Þjóðviljinn - 15.04.1967, Blaðsíða 3

lausandjagur 15. aprfl 1967 — ÞUÖÐVEUWaStN — SÍBA
Hálf mil jón manna mótmælir
Vietnamstríði í USA í dag
NEW YORK 14/4 — Á morgun, laugardag, verður efnt til
mestu mótmælaaðgerða hingað til gegn Vietnamstyrjöld-
irrni í Bandaríkjunum. Er búizt við að um hálf miljón
manna taki þátt í mótmælafundum og kröfugöngum í
borgunum New York og San Francisco.
ur mjög stundað það að senda
þatldökka hermenn fram í
fremstu viglínu.
Lögreglan í New York hefur
mikinn viðbúnað í sambandi við
þessar aðgerðir, og hefur hann
ekki orðið meiri síðan Krúsjof
forsætisráðherra, Sovétríkjanna
kom til borgarinnar 1960. Lög-
reglan óttast að ræðumenn á
Samtöik sem kalla sig „Voiiher-
ferð“ standa að baki mótmæla-
aðgerðum þessum. Meðatl ræðu-
manna á mótmælafundum verða
hinn kunni blökkumannaleiðtogi
Martin Luther King og ýmsir
aðrir sem hafa látið mikið að
sér kveða í baráttu fyrir kyn-
þáttajafnrétti í Bandaríkjunum.
Má vera þetta standi í einhverju
sambandi við það að bandaríska
herstjómin í Suður-Vietnam hef-
N-Kórenmenn
gengu af fundi
PANMUNJON 14/4 — Liðsfor-
ingjar frá Norður-Kóreu gengu
æfir af fundi vopnahlésnefndar-
innar í Panmunjon og er sagt
að það sé J fyrsta sinn að það
gerist síðan Kóreustyrjöldinni
lauk fyrir fjórtán árum. Til
alvarlegra átaka hefur komið á
landamærum Suður- og Norður-
Kóreu undanfama daga.
Afhugasemd
Til þess að koma í veg 'yrir
aflan misskilning skal það tekið
fram, að dvalarvöggustofa sú,
sem Reykjavíkurborg rekur á
Hlíðarenda hefur starfað þar um
árabil. Fyrir sem næst tveimur
árum flutti stofnunin í hús sem
Thorvaldsensfélagið hafði safn-
að fé til og síðan hefur hún í
daglegu tali verið kölluð Thor-
valdsensvöggustofan, þó að Thor-
valdsensfélagið eigi ekki aðild
að rekstri hennar.
Þá féll á einum stað niður
orð í grein minni hér í blaðinu
í gær og gerbreyttist merking
málsgreinarinnar við það. Rétt
er hún þannig: Þeir gerðu sér
ekki grein fyrir því, hve háska-
legar afleiðingamar gátu orðið
fyrir bömin síðar í Kfi þeirra.
A.B.S.
mótmælafundum kunni að missa
stjóm á áheyrendum sínum.
Hún hefur og áhyggjur af því
að sama dag kemur herskip frá
Suður-Vietnam með um 5000 her-
menn sem særzt hafa eða beðið
örkuml í stríðinu.
1 San Fransisco verður að lík-
indum ekki eins mikið um að
vera og í New York en þó er
búizt við að um 100 þúsund
manns taki þátt í mótmælaað-
gerðum. Þátttakendur frá öðrum
borgum eru þegar lagðir af stað
til þessara borga tveggja, sumir
í langferðabílum, eðrir fótgang-
andi.
Verkamannafíokkurínn beii af-
hroð í borgarstjórnarkosningum
LONDON 14/4 — Verkamannaflokkurinn beið mikið af-
hroð í borgarstjómarkosningunum í London. Tapaði hann haía farið fram siðan á
meirihluta sem hann hefur haft síðan 1934 og hlaut aðeins manudag- haidsmenn hafa unn-
18 sæti í borgarráði en íhaldsmenn 82. Því hafði verið spáð
að um 6,5% atkvæða færðust yfir til íhaldsflokksins en
í reynd urðu það um 12%
Samningum um Gíb-
raltar nú var afíýst
Tryggingarsjóður
Framhald af 1. síðu.
þessi mikla sameign verkalýðs-
félaganna, sem hvert þeirra á
sinn sérreikning í, notist hvað
lán til íbúðarhúsabygginga snert-
ir eins og lífeyrissjóður væri.
Skuhi lánin vera að minnsta
kosti 125 þús. kr., og er þá
reiknað með, að viðkomandi fái
75 þús. kr. aukalán þau, sem
ráð er gert fyrir til efnalítilla
meðlima verkalýðsfélaga samkv.
lögum nr. 97 22. des. 1965.
