Þjóðviljinn - 11.12.1966, Page 6

V
0 SflíA — ÞJÖEATCL.TfNN — Sunrmdagur 11. desembfer 1966.
Skúli Guðjónsson á Ljótunnarstöóum skrifar um útvarpsdagskrána:
Ég hefi átt miða i Happ-
drastti Háskólans frá því »ð
"það hóf göngu sína og venju-
legá hlotið smávinning, svona
á tíu ára fresti. Þótt ég hafi
nú ekki reynzt heppnari en
að framan greinir, hefur það
aldrei hvarflað að mér, að
gefa þetta fyrirtæki upp á bát-
inn. Og ég verð að játa, að
ég er alltaf jafn forvitinn,
þegar dregið er f happdrætt-
inu. — Hver veit nema ég féi
stóra vinninginn næst.
Það er dálítið áþekkt að
hlusta á skemmtiþsétti ú»-
varpsins og að eiga miða í
happdrætti. Maður hlustarallt-
af á þá með nokkurri eftir-
væntingu og vonar með sjálf-
um sér, að stóri vinningurinn
falli manni í skaut, að þeir
í útvarpinu komi einu sinni
verulega á óvaxt og láti eitt-
hvað óvenjulega sniðugt frá sér
fara.
Skemmtihapp-
drætti útvarpsins
Enginn skyldi þó efast um,
að' stórir vinningar fyrirfinnist
í happdrætti útvarpsins. Hlátr-
ar þeirra og önnur gleðilæti, er
heyrast frá áheyrendum og á-
horfendum við upptöku þátt-
anna, bera því raunar órækt
vitni að hinir viðstöddu telia
sig hafa hlotið stóra vinning-
inn. — Og þegar Jónas Jónas-
son hlær að sinni eigin fyndm,
verður að líta svo á, að einn'g
hann hafi hlotið stóran vinn-
ing.
Það skal fúslega viðurkennt,
Sjötugur í dag:
Knut Otterstedt
Sjötiu og fimm ára er í dag
Knut Ottestedt fyrrverandi raf-
veitustjóri Akureyrar og fram-
kvæmdastjóri Laxárvirkjunar.
Hann er einn af góðborgur-
um Akureyrar.
Hann kom þangað árið 1921
þegar Glerá var virkjuð, að því
er hann hélt til skammrar dval-
ar, í þvf skyni að hafa um-
sjón með smíði orkuversins os
rafveitu Akureyrar. Sú varð þó
raunin að hann fór hvergi
aftpr pg hefur dvalið hér síðan.
Fram til þess tíma er I.axár-
virkjun var gerð árið 1939 sem
rafveitustióri að Akurevri, en
síðan að auki sem fram-
kværn dasti óri Laxárvi rkjune'
þar til hann lét af störfurr.
fvrir aldurs sakir.
Þróun rafmagnsmála Akur
eyrar. sem þó ekki verður rak-
in hér. er svo nátengd starfí
hans. að ekki verður á milli
skihð Rekstur hins litlaorku-
vers'-við Glerá við margháttaða
erfiðleika og síðan rannsóknir os
undirb'iningur og rekstur þriggis
nýrrs virkiana áfanga við
og nú á síðustu árum undir-
búningur undir enn einn áfang-
ann.
Knut Ottestedt er valin-
kunnur heiðursmaðtir, ijúfúr (
viðmóti, vinsæll og vel virtur
af öllum sem átt hafa skipti
við hann. Sjálfum er mérljúftl
að færa honum þakkir fynr I
vinsemd og ánægjulegt sam- j
starf. um leið og ég óska hon- !
um og hans ágætu kcnu Lenu .
allrá heilla á þessum tímamót-
um. — Slgurður Thoroddsen.
Nv bók Ármanns Kr. Einarssonar:
f og Maggi með
pllleitarmönnum
Ot er komin ný bók handa
börnum og unglingum eftlr Ar-
mann Kr. Einarsson, „óli og
Maggi með gullleitarmönnum“
Sagan styðst við gulieit þá á
söndunum sunnanlands sem
staðið hefur mörg undanfarin
ár. Um bað segir svo á kápu-
síðunnj. ,Sagan er byggð á
sönnum atburði, einum mesta
skipsskaða, sem orðió hefur
hér við land bæði fyrr og síð-
ar. t ofviðri aðfaranótt 19. sept.
1667 strandaði hollenzkt kaup-
far við suðurströnd fslands.
fórust margir og fáu var bjarg-
að. Skipið var að koma író
Indónesíu hlaðið klukkukopar
gulli og gersemum. Smámsain
an grófst skipið í sandinn.
