Þjóðviljinn - 21.04.1965, Blaðsíða 8

'g SÍÐA
ÞIÓÐVILIINN
Miðvfkudagur 21. aprfl 1985
UNDIR
MÁNASIGÐ
Skáldsaga eftir M. M. KAY E
I Calkútta breyttist óttinn í
ofsahræðslu; daglega komu,
fregnir um ofbeldisverk. Delhi |
unnin á einni klukkustund;
Meerut, sterkasta brezka virkið
í Indlandi, ráðlaust og dáðlaust,
virtist eiga fullt í fangi með að
vemda sjálft sig fyrir þeirri
hættu sem breiðzt hafði út það-
an og um hálft landið. Daglega
komu beiðnir til Cannings lá-
varðar um hermenn — brezka
hermenn. Hann gerði það sem
hann gat, en það var ekki mikið.
Hjálpin var lengi á leiðinni.
Loksins var Lotta komin til
Lunjore og með henni maður
sem hét Dacosta og frú Holly
— hin sama frú Holly sem ann-
azt hafði Abuthnot og dætur
hennar, þegar þær þjáðust af
sjóveiki á leiðinni , til Indlands.
Hin bústna, geðgóða og glað-
lynda frú Holly var ekki mjög
bústin Iengur og glaðlyndið var
horfið. Fötin héngu á henni og
kringluleitt, hýrlegt andlitið var
tekið og rist diúpum hrukkum,
því að hún hafði horft á eigin-
mann sinn hálshöggvinn í brenn-
FLJÚGUM
ÞRIÐJUDAGA
FIMMTUDAGA
LAUGARDAGA
•?"
FRÁ RVIX KL. 9.30
FRÁ NORÐFIRÐI KL. 12
F L U G S Ý N
SÍMAR: 18410 18823
Smurt brauð
Snittur
brauð bœr
við Óðinstorg.
Sími 20-4-90
HÁRGREIÐSLAN
Harereið'lu- ae snvrtistofa
Steinu og Dódó
Lau?ave^i 18 III hæð flyftal
SÍMl 24 6 16
p f? *? M \
Garðsenda 21 - SÍMl 33 9 68
— Hárgre*ðs!u- og sn.yrtjstofa
D ö rvi tl P !
Hárgretðsla við allra hæfl —
T.IARMARSTOFAN - Tiamar
götu 10 - Vonarstrætismegin
- SÍMl 14 fi 62
H á r °rei *sJ" s tof a
Maria Guðmundsdóttir Lauga
vegi 13 - SÍM1 14«Sfi NtrDD
STOFAN er á sama staC
andi húsi í Duryagunj og aðeins
logandi þaksperra hafði komið í
veg fyrir að hún færi sömu leið.
Einhvem veginn — hún vissi
ekki á hvern hátt — höfðu hún
og herra Dacosta komizt undan
og komizt að varðstöðinni við
Kashmirhliðið, þar sem þau
höfðu orðið vitni að harmleikn-
um sem þar átti sér stað, og
þaðan höfðu þau komizt burt yf-
ir múrinn. En hún hafði haldið
heilum sönsum; hún hafðii tekið
Lottu og herra Dacosta undir
sinn verndarvæng, og það var
hún, sem hafði lokkað og sár-
bænt kúskinn að taka þau með
til Lunjore.
83
Herra Dacosta var af blönduð-
um uppruna, gulleitur á hörund,
og skrifari á herskrifstofu. Hann
hafði særzt og brennzt illa, en
hann hafði borið sig hetjulega og
ekki kvartað. Frú Holly hafði
gert að sárum hans og hjúkrað
honum og Lottu.
— Satt að segja, sagði hún við
Vetru. Þá var það næstum gott
að þau skyldu vera veik. Fyrir
bragðið hafði ég um annað að
hugsa en það sem ég hafði horft
upp á þennan dag. Það var ung-
frú Lotta sem sagði að þér ættuð
hér heima. Hún vildi endilega
að við færum hingað. Við höfð-
um ekki í nein hús að venda,
og hún sagði að þér hefðuð boð-
ið henni í heimsókn, veslingur-
inn.
— Haldið þér sagði Vetra
skelkuð. Frú Holly .. haldið þér
að hún fái minnið aftur?
— Já, það kemur-sjálfsagt að
því, sagði frú Holly. Og það er
bágt til þess að vita, því að
þetta er bezt eins og það er nú,
að mínu viti.
Lotta hafði verið himinlifandi
yfir að sjá Vetru aftur — hún
var búin að gleyma öllu um
Delhi. Hún spurði stundum sjálfa
sig hvers vegna hún hefði
allt í einu ákveðið að fara|
til Lunjore. Eitthvað hlaut að :
hafa komið fyrir. Af hverju |
hafði hún gert eins og Eðvarð
sagði? Hún var búin að segia
honum að hún vildi ekki yfir-
gefa hann. Það var svo erfitt að
hugsa, kannski var það vegna
þess að hún átti von á bami.
