Þjóðviljinn - 04.01.1966, Qupperneq 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVIIiJINN — Þriðjudagur 4. janáar 1966.
Otgefandi: Sameiningarflokfcur alþýðu — Sósíalistaflokk-
uriira, —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjóri Sunnudags: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja. Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Askriftarverð kr. 95.00 á mánuði.
Auglýsingastjóri: Þorvaldur Jóhannesson.
íþágu okrara
ísarannsóknir á Þjórsár- og
^já var áramótaboðskapur stjórnarvaldanna til
þjóðarinnar eftir mesta aflaár í sögu landsins
að nú væri nauðsynegt að magna vaxtaokrið,
herða á sparifjárbindingunni í Seðlabankanum og
takmarka útlán úr bönkum. Fylgdu þessum til-
kynningum mikil andvörp og þunglyndislegar lýs-
ingar á ástandinu í efnahagsmálum, og eru þau
viðbrögð til marks um það hvemig æfðum stjórn-
málamönnum getur tekizt að breyta góðæri í á-
hyggjur og leiðindi. En þótt öllum almenningi
þætti þessi boðskapur í senn furðulegur og ó-
skemmtilegur, eru til þeir menn í landinu sem
hafa fagnað honum öllu öðru fremur: fjármála-
menn þeir sem stunda peningaútlán. Sú stétt
manna hefur aldrei verið umsvifameiri í íslenzku
þjóðlífi en nú, og telja kunnugir að velta okrar-
anna jafnist á við banka. Þeir þurfa ekki að frysta
neitt fjármagn í Seðlabankanum, og þegar opin-
beru bankarnir takmarka útlán sín verður þeim
mun meiri eftirspurn hjá hinum framtakssÖmu
einstaklingum, auk þess sem vaxtahækkun bank-
anna endurspeglast margföld á svörtum markaði.
Það er mjög .lærdómsríkt tímanna tákn að það
skuli vera síðasta verk valdhafanna á mesta afla-
ári í sögu íslands að tryggja þessari okrarastétt
nýja gullöld og gleðitíð.
^tha’fna þessarar öflugu verðbólgustéttar sá víða
staði á síðasta ári. Síðari hluta árs urðu þrjú
meiriháttar fyrirtæki gjaldþrota, tvær bílaleigur
og ein iðnfyrirtækjasamsteypa, en óbein áhrif af
þeim kollsteypum birtast víða; gamalgróin fyrir-
tæki sem gengið höfðu í ábyrgð riða til falls, og
'jafnvel biskupsskrifstofan er orðin að bitbeini
fjáraflamanna. Öll eiga þessi gjaldþrot sammerkt
í því að eigendurnir höfðu að lokum lent í klóm
okrara sem gera nú kröfur um miljónir króna,
en meirihluti þeirrar upphæðar er vafalaust af-
föll og okurvextir. Er það mjög athyglisvert að
ekkert skuli gert af hálfu opinberra stjórnarvalda
til að hafa hendur í hári þessara ógeðfelldu fjár-
plógsmanna; enda þótt nú ættu að vera hæg
heimatökin fyrir skattalögregluna að bera saman
fjárkröfur þessara manna annarsvegar og skatta-
framtöl þeirra hinsvegar.
jþað hefur oft verið rakið hér í blaðinu að verð-
bólgan er fyrir löngu orðin sjálf gróðamyndun-
araðferðin í íslenzku þjóðfélagi. Þeir atvinnurek-
endur sem kunna að hagnýta lögmál verðbólg-
unnar halda áfram að safna auði, þótt bókhaldið
sýni tap. En auk venjulegra atvinnurekenda er
risin upp stétt sem ekki er í tengslum við nein
þjóðfélagsleg nytjastörf, heldur stundar einvörð-
ungu brask í skjóli verðbólgunnar. Þessi afsetu-
stétt stækkar stöðugt, og áhrif hennar vaxa jafnt
og þétt innan stjórnarflokkanna. Ráðstafanir um
áramótin voru í hennar þágu, hvort sem valdhaf-
arnir allir hafa gert sér það ljóst eða ekki. — m.
Frá Jákobi Gíslasyni raf-
orkumálastjóra hefur Þjóðvilj-
anum borizt eftirfarandi;
Hinir norstou ísasérfasðingar,
dr. O. Devik og E. Kanavin,
yfirverkfræðingur, er dvöldu
hér á landi á vegum „Special
Fund“ Sameinuðu þjóðanna
við ísarannsóknir á vatnasvið-
um Þjórsár og Hvítár luku
rannsóknum sínum í aprílmán-
uði s.l. í sumar leið unnu þeir
að samningu skýrslu um rann-
sóknir þessar. Skýrslan var
send Sameinuðu þjóðunum í
októbennánuði s.l.
ísarannsóknir þeirra dr.
