Þjóðviljinn - 17.07.1966, Blaðsíða 6

g SlÐA — ÞJÓÐVIkJIIÍN — Sunrmdagar W. júN 1966
□ Pete Seeger er hinn áhrifamesti af bandarísfcum visnasöngvurum um þess-
ar mundir.
□ Hann hefur sungið og samið texta, haldið tónleifoa, safnað vísum, gefið út
tímarit um þjóðlega tónlist, stofnað hlj ómplötufyrirtæki, skrifað blaðagreinar,
innspírerað aðra söngvara og-margt fleira.
□ Hann hefur, ásamt Woody Guthrie, verið miðpunkturinn í amerískum
vísnasöng síðan 1940.
Pefe Seeger:
FRAMTÍÐARVON
í TÓNLISTINNI
Á söngskrá Pete Seegers má
finna allskonar söngva, ekki
aðeins pólitíska, en hann hefur
alltaf verið virkur þátttakandi
í þjóðlífinu og alltaf staðið
vinstra megin í bandarískri
pólitík.
Hann hefur tekið þátt í störf-
um verkalýðssamtakanna. í
upphafi ferils síns söng hann
á fundum verkamanna og í
verkföllum.
Á McCarty-tímabilinu voru
hann og aðrir róttækir vísna-
söngvarar settir á svarta list-
ann. þeir fengu ekki að syngja
inná plötur. koma fram í út-
varpi eða halda tónleika í stór-
um samkomuhúsum.
Þrátt fyrir þetta hélt Pete
Seeger áfram starfi sínu; að
kynna bandarisk þjóðlög. Á ár-
unum 1940—’50 hélt hann ó-
formlega tónleika (,,hoots“)
þar sem hann söng ásamt öðr-
um visna- og blues-söngvurum
— og það var Seeger sem stofn-
setú_hljómplötufyrirtækið Folk-
ways sem hóf útgáfu á banda-
rískum þjóðlögum.
„Where have all the flowers
gone?“ eftir Peter Seeger er
einn af þeim mótmælasöngv-
um sem mest hafa verið sungn-
ir um allan heim.
Starf Seegers fór fyrst að
bera árangur um 1960 þegar
þjóðlagasöngurinn náði vin-
sældum og áhuginn fyrir póli-
tiskum textum óx.
Mannréttindakenningin fékk
æ meiri hljómgrunn og skyndi-
lega var Pete Seeger orðinn
miðdepillinn í hópi góðra, rót-
tækra vísnasöngvara.
f viðtali við Pete Seeger í
Blacklist kemur þetta fram
meðal annars:
— Ég er ánægður með til-
veruna og kannski ætti ég að
skammast mín fyrir það. Ég er
kvæntur, á 3 börn og hef bú-
ið í New York í 13 ár. Hár
hef ég og margir aðrir sem
koma úr gjörólíku umhverfi
uppgötvað að við eigum margt
sameiginlegt.
y
%
J-

Pete Seeger

Jóhannes Straumland:
Hreint loft
Elskið
svo hið fúla pestarloft hatursins
fylli ekki íbúðir yðar
eins og dimmur reykur
hinn goðkynjaði ofstækismaður
Jesú Kristur
hafði rétt fyrir sér
vjssulega
í dag segir hann við íslendinga: fyrir alla muni
brjótið kirkjuna niður ’jafnið hana við jörðu
og afmáið hana gjörsamlega
því hún er hindrun á veginum sem ég benti
yður að ganga
jafnframt skuluð þér kynna yður vandlega
hina díalektísku efnishyggju
eftir þvi sem þér hafið skynsemi til
því hún mun kenna yður að hugsa
sá sem hugsar
mun fyrr eða síðar komast í þann áfanga að skilja
að sannleiki og kærleikur eru einskonar
grundvallarjöfnur
hliðstæðar þeim hinum frægu
sem Einstein setti upp
og enginn raunveruleg velgengni er til
sem ekki byggist á þessu
því skrifað stendur
dýpst í hjörtum yðar:
kærleikurinn er mestur í heimi.
Þessvegna
þegar þú horfir í augu sólarinnar
eða teiknar mynd af fljúgandi segli
þa minmst þú
hinnar voldugu ættartölu.
