Þjóðviljinn - 01.05.1966, Side 4

Þjóðviljinn - 01.05.1966, Side 4
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 1. maí 1966. Ctgefandi: Sameinmgarflokkur alþýdu — Sósíalistaflokk- urinn. Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartanssonj Sigurður Guðmundsson. Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson. Auglýsingastj.: Þorvaldur J<',iannesson. Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðust. 19. Sími 17-500 (5 Iínur). Askriftarverð kr. 35.00 á mámiði. Eining iaunastéttanna JJörð og dýrkeypt reynsla hefur kennt verkalýðs- stéttinni og starfsmönnum almennt að standa saman í stéttarfélogum sínum og heildarsamtök- um. Alþýðusamband íslands og Bandalag starfs- manna ríkis og bæja sameina meginþorra íslenzkra launastétta á vettvangi hagsmunabaráttunnar og þetta eru orðin voldug samtök sem mörgu stóru Grettistaki hafa lyft til hagsbóta meðlimum sín- um þótt margt sé enn óunnið og sóknina þurfi að herða. gtörfin og baráttan á sviði landsmála og sveitar- stjórnarmála eru annar og ekki þýðingarminni þáttur í hagsmunastríði launastéttanna við auð- stétt og atvinnurekendavald og þau stjórnmála- samtök, sem þeséi þjóðfélagsöfl hafa skapað til stuðnings og verndar þröngsýnum einkahagsmun- um. Þessa þurfa launþegar vel að gæta og festa" sér vel í minni afleiðingar þess að íslenzk auðstétt og gróðamenn þjóðfélags og borgar hagnýta til fulln- ustu í eigin þágu yfirráð sín á Alþingi og í borg- arstjórn og beita þeim af fyllsta tillitsleysi gegn launastéttunum og réttlátum kröfum þeirra. Svar- ið við þessu er að launastéttirnar sameinist um viðfeðm og framsækin stjórnmálasamtök og efli þau til mikilla áhrifa og öflugrar sóknar en dreifi ekki kröftunum. Þess vegna eiga allir launþegar að sameinast um Alþýðubandalagið og leggja þar með traustan framtíðargrundvöll að nýrri sókn sviði almennra stjórnmála og borgarmála. — g. Gangan £jhn sannasta mjmd af íslenzkri kröfugöngu er teikning eftir Kjartan Guðjónsson sem einu sinni prýddi forsíðu Þjóðviljans 1. maí: Verka- maður, með barnungan son sinn á háhesti! Kröfu- göngur alþýðufólks á íslandi eru góðu heilli ger- sneyddar öllum hermennskublæ, menn ganga ekki beinstífir í takt, heldur koma menn fram eins og þeim er éðlilegast, karlar, konur, böm, fjölskyld- ur; menn ganga glaðir og reifir undir blaktandi fánum. eins og í fullvissu þess að íslenzkri alþýðu hljóti að verða sigurs auðið. Jjeir sem muna kröfugöngur árin milli heims- styrjaldanna minnast annars svipmóts. Þeir muna hæðnisglósur og skítkast sem beint var að kröfugöngum brautryðjendanna, þeir minnast brottrekstra úr vinnu fyrir þátttöku í göngunum 1 maí; þeir muna einkennisbúnar sveitir nazista- lýðs. hrvggilega afvegaleidda eftirapa þýzkra her- mennskutilburða. sem reyndu að trufla kröfu- göngu verkalýðsins og ráðast á einstaka menn hennar Þeir minnast eldmóðs og þreks alþýðu- manna sem stóðust hverja raun. yerkalýðshreyfingin er orðin voldug og sterk. En hún má aldrei verða værukær. Hún má ekki fara of lengi í sömu spor. Mörgum finnst hún fari sér of hægt. Alþýða íslands þarf ekki lengur áð láta sér nægja skarðan hlut, samtaka er hún mesta afl þjóðarinnar og getur ráðið örlögum ís- lendinga^vakni hún til einhuga starfs, til sóknar, til dáða. — s. Sextugur á morgun Ragnar Olafsson hœstaréttarlögmaáur enska silfrið á síðoistu öld, en hann mun hafa lagt efnahags- legan grundvöll að menntun- arsókn manna í sumum öðrum héruðum. Það var í fornöld,' en við Ragnar ólumst þar upp á miðöíd, þegar hesturinn var enn þarfasti þjónninn, og á ferfasttum gangvara lagði Ragnar á menntaveginn, og reið stundum á einum degi milli foreldrahúsa og Reykja- víkur, en það eru rúmir 100 km. Menn komust leiðar sinn- ar í gamla daga, af því að ís- lenzki hesturinn er góður gripur. „Það er leiðinlegt, hvað hann Ragnar er lítill sláttumaður.