Þjóðviljinn - 17.07.1966, Blaðsíða 9

Sunnudagwr 17. júlí 1966 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA Q
Tvö sögurít
Framhald af 7. síðu.
dánarkveðja'Grettis við Illuga.
tessi dæmi eru hér tilfærð
til að minna á að í fögru máli,
bæði fornu og nýju, berast
spakmæli ' og snilliyrði með
mætti sköpunarvaldsins í öllu
véí rituðu íslenzku máli. Þeirra
kjörgripa gætir víða í þjóð-
flutningabók Sverris Kristj-
ánssonar.
Sverrir Kristjánsson hefur á
undangengnum árum í tóm-
stundum beitt sér fyrir nýjum
áðgerðum í minningarmálum
Jón Sigurðssonar forseta. Fyr-
ir nokkrum árum ákváðu for-
setar Alþingis að gefa þjóðinni
heildarútgáfu af öllum verkum
Jóns forseta. Norðmenn höfðu
þá nýlega gefið út öll verk
Ibsens. með svo virðulegum
umbúnaði sem við mátti koma.
Vitaskuld voru þá til í Noregi
og erlendis ótal útgáfur af
verkum Ibsens. en Norðmenn
vildu með þessum hætti sýna
að þeir kynnu að meta að verð-
léikum þann frægðarljórrta sem
skáidið hafði brugðið með verk-
um sínum yfir land sitt og sína
samlanda. Þegar slík útgáfa er
gerð til heiðurs látnum manni
er litið á þá bók eins og helgi-
dónia allrar þjóðarinnar. Til-
lága forsetanna naut stuðnings
þingmannanna, en þá blandaði
Héimsspekideild háskólans sér
í framkvæmdina og taldi þessa
útg'áfu ekki nauðsynlega, þar
sem mörg rit og ræður Jóns
forseta væru áður til á prenti.
Vegna þessa andófs tafðist um
stund tillaga forsetanna um
heildarútgáfu af öllum verkum
Jóns Sigurðssonar. En þá vildi
svo til að Sverrir Kristjánsson
hafði um þessar mundir í bóka-
og skjalasöfnum í Kaupmanna-
höfn orðið þess var að til var
mikill sjóður þýðingarmikilla
rita Jóns forseta á erlendum
málum. Var fáum mönnum
kunnugt um þessar ritgerðir
og sízt hve þýðingarmiklar þær
vöru fyrir frelsismál íslend-
inj'a.^Kopa þá í Ijós að forset-
irin hafði árum saman ritað í
erlend blöð þýðingarmiklar
ritgerðir um ísland og málefni
þess á erlendum tungum. Þótti
Alþingi sem von var ástæða
til að gefa út í vandaðri útgáfu
allar þessar ritgerðir. Þær voru
varttar^ og sóknarvopn Jóns
Signrðssonar í baráttumálum
allra fslendinga.' Að sjálfsögðu
voru allar þessar ritgerðir birt-
ar undir dulnefni. Það var
hlutlaus fróðleikur um Iítið
land og litla þjóð sem átti fáa
málsvara erlendis. en því fleiri
andstæðinga. Varð það nú að
samkomulagi að Menntamála-
ráð stæði með stuðningi Al-
þingis fyrir þessari útgáfu og
að til hennar væri mjög vandað
svo að i sama formi mætti
gefa út öll önnur rit forsetans
ef horfið yrði að hinni upp-
runalegu hugmynd sem fyrr er
áð vikið. Sverri Kristjánssyni
vár falið að standa fyrir þess-
ari rjýju útgáfu enda var hann
rhanna kunnugastur málinu
öllu. en mikill vandi að upp-
gÖtva allar þessar ritgerðir,
áratuga gamlar í erlendum
blöðum Varð þá að nokkru
ieyti að styðjast við erlenda
kúnnáttumenn er finna skyldi
og ákveða höfundarmark grein-
anna. Sverrir vann um stund
erlendis við að safna ritgerð-
um forseta og standa að út-
gáfu þeirra. Efnið mun vera
nægilegt í fimm bindi. Verður
þetta hin 'fróðlegasta útgáfa og
gefur hugmynd um stórhug,
ráðsnilli og ótakmarkað þrek
forseta við að hrinda steinum
úr götu íslenzku þjóðarinnar
hvar sem þess var þörf og
bjargráðum mátti við koma.
Frá þessu útgáfuverki var ör-
stutt leið að bréfi Jóns Sig-
urðssonar. Safn hans allt er
vel geymt í Landsbókasafninu.