%%%«%%%%%%%%%%<%%%%%%%%% % <% -%«% ■% -%■%■«%%%%
Við höfum áhuga á banda-
rískum þjóðlögum og það hef-
ur sennilega verið með aðstoð
þeirrar tónlistar að við eign-
uðumst framtíðarvon. í þeirri
von finnst ekki tortíming styrj-
alda, ekki vonlaus fátækt sem
flestir forfeðra okkar upp-
lifðu, eða ótti og hjátrú, sjúk-
dómar og fáfræðí — þvert á
móti eru í framtíðinni mögu-
leikar á að fólk af ólíkum
uppruna geti samlagazt.
Pabbi minn er prófessor og
því var það mér sjálfum að
kenna ef ég var einhvern tima
svangur. Ég ferðaðist um land-
ið í nokkur ár, á frumstæðan
hátt oft á t.íðum — því að að-
eins þannig er hægt að læra
eitthvað um landið og þjóðina.
Ef þú átt t.d. nóg af pen-
ingum þegar þú kemur í smá-
bæ, borgarðu fyrir matinn þinn
og benzínið og þú kynnist eng-
um. En ef þú kemur fótgang-
andi í þennan sama bæ og
verður að berja á bakdyrnar
til að fá eitthvað að borða •—
þá hefurðu kynnzt fólkinu áð-
ur en þú heldur ferðinni á-
fram.
Ég tel mig ekki vera neinn
sérfræðing í utanríkismálum.
Eins og hver annar greiði ég
atkvæði við kosningar. Ég
segi allt sem mér býr í brjósti
heima hjá mér því að þar
þekkja mig allir.
Ég hef spilað fleiri lög inn
á plötur en nokkur maður ætti
að gera og á mörgum þeirra
koma skoðanir mínar fram. Ef
þú hlustar á þær geturðu
sjálfur dæmt um hvort ég hef
eitthvað að segja sem þýðingu
hefur.
Hugsaðu um öll séníin sem
hafa ekki fengið að mennta sig
eða hlotið, viðurkenningu, af
því að fólk sagði að þau væru
ekki með réttan hörundslit.
Mér finnst slíkt heimskulegra Rc6, og svartur hefur
en nokkuð annað. stöðu) • '<
Ég viðurkenni vitaskuld að 7. — h6
það eru til ýmsir kynflokkar 8. Bh4 Rc6
og mannfræðingar mega mín 9. 0—0 Dc7
vegna nota tímann til að sund- 10. Hel Rdb4
urgreina þá — en fyrir okk- 11. Be4 d5
ur almenning er það aðeins 12. exd6 Dxd6
eitt sem gildir; Er þessi maður 13. c3 Rd5
eða kona góður maður, gáfað- 14. cxd4 Be7
ur maður. maður með persónu- 15. Rc4 Dd8
leika? Hér skiptir hörundslitur 16. Bxd5 Bxh4
engu máli. (Lauslega þýtt). 17. Bxc6 bxc6
Skákþáttur T.R.
Larsen sigrar Flohr
Dagana 19.-22. maí fór fram
skákkeppni í danska útvarp-
inu. Þétttakendub voru Geller
og Flohr, frá Rússlandi, Bent
Larsen og Jens Enevoldsen, frá
Danmörku. Keppnin var með
bikarsniði, þannig, að í fyrstu
umferð var dregið um, hverjir
tefla skyldu saman; síðan
tefldu þeir saman, er töpuðu
í 1. umferð, og loks þeir, sem
unnu. Úrslit urðu: Enevoldsen
—Geller, 0-1; Flohr—Larsen,
0-1; Enevoldsen—Flohr, 0-1;
Larsen—Geller, 0-1. Merkilegt
má teljast, að allar skákirnar
unnust á svart.
Við skulum nú líta á viður-
eign Flohrs og Larsens, en þar
sjáum við Larsen í vigahug.
Hvítt: Flohr — Svart: Larsen
Ben-Oni
1. d4 Rf6
2. e4 c-5
3. d5 e5
(Önnur leið er hér 3. —, e6,
en sú leið var lengi í miklu
uppáhaldi hjá Tal, fyrrverandi
heimsmeistara).
