Þjóðviljinn - 28.09.1967, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVIIáJTNN — Fimmtudagtir 28. september W63.
Dregið verði úr óþarfa útgjöldum og
aukin ráðdeild í opinberum rekstri
□ 19. þing Alþýðusam-
bands Vestfjarða var haldið
á ísafirði dagana 21. og 22.
september og voru þar rædd
kaupg'jalds- og kjaramál,
málefni er einkum varða
hagsmuni og framtíð vest-
firzkra byggðarlaga, skipu-
lagsmál ASÍ auk efnahags-
mála bjóðarinnar almennt.
□ í samþykkt þingsins
um efnahagsmál er lögð á-
herzla á að minnkandi þjóð-
artekjum se mætt með auk-
inni ráðdeild og varfæmi í
meðferð fjármuna í opinber-
um rekstri og að dregið verði
úr óþarfa útgjöldum ríkis-
valdsins.
1 efnahagsmálasamþykkt þings-
ins segir m.a.
„19. þing ASV telur að leggja
beri á'herzlu á að mæta minnk-
andi þjóðartekjum, sem er af-
leiðing aflabrests ifjá síldveiði-
flotanum, samfara miklu verð-
faUi á helztu útflutningsvörum
þjóðarinnar, með aukinni ráð-
deild og meiri hagsýni í rekstri
IMSÍ gengst fyrír
kynningarnámskeiði
Dagana 4.—5. október efnir
Iðnaðarmálastofnun íslands í
samstarfi við Industrikonsul-
ent A/S, til kynningarnám-
skeiðs um skipulagningu
vinnustöðva.
Fyrirlesarar á námskeiðinu
verða sérfræðingar frá Ind-
ustrikonsulent A/S og Iðnað-
armálastofnun íslands og er
kynningin ætluð fyrir forstöðu-
menn fyrirtækja og nánustu
samstarfsmenn þeirra.
Á kynningamámskeiðinu
verður í aðalatriðum fjallað
um eftirfarandi: Markaðsáætl-
anir um starfseminá: Magn,
vinnuafl, húsrými og vélakost.
Framleiðniþróun. Staðsetning
fyrirtækisins. Aðalskipulag:
Nýting lóðar og gólfrýmis,
gerð byggingar, flutningatæki-
og leiðir. Deiliskipulag. Birgða-
flutningar- og geymslur, skrif-
stofur, hiálpargögn við skipu-
lagsstarfið
Allar nánari upplýsingar rr
að fá í'Iðnaðarmálastofnun ís-
lands, Skipholti 37, þar sem
kynningin fer fram.
Sé ég
eftir sauðunum
í landí viðskiptafrelsisins
fæst ekki nýtt dilkakjöt á
haustin, en sú var tíð að það
nýmeti þótti eitt hið mesta
tilhlökkunarefni á hverju ís-
lenzku heimili. Ástæðan fyr-
ir þessum vöruskorti í hinu
fjölbreytilega íslenzka neyzlu-
þjóðfélagi er 'ekki sú að
bændur séu hættir að láta
slátra dilkum sínum; sú iðja
hefur verið ástunduð af
kappi vikum saman með full-
komnari vélbúnaði en nokkru
sinni fyrr, og blöðin skýra
nýmetislausum kjötætum frá
því að skrokkarnir séu nú
talsvert vænni en í fyrra. Á-
stæðan er hin að í landi við-
skiptafrelsisins er bannað að
selja dilkakjöt af nýslátr-
uðu.' Virðuleg sex manna
nefnd sem á að verðleggja
framleiðsluvörur bænda hef-
ur ekki enn komizt að nein-
um niðurstöðum í flóknum
útreikningum sínum, og
mæla lög þó svo fyrir að
nefnd þessi skuli hafa lokið
störfuni lsta september.
