aðsókn, sagði Guðlaugur Rósin-
kranz þjóðleikhússtjóri er hann ræddi við frétta-
menn í gær.
Nýtt íslenzkt leik-
rít sýnt í Þjóileik-
húsinu næsta haust
Fyrslu verkefni Þjóðleikhúss-
in* á hausti komanda verða
leikritin „Kraftaverkið“, erlent
leikrit sem byggt er á ævisögu
Helen Keller, og „Forsctaefnið“
nýttt leikrit eftir Guðmund
Steinsson.
Hafa bæði þessi leikrit verið
æfð i vor. Leikstjóm í „Krafta-
verkinu" annast Klemenz Jóns-
son.
Guðlaugur Rósinkranz þjóð-
leikhússtjóri kvaðst, í samtali
við Þjóðviljann í gær, gera ráð
fyrir að sýningar yrðu teknar
upp að nýju í Þjóðleikhúsinu á
hausti komanda á söngleiknum
,,Táningaást“ eftir Ernst Bmun
Olsen og Finn Savery, og „Sard-
asfurstinnunni" eftir Emmerich
Kálmán.
Þá verða að nýju hafnar í
haust sýningar á „Kröfuhöf-
um“ Strindbergs, en það leik-
rit var sem kunngt er sýnt einu
\ sinni í Þjóðleikhúsinu í vor f
sambandi við listahátíðina. Sýn-
Leikárinu lauk sl. mánudags-
kvöld með 7. og síðustu sýningu
Kief-ballettsins. Á árinu voru
sýnd 12 verkefni, þar af 2 gesta-
leikir. Alls urðu sýningarnar
213, þar af 2 utan Reykjavíkur,
en sýningargestir á leikárinu
urðu 91.823, þar af 378 utan
Reykjavíkur. Er þetta talsvert
meiri aðsókn en á leikárinu
1962—’63 (þá voru áhorfendur
um 86 þúsund talsins) en mun
meiri en leikárið 1961—’62 (þá
voru leikgestir um 67 þúsund).
Sætanýting í Þjóðleikhúsinu á
liðnu leikári var um 70% Og ér
það mjög góð hlutfallstala mið-
að við ríkisleikhús erlendis þar
sem 55—60% sætanýting þykir
góð aðsókn.
Srá yfir sýningar og tölu leik-
húsgesta á leikárinu:
1. Andorra eftir Max Frisch.
Leikstjóri: Walter Fimer. 2
sýningar utan Reykjavíkur, 9
sýningar í Reykjavík. Sýning-
argestir 378 utan Reykjavíkur.
2.012 í Reykjavík.
2. Gestaleíkur Konunglega
danska ballettsins. Ballett-
meistari: Niels Bjöm Larsen.
Hljómsveitarstjóri: Ame
Hammelboe. 7 sýningar. Sýn-
ingargestir 3.983.
3. Gísl eftir Brendan Behan.
Leikstjóri: Thomas Mac Anna.
44 sýningar. Sýningargestir
16.858.
4. Flónið eftir Marcel Achard.
Leikstjóri: Lárus Pálsson. 16
sýningar. Sýningargestir 3.353.
Guðlaugur Rósinkranz.
þj óðleikhússt j óri
5. Dýrin í Hálsaskógi barnaleik-
rit eftir Thorbjöm Egner.
Leikstjóri: Klemenz Jónsson,
Hljómsveitarstjóri: Carl Bill-
ich. 8. sýningar. Sýningar-
gestir 3.830.
6. Hamlet eftir William Shake-
speare. Leikstjóri: Benedikt
Ámason. 38. sýningar. Sýning-
argestir 16.594.
7. Læðurnar eftir Walentin
Chorell. Leikstjóri; Baldvin
Halldórsson. 11 sýningar.
Sýningai-gestir 3.011.
8. Mjallhvít barnaleikrit eftir
Margarete Kaiser. Leikstjóri:
Klemenz Jónsson. Hljómsveit-
arstjóri: Carl Billich. 32. sýn-
ingar. Sýningargestir 19.644.
9. Táningaást eftir Ernst Braun
Olsen Tónlist eftir Finn
Savery. Leikstjóri: Benedikt
Ámason. Ballettmeiestari: EriJc
Bidsted. Hljómsyeitarstjóri:
Jón Sigurðsson. 19 sýningar.
