Þjóðviljinn - 22.01.1967, Blaðsíða 11

Þjóðviljinn - 22.01.1967, Blaðsíða 11
Sunnudaguy 22. janúar 1967 — ÞJÖÐVILJINN — SlDA | ] Vandal læknir Framhald af 2. síðu ar í vugninum, og líkmennim- ir fóru að mynda sig til að lyfta kistunni upp á þær: Þá gerðist það. Hvprt sem svo kann að hafa verið að of mik- ið hafi verið tekið á öðru meg- in, eða að allir hafi verið jafn klaufskir — nokkuð var það að kistan datt úr höndum þeirra og lokið flaug af og hafnaði á jörðinni með miklum hávaða. Raunar fór líkið ekki sömu leiðina, heldur færðist fram á við í kistunni svo að fæturnir reistu borðstóla og hægri hand- leggurinn réttist út fyrir stokk- inn. Allir urðu skelfingu lostpir. Fyrsta andartakið var svo hljótt að heyra mátti úr tifa í vestisvasa. Allir störðu agn- dofai á hið kyrra andlit líks- ins. Þá sáu menn hvar dökt- , or Heribert var þar kominn. og stóð við hliðina á kistunni. Hann var að koma af göngu, og hafði honum tekizt með mikilli hótfjmdni að vinda sér leið gegn um mannþröngina, en þegar hann vair kominn hið næsta prestinum, komst hann með engu móti lengra og því var það, að hann var hér staddur í gráa frakkanum sín- um sem bar nú við svarta> lík- hjúpinn í kistunni. Fyrsta, andartakið gerðist ekki neitt- Doktor Heribert tók í hönd sér hönd hins fram- liðna. sem hekk út fyrir kistu- barminn, líkt og óafvitandi, og líklega i þeim tilgangi að leggja hana til á brjósti líks- ins. En af því varð ekki, held- ur hélt hann h^nni fastri i hendi sér og þreifaði áhyggju- samlega um hana fram og aft- ur og horfði um leið rannsak- andi framan í hinn látna- Síð- an lagði hann fingurgóm á þægra augnalokið og opnaði augað. „Hvað gengur á?“ hrópaði Oistrahradský, sem var sjónar- vottur að þessu. ,.Hvers vegna er þetta ekki fært í lag? Eftir hverju er verið að bíða?“ Líkmennimir fóru að mynda sig til að taka upp lökið. „Biðið við“, kallaði Heribert litli óskiljanlega styrkri og hljómmikilli röddu. ,,Þessi mað- ur er ekki dauður‘‘. i „Þvættingur, þér eruð ekki með fullu viti,“ hrópaði Link læknir. „Hvar er lögreglan?“ kallaði Ostrahradský. I hvers manns andliti lýsti sér hið mesta ofboð. Kejrek, bruggarinn, kom nú að, honum hafði tekizt að beina sér leið gegn um mannþröngina og hann tók sér stöðu við hlið Heriberts. ,,Hvað eigum við að gera?“, sagði hann. Er það — er það satt að hann sé ekki dauður?“ „Já, — hann hefur að- eins legið í dauðadái. Komið honum inn í eitthvert hús, en fljótt, svo skulum við reyna að lífga hann“- ,,Hvílík frámunaleg vitleysa1' öskraði Link læknir. „Ef han.n er ekki dauður, þá.....“ „Hvaða náungi er þetta?“ sagði Ostrahradský. ,,Það er sagt að hann sé lækn- ir —“ „Læknir? Vandal læknir, kallið á lögregluna", glumdi í aktyg j asmiðnum. „Doktor Vandal, bergmáluðu þeir Kodjek og Muzík“. En vinurinn eini, vinurinn trúi og sanni, herra Kejrek, var þá þegar lagður af stað með kistuna ásamt sumum af lfk- mönnunum inn í veitingahúsiö Kalkbrennarann. Þá upphófst mikið hark og háreysti eins og þrumuveður hefði skollið á- Líkvagninn sneri við, líkfylgdin sneri við og herra Kejrek kallaði: „Nú förum við, þið fréttið um þetta bráðum.