Þjóðviljinn - 29.11.1966, Qupperneq 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 29. nóvember 1966.
IQDVIUIMN Skipting miðanna
og skipulögo veioi
Otgeíandi: Samelnlngarfloktoui aiþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Siguröur Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Sími 17-500 (5 línur). Askriftarverð kr. 105.00 á mánuði. Lausa-
6öluverð kr. 7.00.
Mismunandi mnt
npíminn 'telur það árásarefni á sósíalista í alþýðu-
samtökunum að þeir beiti sér fyrir samstöðu
og samvinnu innan verklýðshreyfingarinnar án
tillits til stjómmálaágreinings. Svo fáfróðir eru
Tímamenn um verklýðsmál að þeir virðast ekki
gera sér ljóst að þessi hefur ævinlega verið stefna
sósíalista, enda hlýtur þetta að vera afstaða þeirra
sem líta á alþýðusamtökin sem sjálfstætt úrslita-
afl í þjóðfélaginu en ekki einvörðungu sem spegil-
mynd af starfsemi stjórnmálaflokkanna. Allir mik-
ilvægustu sigrar verklýðshreyfingarinnar hafa
fengizt með slíkri samstöðu. En því miður hafa
stjórnmálaflokkarnir ævinlega haft sendla sína
innan verklýðshreyfingarinnar, menn sem hafa
viljað gera alþýðusamtökin að undirdeild flokk-
anna og tekið fyrirmæli flokkaleiðtoga fram yfir
nauðsyn verklýðshreyfingarinnar. Sú afstaða birt-
ist enn einusinni í framkomu sumra forustumanna
Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins í sambandi
við stjórnarkjör á 30asta þingi Alþýðusambandsins,
og hún birtist ekki sízt í framkomu og áróðri sumra
Framsóknarmanna sem auðsjáanlega hafa engan
skilning á sjálfstæðu hlutverki alþýðusamtakanna
og koma þar einvörðungu fram sem flokksagentar.
Á stasða er til að minna Tímann á að það eru til
fleiri stéttarsamtök á íslandi en verklýðssam-
tökin. Hér starfa öflug bændasamtök, og þar er svo
ástatt að Framsóknarflokkurinn getur ráðið lögum
og lofum. En þar hefur Framsóknarflokkurinn allt
aðra afstöðu en þá sem boðuð er í fávíslegum skrif-
um um verklýðsmál. Framsóknarmenn hefja þar
Sjálfstæðisflokksmenn til forustu við hlið sína og
láta sér ekki nægja að kjósa þá tit æðstu trúnaðar-
starfa, heldur reyna þeir ævinlega að tryggja fulla
samstöðu Sjálfstæðisflokksmanna og Framsóknar-
manna ef stórmál ber á góma og hliðra þá stundum
svo stórlega til að furðu hefur vakið. Hugsunin á
bak við þá framkomu er að sjálfsögðu sú, að innan
bændasamtakanna sé um að ræða sameiginlega
hagsmuni sem séu svo stórfelldir og áugljósir að um
þá eigi að geta tekizt og þurfi að takast samstaða
þrátt fyrir flokkaágreining. Og Framsóknarflokk-
urinn ber þá virðingu fyrir bændasamtökunum að
hann telur að þau séu sjálfstætt afl í þjóðfélaginu,
Framsóknarmenn innan þeirra eigi að vera raun-
verulegir bændafulltrúar en ekki flokksagentar.
JJin gerólíka afstaða Tímans til verklýðssamtak-
anna og bændasamtakanna stafar af því að
Framsóknarforustan hefur aldrei haft neinn áhuga
á vexti og viðgangi alþýðusamtakanna. Þegar
Framsóknarflokkurinn er í ríkisstjórn reynast odd-
vitar hans ævinlega flestum öðrum erfiðari og
þröngsýnni í skiptum við verklýðssamtökin; þegar
Framsóknarflokkurinn er í stjómarandstöðu reyn-
ir hann fyrst og frernst að nota verklýðshreyfing
una í pólitískum tilgangi. Leiðtogum Framsókna i
flokksins og málgagni hans ætlar seint að skiljas
að verklýðshréyfingin er ekkert verkfæri fyrii
valdastreitumenn, heldur sjálfstætt þjóðfélagsafl
— m.
