Þjóðviljinn - 11.09.1964, Blaðsíða 2

2 SlÐA
ÞJÓÐVILIINN
Föstudagur 11. september 1964
HLUTI
MINNIS
TOGLIATTIS
Jalta, ágúst 1964.
/ - .
Boðsbréf Kommúnistaflokks
- Sovétríkjanna um undir-
búningsfund að alþjóðaráð-
stefnu barst til Rómar nokkr-
um dögum áður en ég fór
þaðan. Okkur gafst þess vegna
ekki faeri á að fjalla um það
saman á stjórnarfundi, ennig
vegna þess að margir félagar
voru fjarverandi. Við nokkrir ■
félagar í framkvæmdastjórn
flokksins gátum aðeins ' rætt
það stuttlega. Bréfið verður
lagt fyrir miðstjóm flokksins
þegar hún kemur saman um
miðjan september. Það er samt
fastákveðið að við munum
taka virkan þátt í undirbún-
ingsfundinum. En við efumst
þó enn um að heppilegt sé
að halda alþjóðaráðstefnu,
einkum þar sem nú er augljóst
að ófáir eru þeir flokkar. aufe
hins kínverska, sem ekki munu
taka þátt í henni. Á undirbún-
ingsfundinum mun okkur vafa-
laust gefast tæk'færi til að
leggja fram og skýra sjónar-
mið okkar, einnig vegna þess
að þau varða fjölmörg vanda-
mál sem hin alþjóðlega verk-
lýðshreyfing og kommúnista-
flokkamir hafa við að glíma.
Ég aetla að stikla hér á þess-
um vandamálum, m.a. til að
auðvelda frekari viðræður
okkar um þau, þegar tækifæri
gefst til þeirra
Bezta aðferðin til að
hrekja kenningar Kínverja
Það hefur verið hafður annar
háttur á baráttunni gegn
röngum stjórnmálaviðhorfum
og sundrungarstarfsemi kín-
verskra kommúnista en sá sem
við lögðum til að hafður væri
Okkar tillögur vom þessar i
meginatriðum:
— að ekkert lát væri gert
á rökstuddri gagnrýni á grund-
vallarviðhorf og stefnu Kín-
verja;
— hagá þessum rökdeilum,
öðruvísi en Kínverjar gera.
svo að komizt væri hjá stór-
yrðum og almennum fordæm-
ingum, en fjallað um ákveðín
atriði á hlutlægan og sannfær-
andi hátt og ævinlega með
vissri virðingu fyrir andstæð-
ingnum;
— samtímis yrðu haldnir
fundir flokkahópa til gagn-
gerðrar rannsóknar og ljósari
skilgreiningar á þeim vanda-
málum sem blasa við hinum
ýmsu þáttum okkar hreyfing-
ar (í Vestiir-Evrópu, rómönsku
vAmeríku, löndum „þriðja
heimsins" og varðandi tengsl
þeirra við kommúnistahreyf-
inguna í auðvaldsríkjunum, al-
þýðulýðveldunum o.s.frv.). í
þessu starfi ætti jafnan að
hafa í huga að ástandið í
öllum þessum hlutum heims
hefur gerbreytzt síðan á ár-
unum 1957 og 1960 og að ó-
hugsandi er að við getum gert
okkur rétta grein fyrir sam-
eiginlegum viðfangsefnum
hreyfingar okkar ef við vinn-
um ekki saman að gagngerðri
rannsókn þeirra;
— Það væri aðeins eftir slík-
an undirbúning. sem gæti tek-
ið heilt ár eða enn lengur,
að hægt myndi vera að taka
til athugunar, hvort halda
ætti alþjóðaráðstefnu, sem gæti
þá í raun og sannleika mark-
að tímamót i sögu hreyfingar
okkar, orðið henni til eflingar
á erundvelli nýrra og réttra
viðhorfa. Með þessu móti hefð-
um við einnig getað einangr-
að kínversku kommúnistana
betur staðið gegn beim í bétt
ari fylkingu. sem væri eksi
aðe'ns einhuga um sameiginlegt
álit á afstöðu beirra. heldur
sameinuð um dýpri skilning á
sameiginlegum viðfangsefnum
allrar hreyfingarinnar og um
leið beim sem bver einstakur
þáttur bnnnar v'ð að
glima. P" auk Hpsc pr rétt
að gæta að því, að þegar við-
fangsefni hinna ýmsu þátta
hreyfingarinnar og pólitisk
stefnumið hefðu verið skilgreind,
hefði verið hægt að komast
hjá að halda alþjóðaráðstefnu,
sem annars kynni að hafa
virzt nauðsynleg til að forðast
formlegan klofning.
Annar háttur héfur verið
hafður á og afleiðingamar eru
að mínu áliti ekki góðar.
