Þjóðviljinn - 21.04.1965, Blaðsíða 3

M'iðvikudagur 21. apríl 1965
Sl»A J
Frakkar eru sagðir ætla að segja
sig úr Suðaustur-Asíubandalaginu
Munu ekki senda utanríkisráðherra sinn á fund bandalagsins í
London í næsta mánuði, taldir óttast stríð USA við Kína
PARÍS 20/4 — Franska stjórnin hefur ákveðið að sendaf
aðeins áheymarfulltrúa en ekki Couve de Murville utan-
ríkisráðherra á fund Suðaustur-Asíubandalagsins (SEATO)
sem hefjast á í London 3. maí og góðar heimildir í París
voru hafðar fyrir því að Frakkar myndu bráðlega segj~
sig úr SEATO.
Þeir miklast ?f misgerðum síeum
Talsmenn frönsku stjórnar-
innar sögðu við fréttaritara Re-
utérs í París í dag að óstæðan
ti! þess að hún sendir ekki ut-
anríkisráðherra sinn á fundinn
£ París, heldur aðeins áheymar-
fulltrua sem engan þátt mun
Hlutverk Stalíus
verði endurmetið
MOSKVU 20?4 — A laugardag
var birt í Moskvu grein eftir
sovézka marskálkinn ívan Bag-
ramían sem mælist til þess . að
menn reyndu að leggja hlutlæg-
ara og réttara mat á hlutverk
Stalíns í síðasta stríði en gert
hefur verið að undanfömu.
Pjotr Demitséf, sem nú er tal-
inn einn helzti hugmyndafræð-
ingur sovézkra kommúnista, sagði
nýlega á fundi með sagnfræð-
ingum og framámönnum í frétta-
þjónustu að hafa bæri í huga
það jákvæða í fari og ferli Stal-
íns þegar mistök hans væru
dæmd. Því aðeins gætu menn
haft réttan skilning á því hlut-
verki sem hann hefði gegnt.
Framháld af 1. síðu
á stöðvar skæruliða í næsta ná-
grenni við hina mikilvægu
bandarísku' flugstöð i Danang, og
bandarískar og suðhrvietnamisk-
ar flugvélar gerðu einnig þrjár
árásir á skotmörk í Norður-Viet-
nam. Enn sem fyrr var ráðizt á
brýr og sagði talsmaður í Sai-
gon að My Duc-brúin 30 km fyr-
ir sunnan Dong Hoi hefði lask-
azt.
Tíu Bandaríkjamenn vom
drepnir og 15 særðir í viðureign
við skæmliða um 15 km fyrir
norðan hafnarbæinn Qui Nhon í
miðju landinu í gær.
Bandaríkjamaður óg tveir Vi-
etnambúar vom feildir í dag úr
launsótri áðeins rúma 5 km frá
Sáieon. ’
Ellefu menn biðu bana og 41
maður særðist þegar sprenaju
var varpað inn f vínkrá í Ben
Me Thuot, inni í miðju landi,
um 250 km fyrir norðan Saison.
Sextán ára gamall búddha-
munkur, Thich Giac Hanh.
framdi í dag siálfsmorð með bví
að brenna sig lifandi í aðaistöðv-
um búdhamanna í Saigon.Tais-
maður beirra sagði að piit.urinn
hefði fómað sér vegna þeirra
hörmunaa sem gengju yfir fólk-
ið í Suður-Vietnam.
NEW YORK 20/4 — Afvopnun-
amefnd SÞ kemur saman á fund
í New York í dag.
taka í afgreiðslu mála, væri si'
að hún væri sannfærð um að
ekkert samkomulag gæti tekizt
í ráðherranefnd bandalagsins
um Víetnammálið.
