Þjóðviljinn - 23.06.1966, Blaðsíða 2

2 SÍDA — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 23. júní 1966
,FjármáEatíðindin' og afstaðan
til stríðsins í Suður-Vietnam
Universum - glæsiiegt tékk-
neskt tímarít á enskuum
■ ‘ [
bókmenntir og iistir
' . I
í maí sSðastliðnum hóf göngu sína í Prag nýtt tímarit, sem 1
hefur1 hlotið nafnið Universum. Það er gefið út af Bókmennta- 1
miðstöðinni og Sambandi tékkneskra rithöfunda.
menntir og það seni er helzt á döfinni í skyidum listgreinum. |
Fyrsta heftið er afar glæsilegt og vel til útiits og prentunar |
vandað, einknm er myndskreyting eftirtektarverð. I heftinu1 j
eru meðal annars efnis ljóð eftir skáldin Vítezslav Nezval, j
Vladimír Holan og Mirislav Holub, kafli úr Bambini di Praga j
bók eftir Bohumil Hrabal og ennfremur kafli úr Amenmaria 1
eftir Ladislav Tazký. Þá er grein um Karel Capek eftir Alex- ,
ander Matuska og tjöldi greina um listir, leikhús, kvikmyndir f
og gagnrýni. Loks eru bókafréttir. 4
\Þeir, sem hafa áhuga á að gerast kaupendur að Universum,
stíli pöntun sina til Artia, Prague 1. Ve Smekách 30.
Kristlpn Ármannsson
fyrrverandi rektor
Þakkarorð frá guðfræðinemum
Universum mun koma út fjórum sinnum á ári og er ætlað
i fræða hinn ensknmælandi heim um tékkneskar nútímabók-
Því hefur lengi verið við
brugðið ósjálfstæði íslenzku
borgarablaðanna gegn Banda-
ríkjunum og öðrum auðvalds-
ríkjum. Aðrar smóþjóðir virð-
ast hafa stórum sjálfstæðari af-
stöðu til utanríkismála. Dæmi
þess er m.a. dan-ska tímaritið
„F!nan:stidende“. f 33. hefti
þessa árs getur að líta eftir- /
farandi:
„Nú er hins vegar svo margs
annars, sem gæta þarf. Bretland
hefur hafið samningaviðræður
við óþæga Rhódesíu í von um
að fá framkvæmda stjómar-
skrárbreytingu, sem sé í sam-
ræmi við loforð Englendinga
til hinna innfæddu íbúa lands-
ins. Þessi afstaða hefur maett
mikdlli tortryggni þeldökkra
þjóða Afríku, sem skoða af-
stöðu Englendinga nánast svik
og ósfca þess heldur, að gripið
verði til refsiaðgerða gegn
Portúgal og Suður-Afríku vegna
hjálpar þessara rikja 'til Rhód-
esíu. Hið herskáa hugarfar
Afrikúþjóða getur útilokað
máiamiðlun, en jafnvel án þess
hugarfars eru líkumar fyrir
samningum taklar mjög litlar.
Refsiaðgerðimar hafa ekki
reynzt þess megnugar að hafa
úrslitaáhrif á efnahagslíf Rhód-
esíu, og báðir aðilar virðast
halda það, að andstæðingurinn
hafi fallizt á sín sjónarmið. Að
minnsta kosti er búizt við
mjög langvarandi umræðum,
og í Lundúnum efast menn um
það, að sestir, afriskir nágrann-
ar Rhódesíu muni bíða árang-
urs af þeim.
Skoðaðir með hliðsjón af
AsíUerfiðleikum Bandaríkj-
anna, eru erfiðleikar Bretlands
‘T Afr&u smávægilegir. Þrátt
fyrir óteljandi aðvaranir, taka
Bandaríkin stöðugt borgara-
styrjöldína í Víetnam eins' og
þróunarstig í stórstyrjöld. í
utanríkis- og hermálaráðuneyt-
um Bandaríkjanna hafa menn
svo rækilega bundizt útfærslu-
' kenningum k j arnorkustyr j ald-,
arinnar, að stríðinu í Víetnam
er þröngvað inn í það mynzt-
ur. Hvað effir annað fsest það
staðfest, að þeir útreikningar
Ot-
kjálkamennska
Stundum tala blöðin um
það af talsverðu yfirlæti að
hin foma einangrun Islend-
inga hafi verið rofin, við sé-
um nú í þjóðbraut og höfum
yfirlit yfir alla atburði ver-
aldar. En skelfing er samt
grunnt á nesjamennskunni.
