Þjóðviljinn - 04.06.1967, Blaðsíða 3

Sunnudagur 4. júní 1967 — ÞJÖÐVILJINN — SlÐA 3
ttr
NÚ ERU SKIP LOSUÐ Á PREM
DÖGUM ER ÁDUR TÓK FIMM
Q Við náðum tali af Aðalsteini Lárussyni á
dögunum niður við Reykjavíkurhöfn, — vann
hann þar að losun á Dettifossi og er kenndur við
svonefnt fyrsta gengi hjá Eimskip. — Aðalsteinn
sér farborða sjö manna fjölskyldu á tekjum
Dagsbrúnarverkamanns og búa þau inni í Gnoð-
arvogi.
Q Mér fannst fróðlegt að tala við Aðalstein.
Slíkir menn eru tíðum ekki margmálir um hlut-
ina, vega og meta hvert orð, og þau eru ein-
kennilega dýr og þung og full af meiningu til
baka við allt orðaskvaldur þessa dagana.
Mennirnir með klukkurnar
— Mér finnst hafa orðið breyting á vinnuháttum við höfnina.
sagði Aðalsteinn, — unnið hefur verið markvisst að meiri hag-
ræðingu fyrir atvinnurekandann, —, meiri hraði er á vinnunni
og vinnan þannig orðin erfiðari og er raunar orðin að einu
samþjöppuðu átaki frá morgni til kvölds.
Vélvæðingin er orðin mikil og ýtir til hliðar margri manns-
höndinni og gerir raunar óþarfa við margt viðvikið, — en vél-
arnar geta líka orðið harður og ópersónulegur húsbóndi og eru
sífellt að auka hraðann á vinnubrögðunum eða verkinu í heild.
Á undanförnum mánuðum hafa staðið yfir okkur menn með
klukkur og reiknað hvert viðvik í sekúndum og mínútum, —
þessu er síðan raðað niður í verkinu af mikilli nákvaemni og
útkoman verður hraðari losun og lestun á skipunum frá morgni
til kvölds.
Ein samfelld skorpa í lest
Áður voru til dæmis menn við að hífa bómuna til og frá, —
dokað var með hífingu á lofti til þess að bíða eftir næsta bíl.
— takmarkið í hagræðingu er að eyða öllum slíkum dauðum
púnktum í verkinu, — hlössunum er lyft viðstöðulaust á
bryggjuna og lyftarar koma jafnóðum brunandi til þess að
flytja vöruna af staðnum, — skipsvindan er þannig allt-
af á fullri ferð og nú er farið að framleiða spil með sífellt
hraðari snúningi á vindunni, — þannig er vinna í lest að verða
að einni samfelldri skorpu, — eru ákaflega misjafnar aðstæð-
ur í lestum skipa og er okkur oft misboðið með vinnu.
Mér er óhætt að fullyrða, að öll þessi skipulagning hafi borið
árangur. — skip sem tók áður fimm daga að losa eða lesta, af-
greiðum við nú á þrem dögum og takmarkið er að stytta þenn-
an afgreiðslutíma enn.
Miljónir sparast við höfnina
Hver hefur hirt afraksturinn af þessari hagræðingu, — hafa
miljónimar komið okkur verkamönnum til góða, — slíkt er af
og frá.
Þegar við verkamenn komum á mannamót og greinum frá
Kaupi okkar við höfnina, — þá er okkur ekki trúað og enginn
skilur, hvernig Dagsbrúnarverkamaður lifir á kaupi sínu.
Við vinnum frá klukkan átta á morgnana til klukkan hálf
sjö að kvöldi og stefnum ætíð að þvi að fá eftirmiðdegi á laug-
ardögum, fyrir þetta fáum við kr. 3.600,00 á viku.
Þetta vikukaup er ailtof lítið til framfærslu minni fjölskyldum
hér í borginni, — hvað þá stærri fjölskyldum.
Stærri eyður eru líka farnar að koma í vinnudagana við
nöfnina eftir því sem tíminn styttist við að lesta og losa skip-
n og er langt frá þvi, að vinna sé ætíð samfelld við höfnina.
Þannig falla stundum vinnudagar niður, — við sem erum fast-
ír hjá Eimskip fáum þá dagvinnuna greidda. en vinnuvikan
hrapar niður i kaupi og við erum eyðilagðir menn þá vikuna.
Hagræðingin brestur, — þegar kemur að því að skapa öryggi
fyrir verkamennina og er þannig takmörkuð við hagsmuni fé-
lagsins.
Hver hirðir þessar miljónir?
Raunar er aldrei hugað að hagsmunum verkamanna við hag-
ræðingu, — einn liður hennar er að ganga á hlut verka-
manna af því að takmarkið er að skapa sem mestan afrakst-
ur fyrir atvinnurekandann.