Þegar það var borið undir
franska utanríkisráðuneytið í
dag hvort nokkur fótur væri
fyrir fréttum, sem bæði hafa
borizt frá París, London og
Bangkok, þar sem SEATO hef-
ur aðalstöðvar sínar, að franska
stjómin hefði í hyggju að segja
sig bráðlega úr bandalaginu,
vildi ráðuneytið ekkert um þær
fréttir segja, og þykir það held-
ur staðfesting á fréttunum.
Það var talsmaður brezka ut-
anríkisráðuneytisins sem fyrstur
skýrði frá því í dag að Couve
de Murville myndi ekki koma
á SEATO-fundinn £ Bondon og
brezka stjómin kvaðst sfðar
harma þessa ákvörðun Frakka.
en vona að hún þýddi ekki að
þeir ætluðu að losa tengslin við
SEATO.
Haft er eftir kunnugum i Par-
fs að de Gaulle hafi ákveðið að
senda ekki utanríkisráðherra
sinn til London vegna þess að
hann vilji fyrir hvem mun forða
því að Frakkar flækist inn i
strfð m:lli Bandaríkjanna og
Kfna út af Víetnam.
Sagt var í Washington að þar
hefði þessi ákvörðun Frakka
ekki valdið neinu fjaðrafoki; við
henni hefði verið búizt. 1 raun-
inni hefði samvinnu Frakka við
hir. SEATO-ríkin þegar lokið á
fundi bandalagsins í Manila í
fyrra. Talsmenn Bandaríkja-
stjórnar sögðu að hún teldi enga
ástæðu til að óttast að Pakistan
myndi fara að fordæmi Frakka
og losa tengslin við SEATO.
Á fundinum í fyrra fékk Co-
uve de Murville því framgengt
að í lokatilkynningunni var get-
ið um mótbárur Frakka gegn
stefnu Bandaríkjanna í Víetnam.
Samkvæmt ákvæðum bandalags-
sáttmálans getur aðildarríki
sagt sig úr með ' eins. 'árs fyrir-
vara. i ’
SEATO var stofnað árið 1954
og aðildarríkin átta 'eru 1 þessi:
Bandaríkin, Bretland, Frakk-
land. Nýja S.iáland, FiUpseviar,
Thailand, Pakistan og Ástralía.
!---------
t
QNG PHUONG ...
RR AND HWY B
19 58 36N 105 50 54E
NG
Myndin er send út af áróðursþjónustu Bandaríkjamanna og telja
þeir hana sjálfsagt fallna til að auka hróður sinn, Myndin á að
sýna að brú í Norður-Vietnam hafi verið eyðilögð og einnig hafi
80 prósent íbúðarhúsa við annan brúarsporðinn verið lögð í rúst.
Ráðstefna um Kambodja, en
heldur ekki um neitt annað
PEKING 2C./0 — Brezka stjóm-
in, sem nú hefur loks fallizt á
að haldin verði ráðstefna um
Kambodja, og þá í þeim tilgangi
að ryðja brautina samningavið-
ræðum um Vietnam, fékk í dag
áminningu um að það borgar sig
sjaldan að láta aðra segja sér
fyrir verkum.
Brezka stjómin sinnti ekki
bessari tillögu Kambodjastjórnar
fyrr en Bandaríkjastjórn hafði
Shastri vítir Bandaríkin,
en ber iof á Sovétrikin
NÝJU DELHI 20/4 — Forsætis-
ráðherra Indlands, Lal Bahadur
Shastri, aflýsti í dag fyrirhugaðri
heimsókn sinni til Bandaríkj-
anna. Hann hafði ætlað þangað
( júní, en Johnson forseti hafði
Enn róstur s gær í
h&fuðborg S-Kóreu
SEÚL 20/4 — Stúdentar við tvo
af háskólunum j Seúl, höfuðborg
Suður-Kóreu, héldu í dag áfram
uppþotum til að mótmæla samn-
ingaviðræðum stjórnar Parks
einræðisherra við Japansstjóm,
en tilgangur þeirra er að koma
á eðlilegu sambandi milli land-
*nna
Um tvö þúsund stúdentar við
mælafund eftir að félagar þeirra
við Þjóðarháskólnnn höfðu fyrr
um daginn staðið fyrir svipuðu
fundarhaldi og þá kveikt í jap-
önskum fána.