Nokkrir (og 1 jafnvel margir)
flokkar væntu þess að ráð-
stefna yrði haldin alveg á
næsta leiti í því skyni að
kveða upp tvímælalausan og
hátíðlegan áfellisdóm, sem
allri hreyfingunni bæri að
beygja sig fyrir. Biðin kann
einnig að hafa gert þá tví-
ráða.
En á meðan hafa Kínverjar
magnað árás sína og um leið
v'ðleitni sína til að koma upp
litlum klofningshópum og þeim
hefur tekizt að fá á sitt band
einstaka flokk. Árás þeirra
hefur yfirleitt verið svarað
með hugmyndafræðilegum og
áróðurslegum rökdeilum, en
ekki með breytingu á stefnu
okkar, samhæfðri baráttunni
gegn hinum kínversku sjónar-
miðum.
Nokkur verk hafa verið unn-
in af Sovétríkjunum sem miða
í þá átt sem síðar var nefnd
(undirritun Moskvusáttmálans
gegn kjamorkusprengingum,
ferðalag félaga Krústjoffs til
Egyptalands o.s.frv.) og þau
hafa verið mikilvægir ávinn-
;ngar gagnvart Kínverjum. En
kommúnistahreyfingu annarra
landa hefur ekki orðið neitt
ágengt af þessu tagi. Ég get
nefnt til frekari skýringar hve
mikilvægt hefði til dæmis ver-
ið að halda alþjóðaráðstefnu.
sem nokkrir kommúnistaflokk-
ar vesturlanda hefðu boðað til.
en með almennri þátttöku frá
lýðræðislöndum ..briðja heims-
ins“ og framfaraöflum þeirra. i
bví skyni að leggia á ráðin
um raunhæfa samvinnu og að-
stoð við bessi öfl. Þann-'g hefði
Kínverium verið svarað i
verki, en ekki aðeins með orð-
um.
1 bessu sambandi bykir mér
athyglisverð reynsla okkar
flokks við höfum í flokknum
og útjöðrum hans nokkra fé-
iagp og fylsi»ndur sem hall-
ast að skoðunum Kínveria og
halda uppi vömum fyrir þá.
Við höfum orðið að víkja ein-

í 'cUí*
& zk*m ÍU (*. C-
wA. •» ■«/ r*4""s*
• dfcitioutJi *wj
^*'*'*^ * & Uév' +*m**uU•***£%. •*-»
* • .
v V-« tMM *<*»*y«2‘*
JL***mU •O'v-f** yW Uxym •
u

t
<«
Aívtit *•»
vvfk' •
trzxx. *, m «.& mmtff,
f f gí'* XtUUf
*•**£“mt /w*í , .
*** oHOa* yi «•*£»’,.-*
(«• t.
A/jtjffat. yw •.
• >vuv« , 6» >««*É1U
fMlÁlC* . -CVUU .Íavífífc
%****£ y*é£l***~, %mJ3 ta»' **a!p***U
^ vwatawMUtf wNíA / «WU.
<X-í£o
t*cUt CftH.
Fyrsta síðan af minnisblöðum Togliattis með hans eigin henði.
staka félaga úr flokknum sem
gerzt hafði sekur um klofn-
ingsstarfsemi og brotið gegn
fiokksaganum En meginstefn-
an hefur verið sú að halda
uppi stöðugum umræðum í
öllum deildum flokksins um
öll þau atriði sem ágreining-
ur er um við Kínverja. Bezt-
ur árangur hefur jafnan feng-
izt. þegar við höfum látið hin
almennu atriði liggja milli
hluta (eðli heimsvaldastefn-
unnar og ríkisvaldsins, hreyfi-
öfl byltingarinnar o.s.frv.) en
höfum tekið fyrir ákveðin mál
sem snerta daglega baráttu
okkar ( andstöðuna gegn stjóm-
inni, gagnrýni á sósíalis.a-
flokkinn, eininguna í verk-
lý<' shreyfingunni, verkföll
o.s.frv.). Gagnvart þessum
atriðum eru rökdeilur Kín-
verja gersamlega máttlausar oe
út i hött.
Af þessu leiðir að enda þótt
áfram sé unnið að undirbún-
ingi alþjóðaráðstefnu má ekki
vanr?ekja pólitísk frumkvæði
sem eru til þess fallin að
veikja aðstöðu Kínverja og að
heppilegasti vettvangurinn til'
þess er fólginn í mati á þeim
raunverulegu aðstæðum sem
við okkur ' blasa og í starfi
að lausn þeirra vandamála sem
okkar bíða, bæði einstakra
þátta hreyfingarinnar. ein-
stakra flokka og hreyfingarinn-
ar í heild.