Raunar er sexmenningunum
vorkunn, þvi þeir eru ekki
einir um hituna; áður en
kjötið kemst til neytenda í
landi viðskiptafrelsisins þarf
ríkisstjómin að leggja á ráð-
in um hinar flóknustu niður-
greiðslur, en niðurgreiðslu-
mennimir eru sem stendur
allir í Brasilíu og fá vænt-
anlega kjöt af nýslátruðu í
því fjarlæga landi. Auk þess
eru til æmar birgðir af árs-
gömlu dilkakjöti í verzlun-
um, og í landi viðskiptafrels-
isins er talið sjálfsagt að
svæla því í neytendur meðan
nýmetið hrúgast upp í frysti-
húsunum og verður gamalt.
Síðan er neytendum gert að
greiða geymslukostnaðinn
sérstaklega.
Til er þó fólk sem er und-
anþegið þessum sérstæðu
verzlunarháttum. Morgun-
blaðið greinir svo frá að
meira verði nú flutt út af
dilkakjöti en í fyrra, trúlega
um 3.400 tonn: „Töluvert
magn verður flutt nú strax
í sláturtíðinni m.a. til Fær-
eyja og Danmerkur, en þó
einkum til Englands, en
þangað fara um 1.400 tonn“.
Ástæðan til þess að útlend-
ingar njóta þvílíkra forrétt-
inda í íandi viðskiptafreléis-
ins er ekki sú að þeir bjóði
hærra verð fyrir vöruna,
heldur öllu heldur hin að
verðið sem þeir greiða skipt-
ir ekki máli við endanlega
ákvörðun um haustverð. Þeir
greiða semsé aðeins brot af
framleiðslukostnaði, en mis-
munurinn er tekinn með
skattheimtu af landsmönnum
sjálfum, og ef mismunurinn
eykst verður skattheimtan
aðeins aukin sem því nemur.
Því má segja að þessa haust-
daga séu innbomir neytend-
ur að greiða sérstaka með-
gjöf svo að Færeyingar, Dan-
ir og Bretar geti gætt sér á
þvi nýmeti sem bannað *.r
í landi viðskiptafrelsisins. Er
ekki að undra þótt ýmsir
rauli fyrir munni sér harm-
stef Eiríks bónda frá Reykj-
um: Sé ég eftir sauðunum/
sem að fara úr réttunum / og
étnir eru í útlöndum.
— Austri.
fyrirtækja, og varfæmi og fyr-
irhyggju í meðferð fjármuna í
öllum opinberum rekstri.
Þingið telur nauðsyn, að veru-
lega verði dregið úr margvísleg-
um óþarfa útgjöldum ríkisvalds-
ins og væntir þess, að forráða-
menn þjóðarinnar sýni þannig í
verki raunhæfan viija til að
sporna gegn þeim vanda og sam-
drætti, sem nú steðjar að efna-
hagsmálum þjóðarinnar, og verði
þannig jafnframt öðrum fordæmi
um skynsamlega meðferð fjár-
muna.“
„ASV hefur jafnan á þingum
sínum ítrekað þá margyfirlýstu
^stefnu vestfirzku verkalýðsfélag-
anna, að kaupgjaldsbarátta laun-
þegasamtakanna og efnahags-
málastefna ríkisvaldsins eigi
fyrst og fremst að beinast að því
takmarki að tryggja öruggan og
vaxandi kaupmátt Dauna, sam-
fara stöðugri og fjölþættri at-
vinnu um land allt. Enn einu
sinni ítrekar vestfirzk verkalýðs-
hreyfing þessa skoðun sína og
krofur, jafnframt því, sem á
það er bent, að reynsla undan-
genginna ára hefur ótvírætt leitt
það í ljós, að á tímum verð-
þenslu og vaxandi dýrtíðar
minnkar til muna hlutdeild laun-
þeganna, einkum láglaunamanna,
sem búa við minnst atvinnuör-
yggi, í þjóðartekjunum og að
bessi óheilla þróun hefur gerzt
þrátt fyrir harðskeytta og fóm-
fúsa launabaráttu verkalýðs-
samtakanna á liðnum. árum.“
„19. þing ASV telur að verka-
Býðshreyfingin verði að vinna
markvisst að því, að laun fyrir
umsaminn dagvinnutíma nægi til
að tryggja meðalfjölskyWu líf-
vænlega afkornu og mannsæm-
andi lífskjör."
