Þjóðviljinn - 30.12.1966, Page 2

2 SIBA — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 30. desember 1966.
Tvð leikrit eftir Matthías
Jóh. sýnd í Þjóðleikhúsinu

Hinn 8. janúar n.k. frumsýnir
Þjódleikhúsið tvo einþáttunga
eftir Matthías Jóhannessen, rit-
stjóra og skáld. Einþáttungarnir
heita „Eins og þér sáið ... “

Danskt félag
efnirtil
íslandsferðar
• Félagið ,,Natur og ungdom“
eða Danmarks feltbiologiske
ungdcmsforening, sem stofnað
var af dönskum 'ahugamönnum
um gróður og dýralíf, hyggst
efna til kynnisferðar til Is-
lands í sumar fyrir meðlimi
sína.
Samskonar félög eru starfandi
í Finnlandi, Sviþjóð og fjoregi
og er áhugi í þessum félögum
fyrir að komast í samband við
ungmenni með sömu áhugamál,
frá fslandi, Færeyjum og Green-
landi.
Danska félagið gefur út sitt
eigið málgagn — Natur og ung-
dom — og hafa að undanfömu
birzt í því nokkrar greinar frá
íslandi. Hafnfirðingurinn Er-
lingur Ólafsson segir þar frá
íslenzkum fuglum í framhalds-
grein og er greinin birt bæði á
íslenzku og dönsku og Danirn-
ir hvattir til að spreyta sig á
íslenzkunni. Ennfremur er þar
rakinn að nokkru leyti fyrir-
lestur E. Guðnasonar um nátt-
úruvemd á Islandi.
Símahappdrættið
• Á Þorláksmessu 23. desember
var dregið í símahappdrætti
Styrktarfélags lamaðra cgfatl-
aðra. — Þessi númer hlutu
vinning: Volvobifreið 13701 R-
vík, Saab-bifreið 51263 Hafn-
arfirði. Aukavinningar, 10.000
kr.: 37300 Rvík, 14040 Rvík,
20849 Rvík, 19852 Rvík, 52197
Rvík, 36572 Rvík, 14025 Rvík,
34250 R, A11918 Akeyri, 35538 K,
14054 Rvík, 41502 Kópav. 32891
Rvík, 41406 Kópav., 15468 Rvík.
(Bint án ábyrgðarl.
og „Jón gamli,“ og verða þeir
sýndir á litla sviðinu í Lindar-
bæ. Leikstjóri er Benedikt
Árnason en Lárus Ingólfsson
gerir leikmyndir og búninga-
teikningár. Leikendur eru að-
eins 3, en þeir eru: Valur Gísla-
son, Lárus Pálsson og Gísli Al-
freðsson, en auk þess heyrast
raddir nokkurra þekktra leikara
af segulbandi. Valur Gíslason ,
leikur aðalhlutverkið í báðum
leikritunum.
Þetta eru fyrstu leikritin, sem
sýnd em á leiksviði eftir Matt-
hías, en áður hefur komið út
eftir hann eitt • leikrit, „Sól-
myrkvi“, 1962.
Þess gerist vart þörf að
kynna Matthías Johannessen
fyrir blaðalesendum, svo vel er
hann öllum landsmönnum
kunnur sem blaðamaður, rit-
stjóri ag skáld og þótt hann sé
enn ungur að árum þá hefur
honum unnizt tími til að senda
frá sér 5 ljóðabækur, auk nokk-
urra bóka í óbundnu máli.
Síðasta ljóðabók hans „Fagur
er dalur“, kom einmitt út á
þessu ári. Mörg af ljóðum hans
hafa verið þýdd og á næstunni
kemur út í Danmörku bók með
ljóðum eftir Matthías, sem
þýdd hafa verið á danska tungu.
Matthías er fæddur ár-ið 1930.
Varð stúdent frá M.R. 1950.
Cand. mag. í íslenzkum fræð-
um frá Háskóla íslands árið
1955. Stundaði framhaldsnám
við Kaupmannahafnar-háskól-
ann í bókmenntum og leiklist-
arsögu. Ungur að árum hóf
hann starf sitt sem blaðamað-
ur, 1952, og varð einn af aðal-
ritstjórum Morgunblaðsins árið
1959. Segja má að blaðamanna-
starfið hafi orðið aðal starf
hans. Miklar vinsældir hefur
hann hlotið fyrir greinar þær,
er hann hefur ritað í samtals-
formi, undir titlinum, „1 fáum
orðum sagt.“
Einþáttungar Matthíasar „Jón
gamli“ og ’.TEins og þér sá-
ið . . . “ fjalla um valdið og
beitingu þess, hvor með sínum
hætti. Til þess að geta umbor-
Matthías Johannessen.
ið annað fólk og skilið það og
þótt vænt um það, er nauðsyn-
legt að kynnast.því í réttu um-
hverfi og þá helzt á stund upp-
gjörs og örlagadóms.