Komið hefur til orða að
Menntamálaráð gefi út öll bréf
sem skrifuð hafa verið til Jóns
Sigurðssonar. Yrði þessi útgáfa
sennilega í ekki minna en sjö
bindum og gæti komið út á
nokkrum árum. Ekki væri slík
útgáfa þýðingarlítil fyrir sögu
landsins því að í þessum bréf-
um endurspeglast þrár og ósk-
ir beztu sona og dætra lands-
ins'. Bréfasafnið nær yfir heil-
an mannsaldur. Þar eru skrif-
legar og óvefengjanlegar heim-
ildir frá þjóð sem laut um
stjórnarh'agi sína alveldi er-
lendra manna seni mjög lítt
þekktu þjóðarhagi og framtið-
arvonir íslendinga. Á þessum
langa biðtíma var Jón Sigurðs-
son eini fulltrúinn sem frels-
ismenn þjóðarinnar gátu ávallt
leitað til um ráð og úrræði
i vandamálum þjóðarinnar.
Bréfaskipti hans við fólk
heima á fróni sýna betur en
nokkrar aðrar heimildir hvað
forsetinn var fyrir þjóð sína
þegar mest reyndi á. þegar
erfiðleikar steðjuðu* að lands-
fólkinu.
Fyrir nokkrum mánuðum hef-
ur ríkisstjórn fslands lýst yfir
þeim vilja sínum að -hún vilji
beitast fyrir hátíðahöldum í
þjóðlegum stíl þegar liðnar
eru ellefu aldir frá byggingu
og rikismyndun á íslandi.
Leiðtogar höfuðstaðarins eru
líka langminnugir uþphafs
Reykjavíkur með búsetu Ing-
ólfs Arnarsonar og Hallveigar
Fróðadóttur þar sem nú er
hjarta höfuðborgarinnar. Al-
þingi hefur fyrir sitt .leyti tek-
ið vel þessari málaleitun og
skipað fjölmenna nefnd til að
undirbúa og stýra þessari
minningarháííð. Ljóst mun
þessum áhugamönnum að þjóð-
in verður að minnast þessa
merkilega afmælis með nokkr-
um þeim varanlegu fram-
kvæmdum sem sanna að af-
komendur hinna fyrstu land-
námshjóna hafi átt vaska sonu
og stórhuga dætur, sem vel
hafi gætt arfsins og sögunnar.
Saga Jóns forseta hlýtur æ-
tíð að vera mjög- tengcj þjóð-
minningu fslendinga. Ekki mun
við eiga að leggja væntanlegri
hátíðanefnd lífsreglur til eftir-
breytni, en þó vil ég nota
tækifærið til að minna á hina
fyrr umræddu heildarútgáfu af
ritum Jóns' forseta og að þar
bíður hálfunnið verk. Rit hans
og trúnaðarbréf þjóðarinnar til
hans geta ætíð verið varanleg
og vel valin minningargjöf til
komandi kynslóða. sem vill
treysta með starfi sínu ættar-
og vináttubönd við ellefu alda
ríki. sem geymir með nokkr-
um hætti mál sitt og söguleg-
ar minningar með furðulegum
trúleik.
DÖMUR A THUGIÐ
tökum upp i dag dragtir og kvenkjóla í mörgum
litum með og án erma, mjög glæsilegt úrval, selj-
ast með afborgunum, einn þriðji strax, afganginn
á tveim til brem mánuðum.
Pöntum einnig kjóla og dragtir eftir máli.
Efnissýnishorn oc litakort fyrirliagjandi í
BERNINABÚÐINNI, Lækjargötu 2.
Sími 12852.
Auglýsið i Þjóðviliunum

Bíll til seln
til sölu Moskovits '57i
— mjög ódýr
Upplýsingar á
Sogaveg 133.
m
SkólavörSmtíg 36
síml 23970.
tNNHE/MTA
LÖOPKA&t&TðW?
V 0 lR £>ez?
Athugasemd
Vegna yfirlýsingar Jóns
Maríussonar, formanns Félags
framreiðslumanna, í Alþýðu-
þlaðirtu og Þjóðviljanúm í gær
óskar Samband veitinga- og
gistihúseigenda að taka fram,
að formaðurinn fer ekki með
rétt mál, þegar hann segir
framreiðslumenn hafa boðið
Pússningarsandur
Vikurplötur
Einangrunarplast
Seljum' allar gerðir af
pússningarsandi heim-
fluttum og blásnum inn.
Þurrkaðar vikurplötur
og einangrunarplast
Sandsalan við
EUiðavog s.f.
Elliðavogi 115. Simi 30120.
KRYDDRASPIÐ
(gntineníal
upp á gerðardóm að því er
varðar dfeiluna um stimpil-
kassa- Slík tilboð hefur aldrei
komið fram frá framreiðslu-
mönnum. Hins vegar er rétt áð
fram komi, að framreiðslumenn
harðneituðu tilmælum SVG,
sem sáttasemjari flutti á milli
á síðasta sáttafundi, þess efnis
að fresta til 1. október deil-
unni um stimpilkassa og ' önn-
ur1 atriði, er snerta fyrirkomu-
lag á vinnustöðum, en reyna
hins vegar að semja um aðra
þætti í kröfum framreiðslu-
manna-
F.h. SVG.