Miklar umræður um
skipulagið
Þingforsetar voru Eyjólfur
Jónsson, Flateyri, og Pétur Pét-
ursson, ísafirði, en ritarar Ingi
S. Jónsson, Þingeyri og Sverrir
Guðmundsson, fsafirði.
Forseti ASV, Björgvin Sig-
hvatsson, setti þingið og flutti
skýrslu sambandsstjómar, en á
kjörtímabilinu hafa tvisvar ver-
ið gerðir samningar við Útvegs-
mannafélag Vestfjarða um kaup
og kjör háseta, matsveina og vél-
stjóra og einnig hefur tvívegis
verið samið um kaup og kjör
landverkafólks. á tímabilinu.
Miklar umræður urðu um
skipulagsmál ASÍ og mættu á
þinginu tveir fulltrúar úr milli-
þinganefnd ASÍ í laga- og skipu-
lagsmálum, þeir Eðvarð Sig-
urðsson og Óskar Hallgrímsson
og gerðu grein fyrir tillögum
nefndarmnar.
40 ára afmæli
f sambandí við þinghaldið var
minnzt 40 ára staífs A.S.V., en
sambandið var stofnað 20. marz
1927. Stjóm ASV bauð þingfull-
trúum ásamt nokkrum gestum,
— forvígismönnum ýmissa fé-
lagssamtaka í bænum —, til
kvöldverðar að Eyrarveri.
Björgvin Sighvatsson stjómaði
hófinu og gerði grein fyrir
starfssögu sambandsins. Marg-
ar ræður voru fluttar og barst
ASV góð gjöf frá aðildarfélög-
um sínum.
Þingið gerði ýmsar samþykkt-
ir .1 kjara- og hagsmunamálum
Vestfirðinga.
Stjóm Alþýðusambands Vest-
fjarða var eridurkjörín, en
stjómina skipa þessir menn:
Forseti: Björgvin Sighvatsson.
Gjaldkeri: Kristinn D. Guð-
mundsson. Ritari: Pétur Sig-
urðsson.
Varastjórn skipa: Sverrir Guð-
mundsson, Guðjón Jóhannesson,
Sig. Jóhannsson.
Endurskoðendur ASV eru:
Jens Hjörleifsson og Steinn Guð-
mundsson, og til vara Sig. Th.
Ingvarsson.
<$>-----------------------------
Alþjóða samkeppni
um átlit frímerkis
Póst- og símamálastjóm
Luxemborgar hefur efnt til al-
þjóðlegrar ‘ samkeppni meðal
unglinga um teikningu á frí-
merki fyrir fyrstu alþjóðasýn-
ingu unglinga á frímerkjum.
Sýningin verður haldin i Lux-
emborg 1969 og heitir „Juvent-
us 1969“. Er þetta fyrsta sýn-
ing af þessu tagi sem hlýtur
vernd alþjóðasamtaka frí-
merkjasafnara.
Öllum unglingum að 21 árs
aldri er heimil þáttaka í þess-
ari samkeppni, enda séu þeir
ekki eldri 1. janúar 1968.
Efni myndarinnar skal túlka
„Æsku og tómstundir" og skal
stærð merkjanna vera 24x29
mm, lóðrétt stærð, mál teikn-
inga skal vera sex sinnum
stærð merkjanna en auk þess
skal hver þátttakandi leggja
fram svart hvíta eða litmynd
í sömu stærð og merkið. Ekki
mega vera fleiri en þrír litir
í hvorri mynd, að undanskildu
hvítu, sem ekki skal teljast
sem litur.
Alþjóðleg dómnefnd mun
veita þrenn verðlaun að upp-
hæð 7.500,00 Fr. hver. auk
þess getur nefndin lagt til káup
á einni eða fleiri teikningum.
Dómnefndin getur ákvéðið að
veita engin verðlaun, eða að-
eins hluta þeirra, séu myndir
þær sem berast ekki nógu góð-
ar að hennar áliti.
fslenzkir unglingar geta tek-
ið þátt í samkeppninni í gegn-
um Klúbb Sikandinavíusafnara.