Tökum til að mynda fyrir-
bærið Valerí Tarsis. Hvort
sem menn vilja flokka sögu
hans undir harmleik eðaskop-
leik eða hvorttveggja, er hún
allavegana eitt af minnihátt-
ar fyrirbærunum í veröld-
inni um þessar mundir. Hon-
um hefur vissulega verið veitt
athygli í öðrum löndum og
menn hafa dregið ýmsar á-
lyktanir af framkomu hans og
sérstæðum staðhæfingum. en
hvergi nema á Islandi væri
það hugsanlegt að Tarsis væri
talinn eitt af veraldarundrun-
um og legði undir sig aðal-
blað þjóðarinnar dag eftir
dag. Á sunnudag var hálf önn-
ur síða í Morgunblaðinu um
um aukið herlið og sprengju-
árásir, sem Pentagon lagði
fram, geta ekki hafa verið
róttir. Ein eða fleiri þeirri
stærða sem rafeindaheilarnir
voru mataðir með, hafa verið
rangar. Þátt fyrir styTjaldar-
rektor, sem gert er ráðfyrirað
kosti um 480 milj. króna ár-
lega, er sigurinn enn jafn fjar-
þennan skringilega rithöfund,
á þriðjudag engu minna, í gær
löng frásögn af tilsvörum
hans á einhverri samkomu og
sérstök forustugrein, og boð-
að er að óhemjuskapurinn eigi
einnig að halda áfram í dag.
Stórblöð í Vestur-Evrópu og
Bandaríkjunum kunna vissu-
lega vel að meta það að geta
hagnýtt þennan rússneska rit-
höfund til gagnrýni á sov-
ézk stjórnarvöld, en hvergi
nema hér væri það hugsan-
legt að hónum væri falið að-
alhlutverk í málflutningi dag
eftir dag; til þess eru blöð
umhverfis okkur of vönd að
virðingu sinni.
Ástæðan fyrir æðibunugangi
Morgunblaðsins er ekki aðeins
það ofstæki sem ritstjórar
blaðsins hafa fram yfir starfs-
bræður sína hvar sem er í
heimi, heldur einnig einangr-
un útkjálkamanna . em skort-
ir yfirlit og eiga engan mæli-
kvarða til að greina aðal-
atriði frá smámunum; rit-
stjóramir trúa þvi vafalaust
sjálfir að Tarsis sé eitt af stór-
mennum heims. Framfarir I
lægur. Hemaðarsérfræðingar
halda því nú fram, ag tveggja
kosta sé völ, annað hvort að
tvöfalda herliðið, þ.e.a.s. auka
það um hálfa miljón, eða færa
lofthemaðinn út til Laos og
Kambodja. Það að halda áfram
upp útfærslustigann — annað-
hvort með þeim afleiðingum,
að efnahagslíf Bandaríkjanna
samgöngutækni í Iofti og á
landi og legi nægja ekki til
að rjúfa einangrun, menn
þurfa einnig að eiga kost á
andlegum farartækjum.
I stríði
við staðreyndirnar
Tíminn kvartar sáran
undan því í gær að Þjóðvilj-
inn hefur vakið athygli á því
að reiði bænda vegna mjólk-
urskattsins beinist jöfnum
höndum að leiðtogum Fram-
sóknarflokksins og stjómar-
flokkunum; með því sé Þjóð-
viljinn, að grafa undan
stéttarsamstöðu bænda og
rægja forystu þeirra‘‘. Mjólk-
urskatturinn er afleiðing @f
samkomulagi sem ráðamenn
Framsóknarflokksins gerðu
við stjómarflokkana áóur en
þingi lauk í vor, en þá var
fest f lög fyrir atbeiíla þess-
ara þriggja flokka en geg'n
atkvæðum Alþýðubandalags-
ins heimild til mjólkurskatt-
heimtu. Síðan var skatturinn
lagður á bændur af Fram-
leiðsluráði landbúnaöarins,
þar sem Ffamsókn fer með
æðstu forustu, «g valdhafarn-
ir létu ekki einusinni svo lít-
ið að bera þá ráðstöfun und-
ir bændur fyrirfram. Því að-
eins verða frásagnir af þess-
um staðreyndum flokkaðar
undir „róg“, að málavextimir
sjálfir em mannskemmandi
fyrir leiðtoga Framsóknar.
■ — Austri
verði sett á hernaðarlaggir eða
þá að aðrir, sem enn standa
utan stríðsins, grípi fram í
gang málanna. Vonandi kemst
bandaríska stjómin að þeirri
niðurstöðu, að fleiri kosta sé
völ, en þessara tveggja“.
Þetta voru ummæli danska
tímaritsins „Finanstidende".
Hvenær mættum við eiga von
á einhverju slíku sjálfstæði í
„Fjármálatíðindum" Jóhannes-
' ar Nordals.