Jón Magnússon, fram-
kvæmdastjóri.
TungSfertlin
Framhald af 12. síðu.
stýra upp að Agenaeldflaug
þeirri, sém á sínum tíma var
tengd geimfarinu Gemlni-8, éft
sú eldflaug hefur síðan í marz
verið á þeytingi umhverfis jörð-
ina í 394 km hæð.
Þessi eldflaug hefur ekki leng-
ur starfandi ratsjárútbúnað' og
er tilgangurinn með því að elta
hana uppi sá, að rannsaka hvem-
ig hægt verði að koma tailuðu
geimfari til aðstoðar ef þörf
krefði.
I ferð þessari verður geimfar-
ið opnað þrisvar og á Collins að
fara tvisvar út úr því og vera
utanborðs 55 mínútur £ hvort
skipti. 1 fyrri geimferðum hafa
slíkar spásseringar aðeins gerzt
einu sinni.
Landskeppni
Máls og menningar
OLAFiye

Oj\t

Dragið ekki að
stilla bílinn
* H.IÓLASTILLINGAK
★ MÖTORSTILLINGAR
Skiptum um kerti og
platínur o.fl , ,1(
BÍLASKOÐUN
100 m hlaup
McLeish (12,6), Linaker
(13.5) , Björk Ingimúndardótt-
ir, Guðrún Benónýsdóttir.
200 m hlaup
McLeish (27,0), Linaker
(28.5) , Björk Ingimundardóttir.
Halldóra Helgadóttir.
80 m grindahlaup
S. Brown (12,1), Hutchinson
(12.5) , Björk Ingimundardótt-
ir. Halldóra Helgadóttir.
Langstökk
hæstaréttarlögmaður
Sölvhólsgötu 4
( Sambandshúsinu III. hæð)
Símar: 23338 og 12343.
úr og skartgripir
KDRNEfUS
JÓNSSON
skólavörúust ig S
E. Toulalan (5,33), Þuríður
Jónsdóttir. Guðrún Guðbjarts-
dóttir.
Einnig verður keppt í 4x100
j m boðhlaupi kvenna. I
við Oöinstorg.
Síml 20-4-90.
FRAMLEIÐUM
AKLÆÐI
á ailar tegundir bila
OTUR
Hringbraut 121.
Sími 10659
Skjólbraut 1.
Opin kl. 5.30 til 7.
laugardaga 2—4.
Sími 41230 — heima-
sími 40647.
Framhald af 4. síðu.
(13,95), Guðmundur Hermanns-
son, Sigurþór Hjörleifsson.
Spá: ísland 7 stig,
Skotland 4.
Eftir 17. greinar: 93:90.
FÆST i NÆSTU
BÚÐ
BRIDGESTONE
HJÓLBARÐAR
smmm
UmSlG€U9
smmmcaxtamtm
Fást í Bókabúð
Skúlagötu 32 sími 13-100
Smurt brauð
Sníttur
Síaukirt sala
sannar gæðin.
B;RIDGESTONE
veitir aukið
öryggi í akstri.
BRIDGESTONE
ávalft fyrirliggjandi.
GÓÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðrnn b.f.
Brautarholti 8
Sími 17-9-84
Sængurfatnaður
— Hvíbur og mislitur —
★
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADUNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
*
SÆNGURVER
LÖK
KODDAVER
Skólavörðustíg 21.
Önnumst allar viðgorðir á
dráttarvólahjólbörðum
Sendum um allt land
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 — Reykjavik
Sími 31055
ASGEIR ÓLAFSSON heUdv
Vonarstræti 12. Simi 11075..
B I L A -
LÖKK
Grunnur
Fyllir
Sparsl
Þynnir
Bón.
SMAAUG
Fasteignasala
Kópavogs
400 m grindahlauþ
A. Murray (54,2), G. L.
Brown (54,5), Valbjöm Þor-
láksson, Helgi Hólm, til vara
Sigurður Lárusson.
Spá: ísland 4 stig,
Skotland 7.
Eftir 18 greinar: 97:97.
4x100 m boðhlaup
Spá: fsland 5 stig,
Skotland 2.
Úrslit Iandskeppninn-
ar: 102:99.
KONUR
Kvennakeppnin verður ójafn-
ari, telja má víst að Skotar
sigri með yfirburðum og skal
þó ekki útilokaður sá möguleiki
að sitthvað óvænt geti komið
fyrir.
Þjóðviljinn spáir því að
skozku stúlkurnar sigri með
35 stigum gegn 16, þ.e. vinni
allar greinar, hljóti þar af
tvöfaldan sigur í tveim ein-
staklingsgreinanna.
Keppnisgreinar kvenna og
keppendur eru sem hér segir:
Sími 19443
SIMASTOLL
Fallegur - Vandaður
Verð kr. 4.300,00.
Húsgagnaverzlun
AXELS
EYJÓLFSSONAR
Skipholti 7. Sími 10117.
Jón Finnsson