Munnmæli herma að hæsti
siglutoppurinn hafi ekki horfið
með öllu fyrr en að hundrað
árum liðnum. — Leiðangrar
búnir fullkomnum tækjum hafa
verið gerðir út til þess að
Armann Kr. Einarsson.
leita hins týnda skips. Óli og
Maggi taka þátt í 6íðastaleið-
angrinum“.
Bókin er 166 síður, skrevtt
teikningum eftir Halldór Pét-
ursson, gefin út af Bókafor-
lagi Odds Bjðmssonar.
áð sá sem þetta ritar, hefur
oft hlotið smávinninga í þessu
útvarpshappdrætti.
Guðmundur Jónsson lét að
því liggja, þegar hann var að
svara hlustendahréff á dögun-
um þar sem beðið var um
Stefán Jónsson til að skemmta
hlustendum, að hann og Stefán
hefðu fengið slika ádrepu fyr
ir áramótngamanið í fyrra, að
þeir myndu' ekki leggja út t
slíkt ævintýrt að nýju.
Ég er Guðmundi Jónssyni al-
veg sammála um það, að hann
og Stefán ættu ekki að vera að
fikta við að skemmta útvarps
hlustendum, sízt af ðllu á
gamlárskvöld.
Þeir eru báðir þannig af
guði gerðir, þótt með ólíkum
’nætti sé, að vera einhverjir
skemmtilegustu menn er frarn
koma í út-varpi, og einkum fyr-
ir þær sakir, að þeir látast ekkt
vita af því s.iálfir, eða vitá það
kannski ekki, að þetr séu
skemmtilegir.
Þegar svo slíkir menn koma
fram fyrir hlustendur, uppdubb-
aðir í hátíðaskapi og hugsa
sennitega með sjálfu.m sér: Nó
ætJa ég að vera asskott
skemmtilegur, þá getur ekki
hjá þvi farið, að hlustendur
geri meiri krðfur til þeirra er.
annarra manna og verði fvrir
vonbrigðum.
Vandinn að vera
skemmtilegur
Annars er það svo með
fvndni. að hún er bæði stað-
og tímnbundin. Þess er því
vsrla að vænta, að ég, sem
kominn er é s.iðt.ugsnldurimi oa
sveitamaður í þokkabót, geti
fundið fyndnina í ðllu, sem þe:r
hlæja að þar syðra, þegar
verið er að taka upp gaman-
hættina i útvarpinu.
Þéttur spaugvitringfl hóf
aöngu sína að vetumóttum.
Nafnið vekur hjá okkur miklar
vonir, því kýmnigáfa og Vlzkn
hjá einum og sama mami
gjöra bann hinn sama girni-
iegan áhevrnar. Vitru mennirn-
ír með kímnigáfuna hafa <
rauninni ekki getað sýnt hva*'
f þeim býr. sökum þess, »ð
flestar beirra spurninga sem
fyrir bá hafa verið lagðar.
hafa ekki verið bjóðandi venjii-
tegum hversdagslegum mðnn-
um hvað þé heldur vitrtngum
með kfmnigéfú.
Vísnaþáttur
Ef til vill er bað af þessum
sökum, að þættinum hefur
haldizt fremur illa á vitring-
um sínum, má segja éð Guð-
mundtir Sigurðsson standi einn
eftir af þeim, er upphófu
raust sína í öndverðu, enda
sfyðst hann við sinn vísnaþátt.
Nú síðast var hann eitthvað
mæddur út af þvf, nð einhver
hafði verið að tmjóða í þætti
hans, er hann var 6 ferð fyr-
ir tveimur árum,
Engin ástæða er til að am-
ast við vísnaþætti Guðmundar.
Hinsveghr myndi maður kjósa,
að hann mætti verða betri. Er
það þá fyrst, að flutningur
vísnanna, er langt frá því að
vera nógu góður. í annan stað
er mikið flutt af lélegum vís-
um, þótt innan um séu nokkr-
ar allsæfnilegar. 1 þriðja lagi
eru fyrripartar þeir, sem hlust-
endum eru boðnir til botnun-
ar, langt frá því að gefa til-
efni til stórra afreka i botna-
gerð.
En við skulum vona að Eyj-
élfur hressist og að «Ut standi
hetta til bófca.
Og enn mætti benda á eitt:
Hnittin sfcaka á sér jafnan til-
efni, sögu. Enginn fgar notið
hennar, nema sagan fylgi. Það
er ekki minni vandi að segja
söguna, greina frá tilefninu i
fáym hnitmiðuðum orðum, og
vekja þar með eftirvæntingu
hlustandans, en gera vísuna.