Stúdentarnir kröfðust þess
einnig að háskólarnir yrðu taf-
arlaust opnaðir aftur, en þoim
var lokað um helgina eftir
margra daga stöðugar róstur og
Yonsei-háskólann héldu mót-1 útifundi stúdenta.
beðið hann að fresta henni til
hausts. Shastri mun fara til
Kanada eins og til stóð, en ekki
heimsækja Ú Þant í New York,
eins og til hafði staðið.
Shastri sagði í Nýju Delhi í
dag að fyrst Bandaríkjamenn
héldu áfram loftárásum sínum á
Norður-Vietnam væri tilboð
Johnsons forseta um óskilorðs-
bundnar samningaviðræður með
öllu gagnslaust. Shastri sem tal-
aði á fundi f sovézk-indverska
félaginu í tilefni af væntanlegri
för hans til Sovétríkjanna sagði
að Indverjar ættu þá ósk eina að
bindo enda á sfríðið og hann fór
lofsamlegum orðum um framlag
Sovétríkjanna til friðarins.
NÝJU DELHI 20/4 — Enn í dag
urðu árekstrrr á landamærum
Pakistan og Indlands en þeir
hafa orðið hvað eftir annað und-
anfama daga og hafa þó nokkr-
ir menn úr landamæraliði beggja
faffið.
veitt henni heimild til þess og
þá í sambandi við boð Johnsons
forseta um skilorðslausar samn-
ingaviðræður um Vietnam. í dag
var sagt í tilkynningu frá sendi-
ráði Kambodja í Djakarta, þar
sem Norodom Síhanúk prins
hafðj haldið hátíðlegt tíu ára
afmæli Bandúngráðstefnunnar,
að allt frá 1962 hefði stjóm
Kambodja lagt til að aðildarríki
Genfarsamninganna frá 1954
kæmu saman að ræða öryggis-
mál Kambodja, en Bretland og
Bandaríkin hefðu komið í veg
fyrir slíkan fund. f tilkynning-
unni sem kínverska fréttastof-
an birti segir ennfremur að nú
virðist Bretar hafa skipt um
skoðun og þá sennilega vegna
þess að hægt væri að nota ráð-
stefnuna til að komast í tæri
við viss sósíalistísk ríki út af
Kína, og því vilji Kambodja-
stjórn nú taka fram að ráðstefn-
an um Kambodja geti skki fjall-
að um neitt annað.
Þúsundir barna
vepa
„ranðra hnnda"
W ASHINGTON 2074 — Mörg
þúsund vansköpuð böm munu
sennilega fæðast í Eandaríkjun-
um vegna faraldurs af „rauðum
hundum” sem gekk yfir landið í
byrjun ársins. Vísindamaður að
nafni Richard Nasland skýrði
þingnefnd frá því að óttazt væri
að hálft—eitt prósent af börnum
mæðra sem voru þungaðar þeg-
ar faraldurinn geisaði m->’ndu
fæðast vansköpuð.
l>éttum sex árum eftir að
II John Foster Dulles, pá
helsjúkur, lét af embætti ut-
anríkisráðherra var birt f
Washington tilkynning sem
hefði vakið mikla furðu hans,
hefði hann enn verið í tölu
lifenda, tilkynning sem hefði
enda verið óhugsandi á
þeim árum, þegar hann
stjórnaði utanríkismálum
Bandaríkjanna. Hvað sem
segja má um langan embætt-
isferil hans, hvatir hans og
gerðir, verður því ekki neit-
að að hann var ólatur við
erindrekstur s.inn og í eftir-
mælum hans var því gjarnan
haldið á loft að hann hefði
ferðazt rúmlega 900.000 km f
embættiserindum, eða meira
en tuttugu sinnum kringum
jörðina eða þá eins og svar-
ar til vegalengdarinnar til
tunglsins og heim aftur og
reyndar vel það. Samtímis var
Eisenhower forseti á stöðug-
um þeytingi um veröldina,
hef-ði hætt við heimsókn
til Washington var staðfest-
ing þess að Bandaríkjastjóm
hefði tekizt að hitta tvær
flugur í einu höggi.