Bónuskerfið er fyrir löngu orðið að háðung fyrir verkamenn-
ina, — mismunurinn er tíðum allt of lítill á þungavinnu og
léttavinnu. — kannski er aðeins tveggja króna mismunur á ein-
ingu í jámavinnu og mjölvinnu, — fullfrískir karlmenn mega
hafa sig alla við að ná sómasamlegu tímakaupi á slundum, —
því áð ekki er alltaf gerður greinarmunur á aðstæðum.
Það er orðið lífsspursmál að endurskoða þessa hluti út frá
sjónarmiði verkamanna, — svo misvirtir eru verkamenn við
vinnu sína í dag við höfnina. — g.m.
ÞEGAR LIFSSTARFIÐ ER EYDILAGT
Q Hún heitir Friðbjörg Pétursdóttir og vinn-
ur í Leikskólanum Hlíðarborg, — er að hef ja þar
fjórða starfsárið. — Friðbjörg er ekki fóstrulærð
og vinnur þar sem verkakona innan Starfs-
stúlknafélagsins Sóknar, — en hún var samt
mamman hjá litla fólkinu, er við heimsóttum
þau á dögunum.
Hún vinnur úti frá heimilinu
Fóstruskorturinn er svo mikill á þessum ieikheimilum, að við
hlaupum í skarðið öðru hvoru, — hef ég haft með eina deild-
ina að gera í vetur og vor og mér þykir vænt um þetta starf.
Ég er ein af þessum húsmæðrum, sem vinn úti af þvi að laun
bónda míns hrökkva ekki fyrir framfærslu á heimilinu, og þetta
er alltaf að verða erfiðara og erfiðara með hverju viðreisnar-
ári.
Lífsnauðsynjar hafa hlaupið upp Ur öllu valdi og kaupmáttur
launanna fylgir hvergi nærri eftir og bilið breikkar með hverju
ári og ég þekki ekki einn einasta mann, sem ekki viðurkennir
þessa staðreynd.
Maðurinn mmn er iðnaðarmaður, — útlærður skósmiður og
vann við nýsmíði á skóm, — síðan var verksmiðjunni lokað, —
það er búið að deyða þessa framleiðslugrein hér í Reykjavík af
því að slíkt dafnar ekki í viðreisninni enda hallar undan
fæti hjá fleiri atvinnugreinum, — það er eins og þær séu að
visna upp undir handarjaðrinum hjá núverandi stjórnarflokkum.
íslenzkt framtak hugar og handar er orðið annars flokks hér
á landi, — en allt útlent er talið fyrsta flokks og sviður marg-
an undan slíku mati hjá núverandi valdhöfum.
Þannig varð bóndi minn að leggja niður lífsstarf sitt og stokka
spilin upp á nýtt og nú hefur hann illa launað starf hjá stóru
fyrirtæki hér í bæ.
Drjúgur hluti af launum okkar íer i húsaleigu af því að
við erum leigjendur í þessari borg, — við sóttum einu sinni um
lóð og okkur var neitað af borgaryfirvöldunum og við höfum
Hér er Friðbjörg á vinnu-
stað i Leikskólanum Hlíð-
arborg og mikið unir
litla fólkið vel hag sínum
hjá fóstru sinni, — þau
eru á aldrinum 4ra og 5
ára og vildu endilega vera
með á myndinni. —( Ljm.
Þjóðviljinn G.M.).

p? Jsfyy , 1 jg 'Jf IIPP Ú : !
ekki haft skap til þess að möndla málin eins og það er kallað
á bak við tjöldin, — okkur vex í augum að kaupa íbúð, —' það
er hægt að leggja fyrir með auknu erfiði, en sparisjóðsinnstæð-
urnar fuðra upp jafnóðum í dýrtíðinni, — einkanlega miðað við
síðustu ár, og slíkur róður er illfær fyrir venjulega launþega
hér í borg.
Þeir hækka laukinn í Hlíðunum
Þeir eru víst að hæla sér af verðstöðvuninni, — en það
kraumar og vellur í pottinum, — síðast í morgun skrapp ég út
í búð til þess að kaupa eitt laukkíló, — það kostaði tuttugu og
sex krónur, — fyrir helgina kostaði það átján krónur í sömu
búð hér i Hlíðunum, — svona geta húsmæðurnar rakið dæmin,
— kannski ég viðurkenni, að hjólið hafi hægt á sér um skeið, —
ósköp eru það nú litlar sárabætur fyrir öll viðreisnarárin fyrir
hinn almenna þegn í iandinu.
Hvað skeður svo í haust?
Allskonar ráðstafanir hanga yfir launþegum sem þrumuský
og þetta mikla þrumuský sortnar og stækkar með hverjum
degi og margir horfa með kvíða fram á veginn.
Það væri mikið glapræði fyrir hinn venjulega mann að veita
núverandi valdhöfum brautargengi í þessum kosningum. — ill
reynsla ætti að verða okkur víti til varnaðar
Það hefur kannski aldrei verið 'eins brýnt fyrir okkur laun-
þega að efla aðstöðu okkar á Alþingi, — mér lízt bezt á G-list-
ann að þessu sinni til slíkra hluta. — g.m.