Þjóðviljinn - 21.04.1965, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 21. apríl 1965
MMlllim
SlÐA 2
Kynþáttavandamá!
Framhald af 5. síðu.
brezkt og franskt, hefur
streymt til landsins síðustu ár-
in, og er það vegna hins mikla
gróða, sem ódýrt vinnuafl negr-
anna skapar.
Fallvaltleik og óvinsældir
þessarar stefnu má marka af
því, að stjóm Suður-Afríku
hefur stóraukið her sinn og
lögreglu, síaukinn fjöldi hvítra
manna leggst ekki til svefns
nema með hlaðna skammbyssu
undir koddanum, og íbúða-
hverfi ráðherranna og aeðstu
embættismanna ríkisins hefur
verið umlukið gaddavírsgirð-
ingu og múrveggjum líkt og
minkar og önnur óargadýr ann-
ars staðar í heiminum.
Þannig er ljóst, að kynþátta-
vandamálin á okkar dögum
eru að nokkru leyti illur arfur
frá fortíðinni, en að langmestu
leyti stéttabarátta, þannig að
hvít forréttindastétt neitar að
viðurkenna jafnan rétt kyn-
þáttanna og eiga jafnframt á
hættu að glata forréttindum
sínum. í Bandaríkjunum er
málstaður blökkumanna í hægri
en öruggri sókn, ráðandi öfl
þar vilja ekki eiga neinar þjóð-
félagsbyltingar á hættu og
reyna því að stuðla að því, að
hinn vonlausi málstaður gefist
upp smátt og smátt. Auk þess
stangast misrétti kynþátta al-
gjörlega á við grundvallarhug-
myndir bandarískrar borgara-
stéttar, eins bg þær eru fram
settar í sjálfstæðisyfirlýsing-
unni og stjómarskránni. í
Suður-Afriku aftur á móti er
kynþáttamisrétti beinlínis
stefna ráðandi stéttar, og til-
gangurinn að baki hinna mis-
jafnlega faguryrtu kynþáttaað-
skilnaðarlaga er beint fram-
hald af þessu stjórnarskrárá-
kvæði Búalýðveldanna frá öld-
inni sem leið: „Þjóðin leyfir
ekkert jafnrétti kynþáttanna,
hvttrk innan ríkis né kirkju“.
Hingað til hefur verið raett
um kynþætti sem skýrt af-
markaða hópa manna. Ef það
væri algjörlega rétt, væri öll
kynþáttalöggjöf einfaldari i
framkvæmd og ekki jafn hjá-
kátlega viðbjóðsleg og raun
ber vitni um. Vissulega er mik-
ill útlitsmunur á fslendingi
annars vegar og Ghanabúa hins
vegar. En í löndum þar sem
ólíkir kynþættir hafa búið
saman í margar kynslóðir, hafa
þeir blandazt margvislega, því
hér er aðeins um að ræða
mannverur hver annari ólíkar
en ekki tvær spendýrategundir.
Oft getur verig erfitt að segja
til um. hvaða kvnþætti kyn-
blendingur tilheyrir, og hér er
bað sem aðskilnaðarstefnan
birtist okkur í sinni ómannúð-
legustu og átakanlegustu mynd
Suðurafríkustjóm hefur reynt
að ákvarða mörkin millj kyn-
þátt.anna með eins konar pró-
sentkerfi. og setti á sfnum tíma
á fót eins konar rannsóknar-
rétt. sem grófst fvrir um ætt-
ir manna og dró þá í dilka
eftir kynþáttum Árangurinn
varg sá. að einstaklingar, sem
enginn hafði vitað betur en
væru hvítir. voru nú ' eftir
langar rannsóknir og vanga-
veltur úrskurðaðir svartir.
Fjölskyldum, sem fram að þeim
tíma höfðu lifað eðlilegu og
hamingjusömu lífi, var nú
skyndilega tvístrað, vegna þess
að á daginn kom, að hjónin
voru sitt- af hvorum kynþætti,
en sl’Kt er ekki heimilt sam-
kvæmt suðurafrískum lögum.