“ En hinir stóðu eftir ringlaðir- ,,Það er gott að þér skuluð vera kominn, fulltrúi“, kallaði Ostrahradský til lögreglufull- trúans, sem bar að einmitt í þeim svifum. ,,Hér hefur gerzt mikið hneyksli, lík hefur verið svívirt um miðjan dag, frammi fyrir fjölda fólks-“ Að þessu mæltu fór hann með lögreglu- fulltrúann inn í veitingahúsið Kalkbrennarann. Link læknir var horfinn. Eftir stutta stund kom Ostrahradský út og full- trúinn með honum. ,,Farið þið nú heim, gerið þið svo vel að fara“, sagði fulltrúinn við fólk- ið, sem þyrpzt hafði að, það þýðir ekkert að vera að hanga hér. Doktor Heribert segist vera vissum að sér takist að lífga herra Schepeler.“ Nú sté frú Schepeler út úr vagni sínum ög það leið yfir hana um leið. Stundum kemur það fyrir að menn deyja af gleði eða því sem næst- Þá skundaði herra Kejrek út úr húsinu og að vagninum þar sem nokkrar konur' voru að stumra yfir frúnni. „Berið hana varlega heim, henni batnar bráðum,“ sagði hann. ,,Henni er batnað, henni er b&tnað-“ Hann sneri sér við og stökk upp í vagn og lét aka sér þangað sem doktor Heribert hafði sagt honum að fara.' Vagnarnir lögðu af stað, syrgj- endurnir fóru hver í sína átt, en við hliðið stóð samt talsverð mannþröng og lögregluvörður var settur til að halda uppi reglu fyrir utan húsið. Margar sögur komust á kreik. Sumir töluðu um doktor Link og sögðu af honum ljótar sögur, en aðrir hlógu að Heribert- Herra Kejrek sást á þönum út og inn, og kaílaði til fólksins orði og orði í flýtinum, andlit- ið á honum skein og glóði. ,,Allt gengur að óskum. Ég hef sjálfur tekið á slagæðinni.“ ..Læknirinn er hreinasti galdra- maður.“ „Hann er farinn að anda!“ kallaði hann að síðustu frá sér numinn og þaut óðfluga inn í vagn sem beið, til þess að geta fært frú Schepeler þessi gleðitíðindi. Seint um kvöldið, um níuleytið, var kom- 'ið með sjúkrabörur huldar á- breiðu út úr Kalkbrennaramim.j öðru megin við börúrnar gengu þeir doktor Heribert og ---------------------—--------- Kynni mín af Fidel Castro Framhald af 9. síðu. þeir Marx og Lenín hafa skrif- að, og gerir samt ekki nokkurn skapaðan hlut við þessa fræðslu — eigum við hinir þá að neyð- ast til að bíða og gera ekki byltingu?" Hann sér kommún- isma á öðrum stöðum umhverf- ast í íhaldssemi og skriffinnsku — byltingin deyr á skrifborði innan fastákveðinna þjóðerms- legra landamæra. Svo kom að honum að hlusta og hann hlýddi á mig með velvild þegar ég talaði um möguleika — ekki aðeins á kuldalegri sambúð heldur sam- starfi milli kaþólskra og komm- únisma. Heimspeki Marx býð- ur upp á margar forsendur sundurþykkju hjá báðum aðil- um, en Fidel fellst aldrei á að nítjáándu aldar heimspeki verði hindrun milli hans og aðgerða, sem geta flýtt fyrir fram- kvæmd efnahagslegra mark- miða kommúnismans. Hann talaði um fulltrúa páfa á Kúbu með vinsemd og virðingu. Rett handan við hafið eru hin snauðu héruð Suður-Ameríku — fátækt og auðlegð hlið við hlið í bylt- ingarástandi — og þar eru mikl- ir möguleikar á útbreiðsJu kommúnisma, möguleikar, sem Sovétríkin hafa ekki í Evrópu. Á Kúbu hefur kaþólskan jafn- an verið trúarbrögð borgaranna, ekki fest þar rætur: trúarbrögð bænda eru sambland af kristn- um sið og afrískri heiðni ekki ósvipað því sém er á Haiti. En í Suður-Amefíku, að Brasilíu e.t.v. undantekinni er kaþólska