Sagan, stutt og gagnorð, með
stökunni, stundum dýrt kveð-
inní, sem brennipunkti, hefur
verið snarasti þáttur þjóðlegrar
fyndni, enda sú íþrótt, er
spaugvitringar liðinna alda
lðgðu hvað mesta rækt við.
Væri vei, ef Guðmundur
gasti þokað þsetti sínum eitthvað
t.il beirrar éttar.
Hættuleg saga
Það var einhverntíma é
dögunum, að ég heyrði dag-
skrárstjórann vera að kynnn
dagskrá komandi viku.
Mér skildist é honum, að
hann væri f rauninni mjög á-
nægður með sína dagskré. Hið
sama hefir mér skilizt á fram-
kvæmdastjóra hyóðvarpsdeild-
ar, Guðmuridi .Tónssyni, þegar
hann hefur verið að svara óá-
nægðum útvarpshlustendum i
hsettinum Pósthólf 120.
Eg er þessum ágæt.u mörinum
að mestu leyti sammála. Það
hefur rætzt úr bessari vetrar-
dagskrá snöggtum rr-ir en éa
þorði að vona.
Þrátt fyrir takmarkaðar gáf-
ur ög gloppótt minni. lærist
okkur vonum framar á hið
nýja tímatal útvarpsins.
Þótt efnis til dagskrárgerða”.
sé að mestu aflað í höfuðstaðn-
um, eins og ég hef áðurbentá.
er það innlendara að ætt og
uppruna en verið hefur á þess-
ari árstíð, undanfarin ár og
skal hér nokkuð nefnt.
Gunnar M. Maanúss er enn é j
ferð með framhaldsléikrit.Silki- j
netið, og fjallar um Vestur- I
heimsferðirnar, um aidamótin j
síðustu og er ekki lokið, þegar !
þetta er skr£ð. Sem í hinum '
fyrri leikritum sínum tekst
Gunnari enn að bregða upp eft- !
irminnílegum þjóðlffslýsingum
Það hefur stundum royn/t
okkar ágætu leikurum érfitt að 1
bregða sér f, gervi nítjándn :
aldar sveitafólks. En hvað serr
um bað or. verður ekki annaa
sagt, en Rakol í Vaktarabænum
sé mjög vol leikinn af Helgu
Véltýsdóttur. Hið sama má
raunar segia um hinn hlédræaa
bónda frá Hreiðri, sem ieikinn
er af Gtiðmundi Pálssyni.
Svo eru fjórar sögur inrtiend-
nr f gangi samtímis, saeði dae-
skrárstjórinn. Jú, mikið rétt.
vSennilega hefur það aldrei áð-
ur gerzt í sögu útvarrwins og
Veit vonandi á eott
Þjóðlegheit
Ein þessara'sagna er Upp vtð
fossa, eftir Þorgils gjallanda
sem lesin er í miðdegisút-
varpinu af Hildi Kalman. f
mínu ungdæmi var þetta talin
voðaleg bók og algerlegri bönn-
uð ungum stúlkum. En þær
voru bráðólmar f hinn for-
boðna ávðxt, og stálu honum
— hvar sem þær fengu því við
komið og lásu í laumi við grút-
arlampa, eða týru í eldhúsi,
meðan þær elduðu kvöldmatinn.
Svo stungu þær bókinni voða-
legu inn á bert brjóstið og
skutust með hana til næstu
bæja og lánuðu hana vinstúlk-
um sínum, sem einnig lásu í
laumi, við týru, eða grútar-
lampa. Svo töluðu þær í hálf-
um hijóðum út undir veggjum
um hinn ótfcalega leyndardóm'
ástarinnar, sem bókin opinber-
aði þeim.
En bezt gæti ég trúað þvf, að
ungar stúlkur nenntu ekki að
hlusta á Hildi Kalman. Sagan
hans Þorgils Gjallanda reynist
þeim sennilega snöggtum minni
Oplnberunarbók, en hún reynd-
ist langömmum þeirra f byrjun j
aldarinnar.
Tveir Sigurðar
Sa@a Sigurðar Helgasonar, Við
hin gullnu þil, virðist vel sögð,
en nýfcur sín ekki sökum þess,
hve flutningur höfundar er ó-
áheyrilegur. '
Svo er það Sigurður Einars-
6on.
Sigurður Einarsson.
Ekki myndi ég nú vilja
skrifa undir það, sem lesið var
úr hlustandabréfi um söguna
hans, Það gerðist í Nesvík.