Fengi viðkomandi eigi slíkt lán,
mætti lánið út atvinnuleysis-
tryggingasjóði vera hærra. —
Með þessu móti gætu þeir með-
limir verkalýðsfélaga, sem eigi
hafa aðgang að lífeyrissjóðum og
oft eru mjög tekjulágir menn,
fengið aflrífleg lán til íbúðabygg-
inga, til þess að gera þeim
kleift að ráðast í slíkar bygg-
ingar.
Öruggt er, að atvinnuleysis-
tryggingasjóður mwndi standa
undir þessum lánveitingum, a.m.
k. svo lengi sem ekki verður stór-
fellt atvmnuleysi hér á landi,
og engir æitta meiri rétt á að
fá að njóta Mrta úr þessum
mikla sjóði en einmift eigendur
hans, meðlimir verk alýðsfél ag-
anna.
Þá er gert ráfð fyaár í 2. gr.
að hægt sé að veifa slíkt lán
sem um getur í 1. gr. tfflL end-
urbygginga á íbúð eða kaupa á
eldri íbúð, en nú er mjög erfrtt
pð fá dík lón eða að heita má
ókleift.
LONDON 13/4 — Brezka stjórn-
in hefur aflýst samningum við
spænsku stjómina um Gíbralt-
ar, sem áttu að hefjast í næstu
viku, og um leið lýst því yfir
að eini flugvöllurinn í þessari
brezku nýlendu verði notaður
eins og áður þrátt fyrir tak-
markanir Sjánverja.
í gær tilkynntu spænsk yfir-
völd að hvorki brezkar farþega-
flugvélar né hemaðarflugvélar
mættu skerða lofthelgi við flug-
tak og lendingu, en þar með
verður mjög erfitt að nota flug-
völlinn. Bretar hafa hinsvegar
svarað með því að aflýsa samn-
ingaviðræðum og tilkynnt að
enginn sem ætli að fara til eða
LOS ANGELES 13/4 — Kvik-
myndaleikkonan Judy Garland
hefur fengið skilnað við fjórða
mann sinn, leikarann Mark Her-
ron. Judy Gariand, sem nú er
44 ára, segir að Herron hafi
dmkkið eins og svampur.
frá Gíbraltar skuli breyta ferða-
áætlunum sínum. Spánverjar og
Bretar hafa nú mánuðum sam-
an deilt um réttarstöðu og póli-
tíska framtíð Gíbraltar.
Ihaldmönnum hefði nægt að fá
um 5,5% atkvæða tilfærslu en
fengu að meðaltali um 12% og
sumstaðar allt að 20%. Það er
mjög aOgengt i Bretlandi að
stjómarflokkurinn bíði talsvert
afhroð í bæjar- og sveitastjóm-
arkosningum sem fara fram
skömmu eftir þingkosningar . en
aldrei fyrr hefur sveiflan í kjör-
fylgi orðið jafn stór og nú.
Það getur því ekki farið hjá
því að þessi mikli ósigur dragi
pólitískan dilk á eftir sér, enda
þótt tæp fjögur ár séu til þing-
kosninga. Úrslitin eru ekki endi-
lega vottur um hrifningu kjós-
enda af íhaldinu, en líklegra er
að margir traustir fylgismenn
Verkamannatflokksins hafi sýnt
óánægju sána með þvi að sitja
heima.
Verkamannaflokkurinn hafði
64 fulltrúa af 100 í fráfarandi
borgarstjórn. Ekki hefur flokk-
Frakkar hafa áhyggjur af
olíunni úr Torrey Canyon
SAINTBRIEUX 14/4 — Margar
þúsundir sjálfboðaliða og sjóliða
vora í kvöld að sigri komnir í
baráttu við olíubrák fráolíuskip-
inu Torrey Canyon, sem strand-
aði við strönd Suður-Englands
fyrir skömmu.
En um leið voru brír stórir
skammtar af olíu á floti skammt
undan landi og fylgdust íbúar
strandhéraðanna áhyggjufullir
með vindbreytingum — snúist
vindur til norðvesturs rekur oh'-
una í land. Það var einmitt
breytt vindátt sem rak »ð landi
urinn aðeins misst meirihlutann
í London, sem hann hefur ráðið
síðan 1934, heldur og beðið mikið
afhroð í sýslustj ómarkosningum,
ið meirihluta í tíu sýslum (count-
ies) Dg unnið samtais 150 full-
trúa í þeim þrjátíu sem kosið
hefur verið í að undanfömu. Það
er og í frásögur færandi að í-
haldsmenn hafa unnið í vígi Wil-
sons forsætisráðherra í Lancas-
hire.
Mik/ar breytingar gerðar
á stjórn Ungverjalands
BUDAPEST 14/4 — Miklar breytingar hafa verið gerðar á
stjórn Ungver'jalands — og hafa verið skipaðir nýir menn
í stöður forsætisráðherra, forseta og þingforseta. Hinn nýi
forsætisráðherra er Janos Fock, 51 árs gamall hagfræðingur.
