Þjóðviljinn - 27.04.1967, Page 10

/
10 SfDA — ÞJÓÐVIUINN — Fimmtudagur 27. apnfl. 1367.
43
(hann kallar plötuspilarann
„grammófón"). Og svo skortir
hann gersamlega sjálfstraust.
Nýja fólkið hefur ekki vanmeta-
kennd. Ég man að P- sagði: Það
heldur að allt sé fengið um
leið og það hefur eignazt sjón-
varp og bíl. En innst inni er
Caliban alveg eins — í þessu
hatri á öllu sem er óvenjulegt,
þessari ósk um að allir séu eins.
Og svo er þessi skeífilega mis-
notkun á peningum. Af hverju
þarf fólk að eiga peninga þegar
það veit alls ekki hvemig það
á að nota þá?
Mér verður óglatt þegar ég
hugsa um alla peningana sem
Oaliban hefur unnið og um allt
hitt fólkið sem hkist honum og
kemst yfir peninga.
Svo eigingjamt. Svo illgjamt.
G.P. sagði þennan dag: Hinir
heiðarlegu fátæku eru þeir
blönku ríku. Blankheitin neyða
þá til að hafa góða eiginleika
og bera skyn á annað en pen-
inga. Þegar þeir komast svo
yfir peninga, víta þeir ekki hvað
þeir eiga að gera við þá. Þeir
gleyma öllum gömlu dyggðun-
um, sem voru reyndar ekki ó-
sviknar dyggðir. Þeir halda að-
eins dyggðin sé að græða meiri
peninga pg nota þá. Þeir geta
ekki gert sér í hugarlund að
tíl sé fólk, sem leggur ekki
allt uppúr peningum. Allt hið
^ EFNI
| pSf SMÁVÖRUR
VI TÍZKUHNAPPAR
Hárgreiðslan
Hárgreiðslu- og snyrtístofa
Steinu og Dódó
Laugav. 18. III. hæð (lyfta)
Sími 24-6-16
PERMA
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
Garðsenda 21. SÍMI 33-968.
fegursta er óháð peningum.
Nú er ég ekki alveg heiðar-
leg. Ég óska þess enn að eiga
peninga. En ég veit að það er
rangt. Ég trúi á G.P. — það er
ekki vegna þess að ég verði
að trúa honum af því að hann
segir það, ég sé sjálf að þetta
er satt — hann hefur í raun-
inni engan áhuga á peningum.
Hann hefur rétt nægilegt til að
kaupa það sem hann þarf með
til að mála, að lifa, að fara
í árlegt leyfi, að komast nokk-
um veginn af. Og ég þekki
marga aðra. Peter, Bill McDon-
ald. Stefan. Þeir lifa ekki í
heimi peningana. Ef þeir eiga
peninga, þá eyða þeir þeim, ef
þeir eiga enga, þá bjargast þeir
án þeirra.
Manngerðir eins og Caliban
bera ekkert skyn á peninga. Ef
þeir eignast v eitthvað af þeim
eins og Nýja fólkið, verðá þeir
viðbjóðslegir- Allt þetta and-
styggilega fólk sem vildi ekki
leggja neitt af mörkum þegar
ég gekk í hús og safnaði. Ég
gat séð það við fyrstu sýn, ég
þurfti ekki annað en sjá á því
andlitin. Allir smáborgarar gefa
vegna þéss að þeim leiðist þegar
byrjað er að nauða. Gáfað fólk
gefur eða þá að það neitar ær-
lega. Það skammast sín ekki
fyrir að segja nei ef svo ber
undir. En Nýja fólkið er of
lítilsiglt til að gefa og of lítil-
siglt til að viðurkenna það.
Eins og viðbjóðslegi nóunginn í
Hampstead (hann var einn
þeirra) sem sagði: Ég skal gefa
yður hálfan dollar ef þér getið
sannað að hann fari ekki beint
í vasann ^ einhverjum. Hann
hélt hann væri fyndinn.
Ég sneri í hann bakinu og
það var auðvitað rangt af mér,
þvi að stórmennska mín var
minna virði en börnin. Og ég
baetti við peningum fyrir hann
seinna.
En ég hata hann ennþá.
Þegar um Caliban er að ræða
er rétt eins og einhver hefði
fengið hann til að drekka heila
flösku af whisky. Hann þolir
það ekki. Hið eina sem olli þvi
að hann var heiðvirður áður,
var fátæktin. Hann var bund-
inn við stað. og atvinnu.