“ varð kunningjakonu okkar austur í Vetleifsholtshverfi eitt sinn að orði. Ragnar æ^aði að hjálpa henni að slá kofa úr grasinu en tókst það víst frem- ur óhönduglegá. Hann hefur aldrei gerzt sláttumaður í neinni merkingu, hvorki slegið fé né slegið um sig, en siglt hverju máli, sem hann hefur beitt sér fyrir farsællega í höfn. Faðir hans, Ólafur hreppstjóri Ólafs- son í Lindarbæ, var borgfirzk- ur og menntaður búfræðingur bæði frá Noregi og landbúnað- arháskólanum í Kaupmanna- höfn. Móðir Ragnars var Margrét Þórðardóttir alþingismanns Guðmundssonar í Hala, en hann var einn af helztu fram- faramönnum Rangæinga á seinni tíð. Ég geri ráð fyrir, að faðirinn hafi gjarnan viljað sjá Ragnar verða sýslumann, og nokkrum sinnum hafa honum boðizt slík störf, en embættis- frami hefur ekki verið honum keppikefli til þessa. Hann lauk, lögfræðiprófi 1931 og gerðist þá eftiríitsmaður með kaupfé- lögunum og lögfræðingur Sís., og var það til 1942. Á því skeiði var hann þó við fram- haldsnám f Svíþjóð, á Englandi og í Bandaríkjunum. Sjálf- stæða lögfræði- og endurskoð- unarskrifstofu stofnaði hann með Ólafi Jóhannessyni, nú prófessor við Háskóla íslands, 1940, en hefur haft hana einn frá* 1942. Hæstaréttarlögmaður verður Ragnar 1944. Formaður yfirskattanefndar Reykjavíkur var hann 1936—41, í landskjör- stjórn 1934 til ‘53 og ‘56 til ‘63, f yfirkjörstjórn Reykjavíkur frá 1942, vafamaður í bankaráði Landsbankans frá 1956, dómari í félagsdómi 1944—50 og frá 1956, í kjaranefnd frá 1963. Ragnar undirbýr breytingar á samvinnulögunum 1937 Og sit- ur í nefnd, sem undirbýr frum- varp að lögum um stéttafélög og vinnudeilur 1938. — Þá stofnar Ragnar Bréfaskóla Sís, og var fyrsti skólastjóri hans, Rangæingafélagið í Reykjavík, og Islenzk-ameríska félagið og var fyrsti ritari þess. í stjórn bókmenntafélagsins Mál og menning situr hann 1942— 64 og í stjóm Prentsmiðjunnar Hóla h.f. frá 1942, og formaður Kron hefur hann verið frá 1952, og f miðstjórn Sósialista- flokksins situr hann frá 1960 til 64. Því miður þá kan'n ég ekki þessa þulu lenpri, en vil vekja athygli á því, að þetta er alls ekki* afrekaskrá Ragnars Ólafs- sonar. Hann er ekki sá. sem lætur kjósa sig í nefndir og trúnaðarstörf af því að sumum þykir það fínt, heldur hefur einstaklingum og stofnunum þótt gott að eiga hann sem fulltrúa sinn og ráðunaut. Hann hefur um alllangt skeið verið bakhjarl róttækustu fylk- ingar Islendinga á hinum hærri sviðum okkar margslungna lög- króka- og gróðasamfélags. Ragnar hefur verið lögfræði- legur ráðunautur ýmissa verka- lýðsfélag^ og háð marga hildi við kaupahéðna og miðurfína samfélagsborgara og lagzt þungt á árar í sókn og vöm, en ávallt verið mannasættir. Hann er einn af þeim mála- færslumönnum Pkkar, sem hafa getið sér beztan orðstír á s.'ustu áratugum. Þótt Ragnar gerist nú æru- verður og dálítið feitlaginn, þá tekur hann ekki kurteislega ofan fyrir þeirri hugsjón, sem hann aðhylltist yngri að árum, og brosir umburðariyndur f kampinn, heldur heilsar hann henni fagnandi; óbetranleg- ur framsóknarsósíalisti eins og margir aðrir góðir menn; hann hefur aldrei gengið með töfralykil að öllum vandamál- om tilverunnar í jakkaerminni, ekki ætlað sér að umskapa tekizt að verða lögformlega sextugur án þess að verða gamall, enda eru ólík kjörin nú og þá, og þess ber að gæta, að gremja og lífsleiði hafa aldrei fengið inni á heimili hans. Ragnar hefur ávallt verið dá- lítið ráðsettur, en hýr á mann- inn, og fólki austur í Vetleifs- holtshverfi þótti gaman, þegar heiminn á einni nóttu, og ekki orðið bumbult af því, þótt öðr- um hafi ekki tekizt það. Hon- um var falin formennska í stjórn Kron á erfiðum tímum í sögu félagsins. Saga þessa kaupfélags í höfuðborginni fjallar um skammsýni íslenzkr- ar kjarabaráttu, óstéttvísi og vantrú fólksins '& mætti sam- *' taka sinna og menningarleysi þess. Viðskiptahættir Reykvik- inga minna