Þjóðviljinn - 18.05.1967, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 18. maí 1967 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA
Skúli Guðjónsson á Ljótunnarstöðum skrifar um útvarpsdagskrána:
Sitthvað frá síðustu vikum
Einiu sinni á dögumum, þegar
Baldiur Pálmason var að borða
litía filíattinn, nei, kynna dag-
Skrána vildi ég sagt hafa,
minntist hann miín og að vísu
mjög lo&aimilega, svo sem hans
var von og vísa. Tilefnið var
það, að ég hafði einhvernfíima
látið í það skiína, að honum
hefði borið embætti sskylda til
að afkynna ónefndan útvarps-
þátt og það því freimir, sem
þáttur þessi hvarf af dag-
skrónni mjög sviiplega og var
hið sviplega fráfah þáttarins
mjög umtaiað á sfnuim tóma.
SkiMist mér á Bafldri, að
honum hefði ekSci borið að inna
sMkt verfc af hendi.
Auðvitað hefí ég efclki hiuig-
mynd um, hverjar eru em-
bættissfcyldur Baildurs. En mér
fannst og fdnnst enn, að fyrst
stjómanda umrædds þáttar
gafst efcfci tækiCæritilaðfcveðia
og þafclea fyrir sig, þá hefði
einhver átt að gera það í hans
stað.
Síðan þetta gerðist heifir Bald-
ur í hverri dagsifcrárfcynn ingu
verið að afltynna hina ýmsu
þætti vetnarins.
En fyrst ég á annað borð er
farinn að næða wm Baildur
Pálmasion, er rétt að geta þess
í leiðinni, að dagsfcrárfcynning-
ar hans era sá þáttur dag-
sikrárinnar er ég vildi einna
sízt án vera, þó stunduim hafi
ég ebfci getað komið því við
að Mwsta á þær. Þessar kynn-
ingar em oft ágaebar, og með-
al armars fyrir þá sök, aðhann
heldur sig ekfci einigöngu við
efni dagskrárinnar, — en toem-
ur oft með ýmislegt annað inn
í kynninguna, Ijóð, kaílla úr
leifedónvnm og jafnvell unditTit-
aðan, þegar í harðbafcfcann
slær.
Einn á ferð
Meðal þeirra þátta, sem horfn-
ir era af dagskránni, ,er Einn
á ferð. Þegar á aldt er litið,
hefur G-ísli komizt betur frá
þessu vetrarstarfi en maður
hafði þorað að vona, þótt á
ýmsu hafi oltið. Tveir hinir
næst síðustu þátta hans voru
ákaflega þunnir. FjaKlaði annar
um hraðann, en hinn um feosn-
ingar, eða náhar til tekið, þeg-
ar höfundurinn var aðþvíkom-
inn að fara í framboð. En margt
í hinum sfðasta þætti var gott
og hann endaði vel.
íbúaskrá Reykja-
víkur komin út
Ibúaskrá Reykjavikur (mann-
tal Reykjavíkur) 1. desember
1966 er nýkomin út. Er hún í
einu bindi 1812 bls. í fólíóbroti.
Fremst í henni eru leiðbeining-
ar um notkun hénnar ásanyt
táknmálslykli o.fl. Sumar upp-
lýsingar á skránni eru á tákn-
rnáli, en ef menn kynna sér
leiðbeiningamar fremst í bók-
inni er skráin samt auðveid í
notfcun.
Á íbúaskrá Reykjavíkur eru
allir fbúar Reykjavfkur i götu-
röð. Auk húsauðkennis, nafns,
fæðingardags og fæðin.gamúm-
ers, eru þar eftirfarandi upplýs-
ingar um hvem einstakling í
Reykjavík: Nafnnúmer, hjúskap-
arstétt, fæðingarstaður (kaup-
staður, sýsla eða erlent land),
■ trúfélag og ríkisborgararéttur.
Ennfremur lögbeimili nðkomu-
manna og dvalarstaður fiar-
verandi Reykvíkinga.
íbúaskráin kostai' kr. 1.650.00
í bandi og fæst hún í Hagstof-
unni, Arnarhvoli (inngangur
frá' Lindargötu), . sími 24460.
