Þjóðviljinn - 11.09.1964, Blaðsíða 1

Fóstudagur 11. september 1964 — 29. árgangur — 205. tölublað.
Full vissa um að hœgt er að gera
stóran ný/an viSskiptasammng v7ð
Sovétrikin skapar grundvöll fyrir
GERBYLTINGUISILDARIÐNAÐI
■ í viðræðum þeim sem fram fóru í Moskvu 2.
þ.m. milli fulltrúanefndar Sósíalistaflokksins og
forystumanna í Kommúnistaflokki Sovétríkjanna
var að frumkvæði íslenzku fulltrúanna ræ'tt um
möguleika á auknum viðskiptum íslands og Sov-
étríkjanna og þá fyrst og fremst um sölu á unn-
um síldarafurðum til Sovétríkjanna.
■ í Ijós kom að möguleikar eru á að gera stóran
samning við Sovétríkin um sölu á niðurlagðri síld
þangað en slíkur samningur myndi skapá grund-
völl fyrir gerbyltingu í íslenzkum síldariðnaði,
gera okkur fært að fullvinna síldina í stað þess
að setja hana í bræðslu eða selja hana hálfunna
úr landi, auka útflutningsverðmæti hennar og
skapa atvinnuöryggi í síldarbæjunum þar sem nú
blasir aðeins við atvinnuleysi og fólksflótti.
■ Nató-blöðin hafa rekið upp mikið ramakvein vegna
þessara viðræðna og stimplað þær sem Moskvuþjónustu
en eru þögul um þann skerf sem Sósíalistaflokkurinn hef-
ur lagt til uppbyggingar' íslenzks atvinnulífs og efnahags-
sjálfstæðis með þessu frumkvæði sínu. Þjóðviljinn sneri
sér því í gær til Einars Olgeirssonar, formanns Sósíalista-
flokksins og lagði fyrir hann nokkrar spurningar var.ð-
andi þetta mál og fer viðtalið við hann hér á eftir.
— Sósíalistaflokkurinn hefur
undanfarið markað stefnu um
" fullvinnslu íslenzkra fiskaf-
urða. Hvað leggur hann höf-
uðáherzlu á í því sambandi?
— Sósíalistaflokkurinn telur
að það þurfi að leggja á það
höfuðáherzlu í framtíðinni að
koma á fullnýtingu á íslenzk-
um síldarafurðum með því að
koma hér upp afkastamiklum
niðurlagningaverksmiðjum og
jafnframt að tryggja sölu er-
lendis á framleiðslu verksmiðj-
anna.
Tækifæri til að gera
byltingu í síldariðnað-
inum
— Af hverju álítur Sósíal-
istaflokkurinn að markaðir í
Sovétríkjunum geti sérstaklega
tryggt framkvæmd þessarar
stefnu?
— Þar kemur einkum tvennt
til. I fyrsta lagi eru Sovét-
ríkin stærsta og sterkasta
sósíalistíska þjóðfélagið sem
nú er uppi og í þjóðfélagi
sósíalismans eru ekki til mark-
aðsvandræði eins og þau sem
við höfum þráfaldlega fengið
að kenna á í hinum kapítal-
íska heimi. I sósíalistísku
þjóðfélagi er markaðsöryggi og
spurningin um sölu afurða er
aðeins spurning um verka-
skiptingu og skipulagningu.
Sósíalistaflokkurinn hefur alltaf
álitið að íslendingar ættu
fyrst og fremst að einbeita sér
að fullvinnslu fiskafurða sinna.
Á sviði fiskveiða eru afköst
íslenzks verkafólks meiri en
dæmi eru til um með öðrum
þjóðum og það er þjóðhags-
lega bezt fyrir íslenzka alþýðu
---------------------------------í>
Leiðari blaðsins í dag
nefnist Tímamót, og
fjallar um hinar nýju
markaðshorfúr. — Sjá
4. síðu.
að einbeita sér að þessari
framleiðslugrein. Á hinn bóg-
inn eru Sovétríkin fær um að
láta okkur í té í staðinn fyr-
ir útflutningsafurðir okkar
hvers konar vélar og vörur
auk olíu og timburs sem við
höfum einkum keypt af þeim.
f öðru lagi hafa Islending-
ar þá reynslu að fyrir for-
göngu Sósíalistaflokksins í
markaðsmálum sl. 20 ár hafa
Sovétríkin einmitt reynst verá
reiðubúin til að gera stóra
viðskiptasamninga við okkur.
Má þar minna á þá miklu
byltingu sem orðið hefur í
freðfiskiðnaðinum á sl. 20 ár-
um fyrst og fremst vegna við-
skiptanna við Sovétríkin og
þess trygga markaðar sem við
höfum átt þar. Nú er tæki-
færi til þess að gera sams-
konar byltingu í síldariðnað-
inum og koma upp traustum
iðnaði á því sviði einmitt á
þeim stöðum á landinu þar
sem atvinnuleysið nú herjar.

Forsetafrúin
lézt í gærkvöld
Harmafregii sem varðar'íslenzku þjóðina alla
barst um Reykjavík seint í gærkvöld. For-
setafrúin Dóra Þórhallsdóttir lézt um kl. 11 í
gærkvöld að Landspítalanum, en þangað var
hún flutt sl. sunnudag. Banamein hennar var
hvítblæði.
Forsetafrúin var fædd 23. febrúar 1893, og
var dóttir Þórhalls biskups Bjamarsonar. Hún
giftist Ásgeiri Ásgeirssyni núverandi forseta
Íslands, árið 1917, og hefur átt ríkan þátt í
þvf að móta forsetaheimilið að Bessastöðum.
Þjóðviljinn vottar forsetanum og ættmennum
frú Dóru Þórhallsdóttur dýpstu samúð við
andlát hinnar mikilhæfu konu.