_ ALÞYDU
BANDAIAGIÐ
I REYKJAVÍK
Alþýðubandalagið i Rvík
hefur nú opnað skrifstofu
sina reglulega á nýjan Ieik.
Verður skrifstofan opin frá
kl. 2—7 síðdegis, frá mánu-
degi til föstudags. Skrifstof-
an er að Miklubraut 34.
síminn er 180 81. Guðrún
Guðvarðardóttir befur ver-
ið ráðin starfsmaður Al-
þýðubandalagsins f Reykja
vík. Eru félagsmenn og aðr
ir Alþýðubanðalagsmenn
hvattir til að hafa sambanó
við skrifstofuna.

Ekki veldur sá er varir
Það hefur nokkuð verið rit-
að og rætt um þann skaðvald
sem tóbaksnotkun er, þó sér-
staklega sígarettureykingar.
Fyrst eftir að upplýst var,
hver áhrif tóbaksreykingar
hefðu á heilsu fólks dró nokk-
uð úr sölu vindlinga hér á
landi og viðar, en sala á reyk-
tóbaki jókst aftur á móti, vegna
þess, að því er talið var, að
fólk hafði tekið pípuna í stað
sígarettunnar. Veit ég dæmi
þess að stúlkur, sem ekki gátu
hætt reykingum en hugsuðu
þó, tóku að reykja pípu.
En þetta stóð ekki lengi. Far-
ið var að efast um að þessi
umsögn hefði við rök að styðj-
ast og allt fór í sömu hugsun-
arlausu sígarettuneyzluna og
áður. Nú eru sígarettureyking-
ar sífellt vaxandi hér á landi,
enda skiljanlegt þar sem all-
stór hópur á barnsaldri er kom-
inn í tölu reykingafólfcs', mörg
heimili eru gegnsmogin af
reyk og ætti engan að undra
þó bömin taki' foreldrana sér
til fyTirmyndar á þessu sviði
sem öðru.
Ég hef oft hugsað um það
að í Bandaríkjunum er prentuð
aðvörun á sígarettupakkana um
að innihald þeirra sé skaðlegt
heilsu manna. Aðvörun þessi
er svohljóðandi: „Varúð, sígar-
ettur geta valdið heilsutjóni"
Telja má mjög Híklegt að þetta
geti haft einhver áhrif áfólk
sem handleikur vindlingapakk-
ana, fengið það til að hugsa.
Sérstaklega gæti maður haldið
að móðir minntist bai-nanna,
sem hún hefur alið og borið
sér við brjóst, hver afdrif
þeirra yrðu, ef heilsan bilaði
á uppvaxtarárum þeirra og
þennan heilsubrest mætti rekja
til sígarettureykinganna.
En hvernig er það nú með
þá sem ráða innkaupum og
innflutningi á tóbaki hingað
til lands? Hefur þeim ekki hug-
kvæmzt að láta prenta svipaða
aðvörun til fólks á sígarettu-
pakkana, lífct og Bandaríikja-
menn gera?
Ekkert bendir til þess að
nokkur vilji hafi verið fyrir
hendi fram að þessu meðal
framámanna þjóðarinnar til að
draga úr sígarettureykingum.
Aftur á móti er mjög hvatt til
þess að nota þessa eða hina
tegundina af sígarettum ísjón-
varpi, útvarpi og blöðum. A
Alþingi hófust eitt sinn um-
ræður um bann við tóbaksaug-
lýsingum í blöðum. Ekki urðu
bingmenn sammála um betta
og lognaðist málið út af.
Ekki er því að neita aðnokk-
ur skattur er það á heimili,
þar sem bæði hjónin reykja
sígaretur. Við sku|um taka
Camel Filters vindlinga sern
dæmi, en þeir eru mikið not-
aðir og kosta nú 32,75 kr. pakk-
inn. Þar sem tvennt reykir~á
heimili má gera ráð fyrir að
til jafnaðar fari 20 pakkar á
vjku og þá yfir árið um 1040
pakkar sem kosta kr. 34,060.—
Mundi einn heimilisfaðir vera
hikandi við að taka þessa fjár-
hæð og fara með hana út á
húslóðina og kveikja þar f
henni. Að fengnum upplýsing-
um sérfróðra manna væri það
þó þetri kostur, því að heiís-
unni yrði ekki stefnt í voða
með þvi.