Sýningargestir 6.823.
Framhald á 9. síðu.
Guðmundur Stcinsson
ingamar í haust verða í Lind-
arbæ, húsnæði því sem leik-
húsið hefur leigt í félagsheimili
Dagsbrúnar og Sjómannafélags
Reykjavíkur við Lindargötu.
Litla sviSih í Lind-
arbæ nothæít íhaust
100 þúsund mól komin i
bræðslu ó Neskuupstuð
Neskaupstað 8. júlí. Tíu bát-
ar komu hingað í gær með tæp
3000 mál síldar til bræðslu. Þau
voru: Sólrún ÍS 400, Kópur KE
200, Blíðfari SH 300, Þráinn NK
150, Sæfari NK 400, Grótta RE
600, Anna SÍ 150, Náttfari ÞH
400, Hrafn Sveinbjamarson III.
100, Akraborg EA 150.
Löndun úr þeirr, er að ljúka
og hefur síldarverksmiðjan hér
þá tekið við 100 þúsund málum.
í þróm munu vera um tuttugu
þúsund mál og endast þau verk-
smiðjunni 4—5 daga.
f gær var hér no^ð-austan
hvassviðri og snjóaði í fjöU og
leituðu margir síldarbátar hér
hafnar. f dag hefur veðrið geng-
ið niður en bræla er enn úti-
fyrir. f gærkvöld var dansað en
í kvöld sýnir Sumarleikhúsið
Ærsladrauginn tvívegis í Egils-
búð. — HG.
Stöðugt er unnið að innrétt-
ingu húsnæðis þess, sem Þjóð-
Icikhúsið hefur tekið á leigu til
tveggja ára f Lindarbæ, húsi
Dagsbrúnar og Sjómannafélags
Reykjavíkur við Lindargötuk
HAPPDRÆTTI
ÞJÖÐVILJANS
Vinningsnúmer
birt á morgun
Gerið skil í dag
Þama í húsinu verður komi
fyrir leiksviði, álika stóru o
þau sem bezt gerast í félagi
heimilum úti á landi, tveii
búningsklefum og áhorfendasa
sem rúmar um 120 manns í sæt
auk lítils hliðarsalar þar sei
um 20 manns geta setið.
Húsakynni þessi verða notuð
til æfinga og þar verður Ball-
ettskóli Þjóðleikhússins til húsa,
en við forstöðu skólans næsta
haust tekur nýr ballettmeistari,
Fay Wemer frá Lundúnum.
Gert er ráð fvrir að á leik-
sviðinu í Lindarbæ verði sýnd
leikrit sem ekki þarfnast viða-
mikilla leiktjalda. Er þegar á-
kveðið að sýna leikrit Strind-
bergs „Kröfuhafa" á litla svið-
inu.
Fimmtudagur 9. júlí 1964 — 29. árgangur — 151. tölublað.
Útgerðarráð rek
ur á eftir FÍB
Á fundi Útgcrðarráðs sl. mánu-
dag var rætt á víð og dreif um
útgerð togaranna og var fram-
kvæmdastjórunum falið að ítreka
við stjórn Félags ísl. botnvörpu-
skipaeigenda samþykkt Útgerðar-
ráðs frá 23. marz sl. svohljóð-
andi:
„Framkvæmdastjórunum er
falið að hreyfa þvi við Félag ís-
lenzkra botnvörpuskipaeigenda
að félagið leiti eftir þvi að ís-
lenzkum toguram verði heimiluð
veiði á ákveðnum takmörkuðum
svæðum innan landhelgi á viss-
um árstímum enda sé þess gætt
að ekki sé stunduð togveiði á
hrygningarsvæðum eða uppeld-
isstöðvum nytjafisks. Jafnframt
séu fiskveiðar íslenzkra fiski-
skipa með netum og nótum tak-
markaðar um hrygningartímann
á hrygningar- og uppeldissvæð-
um“.
Jafnfram var framkvæmda-
stjóranum falið að beita sér fyr-
ir því við Fiskideild Atvinnu-
deildar Háskólans að gerðar verði
tilraunir til veiða með flotvörpu
á meira dýpi en reynt hefur ver-
ið til þessa.