Henni varð svo illt í höfðinu
þegar hún reyndi að hugsa, og
hún varð eitthvað svo hrædd og
fékk hjartslátt. Það var miklu
auðveldara að vera ekkert að
brjóta heilann. Hún hafði ekkert
að óttast. Hún var í heimsókn
hiá Vetru, og bráðum færi hún
aftur heim í vndislega húsið sitt
í Meerut. Hún varð fyrst og
fremst að húgsa um barnið. Það
söeðu allir, og það var alveg
rétt; hún átti fyrst og fremst að
hugsa um bamið, barnið hans
Eðvarðs....
— Eðvarð langar svo í litla
telpu, sagði hún í trúnaði við
Vetru, en mig langar mest í dreng
sem er alveg eins og Eðvarð. Ég
er meira að segia búin að ákveða
að hann á að heita Eðvarð. Ég
er alveg viss um að hann verður
eftirmyndin hans pabba síns. Eð-
varð segir að rautt hár sé ætt-
gengt!
— Alex, spurði Vetra örvflnuð.
Haldið þér að hún fái minnið
aftur?
— Sennilega, svaraði Alex og
bætti við. Hún er í rauninni bet-
ur komin án þess. Hvenær á hún
von á þessu barni? Vetra roðn-
sagði óþolinmóðlega: Þér haldið
aði upp í hársrætur og hann
þó ekki að hægt sé að leyna
slíku með því að festa púðana
ofar á sig og ganga um með
sjal?
Vetra hafði lært að ekki væri
hægt að ræða ófædd böm í ná-
vist karlmanns. En svipurinn á
Alex varð til þess að hún
skammaðist sín fyrir roðann og
hún svaraði eins virðulega og
henni var unnt:
— Ég held hún eigi von á því
eftir svo sem tvo mánuði. En frú
Holly segir að það sé aldrei ör-
uggt með fyrsta bamið og það
getur verið....
Hún þagnaði og bar hendum-
ar upp að heitum vöngunum. Eitt
var að svara beinum spuming-
um, en það var óþarfi .... nei,
það var ekki hægt — að ræða
slíkt við karlmenn!
Það kom dálítið bros um
munninn á Alex: Engan tepru-
skap, frú Barton! Þetta er nú
einu sinni fullkomlega eðlilegt.
Hversu fljótt getið þér farið af
stað?
— Farið? Ég get ekki farið
núna! Lotta getur ekki farið.
O’Dwyer læknir segir að það
megi ekki flytja hana, hún þurfi
að hafa algera ró. Hann skilur
ekkert í því að henni skuli ekki
.... ekki....
— Hafa leystst höfn, hélt Alex
áfram. Já, ég hef líka heyrt um
bað. Svo að þér getið þá ekki
farið?
— Það get ég ómögulega!
— Nei, sagði Alex dapur f
bragði. Þér getið það ekki. Enda
er það víst orðið um seinan.
Frá herra Dacosta hafði Alex
fengið sönnu lýsinguna á síð-
asta deginum í Delhi undir
stjóm Breta, og honum ofbauð
hversu auðveldlega borgin hafði
verið sigruð.
— Ef það hefðu bara komið
svo sem tuttugu brezkir hermenn
frá Meerut, herra Randall, hvísl-
aði Dacosta hás af hita og mátt-
leysi. En þeir komu ekki. Menn-
irnir hefðu flúið. Þeir voru mjög
hræddir. Hann talaði meira og
meira bjagað og brá fyTÍr sig
indversku. Hann hafði misst
Clöru konu sína og tólf böm og
hann gat ekki skilið hvemig
hann ætti að geta lifað lengur.
Hann hafði hlegið að ungum
samstarfsmanni sínum og reynt
að róa hann. Ég varð kyrr við
skrifborðið mitt, herra Randall,
það ber manni að gera. Maður
verður að rækja skyldur sínar og
gefa öðrum gott fordæmi. Ef ég
hefði farið, hefði ég .... nei,
ekki bjargað þeim .... heldur
fengið að deyja með þeim.
Tveim dögum seinna lézt hann,
og frú Holly sem hafði ekki get-
að grátið yfir ástkærum Alfreð
sínum, grét yfir herra Dacosta,
þessum miðaldra, heilsuveila
manni, sem hafði álitið það
skyldu sína að gefa öðrum gott
fordæmi.
Næstum hverja nótt urðu dul-
arfullir brunar í herbúðunum, og
þótt aukavarðlið væri sent út,
var aldrei neinn handtekinn. Það
var erfitt að bæla niður óttann
hjá fjölskyldum liðsforingjanna.
Þeir bjuggu í einbýlishúsum, um-
luktum stórum görðum, þar sem
brennuvargar gátu leynzt bakvið
tré og runna, og sárafáar konur
gátu sofið um nætur og foreldrar
lágu andvaka af ótta um böm
sín.