Það er rétt eins og að setja
blindan mann inn í bíl sem ekur
með ofsahraða og segja honum
að hann geti ekið hvert sem
hann vill hvemig sem hann vill.
Góðar fréttir að lokum. Ég
fékk Bach-plötíma í dag,' ég er
búin að spila hana tvisvar. Cali-
ban sagði að þetta væri fallegt,
en hann væri ekfci „músík-
alskur“. En hann sat þó með
viðeigandi svip á andlitinu. Ég
ætla að leika aftur og aftur
þá kafla sem mér þykja fal-
legastir. Ég ætla að liggja í rúm-
inu í myrkri og hlusta á tón-
listina og hugsa mér að ég sé
með G.P. og hann liggi þarna
hinum megin með lokuð augu
Dg örin á hökunni og gyðinga-
nefið eins og hann lægi á sinni
eigin kistu. Nema hvað það
er ekki til í honum dauði.
Og þó. ; 1 kvöld kom Caliban
seint niður.
Hvar hafið þér verið, hvæsti
ég- Hann varð bara undrandi á
svipinn, sagði ekkert. Ég sagði:
mér finnst þér koma svo seint.
Hlægilégt. Ég óskaði þess að
hann kæmi. Ég óska þess oft að
hann komi. Svo einmana er ég.
10. nóvember.
Eitt kvöldið ræddum við um
peningana hans. Ég sagði að
hann , ætti að gefa megnið af
þeim. Ég reyndi að láta hann
skammast sín, svo að hann gæfi
eitthvað af þeim. En hann
treystir aldrei neinum. Það er
eiginlega það sem fyrst og fremst
amar að honum. Rétt eins , og
náunginn í Hampstéad treystir
hann því ekki að fólk safni pen-
ingum og noti þá í tilaetluðum
tilgangi. Hann heldur að allir
séu spilltir, allir séu að næla
í eitthvað handa sjálfum sér.
Það stöðar ekkert þótt ég segi
að ég viti að peningamir séu
notaðir í réttum tilgangi. Hann
segir: Hvernig vitið þér það?-
Og auðvitað get ég ekki svarað
því neinu. Ég get aðeins sagt að
ég sé öldungis viss um það —
þeir hljóta að fara þangað sem
þeirra er þörf. Þá brosir hann
eins og ég sé alltof barnaleg til
að geta haft á réttu að standa.
Ég ásakaði hann (ekki mjög
harkalega) fyrir að hafa ekki
sent ávísunina til Samtaka gegn
kjárnorkuvopnum. Ég skoraði á
hann að sýna mér kvittunina.
Hann sagði að gjöfin ætti að
vera nafnlaus, hann hefði ekki
gefið upp heimilisfang sitt. Það
var komið fram á varir mér að
segja: Ég skal ganga úr skugga
um það þegar ég losna úr prís-
undlnni. En ég sagði það ekki.
Þvi að það gæfi honum enn eina
ástæðu til að halda mér héi^
áfram. Hann roðnaði, ég er viss
um að hann laug, alveg eins og
hann laug um bréfið til P. og M.
Það er í rauninni ekki skortur
á örlæti — ósvikin nízka. Ég
á við (þegar sleppt er því frá-
leita við kringumstæðurnar) að
hann er örlátur við mig. Hann
sóar í mig pundum í hundraða
tali. Hann gengur næstum af
mér dauðri með gjarfmildinni.
Með súkkulaði og sígarettum og
mat og blómum. Eitt kvöldið
sagði ég að mig langaði í
franskt ilmvatn — mér datt
það baæa í hug sem snöggvast,
en þetta herbergi lyktar af sótt-
hreinsunarefnum og lofthreinsi-
efni. Ég fer oft í baö, en mér
finnst ég ekki vera hrein. Og
ég sagðist óska þess að ég
mætti þefa af öllum tegundum
til að vita hver mér þætti bezt.
í morgun kom hönn með fjórtán
mismunandi glös. Hann hafði
leitað í öllum snyrtivörubúðum.
Þetta er geðveikt. Fjörutíu
pund að minnsta kosti. Þetta er
eins og maður lifi í Þúsund og
einni nótt. Sé eftirlætiseigin-
konan £ kvennabúrinu. En eina
ilmvatnið sem maöur þráir í
rauninni er frelsið.
