Þjóðviljinn - 11.09.1964, Blaðsíða 3

í’ðstudagur 11. setrtember 1964 -
laganna til að leggja fyrir þá
tillögu okkar um einingu og
samstarf í baráttunni við hinn
sameiginlega óvin og leita
með þeim að leiðum og að-
ferðum slíks samstarfs. Það
verður auk þess að hafa í
huga að eigi allt viðnám okk-
ar við sjónarmiðum Kínverja
HÖÐVILIINN
StDA
að vera samtímis barátta fyrir
einingu — eins og við álít-
um nauðsynlegt — þá verða
allar ályktanir sem kunna að
verða gerðar að mótast af þessu
viðhorfi; forðast verður al-
menna áfellisdóma, en leggja
megináherzlu á það sem er
jákvætt og sameinar. 1
Um þróan okkar hreyfingar
Við höfum ævinlega talið að
ekki væri rétt að láta
bjartsýni ríkja í lýsingum á
verklýðshreyfingu og kommún-
istaflokkum vesturlanda. Enda
þótt miðað hafi fram á við
hér og þar í þessum hluta
heims, er afl okkar og styrk-
ur þar enn í dag hvergi nærri
nógur til að ráða við þau við-
fangsefni sem okkar bíða. Að
undanskildum nokkrum flokk-
um (í Frakklandi, á ítalíu,
Spáni o.s.frv.) hefur kommún-
istum enn ekki tekizt að fram-
kvæma raunhæfar pólitískar
aðgerðir, sem tengi þá traust-
um böndum við hinn vinn-
andi fjölda. starf þeirra er
takmarkað við fræðslu og á-
róður og þeir hafa ekki látið
að ráði til sín taka í stjórn-
málalífi landa sinna. Það verð-
ur með öllu móti að binda
enda á þetta skeið, svo að
kommúnistar losni úr einangr-
uninni, taki virkan og sam-
felldan þátt i stjómmálum og
félagslegri baráttu landa sinna,
fái pólitískt frumkvæði í sín-
ar Siendur og verði raunveru-
legar fjöldahreyfingar.
Það er einnig af þessari á-
stæðu að við höfum jafnan
verið og erum enn mjög van-
trúaðir á gagnsemi alþjóðaráð-
stefnu, enda þótt við höfum
ævinlega talið sjónarmið Kín-
verja röng og hættuleg, ef slík
ráðstefna væri eingöngu eða
aðallega haldin til að fordæma
þessi sjónarmið eða berjast
gegn þeim, og það einmitt vegna
þess að við höfum óttazt og
óttumst enn að á þennan hátt
verði kommúnistaflokkar auð-
valdslandanna hraktir í öfuga
átt við þá sem við teljum
nauðsynlega. svo að þeir lam-
ist af innbyrðis deilum, sem
eru í eðli sínu einvörðungu
hugmyndafræðilegar, fjarri öll-
um raunveruleika. Hættan yrði
sérlega mikil ef afleiðingin yrði
yfirlýstur klofningur hreyfing-
arinnar með myndun alþjóð-
legrar miðstöðvar í Kína sem
myndi stofna sínar „deildir"
i öllum löndum. Allir flokk-
arnir og þó einkum þeir sem
veikastir eru myndu verða að
eyða miklum hluta starfs síns
í deilur og baráttu gegn þess-
um svonefndu ,,deildum“ í
nýju „Alþjóðasambandi". Þetta
myndi draga úr baráttukjarki
fjöldans og torvelda mjög alla
framþróun hreyfingar okkar.
Það er rétt, að klofningstilr^una
Kínverja gætir þegar mjög í
nærri öllum löndum, en nauð-
synlegt er að koma í veg fyr-
ir að fjöldi þessara tilrauna
hafi í för með sér eðlisbreyt-
ingu, að megind verði að eig-
ind, þ.e. að klofningurinn
verði alger.
Hinar hlutlægu aðstæður eru
okkur mjög hagkvæmar, bæði
innan verklýðsstéttarinnar,
meðal hins vinnandi fjölda og
í þjóðfélagslífinu almennt. En
það verður að gera sér grein
fyrir þessum aðstæðum og
kunna að notfæra sér þær.