Þó má segja, að þá fyrst taki
steininn úr, þegar Japanir eru
ákvarðaðir hvítir en Kínverj-
ar litaðir. Allt sýnir þetta ljós-
lega hinn viti firrta fáránleik
aðskilna ðar stefnunn ar.
— ★ —
Kynþáttavandamál eru á vor-
um tímum fyrst og fremst til
staðar í þróuðum þjóðfélögum
eins og Bandaríkjunum og Suð-
ur-Afríku, þar sem hörunds-
dökkir menn hafa kynslóðum
saman lifað í nábýli við hvíta
menn, tileinkað sér menningu
þeirra og lífshætti og láta sér
ekki lengur lynda að vera 2.
eða 3. flokks borgarar, sem
mali öðrum gull. Þessir menn
krefjast nú réttar síns til jafns
við aðra menn. Margir þeirra
eru jafn vel menntaðir og
bezt gerist meðal hvítra manna,
aðrir sjá hendur sínar og huga
skapa verðmæti sem hvítir
menn hrifsa til sín og hirða
kúfinn ofan af. Allir eru þeir
sér meðvitandi um styrk sinn
og finna blóðið ólga í æðum
sínum. Þeir munu berjast og
njóta fulltingis allra þeirra,
sem nokkurs virða félagslegt
réttlæti í heiminum, og þeir
munu sigra, eins og allar kúg-
aðar þjóðir og stéttir hafa að
lokum gert, þótt það muni
kosta blóð, svita og tár sem
fyrr
En það' er annað kynþátta-
vandamál, sem er að skjóta
upp kollinum, og verður kann-
ski margfalt hættulegra viður-
eignar en þau kynþáttavanda-
mál sem hér hefur verið fjall-.
að um. Við vitum, að þjóðir
heims skiptast nokkuð í tvo
flokka, ríkar og fátækar, eða
öllu heldur þróaðar og van-
þróaðar. Ýmislegt bendir nú til
þess, að megintogstreitan á
sviði alþjóðamála verði æ meir
milli þróaðra og vanþróaðra
ríkja, þar sem höfuðandstæð-
umar verða þróaðar iðnaðar-
þjóðir, sem eiga auðsæld sína
að þakka ódýrum hráefnum
frá vanþróuðum þjóðum, sem
hið alþjóðlega auðvald leitast
við að hindra í að koma sér
upp þróuðum iðnaði. Þar sem
þessi skipting þjóða í þróaðar
02 vanþróaðar fylgir í aðalat-
riðum eftir skiptingu mann-^
kynsins í kynþætti, er fyrir
hendi stórhættuleg forsenda
kynþáttahaturs og jafnvel kyn-
þáttastríðs með þeim óskap-
legu afleiðingum sem bví munu
fylgja. Litaðir kynþættir byggja
ýmis frjósömustu og hráefna-
auðugustu svæði jarðarinnar,
og þeim verður ekki að eilífu
báegt frá því að hágnýta sjálfir
auðævi jarðar sinnar og njóta
ávaxta iðju sinnar. Það hlýtur
því að vera æskilegast, að
þessi þróun gerist á sem-
skemmstum tíma, og þessar
þjóðir hljóti sem fyrst þann
sess sem þeim ber jafnfætis
hinum hvítu iðnaðarþ.ióðum
Evrópu og Norður-Ameríku.
neitað sér um að gera þá
snjöllu athugasemd, að mannát
tiðkaðist í Evrópu lengi fram
eftir öldum og löngu eftir að
Evrópuþjóðir áttu að kallast
siðmenntaðar. Dráp á hvítum
konum og bömum í Kongó er
vandlega tíundað til marks um
villimennsku svartra uppreisn-
armanna á sama tíma og hvítir
málaliðar drepa þar svertingja
sér til skemmtunar og haga sér
eins og minkur sem kemst í
hænsnagarð, en stundum gæti
maður haldið að dráp á gulum
konum og bömum austur í
Víetnam væri vottur um hátt
menningarstig bandarískra
„frelsishetja“.