Ef ég gæti sett fyrir hann
hungrað bam og gefið því mat |
og látið hann sjá hvernig það
hresstist, veit ég að hann myndi
gefa mér peningana sem til
þyrfti. En allt sem hann borgar
ekki beint fyrir og fær í hend-
urnar, þykir honum grunsam-
legt. Hann trúir aðeins á þann
heim sem hann hrærist í og hann
hefur fyrir augunum. Það er
hann sem er í fangelsi, í
þröngri, óhugnanlegri dýflissu.
12. nóvember.
Næstsíðasta kvöldið. Ég þori
ekki að hugsa um það, um
möguleikann til þess að losna.
Ég hef ekki minnt hann á það
síðustu dagana. Ég held það
sé bezt að koma honum á óvart
með það. I dag datt mér í hug
að við héldum smáveizlu annað
kvöld. Ég ætla að segja að hug-
arfar mitt gagnvart honum hafi
breytzt og ég vilji gjaman vera
vinkona hans og umgangast hann
í London. *
Þetta er eiginlega ekki eintóm
lygi, ég finn til eins konar á-
byrgðar gagnvart honum, sem
ég skil raunar ekki. Ég hata
hann svo oft, mér finnst ég
ætti að hata hann til eilífðar-
nóns. En þó geri ég það ekki
alltaf. Samúð mín nær yfir-
hendinni og mig langar í raun-
inni til að hjálpa honum. Mér
dettur í hug fólk sem ég gæti
kynnt hann fyrir. Hann gæti
farið til sálfræðingsvinarins
hennar Carólínu. Ég gæti verið
eins og Emma og komið í kring
hjónabandi fyrir hann og með
hagstæðara árangri. Einhver
lítil Harriet Smith sem hann
gæti verið grár og eðlilegur og
sæll í samfélagi við.
Ég veit ég verð að brynja
mig fyrir þeim möguleika að ég
losni ekki burt. Ég segi við
sjálfa mig að jnöguleikamir séu
einn á móti hundrnð fyrir því
að hann standi við orð sín.
En hann verður að standa
við orð sin.
G. P.
Ég hafði ekki séð hann i tvo
mánuði, meira en tvt) mánuði.
Ég hafði verið í Frakklandi og
á Spáni og síðan heima. (Ég
gerði að minnsta kosti tvær til-
raunir til að hitta hann, en hann
var í bum allan september). Ég
SKOTTA
ÞÓRÐUR
sjóari
Jú, Dafood man vel, eftir þessu,- Stýrimaðurinn hafði verið
æfur og hrópað, að við svona kringumstæður tæki hann enga
ábyrgð á stjóm skipsins. Bemard kinkar kolli. „Og þannig
skeði það að enginn hafði gát á stefnu skipsins . . . Og þegar
við sáum hættuna var það um seinan. Með ógurlegum hávaða
rákumst við á sker. Möstur og reykháíur brotnuðu, við hölluð-
umst á hliðina og vatnið streymdi inn. — Björgun skipsins var
óhugsandi. Tramontana var töpuð og nú var aðeins um það að
ræða að bjarga lífinu.“
— Ég var að hugsa um að taka litlu svítípæjuna þína með út
í lífið.
RADIÍINETTE
henta þar sem erfið skilyrði
eru. — Byggð fyrir fjalllendi
Noregs.
Sérhæfðir menn frá verk-
smiðjunum í Noregi annast
þjónustuna af þekkingu.
Radionette-verzlunin
Aðalstræti18 sími16995
Aðalumboð:
Einar Farestveit & Co. hf.
Vesturgötu 2.
ATHUCIÐ
Getum bætt við okkur klæðningum og við-
gerðum á bólstruðum húsgögnum. — Góðir
og vanir fagmenn.
Húsgagnav. Þorsteins Sigurðss.
Grettisgötu 13. — Sími 14-0-99.
. _ 'íO
Casino-Stereo B U Ð l N
tHwSSSIIl
iIlllllllllÉíJllilílÍlililiilíllilllii
Frá Raznoexport, U.S.S.R.
2-3-4-5 og e mm MarsTradidgCompanyhf
lr Laugaveq 103 sfmi 1 73 73
Aog B gæöaflokkai
l