Aðeins þrír af átta togurum
bæjarútgerðarinnar era nú að
veiðum, Hallveig Fróðadóttir,
Þorsteinn Ingólfsson og Pétur
Halldórsson. Skúli Magnússon
liggur í Reykjavík vegna mann-
eklu, Ingólfur Amarson er í 16
ára flokkunarklössun í Reykja-
vík, Þormóður goði í vélarhreins-
un í Reykjavík, Þorkell máni í
12 ára flokkunarviðgerð í Eng-
landi en er væntanlegur þaðan
um miðjan þennan mánuð.
Árekstur i
Langadal
I fyrrinótt varð allharður á-
rekstur í Langadal í Húnavatns-
sýslu, skammt frá Svartárbrúnni.
Þama keyrðu saman tvær bif-
reiðir, var önnur þeirra frá
bílaleigu í Reykjavík en í hinni
vora menn sem vinna að raf-
lögnum í Svartárdal. 1 bílaleigu-
bílnum vora 5 útlendingar og
slösuðust tveir þeirra, mun
annar hafa fengið heilahristing
og hinn rifbeinsbrotnað. I hin-
um bílnum skarst einn farþegi
illa á andliti. Hinir slösuðu voru
allir fluttir á sjúkrahúsið á
Blönduósi.
Landskeppni í sundi við Dani
Sund-iandsliðið
ler utan í dag
■ íslenzka sundlandsliðið
heldur utan til Danmerkur í
dag, en landskeppni íslands os
Danmerkur í sundi verður háð
í Kaupmannahöfn dagana 12. og
13. þ.m.
Keppninni verður hagað þann-
ig, að einn sundmaður frá hvoru
landi keppir í hverri grein. Fyr-
ir sigur verða gefin 7 stig, en
5 stig fyrir annað sætið. Miðað
við árangur sundfólks beggja
landanna undanfarið, má búast
við jafnri keppni, en Danir
njóta hagræðis af þvi að keppa
í eigin landi.
f íslenzka landsliðinu er eftir-
talið sundfólk:
Guðmundur Gíslason — kepp-
ir í 100 m. skriðsundi, 200> m
flugsundi og syndir baksunds-
sprettinn í 4x100 m. bo.ð-fjór-
sundi.
Árni Kristjánsson — 200 m.
bringusund og bringusund í 4x
100 m. fjórsundi.
Davíð Valgarðsson — 200 m.
baksund og flugsund í 4x100 m.
fjórsundi.
Guðmundur Þ. Harðarson —
skriðsund í 4x100 m. fjórsundi.
Hrafnhildur Guðmundsdóttir
— 100 m. skriðsund, 200 m.
bringusund, 100 m. flugsund og
flugsund í 4x100 m. boð-fjór-
sundi kvenna.
Ásta Ágústsdóttir — 100 m.
baksund og baksund i 4x100 m.
boðsundi.
Matthildur Guðmundsdóttir —
Framhald á 9. síðu.
Robert Kliavín b|artsýnn á
íslenzkan listdans
★ Meðan Kíefballettinn dvaldi hér kynnti ballettmeistari
flokksins, Robert Kljavín sér nokkuð starfsemi ballettskóla
Þjóðleikhússins. Hafði hann nokkrar kennslustundir með
nokkram nemendum og mun hafa fengið mikið álit á hæfi-
leikum tveggja ungra stúlkna. Sagði hann að svo sjaldgæfar
og góðar gáfur mættu ekki fara -forgörðum og ráðlagði stúlk-
unum eindregið að fara til náms við einhvern góðan list-
dansskóla erlendis.
Kljavín sagði einnig, að nemendur skólans væru margir
hverjir prýddir góðum hæfileikum, og ef skóiinn fengi góðan
ballettmeistara þeim til leiðbeiningar, þá gæti hann á ein-
um vetri náð upp mjög sómasamlegri sýningu sem algjör-
lega byggðist á eigin kröftum.
★ Kljavín mun hafa boðið aðstoð sína til að koma tveim
eða þrem nemendum skólans til náms við listdansskóla í Len-
íngrad að því er Þjóðleikhússmenn herma. Samvinna Klja-
víns og nemenda var með ágætum í þessum kennslustund-
um og hafa nemendur nú 'krifað undir skjal og skorað á
Þjóðleikhússtióra að ráða hann kennara við skólann.

»
*