(Frá Þjóðleikhúsinu).
Okkar gamla góða loft!
Herra ritstjóri! Miðvikudag-
inn 5- okt. sl. birtist í Morgun-
blaðinu viðtal við dr. Jón Sig-
urðsson, síðan hef ég beðið ár-
angurslaust eftir því að borgar-
læknir sendi frá sér leiðrétt-
ingu —.
öll þekkjum við að blaða-
menn l'ara ekki alltaf rétt með
það sem kemur fram í viðtali.
Ég verð að biðja blaðið aö
birta viðtalið í heild, þar sem
svo Jangt ,er liðið frá.þi’f.menn
lásu það í Morgunblaðinu. Und-
irstrikanir eru mínar og benda
á það sem villandi er eða
rangt.
Yfirskrift va«r:
,,Með lofthreinsun innanhúss
fæst góð lykt en falskt öryggi.
Viðtal við dr- Jón Sigurðsson
borgarlækni-
ÞEGAR pýjungar koma á
þessari tækniöld á alménningur
oft erfitt með að, átta sig á
þeim.
T. d. er nú farið að bera hér
nokkuð á svokölluðum loft-
hreinsitækjum, sem nota á
innanhúss.
Hvað er nú það? Á hverju
skyldi lofthreinsun í herbergjum
byggjast, ef hún er framkvæmd
með ■ öðrum hætti en að opna
glugga og fá þetta kunna gam-
,-aIreynda ferska- loft inn?
Við spurðum borgarlækni,
Jón Sigurðsson, þessara spum-
inga, til að átta okkur á því
hvort þetta væri eitt hvað sem
þyrfti að gjalda varhug við eða
þá tæki, sem gæti losað okkur
við að fá rokið inn í stofuna
hjá Okkur um opna glugga.
— Þessi tæki byggjast yfir-
leitt á myndun ozonlofts og

/ Svei
attan
Það á helzt ekki að koma
fyrir að blað birti ósanna
frétt. Slíkt getur þó hent af
ýmsum ástæðum; stundum
telja blaðamenn sig hafa á-
stæðu til að fulltreysta heim-
ildarmönnum að óreyndu, auk
þess sem mistök eru þrátt
fyrir allt mannleg. Þegar slík
mistök gerast ber blaði að
sjálfsögðu að leiðrétta ósann-
indi sín og biðjast velvirð-
ingar á þeim. En það er ein-
kennilegt, og ósæmilegt hversu
erfitt ýmsir hérlendir blaða-
menn eiga með að fylgja
þeirri reglu Ara fróða að hafa
það heldur er sannara reyn-
ist, einkum þegar um pólit-
ískar fréttir er að ræða. 1
staðinn er einatt reynt að
halda ósannindunum td
streitu, oft á hinn aumkvun-
arverðasta hátt.
Skóladæmi um þetta fyrir-
bæri hefur sézt í Tímanum
undanfama daga. Á messu
heilags Þorláks, sem sannar-
lega verðskuldaði þó ekki
nein helgispjöll, kom ’á for-
síðu Tírnans mikil frétt um
málefni Alþýðubandalagsins.
Þar sagði svo: „1 gær gekk
Hannibal Valdiynarsson á fund
Lúðvíks Jósepssonar og Guð-
mundar Hjartarsonar og af-
henti þeim bréf, undirritað af
fimm mönnum í fram-
kvæmdanefndinni, en í bréf-
inu iýsa þeir því yfir, að þeir
sjái sér ekki fært að mæta á
fundum nefndarinnar enn um
sinn. Þeir fimm, sem skrifa
undir eru Hannibal Valdi-
marsson, formaður Alþbl.,
Bjöm Jónsson, alþm., Alfreð
Gíslason, alþm., Glls ' Guð-
mundsson, alþm. og Einar
Hannesson." Síðan lagði Tím-
inn út af þessari frétt sinni í
fagnandi ■ tón: '„Alþýðubánda-
lagið að leysast upp“ o.s.frv.
Frétt þessi var merkt Ind-
riða G. Þorsteinssýni ritstjóra,
og samdægurs gekk Hannibal
Valdimarsson á fund hans og
afhenti honum leiðréttingu
þar sem m.a. var komizt svo
að orði: „Um þessá frétt er
bað að segja að öll efnisatriði
hennar eru röng. Ekkert slíkt
bréf hefúr verið skrifað eða
undirritað. Þar af leiðir, 'ið
það er líka rángt, að ég háfi
í gær (eða endranær) gengið
á fund þeirra Lúðvíks Jós-
epssonarog Guðmundar Hjart-
arssonar cg afhent þeim
nefnt bréf“.