Til þess verða kommúnistar að
hafa pólitíska dirfsku, sigrast
á hvers konar kreddutrú, tak-
ast á við og leysa ný vanda-
mál með nýjum hætti. Það
verður að beita starfsaðferðum
sem eru í samræmi við póli-
tískt og félagslegt umhverfi
þar sem eiga sér stað stöðug-
ar og skjótar breytingar.
Ég nefni hér í mjög stuttu
máli nokkur dæmi.
Borgarastéttin á við ákaflega
erfið efnahagsvandamál að
glíma. í ríkiskapítalisma auð-
hringavaldsins koma stöðugt
upp ný vandamál. sem valda-
stéttirnar geta ekki lengur leyst
með gamalreyndum aðferðum. I
stóru löndunum er hér eink-
um um að ræða vandamál
heildarstjórnar á þjóðarbú-
skapnum, sem leitazt er við
að leysa með áætlunargerð að
ofan, í þágu auðhringanna og
fyrir tilstyrk ríkisvaldsins.
Þetta mál er á dagskrá
alls staðar á vesturlöndum. og
það er jafnvel þegar farið að
tala um alþjóðlega áætlunargerð
og stofnanir Efnahagsbanda-
lagsins vinna að undirbúningi
hennar. Það er augljóst að
verklýðshreyfingin og önnur
lýðræðissamtök hljóta að láta
þetta mál til sín taka. Við
verðum einnig að berjast á
þessum vettvangi. Til þess
þarf að samræma kjarabóta-
kröfur verklýðsins og tillögur
hans um endurbætur á efna-
hagskerfinu (þjóðnýtingu, ný-
skipan í landbúnaði o.s.frv.) i
almennri áætlun um efnahags-
þróunina sem beint væri gegn
áætlunargerðum auðvaldsins.
Slík áætlun myndi vissulega
ekki vera sósíalistísk, þar sem
aðstæður væru ekki fyrir
hendi, heldur væri hér urn að
ræða nýtt form baráttunnar,
nýja baráttuaðferð á leiðinni
til sósíalismans. Það eru í dag
náin tengsl milli þess hvort
hægt verður að fara þá leið
með friðsamlegu móti og hins
hvort tekst að leysa þetta
vandamál. Pólitiskt frumkvæði
í þessa átt getur auðveldað
okkur að vinna okkur nýtt og
mikið fylgi í öllum þeim þjóð-
félagshópum sem enn hafa ekki
gengið til liðs við sósíalismann.
en leita nýrra leiða.
Baráttan fyrir lýðræðinu fær
við þessar aðstæður nýtt inni-
hald, áþreifanlegra. í nánari
tengslum við raunveruleika
efnahagslífsins. Samfara áætl-
unargerð auðvaldsins era
nefnilega alltaf andlýðræðis-
legar og einræðiskenndar til-
hneigingar og þeim verður að
mæta með kröfum um að beitt
sé lýðræðisaðferðum einnig við
stjórn atvinnulífsins.
Eftir því sem áætlunargerð
og heildarstjórn auðvaldsins á
atvinnulífinu færist í vöxt
versnar aðstaða verklýðsfé-
laganna. Verulegur þáttur í
heildarstjórninni er nefnilega
hin svonefnda „tekjupólitík",
sem felur í sér margþættar
aðgerðir í því skyni að hindra
frjálsa - kaupgjaldsbaráttu;
kaupgjaldinu er haldið í skefj-
um með eftirliti að ofan og
bannaðar allar kauphækkanir
sem fara fram úr vissu marki.
Þetta er pólitík sem er dæmd
til að mistakast (í því sam-
bandi er athyglisvert dæmið
frá Hollandi), en því aðeins
mistekst hún að /verklýðsfé-
lögin kunni að haga baráttu
sinni af einbeittni og klókind-
um og tengi kjarabótakröfur
sínar kröfunni um efnahags-
legar umbætur og áætlun um
efnahagsþróun sem sé í sam-
ræmi við hagsmuni verka-
manna og millistéttarinnar.