Deviks og Kanavins voru lið-
ur í víðtækari aðstoð við
virkjunarrannsóknir á vatna-
sviðum Hvítár og Þjórsár, sem
Special Fund veitti íslandi.
Sá er háttur Sameinuðu
þjóðanna í tilvikum sem þess-
um að yfirfara slíkar sérfræði-
legar skýrslur áður en þær
eru formlega sendar ríkisstjórn
þess lands sem aðstoðarinnar
verður aðnjótandi. Ennfremur
að safna saman öllum skýrsl-
um varðandí tiltekna aðstoð.
endurskoða þaer eða yfirfara
í einu lagi og senda þaer að
því búnu til ríkisstjórnar við-
komandi lands. ásamt skýrslu
um aðstpðina í heild.
Aðstoð ,,Special Fund“ við
fsland, þeirri sem drepið var
á hér að framan. lýkur á
miðju ári 1966. Lokaskýrslur
þeirra sérfræðinga sem hér
hafa starfað verða því að lík-
indum ekki formlega afhent-
ar ríkisstjóminni fyrr en síð-
ari hluta árs 1966.
Aðstoð Special Fund er á
Hvítársvæðinu
engan hátt bundin við rann-
sóknir við BúrfeU.' heldur al-
mennar virkjunarrannsóknir á
Hvítár og Þjórsársvæðinu. Hitt
er svo annað mál. að niður-
stöður slíkra rannsókna geta
auðvitað kómið að notum við
Búrfellsvirkjun eins og hverja
virkjun aðra á þessum tveim-
ur vatnasviðum. Með tilliti til
Búrfeillsvirkjiunar aflaði raf-
orkumálastjómin sér því, fyrir
milligöngu firamkvæmdastjóra
..Special Fund“-aðstoðarinnar
hér á landi. nokkurra eintaka
af skýrslu þeirra dr. Deviks
og Kanavins, eins og hún var
send S.Þ., til afnota fyrir rík-
isstjórn og ríkisstofnanir. Með-
an Sameinuðu þjóðimar hafa
ekki lokið endurskoðun henn-
ar og sent hana formlega til
rikisstjómarinnar eru um af-
not af skýrslunni settir þessir
skilmálar af hálfu S.Þ.:
a) Að skýrs]an verði einung-
ir notuð af ríkisstjórninni og
stofnunum hennar. en ekki
birt opinberlega.
b) Að S.Þ. eru ekki endilega
sammála þeim sjónarmiðum.
sem fram koma í skýrslunni.
Með tilliti til þessa hefur
skýrslan ekki verið birt Qg
ekki er mér kunnugt um að
hún haf verið afhent neinum
til birtingar. Skýrslan, sem
f jallar um ísamyndun á Hvítár-
Qg Þjórsársvæðinu og ráðstaf-
anir gegn þeim eru almenns
og fræðilegs eðlis. Engar
kostnaðartölur eru settar fram.
ekki tillit tekið til kostnaðar
yfirleitt og hvergi rætt um
hvemig Búrfellsvirkjun skuli
úr garði gerð. í skýrslunni
kemur hins vegar fram. eins
og allir eru sammála um, að
bezta ráðið gegn ísamyndun á
umræddu vatnasvæði sé að
minnka kæliflöt ánna og
byggja stór uppistöðulón. Þetta
er það, sem stefnt verður að
af forráðamönnum Búrfells-
virkjunar, en af fjárhagslegum
ástæðum er ekki hægt að ráð-
ast í heppilegustu lausn frá
fræðilegu sjónarmiði við fyrstu
virkjun í Þjórsá. Eins og oft
hefur verið skýrt' frá áður er
því ætlunin að byggja fyrst
rennslisvirkjun við Búrfell'
sem styðjist við varastöðvar
samfara nokkrum aðgerðum
til minnkunar á kælikerfi ár-
innar. ofan virkjunarinnar og
nokkurri miðlun í Þórisvatni.
Eftir því sem virkjunum mið-
ar áfram á vatnasvæðinu er
svo ætlunin að ráðast smám
saman í svipaðar aðgerðir Qg
dr. Devik ræðir um á fræði-
legum grundvelli í skýrslu
sinni.
Eins og vitað er hefur verið
unnið að tilraunum í Þránd-
heimi undanfarið með inn-
taksmannvirki Búrfellsvirkj-
unar, og hafa þau venð
hönnuð í samræmi við niður-
stöður tilraunanna. Um þessar
tilraunir, sem gefið hafa góða
raun er ekki fjallað í áður-
nefndri skýrslu, enda er hún
ekki bundin við sérstaka virkj-
un Og tilhögun hennar. heldur
almenns og fræðilegs eðlis eins
og áður segir.