FISKIMÁL
effir Jóhann
J. E. Kúld
Þó íslenzka þjóðin eigi stærst-
an hluta velgengni sinnar að
þakka sjávarafla, þá eru það
aðeins sárafáir af ráðamönnum
þjóðarinnar sem nokkuð botna
í útgerð fiskiskipa,- aflabrögð-
um, eða nýtingu aflans. Þegar
þessi sórglegi sannleikur er
hafður i huga, þá verður það
skiljanlegra hve mörgu er áfátt
í þessum þýðingarmesta at-
vinnuvegi okkar Islendinga. Það
má segja að þetta ástand i
þjóðmálum-okkar sé að stórum
hluta sök sjómanna og útgerð-
armanna sem þama hafa lálið
aðra marka stefnuna fyrir sig,
í stað þess að gera sjálfa sig
gildandi á vettvangi þjóðmál-
anna og hafa þar úrslitaáhrif
á mörkun þeirrar stefnu í sjáv-
arútvegsmálum sem þessum
höfuðatvinnuvegi okkar hæfir á
hverjum tíma. Og það er áreið-
anlegt að svo lengi sem þetta
ástand varir, þá mun sjávarút-®*
vegúr eiga í vök að verjast og
þróun hans ekki komast á þá
braut sem æskilegt er, að hún
komist, sem sé þá að sjó-
mannastéttin marki sjálf í höf-
uðdráttum stefnuna.
í ljósi þessara staðreynda
sem ég hef bent á hér að fram-
an, verðum við að skoða á-
standið í dag, bæði hvað við-
kemur skiptingu miða í veiði-
svæði, svo og skipulagsleysið í
sjálfum veiðunum. Ennþá á því
Bréf Geirs
biskups góða
komin í bók
Bókfellsútgáfan hefur sent
frá sér sjöunda bindið í rit-
safninu „Isienzk sendibréf‘‘.
Nefnist þéssi bók „Geir biskup
góði í vinarbréfum".
Finnur Sigmpndsson fyrrver-
andl landsbókavörður bjó
þetta bindi til prentunar eins
og hin fyrri bindi bréfasafn.-,-
ins. Segir hann í íormála
nokkuð frá Geir Vídalín bisk-
upi sem fæddur var 1761 og
dáinn 1823Í og gerir .grein fyr-
ir útgáfunni, m-ai. á þessa leið:
„Um útgáfuna þarf ekki að
fjölyrða, hún er með sama
sniði og fyrri bindi þesfia safns-
Þar sem hér er ekki um vís-
indalegar bréfaútgáfur að
ræða heldur fróðleik og að
r.okkru skemmtiefni handa al-
menmrm lesendum, hefur mer1
. bótt óþarft að fylgja stafsetn- !
;ngu bréfritaranna því að þess \
'’áttar útgáfur fæla marga frá
'estri bréfanna ... Þetta mun
•erða síðasta bindi í ritröðinm j
’clenzk sendibréf, sem hófst
reð Skrifaranum á Stapa fyr-
;r níu árum.“
Bókin er með nafnaskrá 221
blaðsíða, prentuð.í Odda. I
herrans ári 1966 er það sem
framandi hugtak mörgum ls-
lenzkum stjómmálamönnum að
þörf sé orðin á því, að skipta
miðunum í veiðisvæði á vetr-
arvertíð hér við Suður- og Suð-
vesturland og setja jafnframt
heildarlöggjöf um hagnýtingu
landhelginnar sém væri þannig
úr garði gerð, að hægt væri
með reglugerð að haga veiðun-
um eftir þvi sem reynslan
kenndi mönnum, að heppilegast
væri á hverjúm tíma. Þó að
gefin verði út aukin veiðiheim-
ild fyrir íslenzkar togveiðar inn-
an núverandi fiskveiðilögsögu,
þá er það engin lausri á þessu
máli og eðlilegast hefði verið
að leysa það mál í sambandi
við heildarlöggjöf um hagnýt-
ingu landhelginnar, en ekki eitt
sér, eins og nú virðist vera til-
hneíging til að gera.