Fock tekur við af Guyla Kallai,
sem hefur verið skipaður forseti
þingsins. Um leið lætur Istvan
Dóbi af embætti forseta sem
hann hefur gegnt síðan 1952 og
tekur Pal Losonczi við af hon-
um. Dobi baðst lausnar fyrir
elli sakir og heilsubrests.
Fock hefur verið kommúnisti
síðan á kreppuárunum. Eftir
1950 gegndi hann veigamiklum
embættum í verkalýðshreyfingu
Ungverjalands og atvinnulífi;
hann hefur átt sæti í miðstjórn
Verklýðsflokksins ungverska.
Fyrstu verkefni hans verða fólg-
in í því að stjóma framkvæmd
framfaraáætlunar. Samkvæmt
henni verður verðmyndun raun-
særri en áður og sett í beinna
samband við framboð og eftir-
spum. Þá verður mjög dregið úr
ríkisstyrk til fyrirtækja til að
hvetja þau til vinnuhagræðíngar.
Fundinum í Punta del Este lokið
Markaðsbandalag í
Ameriku fyrir 1985
Svíar gera nú tilraunir með
áhrifamiklar getnaðarvarnir
STOKKHÖLMI. — Sænska þing-
ið hefur nú gefið leyfi til að
gera tilrauntr með svonefndar
fósturlátstöflur, sem ætlað er
allmikið hlutverk f takmörkun
barneigna-
Sænska fyrirtækið Ferrosan hef-
ur búið til lyf það, sem um er
að ræða. Það hefur þegar verið
Benzíntankar
Framhald af 1. síðu.
ur orðið stórslys ef eitthvad kem-
ur fyrir.
Nú þegar sigur er unninn i
þvi máld, að stöðin verður ekki
stækkuð er mikill hugur í íbúum
í négrenni hennar að taka upp
baráttuna fyrir því að stöðin
verði fjarlægð þaðan með öllu,
enda mun það hvergi þekkjast í
heiminum að stórir benzíntankar
séu svo til í miðju íbúðarhverfi.
Hefur Þjóðviljinn aflað sér upp-
lýsinga verkfræðinga um það að
tiltölulega auðvelt sé tæknilega
að flytja svo stóra tanka langa
leið, þótt því fylgi töluverður
kostnaður, — en öryggi íbúa í
heilu hverfi verður vitasfculd
aldrei metið til fjór.
Nú er verið að byrja á stórri
hafnargerð suður í Straumsvík
og verður höfnin í eigu Hafnar-
fjarðarbæjar, virðist því liggja
beint við að allir benzíntankar
Olíustöðvarinnar verði fluttir
þaugað suðureftir, svo að losnað
verði við þennan vágest úr fbúð-
arhwertfium Hainarfjarðar.
prófað í smáum sfcíl á konum
sem höfðu fengið leyfi til fóstur-
eyðingar. Tilgangur þessara til-
rauna var só að komast að því,
hvort lyf þetta gæti haft skað-
leg áhrif á fóstrið ef að það
kæmi ekki að titætluðum notum.
Það var ekki hægt að sanna
skaðleg áhrif, en í þessu sam-
bandi hefur verið lögð áherzla
á það að töflumar voru notaðar
miklu síðar á meðgöngutíma en
þær verða notaðar við hinar við-
tækari tilraunir nú.
Fósturlátstöflur, sem einnig eru
kallaðar „töflumar —daginn eft-
ir“, em hormónalyf eins og flest-
þá olíu, sem þegar hefur valdið
miklu tjóni bæði á baðströndum
og á kræklingamiðum. Tjónið er
metið á margar miljónir franka,
en ríkisstjórnin hefur lofað að
greiða þann skaða sjálf. Stjóm-
in hefur verið mjög gagnrýnd
fyrir að grípa ekki fyrr en raun
bar vitni , til sinna ráða gegn
olíuháskanum. t
Sala á ferskum fiski í Rennes,
stærstu borg Bretagneskaga, j PUNTA DEL ESTA 14/4 —
hefur þegar minnkað um helm- Johnson forseti og forystumenn
ing fyrir sakir tortryggni hús- ! átján ríkja í Rómversku Amer-
mæðra. j íku hafa skuldbundið sig til að
koma á fót markaðsbandalagi í
Ameríku fyrir 1985.
Forseti Ekvador, Arosema,
skarst úr leik og undirritaði
ekki samninginn. Gagnrýndi j
hann harðlega stefnu Bandaríkj-
anna í viðskiptamálum og sagöi
að áætlun sú, sem lögð væri
fram, og hefði átt að tryggja
betri lífskjör fátækri alþýðu
Rómönsku Ameriku, væri ekki í
samræmi við óskir og vonir
fólksins.