En ef til vill er í þessu
landi eins og öðrum fjöldi
manna. sem telur sér Ijúft og
skylt að leggja þeim málefn-
um lið, sem horfa til aukins
réttlætis, og vonandi verða á-
hrif þeirra nógu mikil til þess
að þjóðin leggi sitt lóð á rétta
vogarskál. Þrátt fyrir fámenni
gætu íslendingar ýmislegt gert.
þeir gætu st.arfað sem sjálf-
boðaliðar meðal vanþróaðra
bióða. beir gætu veitt náms-
fólki frá þessum þjóðum styrki
til náms hér á landi, og þeir
seta hætt að éta ávexti frá
Suður-Afriku þótt einhverjir
heildsalar, sem vita engan
skepnuskap of lúalegan ef hægt
er að græða á honum í nafni
frjálsrar verzlunar, þrjózkist
við að hætta innflutningi
þeirra, auki viðskiptj sin við
Suður-Afríku. Enda þótt segja
megi, að slík góðgerðastarfsemi
sé sambærileg við að gefa
hungruðum manni rúsínu, ef
ekki kemur einnig til nauðsyn-
leg breyting á þjóðskipulagi
þessara rikja, þá getum við
tæpast varið fyrir samvizku
okkar að hafa ekki hreyft hin-
um minnsta fingrj í þágu rétt-
lætis er við vissum að þess
var ærin þörf.
SERVÍETTU-
PRENTUN
SÍMI 32-101.
Ibúðir óskast
Kaupendur
á biðlista
Salan
í fullum gangi
FASTEIGNASAEAN
Hds & Eignir
BANKASTRÆTI 6 —
Símar 16637 og 18828.
Heimasímar 40863 og 22790.
Winther þríhiól
Margar gerðir, litir og stærðir.
TIL SÖLU
RAÐHOS
í Laugarneshverfi.
FASTEIGNASALAN
Hús & Eignir
BANKASTRÆTI 6 —
Símar 16637 og 18828.
Heimasímar 40863 og 22790.
ÖRNINN
Spítalastíg 8. Sími 14661. Pósthólf 671.
Auglýsið / ÞJ0DVILJANUM
Hvað getum við íslendingar
gert til að leggjast á sveif með
þessari þróun og hvemig er-
um við stemmdir gagnvart
kynþáttavandamálum yfirleitt?
Ætla mætti. þar sem þrælar
af framandi kynþætti hafa
aldrei verið hér og engin kyn-
þáttavandamál eru til, væri
spumingunni um jafnrétti kyn-
þáttanna auðsvarað, ekki sízt
vegna þess að hér á landi hef-
ur mannjöfnuður lengst af ver-
ið meiri en meðal flestra ann
arra þjóða En ýmsar annar-
legar kynþáttahugmyndir virð-
ast hafa fengið nokkurn hljóm-
grunn hér á landi, Eitt sinn
ætlaði þáverandi stærsta veit-
ingahús landsins að neita
blökkumönnum um afgreiðslu
samkvæmt erlendum fyrir-
myndum. Nýlega kom hér í
útvarp heildsali, sem átti ekki
nógu sterk orð til að útmála
bað lífsböl hvítrar konu, að
eiga tvö falleg og heilbrigð
börn, en annað var bara dökkt
á hörund. Ýmsir víðreistir ís-
lendingar kvarta sáran yfir
vondri lykt af sverting.iunum,
en ekki minnist ég þess að
hafa orðið fyrir slíkum óþæg-
indum þann stutta tíma, sem
ég deildi herbergi með svört-
um manni frá Ghana, enda
þvoði hann sér og hirti betur
en margir íslendingar. Hitt
kemur ekki á óvart þótt lykt
af skítugum svertingjum sé
ekki betri en skítalykt af hvít-
um mönnum hefur verið fram
að þessu. Fyrirsagnir um mantu
át í Kongó hafa sézt þenjast
yfir fo’-síður sumra blaðanna
hér, en þau sömu blöð hafa
t