Ég vænti þess fastlega' að
Alþingi taki þetta mikla al-
vörumál til athugunar þégar
það kemur saman. Beini ég
þeim orðum fyrst og fremsttil
hinna mörgu ungu manna sem
nú taka sæti á þingi í fyrsta
sinn. — Kr.
Siðbót og siðskipti
Ég naik augun í það í Morg-
umblaðinu sl. föstudag, að nú
ætti að fara að halda upp á
450 ára svonefnt siðbótarafmæli
og ekki minna en þríheilagt,
minna mátti ekki gagn gera.
Mér datt helzt í hug að við-
reisnarstjói-nin hefði skroppið
út ennþá einu inni og komið
með föður, son og heilagan
anda í bandi til þess að hressa
upp á viðreisn sína.
Ég ætla ekki hér að fara að
gera uipp á milli kalþólslcu og
lútersku, öllum trúarþrögðum
fylgir einhver hégilja og því
bozt að trúa því einu semsam-
rýmist heilllbrigðri skynsemi og
þjónar mönnum jafnt andlega
og efnalega. Trú sem lendir út
í það öngþveiti að alþýða
manna sé kúguð, undírokuð,
pínd og kvalin, ásamt því að
andlegum verðmætum sé kast-
að á bál, gæti ég trúað aðguði
fyndizt fátt um.
Hvað viðkemur okkur fs-
lendingum þá held ég að á
okkur hafi ekki verið lagður
þyngri kross en svonefnd sið-
bót. Kalþólskir kirkjuhöfðingj-
ar hér á landi voru ekki æv-
inlega vægir í kröfum ogunnu
mörg myrknaverk í sambandi
við auð og völd, en sá auður
vár þó ekki á þeirri tíð allur
rakaður út úr landinu.
Það er svo kynlegt að„guðs-
mennimir", sem alíltaf hömr-
uðu á lítilmagnanum og sögðu
fátækt hið eina og sanna sál-
arvítamx'n, gátu sjálfír aldrei
orðið saddir af þessa heims
auði. Kannski ,,nálaraugað“
hafí verið stækkað þegar þeim
var hleypt í gegn?
Nú vildi ég skjóta þvi til
kirkjuyfirvalda og herra bisk-
upsins yfir Islandi að umtöluð
hátíð verði haldin f nafnisið-
skipta, en ekki siðbótar. Ég
vil skfrskjóta hér til sögunnar,
að aldrei hefur íslenzk menn-
ing hlotið slíkt áfall og við
toku hennar hér á landí og ís-
leftzk áþján aldrei risið hserra
en í skjóli hennar.
Það var ekki himnaköngur-
inn sem tók völdin, holdx.
konungar Danmerkur. öli
var rænt sem nokkurs fenf
var von í og ruplað úr lanx
og þá ekki sízt fjármun
kirkjunnar.
Og þá má ékki gleyma Þ1
að hinir lútersku prestafglai
ar sem tóku við héldu stói
bókabrennur og brenndu þs
íslenzkum handritum og lis
munum, sem er óbætanlegt.
Þetta var það sem hin sv<
kalllaða siðbót færði þjóðinni
Nú vil ég ítreka það t
biskups og klerka, 'að bó þe
telji sig „guðsmenn" þá sé
þeir samhliða því Islendinga
I trausti þess vona .ég ogkref:
að þeir tali hér eftir um c
kalli siðskipti, en ekki siðbó
slíkt er reginhneykfeli.
Ég get ekki talað fyrir hön
Drottins, en ekki er trúlegt e
hann mundi verða þeim þungi;
í skauti vegna þessarar nafr
breytingar.
Sunnudaginn 24/9 196’
Ilalldór Péturssoi