En verklýðsfélögin geta ekki
lengur, eins og nú er ástatt
á vesturlöndum. háð baráttd
sína einvörðungu í hverju
landi fyrir sig. Baráttuna
verður einnig að heyja á fleiri
þjóða vettvangi, með sameig-
inlegum kröfum og aðgerðum.
Og hér er ein alvarlegasta veil-
an í hreyfingu okkar. Hin al-
þjóðlegu verklýðssamtök okk-
ar (WFTU) láta sér nægja al-
menna áróðursstarfsemi. Allt
til þessarar stundar hafa þau
ekki tekið neitt fiumkvæði til
einingarbaráttu gegn pólitík
hinna stóru auðhringa. Fram
að þessu hefur einnig vantað
öll frumkvæði af okkar hálfu
til samstarfs við hin alþjóða-
samtök verklýðsins. Þetta eru
alvarleg mistök vegna þess að
í þessum samtökum heyrast
þegar raddir sem gagnrýna og
hvetja til andstöðu gegn fyr-
irætlunum og aðgerðum auð-
hringavaldsins.
Kínverjar neita
ásökunum Banda
DAR ES SALAAM 10/9 — Tals-
maður kínverskra sendiráðsins í
Dar es Salaam í Tanganíku
sagði í dag, að ákæra Hastings
Banda forsætisráðherra Malawí
um það, að sendiráðið væri
flækt í samsærið gegn honum
væri stórlygi og furðulegur
þvættingur.
Það var á þriðjudag sem Hast-
ings Banda ákærði fyrrverandi
samráðherra sína um samsæri
gegn sér. sem þeir hefðu undir-
búið með aðstoð kínverska sendi-
ráðsins.
Banda sagði að ráðherrarnir
sem ,hafa verið reknir úr stöðum
sínum hafi viljað fá hann til
þess að viðurkenna Pekingstjói’n-
ina.
Hann skýrði frá því að sendi-
ráðið hefði boðið Malawí rúm-
lega tveggja miljarða lán (ísl.
kr.) ef ríkisstjómin vildi viður-
kenna kínverska alþýðulýðveld-
ið.
Hastings Banda forsætisráð-
herra fékk einróma traustsyfir-
lýsingu í þinginu í dag. Hann
lýsti því yfir að hann hefði
ekkert á móti kínverska alþýðu-
lýðveldinu, en það gæti ekki
farið sínu fram með mútum.
Aðeins sterk þjóð
varðveitir friðinn
SEATTLE 10/9 — Forsetaefni Repúblikana, Barry Gold-
water hélt fyrstu ræðu sína um utanríkismál síðan hann
hóf kosningabaráttuna í Seattle í gærkvöld. Hann skoraði
á bandarísku bjóðina að víkja þeim mönnum sem blaðri
um frið, en skorti afl til þess að varðveita hann. Hann
skoraði á bandaríska k'jósendur að kjósa þá, sem skildu,
að aðeins sterk þjóð geti varðveitt frið.
Goldwater, sem er nú lagður
í langa ferð um vesturströndina
minntist í ræðu sinni á flest ut-
anríkisvandamál Bandaríkjanna
til þess að leiða í ljós hvemig
núverandi ríkisstjórn hafi hvar-
vetna um víða veröld látið und-
an síga fyrir kommúnismanum.
Hann svaraði þeim. sem gagn-
rýna hann fyrir ‘ að æsa til
kjamorkustríðs með neikvæðri
afstöðu til kommúnismans, með
spakmæli að venju sinni: „Ves-
aldómur og tvístígandi freistar
í stríð, upphefur stríð og hefur
ævinlega leitt til stríðs.