hin sjálfsögðu trúarbrögð bænda, og ef þau lönd eiga að geta f’utt inn kommúnisma frá Kúbu má Fidel ekki standa að of- sóknum á hendur kirkjunnar. Það vill hann heldur ekki sjálf- vir. Fjandmenn kirkjunnar á Kúbu eru ekki kommúnista- leiðtogarnir, óvinir hennar eru Spellman kardináli og Sheean biskup, þessir djörfu dátar kalda stríðsins og andbyltingar- innar, kennimenn, sem hafaað engu haft fordæmi Jóhannesar páfa XXIII. Að treysta fólkinu Meðan Sovétríkin rekur i átt til ríkiskapitalisma og Kína að stórfurðulegu afbrigði, sem er kafli út af fyrir sig (Kúbu- blaðið Granma hefur skopazt miskunnarlaust að dýrkun Ma- ós) — getur Kúba ef til vill orðið raunverulegt tilraunasvið kommúnismans. Hér höfum við næstum því aþenskan ræðustól — eyjan er nógu lítil til þess, að hægt er að spyrja fólkið ráða, fræða það, sýna því traust: það getur hitt leiðtoga sinn á degi hverjum á götum bæja og borga. Fjögurra klukkustunda ræður Fidels eru ekki vel falln- ar til undanbragða, ræðu- mennskubragða og háleitra, ó- hlutlægra fullyrðinga. Við fáum mestar upplýsingar hjá honum sjálfum, ekki hjá and- stæðingum, þvi hann treystir sínu fólki. Við finnum í ræðum hans afarsterkan vilja til að upplýsa fólkið — eins og hin- um nýju skólum og tækniskól- um sem eru að gerbreyta iíti sveitanna. Hann rígheldur ekki í ákvarðanir sem þegar hafa verið teknar: hann segir frá yfirsjónum, frá draumsýnum, sem gætu verið á missýn byggð- ar — hann er byltingarheili í sýnilegri hreyfingu eins ogsig- urverk úr gleri. Stúlka ein sagði full eftirvæntingar þegar Fidel byrjaði að tala þann 29. ágúst: „’Við vitum aldrei hvað hann ætlar að segja“. Það er næsta torvelt að segja slíkt um einn af okkar eigiri stjórn- málamönnum. Veglyndi og skuggar Þessi starfsami maður er veglyndur með þeim hætti að hann á vissan trúnað manna og tryggð (Tveir eru látnir af þeim tólf sem fylgdu honum frá upphafi, en enginn heíur svikið hann). Ungur ráðherra, sem bar ábyrgð á landbúnaði, gerði sig sekan um alvarlegar yfirsjónir sem urðu til þess að mjólkurskortur varð í Havana um tíma. Fidel sagði hbnum, að bæri hann riokkra virðingu fyrir sjálfum sér ætti hann að fara ótilneyddur í útlegð á Furueyju. Það gerði hann, vann þar á býli nokkru í sex mán- uði. „Hvað hefði gerzt’’, spurði ég þennan unga mann, „héfðir þú ekki farið?“. „Ekkert“, sagði hann, „en mér hefði fundizt ég væri ekki lengur með i bylt- ingunni“. „Allar taugar eru spenntar eftir framtíðinni og allir reiðu- búnir að fagna nútíðinni" skrif- aði Walter Scott um allt öðru vísi byltingu. „Allir?“ Nei, álls ekki. Tvær bandarískar flug- vélar koma á hverjum degi ti! Veradero, skammt frá ■ Havana og halda þaðan fullar afflótta- mönnum. Tvisvar í viku koma næstum því tómar véla-r frá Iberíuflugfélaginu til Havana og fara þaðan fullar til baka. Vel- viljaður gestur eins og ég bað- ar sig að sjálfsögðu í skæru sólarljösi byltingarinnar; þeir Kúbumenn sem kjósa sér. út- legð hljóta að hafa séð skugg- ana, suma e.t.v. ímyndaða, aðra fullkomlega raunverulcga. herra Kejrek, hinumegin lög- reglufulltrúinn. En ekki var sú knæpa til í Litlah-verfi að umtalið um þettai þágnaði fyrr en eftir miðnætti- Ekkert umræðuefni þótti við- lits vert, nema upprisa herra Schapeles og töfrar doktors Heriberts. Og umræðumar voru hinar áköfustu. „Sá maður veit lengra en nef hans nær.