Það er ekki hægt að segja
að í skýrslu norsku sérfræð-
inganna komi neitt óvænt
fram enda unnu þeir rann-
sókarstörf sín hér í náinni
samvinnu við sérfræðinga á
raforkumálaskrifstofunni og
notuðu í ríkum mæli eldri
skýrslur um veðurathuganir
Veðurstofunnar og vatnamæl-
ingar og ísaathuganir raforku-
, málastjómarinnar. Þeir ræddu
við ýmsa sérfræðinga um þessi
mál og skýrðu í samræðum
sínum við þá í meginatriðum
frá hugmyndum sínu.m um að-
ferðir til að draga úr ísamynd-
un í ám, þar á meðal Þjórsá
og Hvítá. Upplýsingar í
skýrslu þeirra um magn ís-
krapa á Búrfellssvæðinu eru í
samræmi við þær athuganir,
sem áður höfðu verið gerðar
og áætlanir Búrfellsvirkjunar
byggjast á. Skýrslan gefur því
ekki tilefni til sérstakrar end-
urskoðunar á þeim forsend-
um eða grundvelli áætlananna
að þessu leyti.
Jakob Gíslason
raforkumálastjóri.
Ýms atriði. sem fram koma
í þessari grein verða nánar
rædd síðar hér í blaðinu.
Ríkisstiórnin leggur fram:
Frumvarp um opinber reikningsskil
Síðustu daga þingsins fyrir
jól kom fram frá ríkisstjórn-
innl frumvarp til laga um rík-
isbókhald, gerð ríkisreikninga
og fjárlaga. I athugasemdum
með frumvarpi þessu segir, að
frumvarpið feli í sér breyting-
ar í þá átt að fullnægja þeim
krofum, sem nú eru gerðar til
opínberra reikningsskila ríkis-
ins. Lög um þessi efnf frá^.
1931 eru ekki talin fullnægj-
andi. Helztu breytingar, sem
frumvarpið felur í sér eru
þessar, að því er segir í af-
hugasemdum með Því.
1. Nýjar reglur og ýtarlegri
en áður um það, hvaða stofn-
anir, fyrirtæki og sjóði skuti
taka í ríkisreikning og fjár-
lög.
2. Nýjar reglur um afmörk-
un reikningsársins og lokun
reikninga.
3. Ákvæði um skiptingu rík-
isreiknings og fjárlaga í tvo
hluta. A-hluta og B-hluta, þar
sem reikningunri og fjárlagaá-
ætlunum fyrirtækja og sjóða f
ríkiseign er haldið aðgreind-
um frá reikningum ög fjár-
lagaáætlunum annarra ríkisað-
ila.
4. Ýmis ákvæði um reikn-
ingslega sérstöðu fyrirtækja og
sjóða.
5. Nýjar og ýtatfegri skýr-
ingar en áður á helztu reikn-
ingslegum hugtökum, svo sem
gjöldum, tekjum, eignum,
skuldum, endurmati, greiðslu-
jöfnuði o.l3.
6. Reglur um samræmda
flokkun og lágmarkssundur-
liðun og merkingu (með tákn-
númerum) gjalda, tekna, eigna,
skulda o.fl. atriða, bæði í fjár-
lögum og í ríkisreikningi.
7. Ný ákvæði um reiknings-
lega meðferð geymdra fjár-
veitinga og tímamörk geymslu-
heimildar í fjárlögum.
8. Ákvæði um fastanefnd tii
ráðuneytis fjármálaráðherra,
fjármálaráðuneyti og ríkisbók-
haldi við gerð fjárlaga og rík-
isreiknings.
9. Reglur um aukið reikn-
ingslegt aðhald með þeim að-
ilum. öðrum en opinberuin að-
ilum, sem hafa tekjustofna
samkvæmt sérstökum lögum.
Með þeim reglum er jafnframt
stefnt að því, að heildarskatt-
lagning ríkisins komi sembezt
fram.
10. Ákvæði um að birta í
ríkisreikningi 1 vaxandi mæli
ýmis sérstök yfirlit í formi
taflna eða skýrslna. Hér er
bæði um að ræða yfirlit, sem
erfitt er að felia inn í reikn-
ingskerfi tvöfaldrar bókfærsTUj
og samdráttar- eða sundurlið-
unartöflur ýmissa atriða úr
reikningnum, sem ekki koma
nægilega skýrt fram í aðal-
reikningnum.
Hásnæði / Miðbænum
Efsta hæðin í Þingholtsstræti 30, ca. 140 ferm., 4ra herbergja íbúð, er til
leigu nú þegar. Væri einnig hentug fyrir skrifstofur eða teiknistofur. Lyfta og
önnur nýtízku þægindi eru í húsinu.
Leigutilboð sendist frú Guðrúnu Ámadóttur, Barónsstíg 65, sem gefur allar nán-
ari upplýsingar.
Hjúkrunarfélag íslands.
vinsœlasfir skartgripir
jóhannes skólavörðustía 7