Upplag bókarinPar er takmark-
að. Þess skal getið, að á undan-
fömum árum hefur íbúaskráin
selzt upp fáum mánuðum eftir
útkomu og færri fengið en
vildu.
(Frá Hagstofu íslands).
Sé litið yfir þessa þætti sem
hei'ld, genigur í raun og veru
hinn sami rauði þráðu'r gegn-
um þó alla, sem sé smæð,
veifeleiki og úrræóáleysi þeirra
manna, er sökum sinnar þjóð-
félagsilegu aðstöðu þurfa að
sýnast stórir, stenkir ogk-unna
ráð við öllu. Og það er hollt
að minnast þess, svona fyrir
kosningarnar, að þessir menn
em bara að leika.
Þeir standa í raun og veru
jafn ráðvana frammi fyrir
þeim viðifangsefnum, er þetr
telja sig geta leyst og við hm-
Vilborg Dagbjartsdóttir
kaupstaðarferð á páskum 1917.
Þetta var verulega vel gerð
frásögn og eftirminnileg. Við
Tryggvi erum jafnalldrar ogég
man mjög vel eftir páskahríð-
inni 1917, þótt ekki lenti ég í
neinum harðræöum í það sinn.
Vorhretin
Bjarni Benediktsson frá Hofteigi
Fyrst ég minnist á pásfcahríð,
er ekki úr vegi að víkja að
vorhretunum, er nokkrum sinn-
um hafa borið á górna í dag-
skrá útvarpsins, meðal annars
hjá veðurfræðingunum Jóni Ey-
þói'ssyni og Páli Bergþórssyni,
einnig hjá Árna Björnssyni f
spjalli hans um merkisdaga.
t Samfavæmt því, sem ég lærði
í æsku, eru vorlhretin tótf eins
og postulamir, þótt stundum
geti tvö eða íleiri runnið sam-
an. en þau eru þessi: Páilma-
sunnudagshret, Pásksahret, Tóm-
asarpáskaihret, Hrafnabret,
Suma rmálah ret, Kóngshæna-
dagshret, Krossmessuhret, Upp-
stigningardagshret, Hvítasunmi-
hret, Trmitatisihret, Fardagahret
og Jónsmessuihret. Mér virtist
sem mönmum. stæði einna mest-
ur stuggur af Trinitatislhretinu,
bæri það upp um básauðburð-
inn.
En svo virðist sem nýtt hret
sé komið til sögunnar, Bæna-
dagslhretið, að minnsta kosti lét
það ekfci á sér standa í þetta
sinn, enda trúlega hinn eini
sýnilegi árangur af bænadeigi
þjóðkiifcjunnar.
Leikritaval
Ég hlusta að jafnaði ekki á
barnatíma. — En af einhverri
tilviljun fór ég að hlusta á
Viliborgu Dagbjartsdóttur, þegar
hún hóf að lesa Bæinn á strönd-
inni, eftir Gunnar M. Magnúss.
Og ég gat ekfci hætt. Það var
eittihvert nasstum dularfulilt
seiðmagn í þessum lestri, líkast
því sem lesarinn negldi hvert
orð inn í vitund hlustandans.
Það var sama hvort það voru
skringilegar lýsingar á þeim
Júlla og Drésa, eða samtöH barn-
anna, einlæg og sönn.
Þá verður að geta þess, eð
leikritavail virðist hafa tekizt
betur síðari hluta vetrarins og
í vor. Má þar til nefna Föður-
inn eftir Strindberg. Leikril
Jökuls Jakobssonar, Herbergi
til leigu, eða eitt gramm af
gamansemi, fannst mér mitoVu
síðra en sum önnur leiikrit hans,
er flutt hafa verið í útvarp, t.tí.
Afmæli í kirkjugarðinum, eða
Gullbrúðkaup.
1 leikriti Bjarna Benedikts-
sonar frá Hofteigi fólst mjög á-
kveðin og vell heppnuð þjóðfé-
lagsádeita. I fbrngripasafni er
eitt af því bezta sem Bjarni
hefur látið frá sér fara, afleifc-
verkum og væri vel, mætíi
maður eiga von á fleiri stilfeum.
verkalýðsbaráttu og 17. júní
minnir á sjálfstæðisbiaráttu.
Það gæti orðið góð tilbreytni
og sett svip á daginn ef fólk
mætti í kröfugönguna og á
útifundinum felætt vinnufötum.