<S--------------------------
ÁrnaSaróskir
kjóðhöfðingja
Meðal ámaðaróska, sem for-
'Seta fslands bárust á þjóðhátíð-
ardaginn voru kveðjur frá eft-
irfarandi þjóðhöfðingjum:
Frederik IX, konungi Dan-
merkur, Gustav VI. Adolf kon-
tingi Svíþjóðar, Olav V. konungi
Noregs, U. Kekkonen. forseta
Finnlands, Lyndon B. Johnson
forseta Bandaríkjanna, Hum-
berto de Alenear Castello
Branco forseta Brasilíu, Eliza-
beth II. drottningu Stóra-Bret-
lands, Georgi Traikov forseta
Búlgaríu, Konstantin konungi
Grikklands, Dr. Franeois Du-
valler forseta Haiti, Júlíönu
drottningu Hollands, Moham-
med Reza Pahlavi keisara fran,
Zalman Sbazar forseta ísrael,
Josip Broz Tito forseta Júgó-
slavíu, Georges P. Vanier, land-
stjóra Kanada, Dr. Osvaldo
Dorticos Torrado forseta Kúbu,
erkibiskup Makarios forseta
Kýpur, Jtu Aguiyl Iroaei for-
seta Nígeríu, Edward Ochab
forseta Póllands, Americo
Thomas forseta Portúgal,
Chivu Stolca forseta Rúmeníu,
Leopold Sedar Senghor forseta
Senegal, N. Potgorny forseta
Sovétríkjanna, Francisco Franco
rikisleiðtoga Spánar, Antonín
Novotny, forseta Tékkóslóvakíu,
Istvan Dobi forseta Ungverja-
lands, Heinrich Liibke forseta
Sambandslýðveldisins Þýzka-
lands.
(Frá skrifstofu forseta.
f slands).
SkógareSdar
í Svíþjóð
STOKKHÓLMI 21/6 — Tveir
miklir skógareldar geisuðu í
morgun í Norður-Svíþjóð og
hundruð hermanna og slökkvi-
liðsmanna börðust vig eldinn til
að koma í veg fyrir stórfellda
skógarelda og hörmungar.
Annar eldurinn brauzt út í
gærkvöld, þar sem folk hafði
verið afí hita sér kaffi í skógar-
túr, en ekki gætt þess að fara
nógu varlega.
Vegna hitabylgju sem staðið
hefur að undanfömu greip eld-
urinn mjög fljótt um sig. 200
manns unnu að slökkvistarfi í
morgun.
Hinn eldurinn kviknaði í Jama-
landi og voru m.a. flugvélar
fengnar til aðstoðar í slökkvi-
starfinu.
f dag tókst að hemja eldinn
þó aö enn logaði glatt og síðan
var unnið að Þvi að tryggja að
hann geti ekki blossað upp á nýj-
an leik.
Alumín í EBE
BRUSSEL 21/6 — Löndin í Efna-
hagsbandalagi Evrópu munu
brátt verða sjálfum sér nóg um
framleiðslu á alúmíni.
Ástæðan er sú a^ Grikkir eru
að byggja mikla alúmínbræðslu,
sem á að framleiða um 72.000
tonn næsta ár.
85 prósent framieiðslunnar
verða flutt úr landi.
Þökk verður aldrei tjáð
þannig, að, sérhver velgerning-
ur hljóti sína umbun. —
Þakkarskuldin er. — En í
trausti þess, að Guð greiði, af
náð sinni, það sem menn fá
ekki goldið, er Ijúft að votta
látnum öðling þakklæti og
vandamönnum samuð.
Kristinn Ármannsspn hefur
þökk guðfræðinema fyrir ágæta
fræðslu og staka prúðmennsku.
Hann var ávallt velunnari
nemenda sinna, vakti virðingu
og áminnti með íágaðri fram-
komu. — Mikill fengur var í
þekkingu Kristins, en sú bless-
un er meiri að hafa kynnzt
honum. —
Vér sjáum þess vegna sóma
vorn að varðveita minningu
Kristins Ármannssonar. Minn-
ingin auðgar, eins og þau kynni,
er menn höfðu af honum. Méð
Kristni er raunar genginn einn
þeirra manna, sem eiga heiður,
þökk *og virðingu samferða-
manna. Líf hans bar þess vitni.
að hann var í senn mennta-
frömuður og göfugmenni.
Félag guðfræðincina.
Ferðaskrifsfofa vor og norska ferðaskrifstofan FOLKE
FERIE, bjóða upp á ferð um Noreg. I Sogn, Geirang-
ursfjörð, Austurlandið, Harðangursfjörð, Norðurfjörð,
Sunnmærisalpa, Bergen, Suðurlandið, Stavanger, Jöt-
unheima, Þelamörk, Mæri, Romsdal, Þrándheim, svo
nokkuð sé nefnt. Flogið laugardaga eða þriðjudaga
KEF—OSL en OSL—KEF mánudaga og þriðjudaga.
Möguleikar á frávikum. Yfirleitt tvær skoðunarferðir
í hverri ferð (LS). Dvalizt á hótelum á milli í Oslo
allt upp í 3 daga. Allt innifalið í verði. Kynnið ykkur
ferðaáætlunina. Noregnr heillar. Takmarkaður saeta-
fjöldi.
LAN DSB N *1r
FERÐASKRIfSTOF a
LAUGAVEG 54 - SfMAR 22890 & 22875 -BOX 465