Um útlitið eins og nú horfir
Við lítum með vissri svart-
sýni á horfumar eins og nú
stendur á, bæði á alþjóðavett-
vangi og í okkar eigin landi
Ástandiö er verra nú en við
okkur blasti fyrir tveimur-
þremur árum.
Mesta hættan stafar í dag
frá Bandaríkjunum. Þar eiga
sér nú stað mikil félagsleg
átök. Kynþáttadeilur hvítra
manna og svartra eru aðeins
einn þáttur þessara átaka.
Morðið á Kennedy sýndi hve
langt afturhaldsöflin geta geng-
ið. Það er engan veginn hægt
að fortaka að frambjóðandi
Repúblikana (Goldwater) sigri
í forsetakosningunum en hann
hefur strið á stefnuskrá sinni
og tungutak fasista. Meinið
er að í Tókn hans þokar öll-
um bandarískum stjórnmálum
í hægriátt, magnar þá tilhnoig-
ingu að leita lausnar á and-
stæðunum heimafyrir í harð-
vítugari framkomu gagnvart
öðrum þjóðum með samkomu-
lagi við afturhaldsöflin í 'Vest-
ur-Evrópu. Þess vegna er hið
almenna ástand heldur ískyggi-
legt.
1 Vestur-Evrópu er ástandið
miklu margþættara, en sam-
eiginlegt einkenni þess er
stöðug efling auðhringavalds-
ins innan Efnahagsbandalags-
ins og fyrir tilverknað þess.
Síaukin og harðnandi sam-
keppni af hálfu Bandaríkjanna
flýtir enn fyrir þessari þró-
un. Á þennan hátt styrkist
hinn hlutlægi grundvöllur fyr-
ir afturhaldsstefnu, sem mið-
ar áð því að afnema eða tak-
marka lýðræðisréttindi, halda
við lýði fasistísku stjómarfari.
setja á laggirnar alræðisstjóm-
ir. koma í veg fyrir hvers
konar ávinninga verkalýðsins
og skerða svo um munar lífs-
kjör hans. Á alþjóðavettvangi
er hver höndin upp á móti ann-
arri. Atlanzbandalagið, sem
komið er til ára sinna, er í
augljósum og erfiðum krögg-
um, ekki sízt vegna afstöðu
de Gaulle. En menn skyldu ekki
gera sér neinar tálvonir. Það
eiga sér vissulega stað átök
milli andstæðra afla sem við
getum notfært okkur út í æsar;
en fram að þessu hefur ekki
gert vart við sig meðal ráða-
manna á meginlandinu nein
tilhneiging til að vinna af
sjálfsdáðum og einbeittni
að því að draga úr viðsjám
í alþjóðamálum. Allir hafa
þessir ráðamenn þannig hasl-
að sér völl á einn eða annan
hátt og að meira eða minna
leyti innan vébanda hinnar
endurbættu nýlendustefnu
(neokóloníalismans) í því skyni
að hindra efnahagslegar og
pólitískar framfarir í hinum
nýfrjálsu ríkjum Afríku.
Atburðimir í Víetnam, at-
burðimir á Kýpur sýna að
við kunnum allt í einu, og
þó einkum ef hægriöflin fá
enn meiri byr undir vængi,
að standa frammi fyrir hin-
um erfiðasta vanda sem öll
hin kommúnistíska hreyfing.
allur verkalýður og sósíalistar
Evrópu og heimsins alls yrðu >
að láta til sín taka.
Við teljum, að við verðum að
haga allri okkar afstöðu gagn-
vart Kínverjum með þetta á-
stand í huga Hvað svo sem
líður hugmyndafræðilegum á-
greiningi, er eining allra sósíaL
istískra afla í sameiginlegum að-
gerðum gegn verstu afturhalds-
öflum heimsvaldastefnunnar ó-
umflýjanleg nauðsyn. Um slíka
einingu er ekki að ræða. ef
hugsanlegt er að útiloka Kína
ög kínverska kommúnista. Við
verðufn því frá bessari stundu
að haga okkur svo að vi3 tor-
veldum okkur ekki leiðina að
þessu marki. heldur gerum
hana greiðfærari. Við eigum
alls ekki að láta rökræðumar
niður falla, en við verðum að
miða þær allar við að sýna
fram á að eining alls hins sósí-
alistíska heims, verklýðshreyf-
’ngarinnar og kommúnista-
flokkanna er nauðsynleg, eins
og nú horfir í heiminum. og
að hægt er að koma henni á.
í sambandi við fui^d undir-
búnjngsnefndarinnar 15. des-
ember eru hugsanleg einhver
skréf í þessa átt. Það væri
bannig hægt að senda nefnd.
skipaða fulltníum nokkurra
flokka, á fund kínversku fé-
I