Þegar &vo er komið að for-
seti Pakistans er orðinn
aufúsugestur í Peking og
Moskvu, en homreka í Wash-
ington má öllum vera ljóst
orðið að herbandalagakerfi
það sem Bandaríkin komu
upp til að umlykja, inniloka
og einangra hinn sósíalistíska
hluta heims er úr sögunni.
Og reyndar er þetta aðeins
eitt af fjölmörgum slíkum
dæmum. Einangrun Sovét-
ríkjanna og síðar Kína sem
hefur verið meginmarkmið
bandarfskrar utanríkisstefnu
hefur algerlega mistekizt.
Það er ekki aðeins táknrænt,
að eftir því sem bandarískir
ráðamenn hafa orðið heima-
kærari, hefur útþráin sótt æ
meira að leiðtogum sósíalist-
Einangrun Bandarikjanna
jafnvel eftir að heilsu hans
tók að hraka, og bæði hann
og Nixon varaforseti höfðu
m.a.s. viðdvöl á íslandi. Það
var í mörg horn að líta, þeg-
ar verið var að reisa þá veg-
legu byggingu sem hljóta
skyldi nafnið ,pax americana',
enda átti hún að standa lengi.
Hinn „ameríski friður“ hef-
ur reyndar aldrei verið neinn
friður, heldur stríð, kalt eða
heitt, eftir því sem á hefur
staðið. Og hann stóð aldrei
neinar tvær aldir eins og
sá rómverski friður, ekki
einu sinni tvo áratugi. Það
þýðir ekki lengur að senda
legáta frá Washington út um
allar jarðir að segja öðrum
þjóðum fyrir verkum, og
þeim fer fækkandi sem leggja
leið sína til hinnar nýju Róm-
ar að þiggja ráð og fyrir-
mæli.
Það var um bænadagana
__ sem kunngert var í
Washington að Johnson for-
—Sfitj-hXgði. ekki á utanfarir á
næstunni. Hann myndi held-
1 ur ekki vera viðlátinn að
taka á móti erlendum gest-
um heima hjá sér. Því yrðu
þeir Ayub Khan, forseti Pak-
istans, og Shastri, forsætis-
ráðherra Indlands, sem von
var á til Washington á næst-
unni að fresta ferðum • sínum
þangað. Ástæðumar væru
þaér að Johnson væri önn-
um kafinn vegna þingstarfa
og Víetnammálsins. Þessar
skýringar þóttu heldur en
ekki lygilegar. Menn minn-
ast þess ekki að nokkur for-
seti hafi haft jafn leiðitamt
þing að fást við og Johnson
og varla hægt að ímynda
f sér fáránlegri fyrirslátt en að
Víetnam sé honum svo þungt
í skauti að hann geti ekki
gefið sér tíma til að rasða
við forystumenn tveggja
helztu ríkja Asíu, og það því
fremur sem jafnframt var
tilkynnt að hann myndi taka
á móti Moro, forsætisráð-
herra ítalíu og Park, ein-
ræðisherra í Suður-Kóreu.
Hin raunverulega ástæða lá
í augum uppi: Bandaríkja-
forseti kærði sig ekki um að
hitta að máli leiðtoga þess
ríkis, sem fram á síðustu ár
hefur verið einn tryggasti
förunautur Bandaríkjanna á
alþjóðavettvangi, hlekkurinn
sem tengdi saman tvö af
þremur hernaðarbandalögum
þeirra, SEATO og CENTO,
— forseta Pakistans, sem í
síðasta mánuði var í Peking
og um fyrri helgi í Moskvu.