En einmitt þetta togveiðimál
varpar mjög skíru Ijósi yfir
vanþekkinguna á því sem þarf
að gera á þessu sviði. Svo ein-
falt sem þetta togveiðimál er,
þá er það búið að bögglast eins
og roð fyrir brjósti ríkisstjórn-
arinnar nú í mörg ár. Og það
er ekki fyrr en allt er komið
í eindaga og öngþveiti hefur
myndazt, svo lögleysur vaða
uppi, að hlaupið er til og tii-
burðir sýndir í þá átt, að settgr
verði einhverjar reglur um
auknar togveiðar innan fisk-
veiðilögsögunnar. Hrergi hefur
vottað fyrir neinum skilningi
ennþá svo ég viti á þörf heiid-
arlöggjafar um hagnýtingu is-
lenzkra fiskimiða hjá þeim
stjórnmálamönnum sem raun-
verulega þera ábyrgð á þróun
þessara mála. Þó er það nú
svo, að almenningur er farinn
að gera sér þessa þörf Ijósa
og ætti þá að vera stutt í það
að stjómmálamennimir öðluð-
ust næmari skilníng á málinu.
En sem fiskveiðiþjóð verðum
við að byggja framtíðina á
skipulögðum veiðisvæðum ann-
arsvegar, en friðunarsvæðum
hinsvegar, þar sem fiski er
leyft að hrygna á afmörkuðum
svæðum án allrar truflunar frá
veiðarfærum, hvað svo sem þau
heita og að friðaðar verði fyrir
hverskonar rányrkju helztu
uppeldisstöðvar okkar nytja-
fiska. Sú haildarlöggjöf sem
okkur vantar hún verður að
geta tryggt þetta hvorttveggja,
jafnhliða sem hún á að mynda
heildarramma um hagnýtingu
miðanna.
Of einhæfár
veiðar
Það sem okkur Islendinga
skortir tilfinnanlega er meiri
fjölbreytni í okkar fiskveiðum.
Það er tvennt merkilegt á þeirri
tækniöld sem við lifum, að ekjd
skuli örla á því að skipuleggja
fiskveiðamar á neinn hátt, og
stuðla þannig að aukinni fjöl-
breytni í veiðum. Við verðum
vitni að því ár eftir ár að skip
sem sem ekki fiska fyrir út-
gerðarkostnaði á síldveiðum i
aflaárum þau eru send til þess-
ara sömjj veiða ár eftir ár,
þrátt fyrir tapreksturinn. Hér
virðist í sumum tilfellum eng-
in skynsemi komast að, heldur
bein þrjózka við staðreyndir.
Ég er ekki að tala um að
taka ráðin af útgerðarmönnum
þessara skipa ef þeir hafa ráð
á þessum taprekstri, sem þeir
ekki hafa. En ég hef hinsvegar
grun um, að útgerðarmenn
þessara skipa séu í fæstum til-
fellum algjörlega sjálfráðir um
útgerðina, þeir munu í flestum
-tilfellum senda skip sín til
þeirra veiða, sem auðveldast er
að fá lán til í bönkum lands-
ins. Og hér er komið að kjama
málsins. Ég hef ekki trú á því,
að íslenzkir útgerðarmenn séu
úrræðalausari heldur en erlend-
ir stéttarbræður þeirra í því
að finna bátum sínum fjöl-
breyttari starfssvið, heldur en
verið hefur að undanfömu, ef
þeir ættu að mæta skilningi og
beinni uppörvun til þess í þeim
lánastofnumim, sem þeir skipta
við. Einmitt á þessu sviði
geta bankárnir ráðið miklu um
að gera veiðamar fjölbreyttari
um leið og áhættunni er dreiít
og þeir gera það víða hjá öðr-
um fiskveiðiþjóðum. Á þessu
þarf einnig að verða breyting
hér hjá okkur. Við þurfum áð
velja bátum veiðiaðferðir meira
við hæfi hvers báts fyrir sig
heldur en gert hefur verið og
síðan þarf að leggja grundvöil
að miklu fjölbreyttari veiðum
nytjafiska. Þetta á ekki að vera
O'kkur ofvaxið verkefni frekar
en öðrum fiskveiðiþjóðum sem
í námunda við okkur búa og
hafa leyst þetta sama verkefni
hjá sér með sæmilegum árangri.
★
En það má vel vera, að i
sumum tilfellum, þar sem brjót-
ast verður inn á algjörlega ó-
þekkt svið fyrir okkur í fisk-
veiðum, að þar verði opinber
stuðningur að koma til, á með-
an verið er að brjóta ísinn á
því sviði. En þetta er engu að
síður nauðsynlegt og þarna get-
um við víða stuðst við reynslu
annarra þjóða.