4. Rc3 d6
5. e4 g6
(Einnig er hér oft leikið •5.—-,
Be7, 0—0 og Re8 með hug-
myndinni að skipta á Be7 og
Bcl).
6. Bd3 Bg7
7. Rge2 Rbd7
(7. —, Rh5 strax kom einnig
til greina).
8. h3 a6(!)
(Sennilega eini góði leikurinn
í stöðunni. Eftir 8. - —, 0i—0,
9. g4 er hinn áhættumikli leik-.
ur 9. —, h5 eina leiðin til mót,-
spils. Eftir 8. •—, Rh5 9. g4
hefur svartur einu tempói
minna, en i skákinni, og eftir
9. g4, h5! hefur svartur góða
stöðu. f stöðum, sem þessari,
verður svartur að gæta þess
vel, að hann fái ekki of þröngt
tafl).
9. Be3 Rh5
10. Dd2 0—0
11- g4 —
(Svartur er tilbúinn að leika
11. —, f5, og 11. 0—0—0 væri
sennilega svarað með 11. —, b5.
Flohr ákveður þvi að taka
peðsfórnina).
11. — Rf4
12. Rxf4 exf4
13. Bxf4 Re5
14. Be2 —
(Hvítur má ekki drepa ridd-
arann, því eftir það ræður
svartur lögum og lofum á
svörtu reitunum).
14. — b5!
(Svart.ur verður að halda hvít
við efnið! Rangt væri 14. •—,
f5 15. gxf5, gxf5 16. Hgl og
hvítur nær gagnsólm).
15. cxb5 axb5
16. Rxb5 Ha4!
17. Rc3 Hd4
' 18. De3 He8
(Eykur enn þrýstinginn á hvítu
stöðuna. 18. —, f5 var ekki
tímabært, vegna gagnsóknar-
innar á g-línunni. 19. 0—0
væri svarað með 19. —, f5. Til
greina kom 19. g5, sem svartur
svaraði með 19. —, f5 eða 19.
—, Rc4. Hvemig sem hvítur
fer að, virðist erfitt að finna
Mikið framundan
Sjaldan munu íslenzkir skák-
menn hafa horft fram til jafn-
mikilla stórræða sem nú. Stúd-
entamót, ólympíumót, tvö
svæðamót, auk þess sem íslend-
ingar munu taka þátt í ung-
lingakeppni milli Norðurland-
anna og Sovétríkjanna.
Fyrst í röðinni af þessum
mótum er heimsmeistaramót
stúdenta sem fram fer í Öre-
bro í Sviþjóð dagana 30. júlí
til 14. ágúst n.k. í íslenzku
sveitina, sem þar keppir, hafa
verið valdir þeir Trausti
Björnsson, Bragi Kristjánsson,
Jón Þ. Þór, Guðm. Lárusson og
25. Hc3
26. Dxa7
Dd8
Guðm. G. Þórarinsson. (Hvítur hefur nú endurheimt
Við skulum nú líta á eina peðið og nýtur nú mikið betri
skák frá síðasta stúdentamóti stöðu manna sinna).
sem haldið var í Sinaia í Rúm- 26 — d4
eníu 1965. 27. Hc4 Bxf3
28. Dxf7 Kh7
Hvítt: Basman (England) 29. Dg6 Kg8
Svart: Anoshin (Sovétr.) 30. Rxf3 h5
(Skárra var d3).
Torre-byrjun 31. De4 Dd7
1. d4 Rf6 32. h3 h4
2. Rf3 e6 33. Re5 Dd8
3. Bg5 c5 34. Rg4 Hh6??
4. e4 (Slæmur afleikur en svartur
(Þetta er hið svonefnda Wagn-
ers-bragð)
4. —
5. Rbd2
Db6
cxd4
var allavega varnarlaus).
35. Rxh6 gefið.
J. Þ .Þ.
18. d5
(Gott var einnig Rxh4, Dxh4
og Df3).
18. — cxd5
19. Da4 Kf8
(Ekki Bd7 vegna Rd6)
20. Rce5 Bf6
21. Hacl Kg8
22. He.3 Bb7
23. Hb3
(Hvítu mennirnir vinna nú
mjög skemmtilega saman).
23. — Hac8
24. Hxc8 Dxc8
Larsen
öruggan stað fyrir kóng hans).