“ „Eins og hann beri það ekki með sér. Faðir hans var fram- úrskarandi læknir — framúr- skarandi, þetta gengur að erfð- um-“ „En hversvegna fæst hann ekki til að stunda lækningair? Hann gæti grætt á því stórfé!“ „Hann hefur nóg, hann sæk- ist ekki eftir meiru." „Hvers vegna er hann kallað- ur doktor Vandal?“ „Vandal? Það hef ég ekki heyrt,“ „Ég’ hef heyrt það hundrað siririum i d»g“. Að tveimur mánuðum liðn- urri yar herra Schepeler far- iifn að stunda vinnu sina á skrifstofunni, eins og ekkert hefði í skorizt. „Guð er á himni og doktor Heribert á jörðu,“. var hann vanur að segja. Eða þá þetta: „Kejrek er gimsteinn“. Allir töluðu um doktor Heri- bert- Blöðin fluttu fregnir af atburðinum og fréttin barst víða>, líklega um allan hnöttinn. Litlahverfi varð frægt. Hinar furðulegustu sögur komu upp. Ein var sú að aðalsmenn, her- togar, ■ þjóðhöfðingjar kepptust um að .fá doktor Heribert fyrir einkalækni sinn, já, jafnvel að Italíukonungur hefði boðið hon- um svo há laun, að annað eins hefði ekki þekkzt. Menn sem ástæðu þóttust hafa til að halda að dauði þeirra yrði ekki öll- um sorgarefni, þrábáðu hann að stunda sig. En doktor Heribert anzaði engum manni. Það var eins og veggur væri milli hans og hverrar annarrar mannlegr- ar veru. Þáð var jafnvel borin út sú frétt að frú Schepeler hefði komið heim til hains með poka: fullan áf dúkötum, en hann hefði ekki lokið upp fyr- ir henni, og að síðustu hefði hann ■ neyðzt til að hella yfir hana yatni af svölunum til þess að losna við hana. Aldrei hafði það sézt betur en nú hve illa honum var við að þurfa að hafa afskipti af fólki. Hvemig sem honum var hossað Og dillað í almennings- álitinu, hafði það engin áhrif á hann. Hann hagaði göngu sinni um strætin á sama hátt og áður, og litla hálfgagnsæja höfuðið riðaði eins og af ótta- Hann tók aldrei á móti nokkr- um sjúklingi. Eftir þetta var hann almennt kallaður doktor Vandal„ • Nafnið hafði komið eins og kallað. Það eru meira en tíu ár sfðan ég sá hann seinast og ég veit ekki einu sinni hvort hann er á lífi. En allt er með sömu ummerkjum í litla húsinu hans i Oujezd. Ég held ég fari ein- hverntíma og spyrji eftir hon- um. (M. E. þýddl). ÞU LÆRIR MÁLIÐ I MÍMI o^Mafþor. óumumshoK Skólavör<Su$tícf 36 $ímí 23970. (gntinental SNJÓHJÓLBARÐAR MEÐ NÖGLUM sem settir eru í, með okkar íull- komnu sjálfvirku neglingarvél. veita fyllsta öryggi í snjó og hálku. Nú er allra veðra von. — Bíðið ekki eftir óhöppum, en setjið CONTINENTAL hjólbarðá, með eða án nágla, undir bílinn nú þegar. Vinnustofa vor er opin alla daga frá kl. 7,30 til kl. 22. Kappkostum að veita góða þjón- ustu með fullkomnustu vélum sem völ er á. GÚMMÍVINNUSTOFAN h.f. Skipholli 35 — Sími 3-10-55. POLARPANE ,o 2FALT POLAFtpANf= n ^ e'nangruna££E soerisk ^alt S^Qöc/cyvö/'q EINKAUMBOD IMARS TRADHMG LAUGAVEG 103 SIMI 17373 fyrir - hyggju TRYGGINGAFÉLAGIfl HEIMIR” IINOAR6ATA 9 REYKJAVIK SlMI 21260 SlMNEFNI , SURETY INNHEIMTA i.ckf^RÆV/srðf2P KÓPAVOGUR Börn vantar til blaðburðar við Nýbýlaveg ÞJÓÐVILJINN - Sími 40753 4 4

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.