Þetta var einkar skýrt, og
heiðarlegu blaði ekkert eftir-
skilið annað en1 biðjast afsök-
unar. En Tíminn kaus ekki að
velja sér hlutskipti heiðar-
legra blaða. Hann birti að
vísu leiðréttingu Hannibals en
bætti við lágkúrulegum at-
hugasemdum og vífillengjum
sem lauk með þessum orðum:
„Því er svo við að bæta, að
Hannibal einn, af fimmmönn-
um, sér sig knúinn til að birta
leiðréttingu. En leiðrétting
um mál eins og þetta er þá
fyrst gild, þegar allir fimm
mennimir, sem fréttin hermir,
að vikið hafi úr framkvæmda-
nefndinni, háfa lýst því yfir,
að fréttin sé ekki á rökum
reist.“ Þarna magnar blaðið
smán sína með því að drótta
ósannindum að Hannibal
Valdimarssyni. 1 gær vegur
Tíminn enn í sama knérunn
með því að spyrja: „Pantaði
Þjóðviljinn „leiðféttingu“ hjá
Hannibal“ — honum er sem-
sé borið á brýn að hann
framleiði ósannindi sam-
kvæmt pöntun — og síðan
heldur Tíminn áfram að berja
höfðinu við harðan steininn:
„eftir sem áður stæði óhagg-
að að fimm menn hafa vikið
úr framkvæmdanefnd Alþýðu-
bandalagsins. Og emn hafa
hinir fjórir, sem úr nefndinni
viku, ekki talið sig þurfa að
birta leiðréttingu".
Þetta er einhver aumleg-
asta lágkúra sem sézt hefur
í íslenzku blaði, og verður þa
ekki lengra jafnað. — Austri.

breytingum á rafeindaánnihaldi
loftsins, svaraði hann. — Þessi
lofttegund ozon, er í litlu
magni í loftinu. Hún myndast
úr súrefni fyrir áhrif sólar-
ljóss eða útfjólublárra geisla,
og m.a. við rafsuðu og notkun
kolbogaljósa eða „háfjallasól-
ar“.
Ozon hefur um Iangt skeið
verið notað til „lofthreinsunar"
til sótthreinsunar á vatni, til að
bleikja hveiti og til fleiri hluta.
Og í seinni tíð eru komin á
markaðinn tæki af þessu tagi,
sem ætluð eru til lofthreins-
unar í húsum, bæði heima og í
skrifstofu- og samkomuhús-
um. „Lofthreinsunin“ er í því
fólgin að ozonið dregur úr
lyktarskyni og felur því Iykt-
ina fyrir mönnum, en eyðir
ekki ryki, reyk eða öðrum
skaðlegum efnum og gefur því
„!yktareyðingunni“ falskt ör-
yggi um hreinsun eða endur-
nýjun á inniloftinu, þannig að
hætta er á að fólk vanræki
raunhæfa loftræstingu.
— Þegar ozonmagn í lofti
nemur 0,01 — 0,015 ppm. (þ. e.
þessir rúmmálshlutar í milljón
rúmmálshlutum lofts), þá finnst
ozonlykt, sem menn kannast
við frá ljósböðum. En við
magnið 0,1 ppm ertir það slím-
húð { nefi og hálsi og við
meira magn kemur höfuðverk-
ur, hósti t>g þaðan af alvarleg
einkenni. Sumir vísindamenn
telja að ekki eigi að leyfa
meira ozon en sem svarar 0,04
ppm., þar sem dvalið er til
lengdar. Aðrir setja mörkin
hærra. En lofttegund þessi er
talin eitt af sterkustu eitur-
efnum sem þekkt erú.
— Getur þetta efni þá verið
lífshættulegt?
— Já, já, ef magnið er
það mikið, sem ekki gerist við
venjulegar aðstæður, sem betur
fer------Er ekki eitthvað eða
einhver sem fylgist með og
tryggir að ekki sé notað óæski-
legt magn af þessu efni?
— Ekkert sérstakt eftirlit
er með þessum tækjum hér, en
persónulega vildi ég ekki ráða
til að nota þau, og byggi það
á áiyktununum m. a>. merkra
heiíbrigðisstofnana. Notkun oz-
uns tll lyktareyðingar er senni-
lega hættulaus út af fyrir sig
með þeim tækjum, sem að ofan
greínir. En hún er, eins og ég
sagði áðan, skaðleg að því leyti
að hætt er við að af henni leiði
vanræksla á raunhæfri loft-
ræstingu- Og ef tækið er látið
standa stöðugt í herbergi, sem
ekki er loftræst, er það var-
FramhaM á bte. 7.
eru 54 í Rvík
□ Að venju verða fjölmargar áramótabrennur í Réykja-
vík á gamlárskvöld og hefur lögreglan látið blaðinu í té
lista yfir þær brennur sem leyfðar hafa verið. Nokkuð
mun misjafnt- á hvaða tíma kveikt verður 1 brennunum
og fer það eftir langlundargeði strákanna sem fyrir þeim
standa á hverjum stað, sums staðar er byrjað þegar upp-
úr 7 um kvöldið og á flestum stöðum ekki síðar en kl. 10.