Einfcum hlyti slikt •eö verða
mjög þægileg tilbreyting fyrir
þá sem telja sig vera ffint fóik
og aldrei klæðast slfkum fatn-
aði.
Þingræður
Að sxðustu örfá orð um út-
varpsumræðumar, som fóru
fram á Ailþingi undir þinglok-
in.
Þessar orðræður voru mjög
leiðinlegar og þreytandi. Yfir-
leitt endurtekningar á þinigræð-
um fyrri ára. Sama eilffðar-
spumingin um það hvort við-
reisnin hafi tekizt eða ekiki tek-
izt, og hvort kauipmóttur launa
hrfi vaxið eða ókki vaxið.
En þama var þó flutt ein
ræða, sem mér fannst verutega
góð, — jafnvel þótt hún fjallaði
um margrætt efni. Það var
ræða sú er Gísli Guðmundsson
flutti um jafnvægi í byggð
landsins. Þar fór saman góður
flutningur, mjög gott má!L, og
rökföst huigsun.
Ég veitti því athygli, að Þór-
arinn Þórarinssion, sem annars
Gunnar M. Magnúss
Tryggvi Emilsson
er góður ræðumaður, gerði sig
ljótan í röddinrii, þegar hann
nefndi kommúnista, lfkt og
hann væri að hræða óþekka
kraikka með bola eða Grýlu.
Þetta var að visu mikið í
tízku fyrir svo sem tíu til fimm-
tán árum. Þá gátu þingimenn
staðið kvöld eftir kvöld og
öskrað hver upp í annan: komm-
únisti, kommúnisti. En nú er
þetta að mestu afflagt. Meira
að segja Jóhann Hafstein, sem
var mesti kommúnistaöskrari
þeirra ára, hefur að mestu lagt
þetta niður.
Ekki gat ég varizt þeirii
hugsun, þegar ég hlýddi áfyrr-
nefndar umræður, að stjómar-.
andstæðingar dæmdu ríkis-
stjómina of hart. Eigi maður
að vera sanngjam, hefur rík-
isstjórnin reynzt' betur, en hún
gaf fyrirheit um.
Að hinu leytinu misskilur
ríkisstjómin sjálfa sig hrapai-
lega, þegar hún er að þrástag-
ast á að viðrelsnin hafi tekizt.
Hið eina sem rifkisstjómm get-
ur haft sér til réttttætingar á
dómsdegi kosninganna er að
henni tókst ekki að framkvæma
nerna lítið brot af þeim illu á-
formum, er hún lofaði í önd-
verðu. Um hitt má svo deila
endalaust, hvort stjórnarand-
staðan hafi stöðvað hið vafa-
samasta af viðreisnaráætlunum
stjómarinnar, eða hún af hjarta-
hlýju sinni hafi látið það nið-
ur falla.
Stjórnin gæti því með nofckr-
um rétti vikið við orðumpost-
ulans og sagt:
Hið illa, sem ég vildi gjöra,
— gjörði ég ekki, en hið góða,
sem ég vildi ekki gjöra, gjörðd
ég.
Á bænadag og uppstigningar-
dag, 1967.
Skúli Guðjónsson.
Fyrsti maí
Jóhann Hafstein
ir, siem fierum ekki kröfu til
ennars en að vera taldir venju-
légir menn.
Kvöldvökurnar
Það er eíns og fyrri daginn,
þegar maður lítur titt. baka yfir
dagskrá löngu liðínna vikna, þá
er það furðu fátt, er festist svo
í minni, að manni þyki nokikurs
um vert. En þó enu alltaf nokkr-
ar undantekningar. T.d. hafa
kvöldvökur verið betri nú síð-
ustu viikurnar, en verið haía
löngum á liðnuim vetri. Má þar
nefna viðrasður Stefáns Jóns-
sonar við þá heiðursmenn Stein-
þór á Hala og Tryggva í Mið-
dall, um afa þeirra. Þá má
nefna lestur Þórðar fráVallna-
túni og síðast en efcki sízt frá-
sögn Tryggva Emilssonar um
ÍTtvarpið komst að þessu sinni
slysalauist gegnum 1. maí. Að
vísu var enginn baráttubugur í
stofnuninni fyrir verkalýðsins
hönd. Tónninn yfirleitt hlutlaus.
en þó frekar vinsamtegur.