Sagan er að vísu ekki öll sögð,
þegar þetta er ritað. Ekki
myndi ég þó vilja taka það
mjög hátíðlega, er höfundur
sagði í öndverðu, að hlustend-
ur mættu ekki taka sögunasvo,
að hinn ungi prestur, er söguna
segir, væri höfundur. Og ekki
kæmi mér á óvart þótt ein-
hverjir gamlir Flateyingar
könnuðust við eitthvað það er
f sögunni stendur.
En hvað sem um það er
hefur höfundur valið þann kost,
að skró þetta í formi minninga-
þétfca — með tiltölulega laus-
um tengslum. Út af fyrir sig,
er það enginn galli.
Og margar setningar eru
meistaralega vel orðaðar, í þess-
um Nesvíkurminningum.
Margt fleira mætti uppteija
af þjóðlegu dagskrárefni, en
•skal þó staðar numið að sinni.
Þjóðernisbarátta '
í útvarpinu?
Við spyrjum stundum um til-
gang lífsins, en fáum að von-
um ekkert svar.
En — ef við spyrðum: Hver
er tílgangur útvarpsins, með
því að Jærast svo mjög í auk-
ana um kynningu þjóðlegra
verðmæta? Tæplega getur það
verið hrein tilviljun. Enginn trú-
ir því, að forráðamenn úfc-
varpsins hafi enga stefnu, þegar
þeir vinna að sinni dagskrár-
gjörð.
Mér hefur dottið í hug, en
ef til vill er það aðeins barna-
leg óskhyggja, að það sé nú
loks tekið að renna upp ljós
fyrir okkar andlegu leiðar-
ljósum', þar á rneðal þeim sem
stjórna hugsanagangi útvarps-
ins.
Ef til vill eru þeir komnir
að þeirri niðurstöðu meðal ann-
ars, sökum þess ágangs og á-
troðnings er þjóðleg menning
hefur orðið fyrir af sjónvarp-
inu á Miðnesheiði, að það sé
ekki einhlítt til varðveizlu
þ.ióðernis menningar og tungu
að trúa á vestræna samvinnu.
Með góðum vilja mætti því
líta á þessa dagskrá sem fyrsta
sporið til afréttingar þvi er
úr skorðum hefur gengið, —
meðan andlegir forsjérmenn
þess sváfu á verðinum og
uggðu ekki að sér.
Og senn kemur 1. des., og bá
verður vonandi stigið annað
spor í rétta átt.
28. nóv. 1966,
Skúli Guðjónsson.
Skæruliðar og hreysikettir
Framhald af 2. síðu.
þá að ræflum. Og þessi lög- ■
gjöf á líka að ná til þeirra
manna sem ég hef nefnt skæru-
liða.
, Lýðræði má aldrei ganga svo
langt að rpenn geti gert allt
að eigin geðþótta. Aðalinntak
þessara laga verður að vera
þfið að þessi tegund manna sem
ég hef nefnt verði bókstaflega
teknir, ef ástæður leyfa og látn-
ir vinna af sér skuldina. Þetta
mundi hrifa til viðvörunar þeim
sem eru að byrja að troða
brautina. Við eigum nóg af
fyrirtækjum þar sem þessir
menn geta unnið. Sumum mun
nú þykja þetta lítið lýðræði en
ef ég man rétt þá eru ákvæði
í lögum um atvinnuleýsistrygg-
ingarsjóð þar sem heimilað er
að flytja fólk á milli 'staða að
óvilja þess.
Lög um þetta þurfum við að
fá þegar á þessu þingi og ekki
munar um einn blóðmörskepp
í sláturtíðinni. Cató hinn gamli
endaði allar sínar ræður á
þessum orðum: Auk þess legg
ég til að Karþagó verði eydd.
Hliðstætt vildi ég segja. Lög
um skattsvik þarf að herða og
framfylgja svo árangur verði
af.
1. des. 19C6,
Halldór Pétursson.

JIL
JEL
VHI
BBBBB
Veggtafla
Á mörgum heimilum fer það
svo, þegar síðasfca barmð vex
upp úr barnarúmi sínu, verður
þessi þarfagripur að homreku
og mjög oft til þrengsla í
geymsluherberginu. Væri þá
ekkii tilvalið, að saga annan
gaflinn af þvi og siðan lapp-
imar áf honum. mála hann
tvívegis með svörtu eða græmti
töflulakki, setja á hann hengsb
og nota hann sem töflu heima
í barnaherberginu? Krftin.
færst í Skólavörubúðinni og
ekki mun standa á bömuöum
að noba hana. Bezt er að þurrka
af töflunm með votum svampá.
»