fremur á kanni- balisma, mannát frumþjóða, en leikreglur í siðuðu samíélagi. Fólk kvartar um okur, og verkalýðshreyfingin grátbiður ríkisstjórn verzlunar- t>g gróða- hyggju um eftirlit með fjár- drættinum, en dettur ekki í hug að skapa sjálf hið eina raunhæfa verðlagseftirlit með félagslegum átökum í verzlun- armálum; í eftir’iti felst vernd- un rfkjandi skipulags, en í samtökum fólksins uppreist gegn því. Undir forsæti Ragn- ars og fyrir atbeina margra góðra manna hefur Kron rétt við, svo að þar á reykvísk al- þýða að eiga vígi, ef hún vill, í hinni daglegu kjarabaráttu. Á okkar miklu byltingatím- um þá eru það þrjú höfuðat- riði, sem greina milli róttækr- ar stefnu í þjóðfélagsmálum og allra annarra: 1) efling mennta, menntunar og þjóðlegra verðmæta, 2) lýðræðisleg skipting eigna og tekna þjóðarbúsins, 3) hlutleysi í utanríkismál- um. 1 öll þessi atriði eru svo sam- slungin, að frá einu verður ekki hvikað án þess að önnur fari forgörðum. Þetta eru þau grundvallaratriði, sem Islend- ingar verða að sameinast um til þess að tryggja sér farsælt, siðmenntað samfélag; til þeirra hluta var Alþýðubandalagið vonandi stofnað fyrir 10 árum og Alþýðubandalagsfélag Reyk- víkinga nú á 60. ári Ragnars Ölafssonar. Mér brá dálítið, þegar ég uppgötvaði það fyrir fáum dög- um, að Ragnar væri að verða sextugur. Þegar við vprum að alast upp austur í Holtum í gamla daga, þá vorum sextug- ir menn forngripir, og ég hef ekki losnað við þá skoðun æskuáranna til fulls enn í dag. Ragnari Ólafssyni hefur samt Ragnar í Lindarbæ kom heim á vorin úr skólanum. Það var ekki af því, að menn værni neitt uppnæmir fyrir menntun austur þar. Rgpgæíngar voru ekki framúrmenn 1 lærdóms- iðkunum á liðnum öldum, eftir að Oddverja leið, og Coghill gerði þar ekki tíðreist með Ragnar er einn þeirra fáu manna, sem hafa meiri unum af því að lesa frumheimildir én bollaleggingar annarra um það sem gerðist. Hann hefur eins og margir lögfræðingar talsverða ánægju af fræðum og er raunsær £ mati sínu á verk- um fróðleiksmanna. Eitt sinn benti hann mér á, að ærið vafasamar væru allar ályktan- ir um hlutdeiid Kelta í land- uámi Islands úr frá líffræði- legum skyldleika núlifandi kynslóða hérlendis við þann þjóðflokk. Við upphaf lands- byggðarinnar verður keltneskt fólk samkvæmt heimildum einna fjölmennast í beztu hér- uðum landsins, við Breiðafjörð og á Suðurlandsundirlendinu, en þar með hefur það búið við hlutfallslega góð skilyrði til þess að auka kyn sitt og senni- lega þolað harðæri engu verr en norræni víkingastofninn. Há keltnesk hlutfallstala í æðum okkar þarf ekki að sanna ann- að en það, að norrænir menn hafi komizt verr af - en þeir vestrænu, þegar í harðbakkann sló, og ekki verið jafnkýnsæl- ir og írska undirstéttin í land- inu. Ragnar er giftur frændkonu sinni, Kristínu , Hinriksdóttur bónda í Ebor í Manitoba í Kan- ada. Ég held hann telji það mestu virðingarstöðu sína að vera fyrir framan stokk hjá henni í Hörgshlíð 28. Ég þakka þeim margar ánægjustundir og' óska þeim langra lífdaga. Björn Þorsteinssoiy..... Skrifstofa Sameinaða gufuskipaféiagsins verður lokuð á morgun vegna flutnings frá Tryggvagötu 23 að Sjávarbraut 2, sem er á hafn- arbakkanum milli Faxagarðs og Ingólfsgarðs. Skipaafgreiðsla Jes Ziemsen. Sumardvalir Þeir sepa ætla að sækja um sumardvöl fyrir börn hjá Reykjavíkurdeild Rauða kross íslands komi á skrifstofu R.K.Í. Öldugötu 4 'dagana 4. og 5. maí kl. 10—12 og 13 —18. Eingöngu verða tekin Reykjavíkurbörn fædd á tíma- bilinu 1. janúar 1959—1. júní 1962. Aðrir aldursflokkar koma ékki til greina. Áætlað er að gefa kost á 6 vikna eða 12 vikna sumar- dvöl. Stjórn Reykjavíkurdeildar Rauða kross íslands. Danskir sjóliíajakkar 9 ' Leðurjakkar — buxur og peysur Góðar, ódýrar vörur. Verzlunin Ó.L. - Traðarkotssundi 3 (móti Þjóðleikhúsinu).

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.