Samkvæmt ofangreindum samn-
ingi skuldbinda ríkin sig til að
fylgja sameiginlegri pólitískri á-
ætlun um þróun einstakra svæða
álfunnar og nánari samvinnu,
sem leiði til þess að löndin verði
ein efnahagsleg heild.
ar getnaðarvarnairtöflur en sá
er þó munurinn að þeim er ekki
ætlað að koma í veg fyrir að egg
konunnar frjóvgist heldur að
koma í veg fyrir að frjóvgað
egg nái þroska í leginu.
Sænsk blöð hafa tekið vel und-
ir þessi tíöindi og viðurkenna
gildi þess að leita að nýjum og
árangursrífcum meðölum til tak-
mörkunar barneigna. Þetta er
sett í samband við áætlanir um
takmarkanir barneigna í vanþró-
uðum löndum sem eiga við mat-
vælaskort að glíma, en Norður-
lönd hafa einmitt látið mikið til
sín taka í þeim efnum.
Maó sakaður um að koma á
einræði með aðstoð hersins
Er þá lokið þriggja daga fundi
leiðtoga Ameríkuríkja í Evrópu
og flaug Johnson forseti heim-
leiðis þegar í dag.
Nafnabrengl
leiðrétt
Þau æiðu mdstök urðu í frétt
blaðsins í gær af stofnun hinnar
íslenzku Vietnamnefndar að
brenglingur varð í upptalningu
einstaklingsfulltrúa er kjömir
voru í stjóm nefndarinnar. Þar
stóð: Jón Oddsson blaðamiaður
en átti að vera: Jón Oddsson,
stud. júr, Ólafur Jónsson, blaða-
maður. Hafði nafn Ólafs faflið
niður en tátli hans verið skeytt
aftan við nafn Jóns Oddssonar.
Eru hlutaðeigendur beðnir vel-
virðingar á þessum mistökum.
MOSKVU 14/4 — Tvö af stærstu
blöðum Sovétríkjanna ákærðu í
dag Maó Tsetung fyrir að reyna
að koma á persónulegu einræði
með aðstoð hersins. Málgagn
kommúnistaflokksins, Pravda,
Bíll brann
1 gærmorgun var slökkviliðið
kvatt að Safamýri 65, en þar
hafði kviknað í bifreið. Var bif-
reiðin alelda er að var komið og
gjöreyðilagðist.
sagði í dag að ekki séu nein
vandamál, hemaðarleg, efnahags-
leg eða pólitísk ráðin lengur
nema að herinn skipti sér af því.
Herferðin gegn Líú Sjaósí forseta
og Tsen Hsiaópíng líkist meir
hallarbyltingu afturhaldssamra
herforingja en pólitískri aðgerð
og bætir blaðið við að fylgis-
menn Maós noti fáfræði fóLks-
ins til að æsa upp þjóðrembu
og andsovézkar ástríður i Kína.
Málgagn hersins, Rauða stjarn-
an, sagði, að Maó noti herinn til
að bæla niður andstöðu í flokkn-
um og landinu yfdrleitt.
Ritskoðun og leikdómarar
gegn ádeilu um Johnson
LQNDON — Fyrr í vikunni
var mjög umdeilt leikrit, Mac-
Bird, frumsýnt í London í
hinu þekkta Theatre Work-
shop, sem Joan Littlewood
stjórnar. Þaðan kemur ein-
mitt Kelvin Palmer, sem nú
hefur stjórnað nokkrum leik-
ritum fyrir Þjóðleikhúsið með
miklum ágætum.
Leikrit þetta er pólitísk
skopfærsla eftir bandarískan
höfund, Barbara Garson. Legg-
ur hún Macbeth Shakespeares
til grundvallar og skrifar
leikrit um Kennedyættina.
Johnson, Adlai Stevenson,
MacNamara og bandarísk
stjórnmál yfirleitt og er til-
greindum nöfnum hagrætt
aðeins lítið eitt. Hefur þeíha
leikrit viða þótt mjög svívirði-
legt, enda er MacBird (ali-
as Johnson) þar látinn myrða
hinn góða kóng sem heitir
nafni sem minnir á Kennedy.
Joan Littlewood hefur ekki
fengið leyfi hjá ritskoðuninni
til að sýna þetta verk opin-
berlega, en verkið er sýnt á
lokuðum klúbbsýningum og
jafnan fyrir fullu húsi. Leik-
stjórinn hefur farið mjög
frjálslega með textann, kem-
ur sitt hvað frá henni sjálfri
og ýmislegt er tekið beint úr
Shakespeare. Gagnrýnendur
segjast glaðir yfir því að Joan
Littlewood er aftur tekin til
starfa á brezku leiksviði eftir
nokkurra ára útlegð, en leik-
ritinu velja þeir hin hæðileg-
ustu orð.