Bömin ein fundu ekki til ótta.
Þau höfðu alltaf verið hænd að
þjónustufólkinu og sepoyunum.
Börnin elskuðu þá og treystu
þeim og töluðu mál þeirra betur
en sitt eigið móðurmál, relluðu
í þeim og báru upp áhyggjur sfn-
ar við þá. Allir Indverjar voru
vinir þeirra og félagar og þeim
fannst fráleitara að af þeim gæti
stafað hætta en af þeirra eigin
foreldrum. Því að foreldrar gátu
verið strangir og harðir í hom
að taka, ávítað og refsað, en
ekki þjónustufólkið og ekki
sepoyarnir og ekki þvottamaður-
inn eða kaupmaðurinn.
SKOTTA
Afmælis MÍR var
minnzt í Moskvu
— íslenzk-sovézka vináttufélagið er venjulega kallað
MÍR eftir upphafsstöfunum í nafni þess. Á rússnesku
þýðir orðið „mir“ friður og nafnið er því að vissu leyti
táknrænt, þar sem félagið stuðlar að friði með starfi- sínu
að því að auka kynni milli þjóðanna.
prófessor Kolli, „einbúinn í
Atlanzhafi“, en einangrunin
hefði einmitt gert íslendingum
kleift að varðveita sérkenni
menningar sinnar og tungu. Þeir
sæki nú fram hröðum skrefum
og framfarir þeirra séu mikil-
vægur þáttur í lífi alls mann-
kyns.
Ræðumaður nefndi ýms dæmi
um hin auknu menningartengsl
milli Islands og Sovétríkjanna,
ungir íslendingar stunda nám
við Moskvuháskóla, Timirjasef-
landbúnaðarskólann Lúnatjarskí-
leikskólann og kvikmyndaskól-
ann og sovézkir stúdentar dvelj-
ist við nám í Reykjavík. Pró-
fessor Kolli óskaði að lokum
MÍR gæfu og gengis.
Að lokinni ræðu prófessors
Kollis voru ýms skemmtiatriði
sem nemendur og fyrrverandi
nemendur við skólann önnuðust
og var flutt tónlist eftir marga
höfunda, einnig íslenzka. Sendi-
herra íslands 'í Sovétríkjunum,
Kristinn Guðmundsson, Harald-
ur Kröyer sendifulltrúi og ís-
lenzkir stúdentar í Moskvu voru
á fundinum.
(APN).
Þannig komst varaformaður
hins sovézka systurfélags MÍR,
„Sovétríkin-lsland“, prófessor
Nikolaj Kolli, að orði á fundi í
Moskvu 9. aprfl sem haldinn var
til að minnast 15 ára afmælis
MlR.
Prófessor Kolli lauk lofsorði
á MlR og forseta þess, Halldór
Laxness, fyrir að flytja mönnum
sannar fréttir af Sovétríkjunum
og efla menningar- og vísinda-
tengsl milli landanna.
I ræðu sinni lýsti prófessor
Kolli baráttu íslenzku þjóðar-
innar fyrir frelsi og sjálfstæði,
bókmennta- og tónlistarstarfi
hennar, en fundurinn var hald-
inn í Ippolitof-lvanof tónlistar-
skólanum í Moskvu, sem er að-
ili að félaginu „Sovétríkin-ls-
land“. Hann gaf síðan skýrslu
um starf félagsins síðan það var
stofnað árið 1958, og nefndi m.a.
að félagið hefði annazt heim-
sóknir um hundrað íslenzka
mennta- og vísindamanna til
Sovétríkjanna og það gengizt á
hverju ári fyrir „íslenzkum
mánuði“. Fjölmargir sovézkir
lista- og menntamenn hefði far-
ið til íslands á vegum félagsins.
Island hefði áður verið, sagði
CONSUL CORTINA
bflalelga
magnúsar
sklpholfl 21
slmar; 21190-21185
^Caukur (^uÖmundóóon
HEIMASÍMI 21037
— Kauptu ekki of mikið. Það verður eriiðara að ýta bílnum á
eftir!
í yðar þjónustu alla daga
Hjólbarðaverkstæðið
HRAUNHOLT
fyrir neðan Miklatorg (gegnt
Nýju sendibílastöðinni).
Eigum ávallt fyrirliggjandi
flestar stærðir af hjólbörðum
* og felgum.
Opið alla daga frá kl. 8 til 23. — Sími 10-300.
* BILLINN
Rent an Icecar
Sími 1 8 8 3 3
Flugferðir um heim ullun
Flugferð strax — Fargjald greitt síðar.
Viðskiptavinir eru beðnir að hafa sam-
band í síma 22890 og 30568 (eftir kl 7).
FERÐASKRIFSTOFAN
LANnSYN

i *