19. Dg3 g5!
20. Be3 Rg6
21. Bb5 —
(Sennilega hezt. Taki hvítur
skiptamuninn, nær svartur
vinnandi sókn. T.d.: 21. Bxd4,
cxd4 22. Rb5, Hxe4 23. Rxd6,
Hxe2t 24. Kxe2, Rf4t o.s.frv.
Ekki virðist 21. 0—0. Be5 22.
Df3. Rh4 23. Dhl, Hb4 heldur
glæsilegt fyrir hvít).
21. — Hexe4!
22. Rxe4 Hxe4
23. 0—0? —
(Nauðsynlegt var 23. Bd3.
Framhaldið hefði getað orðið:
23. —, Da5t 24. Kfl. Rf4 25.
Bxe4 (Eftir 25. Bxf4, Hxf4
hefur svartur mjög sterka
sókn), Ba6t 26. Kgl. Re2t 27.
Kg2, Rxg3 28. Kxg3 og þrátt
fyrir áð svartur hafi góða
vinningsmöguleika, er hvíta
staðan ekki vonlaus).
23. — Hb4
24. Bd3 Be5
25. Df3 Rh4
26. Ddl Df6
27. a3 —
(Ekki dugar 27. f3 vegna 27.
—. Hxb2 og hvítur er glatað-
ur. T.d.: 28. Be2 (28. Bf2?, Df4),
Hxe2 (28. —, Bd4 er einnig
sterkt hér) og svartur vinn-
ur).
27. — Rf3t
28. Kg2 —
(Ekki 28. Khl, Hxg4! og svart-
ur vinnur).
28. — Bxg4!
29. axb4 Rh4t
30. Kgl Bxdl
31. Hfxdl cxb4
32. Be4 Bxb2
33. HaSt Kg7
34. Hb8 Bc3
35. Hxb4 —
(Skemmtilegur leikur. en ó-
fullnægjandi).
35. — Rf?t
36. Bxf3 Dxf3
37. Hd,3 Be5
38. Hg4 h6
39. Hd2 —
(Ekki 39. Hg2. De2 og vinn-
ur).
39. — Dxh3
40. Hg2 f6
og hvítur gafst upp, því að
hann getur ekki komið í veg
fyrir, að svartur leiki 41. —,
Df3 og síðan h-peðinu áfram.
(Stuðzt hefur verið við slíýr-
ingar B. Larsens í Skakbladet).
Bragi Kristjánsson.

(Ef 5. — Dxb2 þá 6. Rc4, Db4.
7. c3, Dxc3. 8. Bd2 og hvítur
hefur yfirburðastöðu. Rétti
leikurinn hér er 5. — h6.)
6. e5
7. Bd3
Rd5
(Ef Rc4 þá 7. Db4. 8. Rfd2, b5.
9. a3, Da4. 10. b3, Da6. 11. Rb2,
Kolviðameslaug nú í e:gu
Laugagerðisskó/ans nýja
Ungmennafélagar í Snæfells-
ness- og Hnappadalssýslu réð-
ust í það stórvirki í kringum
1940 að byggja steinsteypta
sundlaug, 25 m langa, við Kol-
viðarneslaug í Eyjarhreppi, þar
sem áður hafði verið torflaug
og sund kennt í nálega 100 ár.
Sköjnmu síðar byggðu þeir
einnig sundskýli við laugina,
sem þó varð aldrei fullgerð
vegna fjárskorts.
Síðastliðið sumar gáfu ung-
mennafélögin hinum nýja heima-
vistarskóla, Laugagerðisskóla,
laugina, en hann stendur aðeins
spölkorn frá henni. Allan júní-
mánuð var unnið að endurbót-
um á lauginni og stjórnaði þeim
framkvæmdum Sigurður Helga-.
son skólastjóri. Var laugarþróin
máluð, sömuleiðis sundskýlið
utan og innan. Rafmagn var
leitt í sundskýlið og þar komið
fyrir steypiböðum og salernum.
Þá var reist skjólþil við laug-
ina og lóð lagfærð og girt. Sund-
laugin verður fyrst um sinn op-
in almenningi á kvöldin frá kl.,
9—11, mánudaga, fimmtudaga
og föstudaga, en laugardaga og
sunnudaga frá kl. 4—6 e.h.