Johnson hefur þótzt fara
nærri um hvaða boðskap
bessi fyrrverandi tryggi
bandamaður myndi flytja
honum úr þeim stöðum 'og
ráðunautar hans hafa talið
honum trú um að ef hann
móðgaði Pakistana. þá yrði
hann, svo að ekki hallaðist á.
líka að móðga Indverja.
Fréttin sem í gær barst frá
Nýju Delhi um að Shastri
isku ríkjanna. Krústjof var
orðinn lítill eftirbátur Dull-
esar í ferðalögum, og það
er ekki heiglum hent að
fylgjast með því hvar Sjú
Enlæ er staddur hverja
stundina. Einn daginn er
hann í Alsír, annan í Indó-
nesíu, þar sem hann tekur
þes.sa dagana þátt í hátíða-
höldum vegna þess að tíu
ár eru liðin síðan hin fátæku
ríki Asíu og Afríku kvöddu
sér hljóðs í Bandúng. Það
er ákaflega vel viðeigandi að
þau hátíðahöld þeri upp á
þá daga, þegar vamarkerfi
imperíalismans gegn fram-
sókn hinna kúguðu og arð-
rændu er að hrynja ta
grunna, þegar forysturíki og
arftaki hinna gömlu heims-
velda missir hvem banda-
manninn á fætur öðrum. I
gær var haft eftir áreiðan-
legum heimildum í París að
Frakkar hefðu ákveðið að
segja sig úr Suðaustur-Asfu-
bandalaginu (SEATO) og
myndu ekki senda utanríkis-
ráðherra sinn á fund banda-
lagsins í London. De Gaulle
óttast að stefna Bandaríkj-
anna í Víetnam muni Ieiða
af sér stríð við Kína og kær-
ir sig ekki um að Frakkar
verði flæktir í það. Andstaða
de Gaulle við Bandaríkja-
stjórn og alla utanríkisstefmi
hennar er öllum löngu kumu
en eftir framferði hennar f
Vietnam eru þeir orðnir næsta
fáir sem láta sér til hugar
koma að taka máli hennar.
Hverjum hefði t.d. dottið í
hug fyrir nokkmm misserum
að Hallvarður Lange, utan-
ríkisráðherra Norðmannaj
myndi leyfa sér að gagnrýna
gerðir ráðamanna sinna í
Washington. Þó sagði hann í
ræðu á Stórþinginu 1. aprfh
„Af þessu (árásunum á Norð-
ur-Víetnam) getur hlotizt
frekari útfærsla stríðsins
með þeim ófyrírsjáanlegu af-
leiðingum sem það gæti haft.
Þetta er svo geigvænleg á-
hætta að ríkisstjórnin telur
það skyldu sína að taka af
allan vafa um andstöðu sína
varðandi þetta atriði (sige
klart fra pá dette punkt)“.
Þannig er Bandarfkjastjórn
sagt upp hollustu á
hverjum degi, jafnvel á ó-
líklegustu stöðum. Og hvem-
ig má annað vera þegar
sjálfur formaður utanríkis-
málanefndar bandarísku öld-
ungadeildarinnar, Fulbright;
lýsir sig, eins og hann gerði
á laugardaginn, andvígan á-
íásunum á Norður-Víetnam
sem Rusk utanríkisráðherra
hafði nokkrum klukkustund-
um áður talið óhjákvæmilegt
að halda áfram. Og auðvitað
lyýtur svo að fara þegareinu
blöðin í „hinum frjálsa
heimi“ sem afdráttarlaust
taka máli Bandaríkjastjóm-
ar eru á borð við „Morgun-
blaðið". — ás.

f
* t