Kúba
Um Kúbuvandann sagði Gold-
water. að harðstjómin á eynni
væri enn við völd og svo virtist
sem núverandi ríkisstjóm
Bandaríkjanna fagni hverju til-
efni sem gefist til þess að um-
bera hana. Bandaríkin hafa
aldrei fengið að fara til eftirlits
um Kúbu, — sem var þó yfirlýst
meginmarkmið þegar Kúbudeil-
an stóð sem hæst, og ekki eru
Er sambandið milli þýzku
ríkjanna tveggja að batna
Er ríkísstjórn Austur-Þýzkalands að takast að koma á
nýjum samskiptum milli ríkjanna tveggja? Stöðugt fleiri
fréttir benda til þess að stefna alþýðulýðveldisins að draga
úr spennu milli ríkjanna verði æ árangursríkari og ný
þróun eigi sér stað í kaldasta hluta kalda stríðsins: Berlín.
BERLIN 10/9 — Willy Stoph
sem gegnir störfum forsætisráð-
herra í Austur-Þýzkalandi, sagði
í gærkvöld, að yrði samningur
um vegabréf undirskrifaður,
væri innan tveggja vikna hægt
að opna vegabréfaskrifstofu fyr-
ir Vestur-Berlínarbúa sem vildu
heimsækja Austur-Berlín.
Stoph sagði að nauðsynlegum
undirbúningi væri þegar lokið
og samningur tilbúinn til undir-
skrifta. Hin tæknilega hlið máls-
ins var leyst á auðveldari máta
en áður, því hægt var að draga
lærdóma af reynslunni í sam-
bandi við jólaheimsóknirnar.
Hann sagði, að það væri
slæmt fyrir íbúa Vestur-Berlín-
ar að yfirvöldin í Bonn reyndu
að blanda sér inn í samningana
á ólöglegan hátt. Þess vegna er
það, sagði Stoph, að stjórnmála-
menn í Vestur-Beriín segja nú
að það séu mörg vandamál sem
þurfi að leysa áður en gengið
er endanlega frá samningum.
Eftir fund ríkisstjórnarinnar
í Bonn í gær tilkynnti Ludwig
Erhard forsætisráðherra Willy
Brandt borgarstjóra Vestur-Ber-
línar að hann myndi taka vega-
bréfasamningana til nýrrar um-
ræðu á fundi sem hann mun
halda með fulltrúum stjórnmála-
flokkanna í Vestur-Þýzkalandi á
föstudag.
Biskup með Ulbricht
f fyrradag birti austur-þýzka
fréttastofan ADN viðtal við
Mitzenheim biskup í Thúringen.
f viðtalinu skýrir biskupinn frá
því að hann hafi í ágúst átt
viðræður við Ulbricht forsætis-
ráðherra um ýmis „mannleg og
kirkjuleg málefni" og nú hefði
hann fengið bréf frá forsætis-
ráðherranum, þar sem hann
skýrir frá því, að ríkisstjórn
Austur-Þýzkalands hefði að til-
lögum biskups fyrirskipað inn-
anríkisráðuneytinu að gera eft-
irlaunafólki í Austur-Þýzkalandi
kleift að heimsækja ættingja
sína í Vestur-Berlín og Vestur-
Þýzkalandi.
Mitzenheim biskup kveður
þessa ákvörðun „nýja sönnun
þess að ríkisstjórn Austur-Þýzka-
lands leggur sig fram um að
koma á eðlilegum samskiptum
þýzku ríkjanna. Þessi ákvörðun
er framúrskarandi sönnun um
traust og góðvilja ríkisstjómar
okkar“.
Hallstein-kenningin
fyrir róða
Á blaðamannafundi í Leipzig
í fyrradag lét Stoph í það skína
að Austur- og Vestur-Þýzkaland
ættú sér ýmisleg sameiginleg
leyndarmál. Af fréttum vestur-
þýzkra blaða undanfarnar vik-
ur má sjá sitt af hverju sem
rennir stoðum undir orð Stophs.
T.d. hefur blaðið Frankfurter
Rundschau nýlega birt nákvæm-
ar fréttir af því, að hundruð
pólitískra fanga hafi verið látin
laus upp á síðkastið í Aust-
ur-Þýzkalandi, en meðal þeirra
sem blöð í Vestur-Þýzkalandi
kalla pólitíska fanga er fjöldi
vestrænna útsendara, skemmdar-
verkamanna og njósnara.