Eina færa leiðin til
að tryggja atvinnu
— Hvemig hefur reynslan
verið af þeim síldariðnaði, er
komið hefur verið á fót hér
á landi til þessa?
— Það má segja að hann hafi
gengið ákaflega illa. Ein nið-
urlagningarverksmiðjan hefur
aldrei tekið til starfa og nið-
urlagningarverksmiðja ríkisins
á Siglufirði hefur nú verið
stopp í eitt ár en aðrar slík-
ar verksmiðjur berjast í bökk-
um. Á sama tíma er síldin
sett í bræðslu eða flutt út
hálfunnin til vinnslu í öðrum
löndum. Orsakimar fyrir þessu
eru þær að við höfum ekki
haft vit á að fara inn á sömu
leið í þessum efnum eins og
við gerðum í sambandi við
freðfiskiðnaðinn. Við þurfum
að gera samninga strax við
Sovétríkin á jafnvirðisgrund-
velli um sölu á unnum síld-
arafurðum til þess að tryggja
grundvöllinn undir stórfelld-
um iðnaði á niðurlagningu á
síld. T krafti bessarar markaðs-
Framhald á 5. síðu.
17 ára gömul stúlka barin
og rænd á götu í fyrrinótt
■ Skömmu eftir miðnætti í fyrrinótt réðust tveir ungir
menn á sautján ára stúlku á götu fyrir framan Borgar-
þvottahúsið- Barði annar stúlkuna með flösku í höfuðið
og hinn lagði til hennar með járnstöng í andlitið og léku
þeir hana illa.
■ Síðan hrifsuðu þeir tösku hennar og höfðu hundrað
og sextíu krónur upp úr krafsinu og lögðu svo á flótta
út í náttmyrkrið.
Stúlkan hafði verið í heim-
sókn hjá kunningjafólki sínu í
Hátúni og kvaddi þar um mið-
nætti. Qekk hún ein síns liðs
vestur Borgartúnið á leið heim
til sín.
Þegar hún kemur á móts við
Borgarþvottahúsið, þá hlaupa
allt í einu tveir piltar út úr
porti þar rétt hjá og skipti það
engum togum, að þeir réðust
þegar á stúlkuna og barði ann-
ar með flösku í höfuð hennar
og á sama tíma lagði hinn með
járni í andlit rennar. Hlaut hún
marga áverka og þð sérstaklega
í andliti og meðal annars blóð-
nasir.
Tóku þeir síðan af henni
tösku hennar og hreinsuðu hana
af peningum og reyndist það
Ógna Kínverjar
Mongólíu?
MOSKVA OG BELGRAD 1079
— Fréttaritari júgóslavnesku
fréttastofunnar Tanjug í Moskvu
skýrir frá því í dag, að mikið
kínverskt lið sé nú dregið sam-
an við landamæri Mongólíu og
Framhald á 7. síðu.
vera hundrað og sextiu krónur.
Maður nokkur var á gangi
þama skammt frá og hrópaði
stúlkan til hans og bað hann
hjálpar. Maðurinn hélt hins veg-
ar áfram göngu sinni og sinnti
ekki ópum stúlkunnar og er
talið sennilegt, að hann hafi
ekki heyrt til hennar.
Eru það vinsamleg tilmæli
rannsóknarlögreglunnar að þessi
maður gefi sig fram við hana
sem fyrst.
Þegar stúlkan var laus frá
árásarmönnunum hélt hún nið-
ur á Laugaveg og þannig illa
til reika og alblóðug reikaði
hún niður Laugaveginn og
rakst leigubílstjóri á hana á
móts við Laugaveg 24 og ók
henni niður á lögreglustöð.
Þaðan var henni ekið á Slysa-
varðstofuna og gert að sárum
hennar, en hún er illa leikin í
andliti eins og áður er skýrt
frá.
Varð fyrir bifreið og fót-
brotnaði ó bóðum fótum
1 fyrrinótt varð alvarlegt umferðaslys á Suðurlandsbraut á
móts við Múla. Varð fullorðin kona þar fyrir lcigubifreið með
þeim afleiðingum, að hún fótbrotnaði á báðum fótum auk ann-
arra meiðsla.
Leigubílstjórinn ók nokkuð greitt austur Suðurlandsbraut. Þeg-
ar hann var rétt kominn á móts við Múla kvaðst hann hafa
séð konuna á götunni fyrir framan sig og var hún nær miðju
á brautinni. Náði hann ekki að hemla i tæka tíð, svo að kon-
an skall á hægri framhluta bílsins og féll í götuna. Höggið
var það mikill, að bifreiðin dældaðist, þar sem konan lenti
á henni.
□ Skömmu áður en Palmiro Togliatti, leiðtogi ítalskra kommúnista, tók sjúkdóm
þann sem leiddi hann til dauða í síðasta mánuði hafði hann ritað niður minnis-
blöð um þau vandamál sem nú blasa við hinni alþjóðlegu verklýðshreyfingu- Þessi
minnisblöð hafa vakið verðskuldaða athygli og þótt tíðindum sæta Togliatti drep-
ur á flest þau mál sem sósíalistum og verklýðssinnum eru hugstæðust um þessar
mundir, vekur athygli á ýmsum mikilsverðum atriðum, bendir á ný viðfangsefni
og nýjar leiðir til lau.nar þeim. Óhætt mun að telja minnisblöð þessi meðal þeirra
plagga sem sagan geymir. — Þjóðviljinn birtir fyrri hluta þeirra á 2.-3 síðu í dag.
I