□ Stærstu brennurnar verða borgarbrennan á Mikla-
túni, sem kveikt verður í kl.. 11.15 e.h., brennan við Faxa-
skjól og Ægissíðu sem einnig vérður kveikt í kl. 11.15,
og brennan við Álfheima—Suðurlandsbraut, en í henni
verður kveikt kl. 10.00 e.h.
t
□ Að þessu sinni hefur lögreglan leyft alls 54 brénnur
víðsvegar um borgina og eru þær á eftirtöldum stöðum:
1. Borgarbrennan á Miklatúni
2. brenna austan Álftamýrar
3. á móts við Ármúla 22
4. við íþróttasvæði Þróttar við
Sæviðarsund
5. á móts við Kleppsveg 28
6. á móts við Laugarnesv. 108
7. austan Reykjavegar móts
við Sigtún
8. við Skeiðarvog og Elliða-
árvog
9. á auðu svæði við Grundar-
gerði og Akurgerði
10. við Suðurlandsbraut við
Álfheima
11. sunnan Baugsvegs
12. við Skipholt, nærri íþrótta-
svæði Fram
13; á móts við Sörlaskjól 44
14. á móts við Faxaskjól 4
15. á móts við Ægissíðu 74
16. sunnan Suðuriandsbrautar
móts við Langholtsveg.
17. við, GranaskjóV
18. vestan Meistaravalla
19. á móts við Ægissíðu 56
20. á móts við Bólstaðarhlíð 56
21. í- Smálöndum
22. í hólmanum milli Elliða-
ánna
23. vestan' Grensásvegar móts
við Hólmgarð
24. sunnan Bústaðavegar móts
við Ásgarð
25. á móts við Hratinbæ 86
26. norðan Hraunbæjar móts
við -nr. 28.
27. við Sólheima 23
28. við Austurbrún 6
29. við Austurbrún 2
30. norðan Kleppsvegar móts
við nr. 98.
31. austan Reykjavegar, móts
við Kirkjuteig
32. við Múlaveg hjá Dal
33. við Sunnuveg
34. austan Holtavegar móts við
Engjaveg
35. við Réttarholtsveg móts við
Háagerði 83
36! austan Laugalækjar nærri
Laugalækj arskóla
37. austan Dalbrautar nærri
Brúnavegi 1
38. á Selási við Suðurlandsbr.
29. við Vatnsholt
40. norðan Vesturbæjarsund-
laugarinnar
41. við Suðurgötu nærri Hjarð-
arhaga
42. á gamla golfvellinum móts
við Hvassaleiti 101
43. við Stóragerði 6
44. norðan Miklubrautar móts
við Fagradal
45. vestan við Safamýri 34—38
46. sunnan Miklubrautar við
Grensásveg
47. sunnan Hamrahlíðar móÞ
við nr. 33
48. í malargryfju í Blesugróf
49. á íþróttasvæði Víkings við
Hæðargaíí
<$>■
50. á auða svæðinu austan við
Réttarholtsskóla
51. á lei'ksvæði við Langagerði
52. norðan Bústaðavegar við
dælustöð vatnsveitunnar
53. sunnan Miklubrautar móts
við benzínafgreiðslu Skelj-
ungs
54. hjá Bræðraparti við Engja-
ve^.
Auk ofangreindra brenna
verða ýmsar smábrennur, sem
ekki hefur Verið tilkynnt um til
lögreglunnar eða slö' ' 'liðsins.
Það eru vinsamleg tilmæli
frá lögreglunni, að borgarbúar
sýní lipurð í umferðinni og fari
eftir þeim reglum, sem settar
verða í sambandi við umferð
á þeim gjjtum, sem liggja að
stærstu brennunum. Ennfrem-
ur að fara varlega með flug-
jelda og blys, en af. .Jnaáíerð
þeirra hafa oft hlotizt alvarleg
slys á gamlárskvöld vegna 6-
varkámi og kunnáttuleysis.
_ _
-í. .•
"Cifgm&fa'- Vwi
S Æ N G U R
Endurnýjum gömlu sssng-
urnar, eigum dún- og fið-
urheld ver og gæsardúns-
sængu^ og kodda af ýms-
um stærðum.
Dún- og
fiðurhreinsun
Vatnsstig 3. Sími 18740.
(örfá skref frá Laugavegi).
SEh
Starfstúlka óskast
I
í veitingastofu, frá áramötum. — Upp-
lýsingar í síma 52209.