Frankfurter Rundschau tel-
ur óhugsandi, að þeim
sé skilað vestur yfir
án þess að víðtækir samningar
hafi áður verið gerðir milli
Sámbándslýðvéldisins ög Þýzka'
alþýðulýðveldisins.
Ef til vill er þetta enn ‘eitt
þeirra fjölmörgu merkja síðustu
daga, sem benda til þess að
þíðan í kalda stríðinu sé nú að
ná til þess sem kaldast hefur
verið: Þýzkalands. Að fleira
leynist bak við orð Willi Stoph
á blaðamannafundinum i Leipzig
en hingað til hefur verið opin-
bertega látið uppi, þegar hann
sagði:
„Við vonum og erum þess full-
viss;r, að Hallstein-kenningin
verður nú endanlega lögð fyrir
róða og tilraunir okkar til þess
að koma eðlilegu sambandi á
milli þýzku ríkjanna tveggja
muni reynast árangursríkar".
Hallstein-kenningin bannar
ekki aðeins Vestur-Þýzkalandi
hgldur og öðrum ríkjum að taka
upp stjórnmálasamskipti við
Þýzka alþýðulýðveldið.
neinar klárar sannanir fyrir því
að sovézku eldflaugarnar hafi
verið fluttar til baka.
Suður-V í etnam
Um þróunina í Suður-Víetnam
sagði hann, að á sama tíma og
bandarískir borgarar létu dag-
lega lífið í orustum í landinu,
neitaði ríkisstjóm Bandaríkj-
anna að játa að hún heyi styrj-
öld við kommúnista þarlendis.
Goldwater sagði að stefna John-
son forseta í Suður-Víetnam
væri mörkuð hringlanda og dug-
leysi.
En hann sleppti því að setja
fram sín eigin sjónarmið um
það, hvernig taka beri á málefn-
um Suður-Víetnam.
Hann sagði að núverandi rík-
isstjórn hefði fengið Laos f
hendumar á samsteypustjóm,
þar sem kommúnistavinir réðu
lögum og lofum og væri landið
nú á glötunarvegi.
Berlín
Múrinn í Berlín er enn ögnun
við frelsið og fólkið lætur enn
lífið í tilraunum til að komast
yfir hann, samtímis talar ríkis-
stjómin um nýja og sveigjan-
legri stefnu gagnvart kommún-
istum, sagði Goldwater og bætö
við að ríkisstjómin hefði átt að
krefjast þess, að múrinn yrði
rifirin áður en hún tók í mál að
selja hveiti til Sovétríkjanna.
Þá lýsti Goldwater því yfir að
hann vildi endurskipuleggja
Nato með tilliti til þess að tvö
meðlimaríkjanna væru nú góðri
leið í hóp kjamorkuvelda. Hann
sagði. að Bandaríkin ættu að
koma fram við félaga sína í
Nato á grundvelli gagnkvæms
trausts.
Ræðulok
, s» i!J . /1*
Goldwater forsetaefni lauk
máli sínu:
„. . . á kosningadaginn eigið
þið að minnast þeirra, sem með
villu sinni komu á þvi vand-
ræðaástandi, sem nú ríkir í
Kongó. Þið verðið að minnast
þeirra, sem í Panama em fóm-
arlömb fólks, sem Castro hefur
æst upp. Þið verðið að hugsa
til ræðismanns okkar í Zanzibar,
sem var hent út af fólki, sem
var þjálfað í Moskvu. Hugsið til
andbandarískra kröfugangna og
óeirða um viða veröld, hugsið
um það hvernig þjóðfáni okkar
er rifinn niður, trampaður nið-
ur og útspýttur og þið munuð
kjósa stjórn, sem skilur, að að-
eins sterk þjóð getur varðveitt
friðinn-'.
BÚTASALA - BÚTASALA
Seljum í dag og næstu daga
TAUBÚTA
ÚR ULLAREFNUM
Hentugir í drengjabuxur og kvenpils.
VerSið mjög lógt
Andersen & Lamth h.f.
Vesturgötu 17.
í
t