Viðtöl Jónasar Jónassonar við
gömilu mennina voru mjög
sómasamleg, og þáttur Stefáns
Jónssonar frá Búrfeltti var
hressitegur og lífrænn, eins og
alttt sem Stefán kemur nærri.
Kynning Bjarna Benedikts-
sonar á verkilýðsþókmenntum
okkar var og góð, þótt alltaf
megi um deila, hvað velja beri
í slíka þætti. En ég held, sð
þarna hafi ekkert verið tekið
eftir Jóhannes úr Kötlum óg
má það raunar furðulegt heita.
Ef til vilil er það "ímyndun
mín en mér finnst stundum
eins og verkalýðurinn sé að
missa 1. maí út úr höndum sér.
Að hann sé að verða allflslherj-
ar skemmti- og frídagur, ->g
muni, ef svo heldur fram sem
horfir, miinna áMika mikið á
Hafnfirðingur skrifar
Verður............
sorptunnu Hafnfirðinga?
Hafnfirðingur skrifar Þjóð-
viljanum eftirfarandi:
„Þegar ég var ungur drengur
að alast upp í Hafnarfirði og
þar voru aðeins nokkur þúsund
manna, var þar aðeins einn
sorphreinsunarbíll og1 nokkrir
karlar sem unnu við þetta, og
sögðu kerlingarnar þá margt
Ijótt orð um að ekki væri hrein-
lætið í góðu lagi.
Nú eru íbúar orðnir á 10.
þúsund, og enn er aðeins einn
sorphreinsunarbíll og öskukarl-
arnir ekki ffleiri en í þá daga,
slíkar hafa framfarirnar orðið
í hreinsunarmálum Hafnar-
fjarðar síðustu ár. Ekki hefur
hvarflað að bæjaryfirvöldum að
endurnýja gamla sorpbílinn eöa
bæta öðrum við, það einasta
er gert hefur verið er að nokkr-
um sinnutn hefur verið send-
ur út af örkinni opinn vöruibíll,
sem sorpinu hefur verið hrúgað
upp á. AHskonar bréfarusl, sorp
og óþverri hefur síðan fökið af
bílnum á leið hans gegnum
bæinn, enda dylst engum, sem
til Hafnarfjarðar kemur, að ó-
fremdarástand ríkir þar í þess-
um málum.
Hvar sem komið er má sjá
yfirfullar sorptunnur og fjúk-
andi bréfarusl, enda líður oft
svo mánuður að ekki er hreins-
að. Víða í bænurn heffur fólk
komið fyrir kössum og kimum
við hliðina á 6orptunnunum til
þess að taka við sorpinu sem
ekki kemst fyrir í hinum lög-
boðnu sorpílátum.
Fagrar og skjólgóðar hraun-
gjótur, sem verið hafa kærasti
leikvangur hafnfirzkra bama og
unglinga alla tíð, eru n_ú
geymslur fyrir bréfadrasl, sorp
og hvers kyns óþverra, sem
fýkur hvarvetna úr yfirfullum
soi'pílátum vegna þess að bæj-
aryfirvöld sinna ekki nauðsyn-
legustu sorphreinsun í bænum.
Þrátt fyrir sífelldar kvartan-
ir bæjarbúa hafa núverandi
bæjaryfirvöld ekki sýnt hinn
Hellisgerði er sérkennilegur og fagur unaðsreitur í miðjum
kaupstaðnum og hefur löngum verið stolt Hafnfirðinga. Er nokk-
ur furða þó áð bæjarbúum sé annt um þennan snotra garð og
standi ekkí á sama um afdrif hans?
minnsta áhuga fyrir úrlausn i
þessum málum. Glansmyndir
bg fögur loforð fyrir kosning-
ar duga skammt til að dylja ó-
sómann. Kunningi minn einn
utan af landi sem ég hitti hér
á gangi um daginn sagði við
migc
— Nú held ég bæjaryfirvöldin
í Hafnarfirði eigj ekki annað,
eftir en gera Helíisgerði að
einni stórri .eorptunnu, það
mundi líklega duga ykkur
nasstu árin.
S. S. í Vesturbænum“.
h
i